بازنگری آیین نامه کودکان کار بازگشت به نقطه صفر

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان اولین بار در دولت نهم مطرح و به تصویب رسید و قرار بر این بود که با همکاری دستگاهها و ارگانهای ذیربط در زمینه جمع آوری و ساماندهی این کودکان، اقدامات مثبت و مهمی انجام شود اما متاسفانه طی 9 سال گذشته هیچ اتفاق مثبتی رخ نداد و تنها دو جلسه برگزار شد. دولت جدید نیز در سال گذشته یک جلسه و امسال نیز دومین جلسه خود را با حضور نمایندگان و فعالان حوزه کودکان کار و خیابان انجام داد و در نهایت قرار شد آیین نامه مورد بازنگری قرار گیرد.

البته کارشناسان براین باورند که تدوین آیین نامه اصلی چندین ماه زمان برده و از نظر تمامی فعالان و کارشناسان متخصص نیز در آن استفاده شده و دیگر نیازی به بازنگری مجدد و اتلاف چند ماه زمان دیگر ندارد و این کار بازگشت به نقطه صفر بوده و بیهوده است. یکی از ارگانهایی که وظیفه اصلی در نگهداری کودکان کار و خیابان دارد سازمان بهزیستی است که براساس آیین نامه موجود باید زمینه نگهداری و آموزش این کودکان را برعهده گیرد. این سازمان کودکانی را که جمع آوری می شوند نگهداری می کند اما بر اساس قانون کودکانی را که دارای سرپرست هستند مدتی پس از نگهداری به خانواده هایشان باز می گردانند.

بازگشت مجدد کودکان کار به خیابان

براساس آمارهای سازمان بهزیستی 75 درصد کودکان کار و خیابان دارای سرپرست هستند و برهمین اساس نمی تواند مدت زیادی این کودکان را نگه داشت و مجددا با بازگشت به خانواده درصد زیادی از آنان به خیابان باز می گردند و این چرخه باطل ادامه پیدا می کند. البته بهزیستی طرحی آموزشی را با عنوان کودک و خانواده در 5 استان کشور اجرایی کرده که طی آن علاوه بر تقویت هویت اجتماعی و گروهی کودکان با همکاری تشکلهای غیر دولتی زمینه توانمند سازی کودک و خانواده آنان فراهم و امکان بازگشت به خیابان برای این کودکان کم شده است که البته تعداد زیادی از کودکان کار و خیابان مشمول این طرح نمی شوند.

مدیر کل آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی به تحقیقی که در مورد کودکان خیابانی انجام شده اشاره و عنوان کرد تحقیقات نشان می دهد حدود 30 درصد از کودکان کار و خیابانی به مدرسه نمی روند همچنین حدود 31 درصد کودکان خیابانی 6 تا 11 سال و 9 درصد نیز زیر 6 سال سن دارند .

این آمارها نشان دهنده این است که سیستم آموزشی کشورمان نتوانسته زمینه تحصیل رایگان این کودکان را در مراکز آموزشی فراهم کند و با توجه به اینکه درصد زیادی از این کودکان در سن مدرسه قرار دارند به همین دلیل مسولان نهادهای مربوطه باید این امکان را برای کودکان کار و خیابان فراهم کنند.

ولی الله نصر همچنین عنوان کرد که سال گذشته 5 هزار کودک خیابانی و کار ساماندهی شده اند و چنانچه موردی در میان کودکان خیابانی از اعتیاد مشاهده شود به مراکز ترک اعتیاد داخل سازمان و یا وزارت بهداشت فرستاده می شود و با توجه به اینکه وزارت بهداشت یک عضو از ستاد ساماندهی کودکان خیابانی است انتظار ما این است که کمی بیشتر در رابطه با درمان اعتیاد کودکان به سازمان بهزیستی کمک کند.

