تخت فولاد اصفهان، مدفن ستاره‌های تاریخ هنر ایران زمین

به گزارش خبرگزاری تسنیم از   اصفهان، حوالی خیابان مصلی که بیایید، مردان بزرگی را می‌بینید که آرام بر جای خود آرمیده‌اند، افرادی که  انصافا تاریخ از آنها به خوبی یاد می‌کند، ای کاش ما نیز به گونه‌ای باشیم که تاریخ نیز درباره ما به نیکی یاد کند.

از جای پای سردار اسعد بختیاری تا بابارکن‌الدین و یوشع نبی و سازنده نخستین  فیلم ناطق ایران، تا بزرگان دیگر که هیچ کدامشان در بین ما نیستند اما آثار و کتاب‌هایشان همواره ما را رهنمود می‌کند.

باید گفت جمع فلاسفه و عرفان علما و نخستین‌های تاریخ در اینجا که همان تخت فولاد پس از وادی‎السلام بزرگترین گورستان جهان اسلام به شمار می‌رود، جمع هستند و همه دنیا را هم که بگردید، چنین کلکسیونی را پیدا نمی‌کنید؛ اینجا قطعه‌ای از یک جای دیگر است که حتی به لسان‌الارض نیز مشهور است.

تخت فولاد، جایی که برای خیلی از امثال ما هنوز غریبه بوده، مکانی که ستاره‌های دنیای زمین را داشت قدم زدن در وادی قبوری که خطوط آنها به سختی دیده می‌شود هم لذت دارد و هم افسوس ...

اما گوشه‌ای از این خاک زرین، آن سوی دیگرش جای پای چندین هنرمند به نام که الحق در هنر موسیقی ایران هویت دادن نیز به چشم می‌خورد؛ همان‌هایی که بزرگان به ادی احترام جمله " صدا است که ماندگار است " را سر دادند.

در واقع نیز همین‌گونه است، شاید بسیاری از چیزها فراموش شود اما صدا ماندگار و جاوید است و برای نام بردن این اساتید بر اساس رسم و رسوم از باب استاد و شاگردی رخصت و کسب اجازه می‌طلبیم و به بهانه هفته فرهنگی تخت فولاد، گوشه‌ای کوچک از این 2 استاد گرانقدر اصفهانی را مرور می‌کنیم.

استاد جلال تاج اصفهانی شاهکار موسیقی ایران که با تصنیف‌ها و آوازهای خود موسیقی ایران را ماندگار کرد و یکی از هنرمندانی بود که توانست شاگردان بسیاری را در آواز پرورش دهد.

وی با صدای 6 دانگی که از آن بهره می‌برد نه تنها از نظر صدا بلکه از نظر اخلاق نیز در موسیقی معاصر یک نمونه بود، خصوصیتی که وقتی با شاگردان این استاد صحبت می‎کنیم، تاکید می‌شود.

استاد تاج که از کودکی خداوند به او حنجره یی داودی و صدای دلنشین داشت، با گوشه‌ها و ردیف‌های آوازی ایران آشنایی پیدا کرد.

شاید اگر او روی موسیقی ایرانی و سبک اصفهان کار نمی‌کرد و شاگردان بسیاری را که بدون اکراه در راه تعلیم و تربیت آنها تلاش نمی‌کرد، همانند صدای فالشی که این روزها در یک خواننده تازه کار می‌پیچد، موسیقی ایرانی و سبک اصفهانی نیز همان حال فالش خود را پیدا می‌کرد.

ناصر یزدی خواستی از شاگردان استاد تاج به تسنیم گفت: وی از صفات خوب و اخلاقی  و فنی نابغه بود و یادم است که رادیو اصفهان اعلام کرد هر کس که استعدادی در زمینه صدا دارد، می‌تواند خود را معرفی به کلاس استاد تاج معرفی کند.

وی افزود: در آن زمان 30 شاگرد بودیم که به کلاس درس استاد واقع در کوی هدایت در دروازه شیراز بود و من افتخار شاگردی استادی مانند تاج را دارم، از آن شاگردها افرادی مانند افتخاری و شاهزیدی نیز در کلاس بودند و مدتی ما در خدمت ایشان درس گرفتیم و بعد از آنجا به رادیو اصفهان رفتیم پس از آن قرار بود تلویزیون اصفهان را تاسیس کنند و در مراسم ان زمان هنگامی که تاج در این مراسم می خواند، استاندار وقت زمان خواندن استاد تاج، توقف کرد تا خواندن تاج تمام شد سپس او را بوسید و  آن زمان، شروع کار استاد بود.

شاگرد استاد تاج گفت: در آن زمان شب‌ها بعد از کلاس ما 3 نفر من، افتخاری و شاهزیدی همراه استاد سر پل خواجو  می رفتیم و استاد می‌گفت فریاد بزنید اسحاق تا حنجره‎هایتان  باز شود و بچه‌ها فریاد می زدند و صدا انعکاس  پیدا می‌کرد.

وی تصریح کرد: آن زمان ساختمان سازی و ماشین نبود و به همین دلیل وقتی استاد صدا می‌زد، صدای او به پل شهرستان می‌رسید و قدرت صدای او خوب بود.

یزدی خواستی با  اشاره به قطعه های تاج گفت: قطعاتی‌ که‌ تاج‌ ‌ خوانده‌، چه‌ در صفحه‌ و چه‌ در نوار از نمونه‌های‌ اصیل‌ آواز ایرانی‌ به‌ شمار می‌آید؛ او دارای‌ قدرت‌ صدا و تداوم‌ کافی‌ نفس‌ برای‌ پشتیبانی‌ تمهیدات‌ آوازی‌ بود و هم‌ در آواز و هم‌ در اجرای‌ تصنیف‌ مهارت‌ کافی‌ داشت.

شاگرد در کنار استاد آرمیده است هنوز هم با وجود اینکه دستانش همانند استاد از دنیا کوتاه است اما احترام استاد و شاگردی را حفظ کرده است.

استاد حسن کسایی نی نواز مشهوری که از نای دل و آتش عشق خود بداهه هایی را نواخته در کنار استاد خود یعنی تاج در تخت فولاد آرمیده است، کسی که مصداق بارز صرف یک عمر پربار برای اعتلای هنر موسیقی ایرانی و منبع بزرگ دانش موسیقایی است.

یزدی خواستی استاد آواز اصفهانی در مورد استاد کسایی گفت: چندین بار با استاد کسایی آواز خواندم اگر چه در محضر او جرأت خواندن نمی‌کردم و همیشه او بود که از من می خواست برایش بخوانم وقتی در جمعی نام از استاد حسن کسایی می‌آید، در وجود شنونده احترام نسب به این استاد نی نواز به وجود می‏آید.

وی افزود: استاد کسایی از هنرمندان علاقه‌مند و با ذوقی بود که برای موسیقی و نی نوازی تلاش فراوانی کرد و هنگامی که سخن از هنر ایشان به میان می‌آید، باز حالتی از تعظیم در برابر هنر ایشان احساس می‌شود.

یزدی خواستی بیان کرد: استاد کسایی در بداهه نوازی معروف بود و همیشه معتقد بود که شاگرد نباید از دیگران تقلید کند حتی اگر از استاد می آموزد پس از تعلیم خود ابتکار به خرج بدهد.

وی تصریح کرد: در کشورهای انگلستان و فرانسه مجسمه این استاد نی نواز را گذاشته‌اند و این نشان از ارزشی است که برای این هنرمند قائل هستند.

وقتی به عنوان دومین گورستان بزرگ جهان اسلام یک سرمایه عظیم برای مسلمانان محسوب می‌شود، حیف است که به سادگی از آن بگذریم؛ مکانی که حتی ممکن است بسیاری را نسل های جوان اصفهانی نیز از قدمت آن بی اطلاع باشند چه برسد به گردشگرانی که به شهر اصفهان سفر می‌کنند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز چندی پیش در حاشیه این مراسم در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم ، پیرامون برگزاری هفته تخت‌فولاد اظهار کرد: با توجه به حضور گسترده گردشگران در شهر اصفهان در این مقطع زمانی، برگزاری چنین مراسم‌هایی سبب آشنایی هر چه بیشتر مردم با این مجموعه فرهنگی و تاریخی می‌شود؛ تخت فولاد حتی جدای از علما و مفاخری که در آن دفن شده‌‌‌اند از منظر هنر نیز به عنوان یک سرچشمه به حساب می‌آید.

حمیدرضا فولادگر افزود: با توجه به تاریخ و معارف ایران اسلامی تخت فولاد به عنوان یک امتیاز مناسب برای اصفهان به حساب می‌آید، این قبرستان بزرگان زیادی در عرصه‌های مختلف فرهنگی، مذهبی، هنری و حتی صنعت در خود جای داده است.

تخت فولاد درکنار قبرستان بقیع مدینه، ابوطالب مکه و وادی السلام نجف اشرف از مهم‌ترین و متبرک ترین مرقدهای جهان اسلام به شمار می رود و چقدر ما به راحتی از کنار آن می گذریم و شاید اصلا به آن سر نمی زنیم و یا توجه نمی کنیم.

مجموعه مذهبی ـ تاریخی تخت فولاد، به خوبی ظرفیت آن را دارد که به عنوان یک مکان مذهبی به مردم کشور معرفی شود.

انتهای پیام/ ب