روز سینما ؛ درگذشت اولین زن خلبان جهان

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،امروز 21 شهریور 1393 خورشیدی برابر با 16 ذی القعده 1435 هجری و 12 سپتامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

شهادت روحانی مبارز و مجاهد مشروطه خواه "شیخ محمد خیابانی" (1299 ش)
روحانی مجاهد، شیخ محمد خیابانی در سال 1259 ش متولد شد. زندگی شیخ محمد خیابانی پس از پیروزی مشروطه در سال 1285 ش، با تأسیس انجمن ایالتی در تبریز، وارد مرحله تازه‌ای گردید و در جریان محاصره تبریز، در دفاع از شهر نقش مهمی ایفا کرد. در زمان خیابانی اوضاع جهان اسلام و به ویژه ایران، به خاطر دخالت‌های بیگانگان از جمله روسیه، انگلیس و آلمان، بسیار آشفته و تأسف‌انگیز بود. پس از خلع محمدعلی شاه از سلطنت، خیابانی در سی سالگی به عنوان نماینده مردم تبریز راهی مجلس شورای ملی گردید. او با اولتیماتوم روسیه در مجلس دوم مخالفت کرد و همچنین با قرارداد استعماری وثوق‌الدوله با دولت انگلستان (قرارداد 1919) نیز به مبارزه برخاست. شیخ محمد خیابانی، از آنجا که حکومت مرکزی را ضعیف و وابسته می‌دید، ایجاد یک تحول اساسی در سیستم حکومت ایران و احیای آزادی را گام نخست برای خانه تکانی ایران و بیرون راندن اشغالگران خارجی می‌دانست.

ولی برداشتن گام اول را از طریق مذاکره سیاسی امکانپذیر نمی‌شمرد و تنها راه را در قیام و مقاومت دلیرانه در برابر استبداد و دخالت خارجی می‌دانست. از این رو، بعد از قبول قرارداد 1919 م از سوی دولت ایران، در تبریز دست به قیام زد. وی در جریان این قیام که از 17 فروردین 1299 شمسی، آغاز شد، نهادهای دولتی تبریز را به تصرف خود درآورد و شهر را از دست دولتیان خارج ساخت. قیام پیروزمندانه مردم تبریز به رهبری شیخ محمد خیابانی، بیش از پنج ماه ادامه داشت اما به دلیل خیانت کسانی که قول همکاری داده بودند، کم بودن نیروها و حضور قوای قزاقخانه در کنار شهر تبریز و همکاری آن‌ها با حکومت مرکزی، این قیام به شکست منجر شد. سرانجام با ورود نیروهای دولتی، قزاقان به فرمان مُخبرالسلطنه فرستاده ویژه مشیرالدوله، صدراعظم وقت، شیخ محمد خیابانی را در 21 شهریور 1299 برابر با 29 ذی‌حجه 1338 ق در چهل سالگی به شهادت رساندند و او را در گورستان سید حمزه تبریز به خاک سپردند. بعدها، آن گورستان به مدرسه تبدیل شد و پس از ویرانی مدرسه، مقبره خیابانی هم از بین رفت.

رحلت استاد اخلاق آیت اللَّه "علی احمدی میانِجی" نماینده مجلس خبرگان رهبری (1379 ش)
آیت اللَّه علی احمدی میانِجی در سال 1305 ش به دنیا آمد. آیت اللَّه احمدی میانِجی با آغاز نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی (ره)، به کاروان انقلاب پیوسته و در این راه متحمل سختی‌های متعددی شد. ایشان از جمله افراد مؤثری بود که به همراه دیگر استادان حوزه علمیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را تاسیس کرد و نامش در ذیل تمام اعلامیه‌های جامعه مدرسین علیه رژیم ستم‌شاهی به چشم می‌خورد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز هماره در سنگر خدمت حضور داشت و سه مرتبه به عنوان نماینده مردم استان آذربایجان شرقی، به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد. آیت اللَّه احمدی میانِجی سرانجام پس از عمری مجاهدت و تزکیه نفس و نیز فعالیت‌های مذهبی و سیاسی در 21 شهریور 1379 ش برابر با 12 جمادی الثانی 1421 ق در 74 سالگی در قم دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.

