در مذاکرات هسته‌ای نیویورک چه می‌گذرد
خبرگزاری تسنیم: مذاکرات هسته‌ای نیویورک بین ایران و شش قدرت هسته‌ای در حالی پیش می‌رود که سیر تحولات پس از تمدید مذاکرات حاکی از افزایش گمانه‌زنی‌ها نسبت به پیشرفت مباحث بود اما حضور مقامات ارشد و مذاکرات چند روز گذشته اندکی خوشبینی به فضا افزوده است
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روز گذشته (جمعه) مذاکرات بین ایران و شش قدرت هسته‌ای پس از وقفه‌ای تقریباً دوماهه ادامه یافت. این در حالی است که دیپلمات‌های ایرانی و غربی از اهمیت روزهای آتی برای دستیابی به توافق نهایی هسته‌ای تا 3 آذر (26 نوامبر) خبر داده‌اند.
مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان) در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار می‌شود و امکان پیوستن وزرای خارجه به این مذاکرات و حتی گفت‌وگوی رؤسای جمهور کشورهای طرف مذاکره برای دستیابی به پیشرفت وجود دارد، البته هیچ‌یک از این موارد تاکنون تأیید نشده‌اند.
دیپلمات‌های ارشد کشورمان امیدوار هستند که در نیویورک بتوانند اختلافات را کاهش دهند تا با دستیابی به توافقی نهایی ضمن تداوم برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان تحریم‌ها نیز به‌صورت کامل برداشته شوند. سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد کشورمان، پس از پایان مذاکرات ایران و گروه 1+5 در روز گذشته (جمعه) گفت: "اختلافات ما در موضوعات وجود دارد ولی هم فضا خوب و سازنده است و هم اراده و جدیت لازم در همه طرفها وجود دارد." وی همچنین ابراز امیدواری کرد که در روزهای آتی یک جمع‌بندی به دست آید و در صورت امکان "پیشرفتی را در مذاکرات شاهد بود".
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، نیز به دستیابی به پیشرفت در این دور از مذاکرات که برای دستیابی به توافق نهایی تا 3 آذر حیاتی خواهد بود، امیدوار است. وی گفت: "در صورتی که طرفهای مقابل در مذاکرات هسته‌ای برای یک تصمیم گیری دشوار آمادگی داشته باشند، امکان رسیدن به توافق جامع حتی قبل از سوم آذر نیز وجود دارد".
مذاکرات نیویورک در حالی آغاز شد که امید چندانی به پیشرفتی محسوس در این دور از گفت‌وگوها وجود نداشت. طرفین نتوانستند تا ضرب‌الاجل 20 جولای (29 تیر) به توافق نهایی دست یابند و مذاکرات دوجانبه‌ای که پیش از نیویورک بین ایران و آمریکا در جریان بود به‌گفته دیپلمات‌هایی که با وال‌استریت ژورنال صحبت کرده بودند پیشرفت چندانی نداشته است. از سوی دیگر هفته‌های اخیر شاهد اعتراض شدید طرف ایرانی به تحریم چندین فرد و شرکت از جانب دولت آمریکا بود.
با این حال دیپلمات‌هایی که پیش از این نسبت به گفت‌وگوهای نیویورک ابراز بدبینی کرده بودند اکنون، پس از گذشت چند روز، با دید مثبت‌تری به همتایان خود می‌نگرند. یک مقام ارشد آمریکایی روز گذشته گفت: "من فکر می‌کنم که بسیاری از ما [به این مذاکرات] خیلی خوشبین نیستیم. اما صراحتاً طی دیدارهای دو روز گذشته هم با ایران و هم با همکاران در 1+5 و اتحادیه اروپا مشخص شد که همه به این جا آمده‌اند تا کاری بکنند".
اختلاف نظرها در برخی موارد شامل رژیم بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران، بازطراحی رآکتور هسته‌ای اراک و همچنین تأسیسات هسته‌ای فردو برخی کمتر شده‌اند اما هنوز توافق نهایی درباره این موارد به دست نیامده است. عراقچی در این باره گفت: "در خصوص اراک و فردو نیز اختلاف نظر داریم ولی گزینه‌های مختلفی مطرح و بحثهای خوبی انجام و مواضع طرفین خیلی دقیق و روشن شده است".
با این حال دو طرف درباره مسائلی چون توضیحات ایران به آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی و فعالیت‌های هسته‌ای گذشته، مدت زمان توافق نهایی و همچنین چگونگی و جدول زمانی لغو تحریم‌های ایران دارای اختلافات زیادی هستند. البته وزیر امور خارجه کشورمان درباره تحریم‌های آمریکا، که بخش قابل توجهی از تحریم‌های ضدایرانی را تشکیل می‌دهند، گفت: "ما محدودیت‌هایی را که پرزیدنت اوباما برای وادار کردن کنگره به لغو تحریم‌ها با آن مواجه است درک می‌کنیم و همان‌طور که ما نمی‌پذیریم آنها از ما امری غیرممکن را بخواهند، ما هم از آنها نمی‌خواهیم که اقدامی غیرممکن انجام دهند... ما در امور داخلی آمریکا دخالت نمی‌کنیم، اگر اوباما به ما قول می‌دهد که کاری بکند، ما آن را می‌پذیریم و به قولش احترام می‌گزاریم".
اما بزرگ‌ترین مانع پیشبرد مذاکرات اصرار غربی‌ها بر اعمال محدود‌یت‌های شدید بر توان غنی‌سازی ایران است در حالی که تهران بارها اعلام کرده نیاز عملی کشور ایجاب می‌کند ظرفیت غنی‌سازی ایران در حد صنعتی باشد، یعنی طی سال‌های آتی بیش از صدهزار سانتریفیوژ نوع اول و یا تعداد کمتری سانتریفیوژ پیشرفته‌تر اما با همین بازده را داشته باشیم، طرفهای مذاکره خواهان محدودیت ظرفیت ایران در سطح نمایشی و ویترینی هستند.
مذاکرات امروز (شنبه) با دیدارها در سطح کارشناسی و همچنین گفت‌وگوهای دوجانبه بین دیپلمات‌ها ادامه خواهد داشت. حضور مقام‌های ارشد کشورهای طرف مذاکره یکی از نکات بارز این دور از مذاکرات است که شاید بتواند گشایشی در فضای مذاکرات پدید آورد اگرچه تاکنون دیدار در سطح وزرا قطعی نشده و ملاقات بین رؤسای جمهور مهمترین بازیگران یعنی ایران و آمریکا نیز تقریباً منتفی است.
در سوم آذر سال گذشته ایران و شش قدرت هسته‌ای به توافقی دست یافتند که بر اساس آن بخش‌های پیشرفته و بسیار حساس برنامه هسته‌ای ایران در مقابل تسهیل جزئی برخی از تحریم‌ها متوقف می‌شد. بر اساس این توافق موقت با عنوان "برنامه مشترک اقدام" طرفین می‌بایست تا یک سال پس از آن به توافقی جامع و نهایی درباره برنامه هسته‌ای تهران دست یابند. مذاکرات در اولین ضرب‌الاجل (29 تیر) به نتیجه‌ای نرسید تا دیپلمات‌ها مذاکرات را تا چهار ماه دیگر (3 آذر) تمدید کنند.
انتهای پیام/*