از سوی دیگر شرایط اقتصادی بد و نابسامانی خانواده ها ، بدسرپرستی و معضلات و آسیبهای اجتماعی نیز باعث شده که 60 درصد کودکان کار و خیابان نان آور خانواده خود باشند و یا اینکه به کمک والدین خود بیایند این درحالی است که این موضوع نیز براساس قوانین بین المللی کار درست نیست و کودک زیر 18 سال نباید کار کند.

آسیبهای اجتماعی در کمین کودکان کار و خیابان

کارشناسان عنوان می کنند که کار در خیابان و محیط های ناامن و پنهانی برای کودکان باعث بروز آسیبهای اجتماعی زیادی مانند اعتیاد، بزه و ... می شود که این موارد در بزرگسالی مشکلات زیادی را برای آنان فراهم می کند بطوریکه در صورت عدم رفع این مشکلات پیامدهای ناگواری ایجاد خواهد شد و البته برخی از این کودکان نیز در دام باندهای خلافکار مافیایی گرفتار می شوند که در صورت شناسایی بهزیستی به تنهای نمی تواند در این زمینه اقدامی انجام دهد و نیازمند همکاری ارگانهای دیگر است.

از سوی دیگر حل مشکل کودکان خیابانی در گروی یک همکاری فرابخشی میان دستگاههای مختلف است و تا زمانی که ارگانها نسبت به موضوع ساماندهی کودکان خیابانی حساس نباشند و همکاری نکنند هیچ وقت در زمینه جمع آوری ، ساماندهی ، آموزش ، فرهنگ سازی و ... به موفقیتی دست پیدا نخواهیم کرد.

مدیر کل آسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان به خبرنگار مهر گفت: شورای ساماندهی کودکان خیابانی بعد از 8 سال از تصویب تعطیل بود و علی رغم اینکه 11 دستگاه عضو آن هستند اما جلسه ای برای ساماندهی کودکان تشکیل نشد اما به تازگی در سال جاری برای استفاده از نظرات کارشناسان و تشکلهای غیر دولتی اتاق فکری با حضور این افراد و همچنین وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل شد.

روزبه کردونی گفت: علاوه بر تهران در دو استان البرز و گلستان نیز شورای ساماندهی کودکان کار و خیابان تشکیل شده است.

40 درصد کودکان از اتباع بیگانه هستند

همچنین با توجه به اینکه براساس گفته مسئولان بهزیستی 65درصد کودکان کار و خیابانی در کل کشور و همچنین 40 درصد کودکان کار و خیابان در تهران اتباع بیگانه هستند متاسفانه در آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان هیچ صحبتی از اتباع بیگانه به میان نیامده است و همین موضوع مشکلاتی را برای جمع آوری ساماندهی و تحصیل کودکان ایجاد کرده است.

وی درباره بازنگری آیین نامه گفت: آیین نامه قبلی یکسری نواقصی داشت و با توجه به اینکه دو دستگاه وزارت کشور و دفتر اتباع در شورای ساماندهی عضو نبودند به همین دلیل امکان انجام یکسری اقدامات برای کودکان کار و خیابان خارجی مانند تحصیل ، بیمه و ... آنان وجود نداشت بنابراین آیین نامه با استفاده از نظرات کارشناسان بازنگری می شود.

تحقیقی که در تهران برای کودکان کار و خیابان انجام شده نشان می دهد که حدود 60 درصد کودکان خیابان ایرانی هستند. همچنین 45 درصد کودکان بین 10 تا 14 سال سن داشته و 34 درصد از کودکان خیابانی در حال تحصیل بوده و 40 درصد ترک تحصیل کرده اند و  24 درصد از کودکان نیز اصلا به مدرسه نرفته اند.همچنین اغلب کودکان کار در اقداماتی مانند دستفروشی و باربری مشغول به کار هستند.