درگذشت چنگیز شهوق، پیکرتراش، سفالگر، نقاش (1375 ش)
تولد: 1312، باکو (قفقاز). درگذشت: 21 شهریور 1375، تهران. چنگیز شهوق فارغ‌التحصیل مدرسه‌ی هنرهای زیبای تهران بود. آثار وی در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی در معرض دید عموم قرار گرفته بود و جوایزی را نصیب خود کرده بود. وی مؤسس اولین نگارخانه در تاریخ هنر ایران بود. چنگیز شهوق در پی یک حمله‌ی قلبی درگذشت و پیکر وی در بهشت زهرا در قطعه‌ی 88 (هنرمندان و نویسندگان) به خاک سپرده شد.

درگذشت عالم ربانی "شیخ زین العابدین مازندرانی" (1309 ق)
شیخ زین العابدین ابن مسلم مازندرانی، عالمی ربانی، فقیه و از بزرگان علمای امامیه در قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است. وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی، برای تکمیل معلومات دینی به حوزه‌ی علمیه‌ی نجف رفت و از محضراساتید بزرگ آن حوزه از قبیل شیخ مرتضی انصاری، شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر و سیدالعلمای مازندرانی بهره برد و به درجات عالی علمی و معنوی دست یافت. شیخ زین العابدین مازندرانی همواره در اندیشه‌ی نیازمندان و فقرای جامعه بود و در حل مشکلات و رفع گرفتاری‌های آن‌ها می‌کوشید. وی به جهت فروتنی و تواضع فراوان خود، مورد احترام علماء و مردم بوده و نزد دانش پژوهانِ علوم دینی، مقامی والا داشت.

روز سینما
برادران لومیر، در دسامبر 1895 دستگاهی را به راه انداختند که سینماتوگراف نام داشت. این دستگاه پیچیده عکس‌های متحرک را نشان می‌داد. لومیر با چرخاندن دستک آن عکس‌های متحرک را روی پرده‌ای سفید به نمایش می‌گذاشتند. آنها پس از استقبال پاریسی‌ها از سینماتوگراف، نمایندگانی به کشورهای مختلف فرستادند تا مردم آن کشورها را با این دستگاه آشنا کنند. اما ایران دوره‌ی قاجار یکی از این کشورها نبود. مظفرالدین شاه در فروردین سال 1279 از تهران به مقصد اروپا حرکت کرد. در این سفر بود که با سینما آشنا شد.

در سفرنامه‌ی مبارکه مظفرالدین شاه آمده است که شاه روز یکشنبه هفدهم تیر 1279 به اتفاق میرزا ابراهیم خان عکاسباشی به تماشای دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفته است. این حادثه پنج سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد؛ (شاه این دوربین را اشتباهاً سینموفتوگراف می نامید.) 2١ شهریور ماه به عنوان روز ملی سینما نام گذاری شده است و این روز سرآغاز آشنایی ایرانی ها با پرده سینما و این هنر صنعت گسترده و جهانی به شمار می رود.

درگذشت "رشید الدین وطواط" کاتب و شاعر بزرگ ایرانی (573 ق)
رشیدالدین محمد بن عبدالجلیل عُمَری کاتب بلخی معروف به وطواط از دانشمندان، نویسندگان و شاعران ذواللِّسانَین معروف قرن ششم هجری است که در سال 480 ق در بلخ ولادت یافت. ذواللسانین به کسانی می‌گویند که هم در زبان فارسی و هم در عربی متبحر بوده و تالیفاتی داشته باشند. وی بعد از اتمام تحصیلات خود از خراسان به خوارزم رفت و در خدمت اتسِز خوارزمشاه درآمد و بعد از او در خدمت فرزندش مُعَزَّر بود. مُنشَأت به عربی و فارسی، حَدایقُ السّحر و دیوان اشعار از تالیفات اوست. وطواط از ادیبان نامدار و فصیحان مشهور در نظم و نثر پارسی و دارای شعری استادانه و استوار است. وی در برگزیدن کلمات و قوت ترکیب، از شاعران کم نظیر و در بیان صنایع، بی‌آن که به زیبایی شعر لطمه زند، بسیار ماهر است. شعرِ پارسی وطواط، مجموعه ای از صنایع شعری است که با کمال استادی در عین تکلُّف اِعمال شده و سلاسَت بیان و سلامَت الفاظ را از دست نداده است. وفات رشیدالدین وطواط را در سال 573 ق در 93 سالگی گفته‌اند.

