افزایش چربی خون و مخاطراتش/علت کم‏‌حوصلگى چاق‌ها


خبرگزاری تسنیم: معمولاً چاق‏‌ها به علت بار اضافى که بر دوش دارند طبعاً به تنگ نفس، کم‏‌حوصلگى، عصبانیت، عدم تحرّک، کندى در کارها و به یک حالت بى‏‌حالى مخصوص به خود دچار مى‏‌شوند، ناراحتى روحى چربى خونش افراد چاق را زیاد می‌کند.

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم، یکى از عوارض ناگوار پُرخورى و بدخورى زیاد شدن چربى خون است، در تعقیب آن نارسایى شریان‏‌هاى مغذى و عروق خون‏ دهنده عضله قلب است که در اثر تنگ شدن عروق فوق، سکته‏‌هاى قلبى و مغزى را در پى خواهد داشت.

ازدیاد چربى خون به علت خوردن غذاهاى متنوع و رنگارنگ بیش از اندازه احتیاج به وجود مى‏‌آید. روزانه این مقدار چربى اضافى به انبار ذخیره چربى بدن اضافه مى‏‌شود و سنگینى وزن را به وجود مى‏‌آورد. سنگینى وزن هم یکى از عوامل سکته‏‌هاى قلبى است، زیرا این‏ بار اضافى را قلب باید تحمل کند.

در پُرخورى و بدخورى عوارض آن بیشتر در زمان کهولت و پیرى خود را نشان مى‏‌دهد که مهمترین عوارض آن شامل دردهاى مفصلى از قبیل زانوها، کمر، مهره‏‌هاى گردن، مچ پاها و سایر مفاصل دیگر بدن است و علت این چاقى و زیادى چربى خون بیشتر مربوط به خوردن غذاهاى پُختنى در وعده‏‌هاى متوالى است. زیرا غذاى قبلى هنوز هضم و جذب نشده که غذاى بعدى خورده مى‏‌شود.

این زیاد شدن چربى را مى‏‌توان با مثالى ساده روشن‌تر ساخت. مثلاً اگر فردى صبح بیست گرم پنیر و نصف نان، ظهر پنجاه گرم مواد گوشتى و پنجاه گرم مرغ چرب و خورشت که از نخود، سبزى و چیزهاى دیگر تهیه شده است و شب هم یک غذاى دیگر که به همین اندازه کالرى ایجاد کند، مصرف کند، حدود سه هزار کالرى دست‏کم وارد بدن خود کرده است.

بیشتر بدن‏‌ها این مقدار کالرى و حرارت را لازم ندارد (به علت کمى تحرک بدن) زیادى آن منجر به چاقى و زیاد شدن چربى خون مى‏‌شود. زیان این بدخورى و پُرخورى نه از لحاظ بدنى بلکه از نظر اقتصادى هم قابل جبران نیست. زیرا کسانى که بیشتر از پختنى استفاده مى‏‌کنند، باید اضافه‏‌تر ظرف بشویند، آب بیشترى بریزند، پودر ظرفشویى بیشترى مصرف کنند و وقت بیشترى را براى تهیه غذا به کار برند، بنابراین مواد سوختنى زیادترى را از دست می‌دهند که همه اینها باید با صرف بودجه بیشترى جبران شود.

حال اگر به جاى پختنى‏‌هاى متنوع، یک جور غذاى مناسب آن‏ هم در یک وعده «پختنى» و در وعده‏‌هاى دیگر از غذاهاى ساده و به اصطلاح حاضرى استفاده شود. شب‏‌ها را با میوه‏‌جات یا مقدارى سالاد، سپرى کنند، مخاطرات را از خود دور ساخته‏‌اند.

زیان غذاهاى چرب علاوه بر نارسایى شریان‏‌هاى غذادهنده به عضله قلب (کرون‏‌ها) و سفت شدن شرایین، مخصوصاً عروق مغز، باعث خروج ماده‏‌اى به نام آنتروگاسترین از مخاط اثنى‏‌عشر و ژنوم مى‏‌شود. (اول روده باریک که این هورمون وارد خون گشته باعث مهار حرکات معدى می‌شود و سرعت تخلیه‏ آن را به نصف تقلیل مى‏‌دهد).

