نگاهی به اهداف و برنامه‌های سازمان ICCN/ توسعه پایدار و حفظ میراث فرهنگی ناملموس

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، میراث فرهنگی ناملموس اگر چه ممکن است بسیار جوان به نظر برسد، اما عنصر مهمی برای شناسایی و بیان تفاوت‌های فرهنگی، آن هم در دوره‌ای است که ما با جهانی شدن رو به رشد مواجه هستیم.

در این راستا، سازمان بین‌المللی ICCN، شبکه همکاری بین شهری برای محافظت از میراث فرهنگی ناملموس به عنوان تنها سازمان بین‌المللی حکومت‌های محلی با هدف حفظ میراث فرهنگی ناملموس در جهان شکل گرفته، فعالیت‌های این سازمان معطوف به بررسی راهکارهای خلاق و کارآمد برای محافظت از میراث فرهنگی ناملموس و ارتباط جدائی‌ناپذیر آن با توسعه پایدار محلی و شهری است و تلاش می‌کند از طریق گفت‌وگوی بین فرهنگی نسبت به ایجاد و پی‌ریزی صلح مبتنی بر تفاهم و درک مشترک اقدام کنند.

تدوین و اجرای سیاست‌های توسعه‌ای و فرهنگی متوازن که در آن توسعه پایدار و حفظ میراث فرهنگی معنوی که به عنوان مهمترین اولویت‌های کاری حکومت‌های محلی محسوب می‌شود، در کنار ارتقای روابط بین حکومت‌های محلی درباره محافظت از میراث فرهنگی معنوی و افزایش آگاهی نسبت به لزوم وجود چنین روابطی، مواجهه با چالش‌های ناشی از پدیده جهانی سازی و تلاش برای حفظ تنوع فرهنگی و توسعه پایدار محلی، افزایش سطح آگاهی و انتقال به نسل جوان، ایجاد ظرفیت یگانگی و وحدت و سازگاری و صلح فرهنگی از جمله اهداف  سازمان ICCN است.

کشورهای عضو سازمان ICCN

در حال حاضر این سازمان دارای 80 عضو اصلی  و 38 عضو وابسته از 80 کشور جهان بوده که اعضا به تفکیک قاره، شامل قاره آسیا، آمریکا، اروپا و آفریقا هستند و  کره جنوبی، شیلی، کرواسی، موریتانی، چین، جامائیکا، چک، الجزایر، فیلیپین، ایالات متحده، فرانسه، نیوزیلند، مکزیک، یونان، سریلانکا، برزیل، مجارستان، فیجی، کانادا، ایتالیا، ویتنام، جزیره مالت، کامبوج، روسیه، مصر، اسپانیا، فلسطین، اسلواکی، قطر، مقدونیه، کویت، هلند،هند، ازبکستان، ترکیه، نپال، بنگلادش و ایران این کشورها به شمار می‌روند.

شناخت میراث فرهنگی ناملموس فرصتی برای گفت‌وگوی تمدن‌ها

فهم میراث فرهنگی ناملموس در جوامع مختلف نقش بسیاری در گفت‌وگوی فرهنگ‌ها ایفا می‌کند و احترام متقابل به شیوه‌های متفاوت زندگی را بالا می‌برد و اهمیت میراث فرهنگی ناملموس فقط به مظاهر عینی آن و زیبایی‌هایش نیست، بلکه یک سرمایه فرهنگی مهمی بوده که از یک نسل به نسل دیگر منتقل می‌شود و در واقع این ارزش‌های اقتصادی و اجتماعی و این شیوه انتقال دانش هم مرتبط به اقلیت‌های اجتماعی یک جامعه و هم کل یک کشور می‌شود.

البته میراث فرهنگی ناملموس، مقولات مختلفی را در بر می‌گیرد که شامل بیان‌ها و سنت‌های شفاهی که این حوزه فعالیت‌های مختلف گفتاری را در برمی‌گیرد؛ مواردی همچون ضرب المثل‌ها، چیستان‌ها، قصه‌ها، اشعار کودکانه، افسانه‌ها و اسطوره‌ها، ترانه‌ها، شعرهای حماسی، سرودها، آهنگ‌ها و اجراهای نمایشی این ابزارهای بیانی برای انتقال دانش، ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی و همین طور حفظ خاطرات جمعی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

بعضی از این بیان‌های شفاهی متداول‌تر هستند و ممکن است توسط کل جامعه به کار روند، اما برخی دیگر توسط گروه‌های خاص مثل زنان، مردان یا کهنسالان اجرا می‌شود.

هنرهای نمایشی نیز دامنه هنرهای نمایشی از موسیقی آوازی و سازی و نغمه‌های منظوم گرفته تا تئاتر و پانتومیم را در برمی‌گیرد، این موارد شیوه‌های بیانی متفاوتی را شامل می‌شوند که خلاقیت انسان‌ها را در طول تاریخ نشان می‌دهد.

موسیقی عام‌ترین بخش از هنرهای نمایشی است که در هر جامعه ای در جریان است و ابعاد مختلفی پیدا می کند. در این چارچوب علاوه بر این اشکال بیانی، مواردی هم‌چون سازها و ابزارهای اجرای موسیقی، لباس‌ها، نقاب‌ها، تزئینات بدنی و حتی ابزارهای تزئین صحنه و سالن‌های اجرای نمایش هم قرار می‌گیرند.

فعالیت‌های جمعی، آئین‌ها و جشن‌ها، فعالیت‌های معمول و مرسومی هستند که به زندگی جوامع و گروه‌های مختلف شکل می‌دهند و ساختار می‌بخشند، این‌ها مواردی است که سبب می‌شود اعضای یک جامعه به وسیله سهیم شدن در یک فعالیت با یکدیگر در ارتباط باقی بمانند و در واقع هویت کسانی که در آن فعالیت یا جشن سهیم شده‌اند در آن اجتماع یا گروه مورد تاکید مجدد قرار می‌گیرند؛ چه آن فعالیت در حوزه عمومی برپا شود یا حوزه خصوصی.

دانش و اعمال مرتبط با طبیعت و جهان نیز مطابق با تعریف یونسکو این مورد شامل دانش، معلومات، مهارت‌ها و به طور کلی هر فعالیتی می‌شود که جوامع مختلف برای تعامل با طبیعت آنها را به کار می‌گیرند، این روش‌ها که انسان‌ها به کمک آنها دنیای اطراف‌شان را درک می‌کنند، به وسیله زبان، سنت‌های شفاهی، خاطرات، جهان بینی ها و حتی احساس تعلق به یک مکان خاص بیان می‌شوند؛ دانش‌های سنتی مرتبط با محیط زیست، دانش مربوط به جانوران و گیاهان، نظام شفابخشی سنتی، کیهان شناسی، جادوگری و باورها و آئین‌های مرتبط از مواردی است که شامل این بخش از میراث فرهنگی ناملموس می‌شود.

سنت‌های مرتبط صنایع دستی احتمالا ملموس‌ترین شکل میراث ناملوس است، البته کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس یا همان کنوانسیون 2003 بیشتر از آنکه بر خود این محصولات تکیه داشته باشد، مهارت‌ها و دانش مرتبط با این صنایع را مدنظر قرار داده و در واقع به جای تمرکز بر حفظ این اشیا، به ترغیب هنرمندان برای ادامه تولید صنایع و انتقال دانش مرتبط به آن به نسل جدیدتر می‌اندیشد که  ابزارهای کار، لباس‌ها و پوشش‌های بدن، جواهرات، انواع ظروف، هنرهای تزئینی، لوازم سرگرمی، وسایل حمل و نقل، سرپناه ها و اسباب بازی‌ها از مواردی بوده که در زیر مجموعه صنایع دستی قرار می‌گیرد.

اصفهان در قاب میراث فرهنگی ناملموس جهانی

کارشناسان از برگزاری اجلاس بین‌المللی میراث فرهنگی ناملموس در اصفهان، به عنوان مهم ترین رخداد فرهنگی ایران در سال 93، یاد کرده‌اند و این رویداد می‌تواند دستاوردهای بین‌المللی کلانی برای جمهوری اسلامی ایران به ارمغان داشته باشد به طوری که از سویی گام مهمی در زمینه معرفی فرهنگ و هنر ایران در عرصه بین‌المللی برداشته می‌شود از سویی دیگر چهره جمهوری اسلامی ایران به عنوان حامی صلح و آشتی میان ملت‌ها تثبیت می‌شود.

اجلاس بین‌المللی میراث فرهنگی ناملموس شامل 3 بخش اجلاس مجمع عمومی، اجلاس بانوان و جشنواره است که اجلاس مجمع عمومی متشکل از نمایندگان شهرهای عضو، نهاد تصمیم گیرنده و مهمترین بخش سازمان بین‌المللی ICCN بوده که هر 2 سال یکبار تشکیل می‌شود.

موضوعات اجلاس مجمع عمومی ICCN در شهر اصفهان شامل پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در برنامه ریزی شهری، نقش میراث فرهنگی ناملموس در بهبود محیط زیست و کیفیت زندگی، راهکارهای ترغیب گردشگری میراث فرهنگی ناملموس جهان و ارتقای دیپلماسی شهری، نقش میراث فرهنگی ناملموس به منظور اصلاح سبک زندگی جوامع و هویت انسانی است.

آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث فرهنگی ناملموس

ردیف موسیقی ایرانی، نوروز که این پرونده به صورت مشترک با کشورهای آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان ثبت شد، موسیقی سنتی بخشی‌های خراسان، آئین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای، تعزیه، هنر نمایش مذهبی، مهارت‌های سنتی بافت فرش استان فارس، مهارت‌های سنتی بافت فرش کاشان، نقالی، هنر داستان گویی نمایشی ایرانی، مهارت سنتی ساخت لنج و قایقرانی با آن در خلیج فارس، مراسم قالیشویان مشهد اردهال است.

به گزارش تسنیم، اجلاس و جشنواره بین‌المللی میراث فرهنگی ناملموس ICCN 2014 از 17 تا 19 مهرماه با حضور نمایندگان کشورهای مختلف از سراسر جهان در اصفهان برگزار می‌شود که فرصتی مغتنم برای بازشناسی میراث ناملموس و معنوی ایران و اصفهان است.

انتهای پیام/