اصابت اولین موشک شوروی به ماه در تاریخ تحقیقات فضایی (1955 م)
برای اولین بار در تاریخ تحقیقات فضایی ، یکی از موشکهای آمریکایی که به قصد فرود در کره ماه پرتاب شده بود، در نقطهای که تعیین شده بود به کره ماه اصابت کرد و این عمل 5 سال بعد از اصابت اولین موشک روسیه به ماه اتفاق افتاد. موشک روسیه روز 12 سپتامبر 1955 میلادی به ماه اصابت کرده بود. موشک آمریکایی که در این روز به ماه اصابت کرد" رنجر هفتم "نام داشت.

درگذشت خانم "رِیموند دلاروش" اولین زن خلبان رسمی جهان (1919 م)
خانم ریمونْدْ دولاروش اولین زن خلبان رسمی جهان، در اول اکتبر 1886 م در فرانسه به دنیا آمد. وی که در ابتدا به عنوان یکی از هنرپیشگان اُپِرای پاریس فعالیت داشت، پس از چندی به تلاش در زمینه آموزش و فراگیری مهارت خلبانی روی آورد و پس از تلاشی مداوم، در 24 سالگی موفق به دریافت گواهی‌نامه مخصوص هوانوردی در 8 مارس 1910 م گردید.

وی سی و ششمین فرد و اولین زنی بود که به عنوان خلبان رسمی شناخته می‌شد. لاروش هم‌چنین دارای چندین عنوان قهرمانی در هوانوردی بود. خانم رِیموند دولاروش سرانجام 12 سپتامبر 1919 م بر اثر سقوط هواپیمایش در 33 سالگی کشته شد.

وقوع کودتای نظامی در ترکیه به رهبری "ژنرال کنعان اِوْرِیْن" (1980 م)
پیدایش رسوایی‌های مالی و تداوم نابسامانی‌های سیاسی و اجتماعی و پدید آمدن بحران‌های اقتصادی در ترکیه باعث شد تا در 12 سپتامبر 1980 م ژنرال کنعان اِوْرِن، رئیس ستاد نیروهای مسلح ترکیه، دست به کودتا بزند و در نتیجه به همراه یک شورای شش نفره، حکومت را در این کشور به دست گیرد. مسئولیت حکومت به ژنرال کنعان اِوْرِن سپرده شد. پس از روی کار آمدنِ نظامیان، آنان در ابتدا دستور برکناری سلیمان دَمیرل نخست وزیر وقت و انحلال مجلس را صادر نمودند. هم‌چنین فعالیت سیاسی احزاب، اتحادیه‌ها و سازمان‌ها ممنوع اعلام گردید و حکومت نظامی که در بخشی از کشور اجرا می‌شد به تمام کشور تعمیم داده شد. یک هفته بعد از کودتا، دولتی زمام امور را به دست می‌گرفت که هفت نظامی بازنشسته نیز در آن عضویت داشتند. دولت نظامی ترکیه در سال 1989 م جای خود را به تورگوت اوزال سپرد که در جریان انتخابات ماه مارس همین سال به عنوان رئیس جمهوری غیرنظامی بعد از چند دهه انتخاب شده بود.

تولد موریس شوالیه، دوبلر و بازیگر فرانسوی (1888 م)
موریس شوالیه (12 سپتامبر) 22 شهریور سال 1888 در فرانسه بدنیا آمد. شوالیه صدایی خوش و دلپذیر داشت او ابتدا مدتی به دوبله ی فیلم پرداخت. اما با کوشش فراوان توانست، در سال 1908 (20 سالگی) در مقابل دوربین یک فیلم سینمایی ظاهر شود. ”شوالیه" با درخشش اش در نقش های کوتاه توانست، در سال 1922 در فیلم "پسر بد” نقش مهمی ایفا کند و به عنوان یک بازیگر خوب مطرح شود. براساس همین گزارش، از دیگر آثار این هنرمند، مى توان به "پوند بزرگ" 1930، "میمون تاجر" 1931، "با یک لبخند” 1936، "یک مرد مشهور” 1947، "کار و بار سلطنتی” 1950، "لباس سیاه" 1960 و "جسیکا” 1962 اشاره کرد.”موریس شوالیه" برای آخرین بار در سال 1967 و در فیلم "میمون برو به خانه" مقابل دوربین رفت، او اول ژانویه سال 1972 بعد از یک عمل جراحی در 84 سالگی دیده از عالم سینما فروبست.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.