مدیر کل آسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به وظایف دستگاههای عضو اشاره و تاکید کرد: با توجه به اینکه در سالهای گذشته اقدام عملی در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابان انجام نشده به همین دلیل 7 ماه کار کرده ایم تا وظایف 11 دستگاه عضو به طور واضح و شفاف مشخص و به آنها اعلام شود تا دیگر مشکلی در اجرا ایجاد نشود.

کردونی بازنگری آیین نامه را اتفاقی مفیددانشته و معتقد است در حوزه ساماندهی کودکان به تدبیر نیاز داریم و برای موفقیت در حوزه آسیب های اجتماعی دولت و مردم باید در کنار هم قرار گرفته وفعالیت کنند و یک ارگان و یا دولت به تنهایی نمی تواند اقدامی انجام دهد.

بازنگری آیین نامه کودکان کار بازگشت به نقطه صفر

اما عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بازنگری آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی و کار را اقدام بیهوده ای دانسته که باعث می شود مجددا به اول خط بازگردیم و معتقد است ساماندهی این کودکان نیاز به همکاری دولت و مشارکت مردم دارد.

وی در مورد کودکان کار و خیابان گفت: مشکل ما این است که همیشه سراغ علت نمی رویم بلکه مشغول پیدا کردن معلول می شویم به همین علت نمی توانیم راه حل درستی برای رفع مشکلات اجتماعی پیدا کنیم.

سعیدی با اشاره به اینکه باید مشکلات و معضلات اجتماعی را به صورتی ریشه ای برطرف کنیم، تاکید کرد: باید ببینیم دلیل بروز آسیبهای اجتماعی چیست و بعد با توجه به علت اصلی برای رفع آن برنامه ریزی ویژه و گسترده ای انجام دهیم.

مخبر کمیسیون اجتماعی مجلس با تاکید بر اینکه جمع آوری و رها کردن کودکان خیابانی کار بیهوده ای است، گفت: چندین سال است که فقط جمع آوری کوتاه مدت این کودکان مدنظر دستگاهها قرار گرفته اما متاسفانه پس از مدتی این کودکان مجددا در خیابان رها می شوند و همان پروسه ادامه پیدا می کند.

وی در مورد اصلاح و تغییر آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان اظهار داشت: بازنگری و تغییر آیین نامه مشکلی از این کودکان برطرف نمی کند و اینکه هر سال بیاییم آیین نامه را تغییر دهیم و یا اینکه کمپ های نگهداری کودکان کار و خیابان را افزایش دهیم نمی توانیم مبارزه جدی با علل و عوامل افزایش آسیب های اجتماعی و همچنین رشد این کودکان در خیابان ها داشته باشیم.

ضرورت مشارکت مردم و دولت در ساماندهی کودکان

استفاده از تجربیات موفق استان هایی که در آنها کودک خیابانی کم است نیز از جمله مواردی است که کارشناسان روی آن تاکید دارند بطوریکه در برخی از استانها مانند تبریز، تعداد کودکان کار و خیابان نسبت به گذشته بسیار کم شده و دیگر در خیابان با این معضل اجتماعی روبرو نیستیم.

وی اظهار داشت: از سوی دیگر باید دولت ها از مشارکت مردم نیز در رفع معضلات اجتماعی استفاده بهینه را داشته باشند در غیر این صورت اقداماتی که انجام می شود موفقیت آمیز نخواهد بود.

سعیدی با اشاره به اینکه در حال حاضر سیستم اداری ما هنوز نتوانسته زمینه های مشارکت مردم را فراهم کند تا بتوانند از وجود مردم و کمک هایی که می کنند گفت: برای کاهش تعداد کودکان کار و خیابان بهره مند شوند این در حالی است که در تمام دنیا و کشورهایی که در کاهش و رفع معضلات اجتماعی موفق بودند همکاری مردم در کنار امکانات دولتی وجود داشته است.