هر چه چربى غذا در کیموس معده بیشتر باشد مهار تخلیه آن بیشتر می‌شود و غذا مدت بیشترى در معده باقى مى‏‌ماند. این ماندن غذا، خود موجب تشدید اسیدیته معدى و زیاد شدن آن مى‏‌شود که سرانجام موجب ایجاد ورم و در به وجود آمدن زخم معده و اثنى‏‌عشر مؤثر خواهد بود.

معمولاً چاق‏‌ها به علت بار اضافى که بر دوش دارند طبعاً به تنگ نفس، کم‏‌حوصلگى، عصبانیت، عدم تحرّک، کندى در کارها و به یک حالت بى‏‌حالى مخصوص به خود دچار مى‏‌شوند که این امر در تحریک عصب سمپاتیک به علت تحریکات هیجانى فوق مؤثر است و باعث کم شدن حفاظت قسمت اول روده، یعنى اثنى‏‌عشر می‌شود که این نیز به نوبه خود یکى از عوامل به وجود آمدن زخم پپتیک است.

عصبانیت، استرس، هیجانات و اپى‏‌نفرین هورمون قسمت میانى قشر غده فوق کلیوى و کوریتکوتروپین از آدنوهیپوفیز با گلوکورتیکوئیدهاى قشر غده فوق کلیه باعث چربى مى‏‌شود که هرچه استرس و عصبانیت زیادتر باشد، چربى زیادترى بسیج و وارد خون مى‏‌شود.

در کتاب همیشه لاغر و سلامت باشید آمده است: اگر آدمى چاق باشد هنگام ناراحتى روحى چربى خونش زیاد مى‏‌شود، این نیز یک زیان جبران‏‌ناپذیر چاقى است. براى جلوگیرى از چاق شدن همان‏‌طورى که مکرر بیان شده است، باید از مقدار غذاها کاست.

به‏‌خصوص غذاهاى چربى‏‌زا مثل برنج، شیرینى‏جات، خورشت‏‌هاى چرب و غلیظ و سرخ‏‌کرده، آبگوشت‏‌هاى چرب، کلّه‏‌پاچه و امثال آن. نیز دفعات غذا خوردن را تقلیل داد و چنان‏چه گفته شد؛ شب‏‌ها از میوه‏‌جات و روزها، یک روز در میان از پختنى استفاده کرد. آن هم یک جور غذا و نیز بایستى همیشه به دستور آسمانى رسول گرامى (ص) توجه داشت که مى‏‌فرمایند: زیادى خوردن و پرخورى ناپسند است. امام باقر علیه السلام مى‏‌فرماید: چیزى مانند شکم پر نزد خدا منفورتر نیست!

اخیرا ثابت شده است که ریبوفلاوین موجود در گیاهان بر سرطان روده بزرگ مؤثر است.

چگونه چربى‏‌ها وارد خون مى‏‌شوند؟

به‏‌طور کلى تمام چربى‏‌هاى غذاها از راه لنف جذب مى‏‌شوند، به استثناى اسیدهاى چرب که مى‏‌توانند از راه سیستم باب (کبد) جذب شوند. اما این قسمت جزو کوچکى از غذاها به‏‌ شمار مى‏‌آید.

در مجراى گوارش قسمت عمده ترى‏ گلیسیریدها شکسته، به گلیسیرول و اسیدهاى چرب تبدیل مى‏‌شوند. پس از عبور از مخاط روده دوباره به صورت ترى‏‌گلیسیرید درآمده و به شکل قطرات کوچک به اندازه نیم تا یک و نیم میکرون که به نام شیلومیکرون هستند، وارد لنف مى‏‌شوند.

بلافاصله مقدار کمى از پروتئین موجود در لنف جذب دیواره خارجى شیلومیکرون‏‌ها شده تا بر پایدارى عمل تعلیق بیافزایند و از چسبیدن به یک‏دیگر جلوگیرى کنند.

مخازن چربى در بدن‏

قسمت عمده چربى بدن در بافت چربى و کبد ذخیره مى‏‌شود، در کبد غالباً مقدار زیادى چربى همیشه وجود دارد. عمل عمده بافت چربى ذخیره ترى‏گلیسیریدها هستند تا اگر روزى مورد احتیاج واقع شوند از قسمت‏‌هاى دیگر بدن براى ایجاد انرژى به کار روند.

قسمت عمده چربى در زیر جلد، به‏ عنوان عایقى براى بیشتر حیوانات ذخیره مى‏‌شود و قسمت‏‌هاى دیگر مخازن چربى را چنان‏چه به بعضى از آنها قبلا نیز اشاره شده است مى‏‌توان شکم، پهلوها، سرین، دور قلب، داخل شکم و به‏ طور کلى در بیشتر اندام‏‌هاى بدن نام برد.

ناگفته نماند ذخایر چربى در بعضى‏‌ها در قسمت تحتانى شکم آن‏قدر جمع و خودنمایى مى‏‌کند که بى‏ شباهت به دمبه گوسفندان نیست، منتهى او در عقب و این در جلو است. سلول‏‌هاى بافت چربى فیبروبلاست‏‌هاى تغییر شکل یافت‌ه‏اى هستند که قادر به ذخیره هشتاد تا نود و پنج درصد ترى‏‌گلیسیریدهاى خالص، در خود است.

یکى از راه‌هاى ذخیره چربى در بافت‏‌هاى بدن، بدین طریق به وجود مى‏‌آید که هرگاه مقدار کربوهیدرات ورودى (مواد قندى نشاسته‏‌اى) بیش از حدى باشد که بلافاصله به انرژى بدل گشته یا به صورت گلیکوژن ذخیره شود، این مقدار بیش از حد خیلى سریع به ترى‏‌گلیسیرید تبدیل شده و در بافت‏‌هاى اضافى چربى انباشته مى‏‌شود. هنگام سنتز ترى‏‌گلیسیریدها یعنى زمانى که تریگلیسیریدها ساخته مى‏‌شوند فقط حدود پانزده درصد از انرژى گلوکز به صورت حرارت از بین مى‏‌رود و بقیه هشتاد و پنج درصد آن به ترى‏‌گلیسیرید ذخیره منتقل مى‏‌شود.

در اینجا به این مهم مى‏‌توان پى برد که مواد کربوهیدراته (قندى) براى به وجود آوردن چربى‏‌ها داراى اهمیت خاصى است لذا خوردن غذاهاى شیرین عامل مهمى در پیدایش چربى و ذخیره آن در بدن است.

پروتئین‏‌ها یا مواد گوشتى نیز در تبدیل چربى اهمیت خاصى داشته و به زودى مى‏‌توانند به صورت تریگلیسیرید درآمده، در بافت‏‌هاى چربى ذخیره شوند. لذا وقتى‏‌که رژیم غذایى فردى بیش از اندازه احتیاج بافت‏‌هاى بدن وى باشد، به‏ خصوص پروتئین آن به آسانى قسمت عمده چربى بدن را تشکیل خواهد داد که چاقى مزاحم در پى آن است.

ورزش بهترین راه حلّ کردن چربى‏‌هاى ذخیره است و این انرژى بیشتر از طریق ورزش، راه رفتن سریع، حرکات تند، دویدن به مقدار زیاد صرف خواهد شد. چربى‏‌هاى اضافى مخصوصا چربى‏‌هاى اشباع شده مانند درخت در مسیر عروق ریشه دوانیده و به تدریج بزرگ مى‏‌شود و عروق را تنگ مى‏‌کنند مانند بزرگ شدن ریشه گیاه در یک بطرى و زیاد شدن چربى و رسوب آن در عروق موجب گرفتگى رگ‏‌هاى غذادهنده قلب مى‏‌شود.

انتهای پیام/