وی با اشاره به اینکه نباید به امکانات دولتی اکتفا کرد به دلیل اینکه امکانات و اعتبارات دولت محدود است، گفت: دولت به تنهایی نمی تواند با توجه به امکاناتی که دارد از عهده تمام مشکلات اجتماعی برآید به همین دلیل نباید فقط به این امکانات توجه کرد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه ریشه تمامی معضلات اجتماعی فقر و فرهنگ است بنابراین دولت بایستی فرهنگسازی لازم را انجام دهد اما متاسفانه دولتها تصور می کنند فرهنگ خود به خود ساخته می شود در حالیکه این گونه نیست و بر همین اساس کشورهایی مانند چین و ژاپن کار کردن را به فرهنگ عمومی تبدیل کرده اند در حالیکه در ابتدا این گونه نبوده است.

نسبت به افغانستان وضعیت بهتری داریم

به گفته عضو کمیسیون اجتماعی، درباره مسائل اجتماعی، فرهنگسازی لازم انجام نمی شود؛ چنانچه این اتفاق رخ دهد به صورت جزیره ای و جدا جدا از سوی دستگاههای مختلف و یا مقطعی و کوتاه مدت انجام می شود که دردی نیز دوا نخواهد شد.

سعیدی با اشاره به اینکه استمرار نداشتن اقدامات فرهنگی و عدم همکاری نهادها و دستگاههای مرتبط باعث افزایش مشکلات اجتماعی می شود، تصریح کرد: ساخت مقطعی سریال ها در خصوص جمع آوری کودکان خیابانی و کار موضوعی است که مدتی قبل اتفاق افتاد اما پس از آن دوباره متوقف شد به همین دلیل مسئولان باید نسبت به انجام برنامه و طرحهای  بلندمدت و پیوسته به طور جدی اقدام نمایند.

وی به معضل کودکان کار و خیابان در کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت: در مقایسه با برخی کشورها مانند ترکیه، آذربایجان و حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس که در گذشته اوضاع بدتری نسبت به ایران داشتند الان وضعیت ما بدتر از این کشورهاست اما نسبت به کشوری مانند افغانستان وضعیت بهتری داریم.

به گفته این نماینده مجلس، رها کردن موضوعات اجتماعی و تکرار مجدد آنها پس از مدتی نقطه سرخط است و آغاز مجدد و اینکه هر دولت و وزیری که تغییر می کند بیاید اقداماتی از صفر شروع کند و بگوید تمامی کارهای دولت قبلی اشتباه بوده درست نیست و باید این تفکر و رویه اصلاح شود و در غیر این صورت هیچ اقدام و طرحی به سرانجام نمی رسد.

وی با اشاره به اینکه مردم نسبت به این موضوع و تغییر برنامه ها در هر دولت ناراحت هستند گفت: افرادی که در این برنامه دچار آسیب و لطمه می شوند فقط مردم هستند که به نظام و دولت اعتماد می کنند و انتظار دارند برنامه هایی که در هر دولت پیاده می شود حداقل به سرانجام برسد و این گونه نباشد که در دولت بعد دوباره مجددا از صفر آغاز شود. بنابراین پدیده های اجتماعی با بازگشت از نقطه اول با آغاز مجدد با مشکلات جدیدی روبرو می شوند که یکی از چالش های ما در کمیسیون های اجتماعی نیز همین موضوع است.

مذاکره مجلس با مسئولان وزارت رفاه در مورد بازنگری آیین نامه کودکان کار

وی با تاکید بر اینکه مکاتباتی به طور مرتب و همچنین جلسات مختلفی با مسئولان دستگاهها انجام داده ایم، گفت: در مورد آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی با مسئولان وزارت تعاون و کار اجتماعی مذاکره و مکاتبه کرده ایم و به طور مرتب پیگیر این موضوع هستیم.

به گفته سعیدی، آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان 9سال است که به تصویب رسیده اما مجددا در دولت جدید بازنگری می شود که این درست نیست و از وزیر رفاه در این خصوص سئوال خواهیم کرد.

منبع:مهر

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها