بهره برداری از نمک دریاچه ارومیه برای ایجاد اشتغال مورد توجه قرار گیرد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، رحیم حب‌نقی سمت ریاست دانشگاه ارومیه را از دی ماه سال 92 به عهده دارد  و اخیرا نیز به سمت دبیر کمیته پژوهش احیای دریاچه ارومیه از سوی استاندار آذربایجان غربی منصوب شده است.

حب‌نقی از سال 70 تا 73 معاون دانشکده در دانشگاه ارومیه، از سال 73 تا 76 معاون اداری- مالی دانشگاه ارومیه و از سال 76 تا 80 ریاست دانشگاه ارومیه را عهده‌دار بود و اخیراً نیز برای بار دوم ریاست این دانشگاه را به عهده گرفته است.

گفت وگوی تفصیلی خبرنگار تسنیم با دبیر کمیته پژوهش احیای دریاچه ارومیه پیرامون مسائل و مشکلات احیای دریاچه و راهکارهای علمی آن در ادامه از نظر می گذرد.

تسنیم: چند نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه عضور ستاد احیای دریاچه ارومیه است؟

حب نقی: اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه تقریبا در تمام کمیته های احیای دریاچه ارومیه حضور دارند، سه نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه عضو ثابت ستاد احیای دریاچه هستند اما اعضای هیئت علمی به تناسب بحث های تخصصی که در حوزه احیای دریاچه انجام می شود، در جلسات شرکت می کنند.

گاها 12 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه در جلسات ستاد احیای دریاچه شرکت کرده اند، به سبب داشتن بنیه علمی فعالیت های احیای دریاچه ارومیه، دانشگاه ارومیه در هر یک از کمیته های ستاد احیا، یک نفر نماینده دارد و اعضای هیئت علمی با تخصص های مختلف در تصمیم گیری های علمی و تخصصی اعضای ستاد تاثیرگذار هستند.

تسنیم: آیا شما به عنوان رئیس دانشگاه ارومیه و دبیر کمیته پژوهش احیای دریاچه ارومیه به استقرار ستاد احیا در دانشگاه صنعتی شریف معترض هستید؟

حب نقی: خیر و بله، خیر به این دلیل که افراد باتجربه و متخصصی در دانشگاه صنعتی شریف وجود دارند که در اجرای طرح های ملی سابقه فعالیت دارند و با بهره گیری از آن ها می توان روند احیای دریاچه ارومیه را تسریع داد و بله به این دلیل که اگر در تصمیم گیری نهایی با وجود استفاده از امکانات دانشگاه و نیروهای متخصص آن و همچنین پژوهشکده دانشگاه ارومیه که از تجهیزات پیشرفته ای برخوردار است، به متخصصان دانشگاه ارومیه کمتر بها داده شود، با استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه صنعتی شریف معترض هستیم.

آینده پژوهشی در مورد 27 عنوان راهکار شاخص در احیای دریاچه ارومیه با توجه به نزدیک بودن به دریاچه ارومیه و داشتن متخصص، امکانات و استعداد لازم و مورد نظر برای احیای دریاچه بایستی در اختیار دانشگاه ارومیه باشد نه سازمان محیط زیست تهران.

برای ما به هیچ وجه قابل قبول نیست که با داشتن امکانات فرآوان و متخصصان زبده در احیای دریاچه ارومیه و همچنین ظرفیت بسیار در آذربایجان غربی دانشگاه ارومیه به عنوان یک نهاد تصمیم گیر دست چندم محسوب شود.

متخصصان آذربایجان غربی می خواهند خودشان در احیای دریاچه ارومیه سهم داشته باشند و در کنار دانشگاه صنعتی شریف منجر به پرآبی دوباره این دریاچه شوند.

تسنیم: آیا تاکنون متخصصان احیای دریاچه ارومیه مستقر در آذربایجان غربی به عنوان تصمیم گیرندگان دسته چندم دیده شده اند؟

حب نقی: ما هرگز به دنبال جار و جنجال نیستیم  بلکه با رویکرد مثبتی که داریم به صورت منطقی اعلام می کنیم که ما توانایی های لازم را برای احیای دریاچه ارومیه داریم و نیز از تجهیزات لازم برخورداریم و ثالثا در کنار دریاچه ارومیه و به اصطلاح در محیط قرار داریم در حالی که اگر متخصص بسیار توانمندی که در تهران مستقر است با اینکه از علم بالایی برخوردار است اما با داشتن هزار کیلومتر فاصله از دریاچه ارومیه، نمی تواند مانند کسی که در نزدیکی دریاچه است به مشکل واقف باشد.

ما از پتانسیل های بسیاری در احیای دریاچه ارومیه برخورداریم و باید به این موضوع بها داده شود.

تسنیم: برنامه های شما به عنوان دبیر کمیته پژوهش دریاچه ارومیه چیست؟

حب نقی: بحث اشتغال جایگزین یکی از مهم ترین راهکارهای 27 گانه احیای دریاچه ارومیه است، با توجه به اینکه شغل اغلب مردم آذربایجان غربی از قدیم الایام کشاورزی است و این مسئله سبب افزایش مصرف آب در این استان شده و به دنبال آن خشکی دریاچه ارومیه را سبب شده است.

فراهم کردن شغل جایگزین برای کشاورزان و ترغیب آن ها به سایر شغل ها در زمینه های گردشگری و بازرگانی به عهده دانشگاه ارومیه گذاشته شده است و در واقع اشتغالی که مبتنی بر علم و دانش باشد، از سوی کمیته پژوهش احیای دریاچه ارومیه توصیه می شود.

به عنوان مثال هشت میلیارد تن نمک در اثر خشکی دریاچه ارومیه در حواشی آن تلنبار شده است، می توان با صادرات اصولی و صحیح  این مقدار نمک به کشورهای خارجی از جمله ترکیه و استخراج املاح موجود در نمک مانند پتاسیم، منیزیم و فلزات کم یاب  در جهت ایجاد اشتغال جایگزین در آذربایجان غربی قدم برداشت.

لازم است که آذربایجان غربی در کنار پرداختن به کشاورزی از توسعه صنعت نیز برخوردار شود.

وجود لجن در دریاچه ارومیه ظرفیت بعدی اشتغال در زمینه دریاچه ارومیه است که مورد غفلت واقع شده است، دریاچه گریت سالت لیک در ایالات متحده آمریکا تقریبا وضعیت مشابه ای با دریاچه ارومیه دارد و صدها میلیون دلار درآمد از محل لجن خود کسب می کند.

اگر دانشگاه به صورت علمی در این زمینه ها ورود پیدا کند و مزایا و خواص دارویی لجن را به صورت کاملا علمی به جامعه ارائه دهد، می تواند علاوه بر ایجاد اشتغال جایگزین، در زمینه استفاده از ظرفیت های دریاچه ارومیه تاثیرگذار باشد.

زمانی که کشاورز با داشتن درآمد خاص از یک هکتار زمین به سوی اشتغال در زمینه استفاده از ظرفیت های ایجاد شده از دریاچه ارومیه سوق پیدا کند و درآمدش دو برابر شود این اطمینان را پیدا می کند که می تواند شغل دیگری را به جز کشاورزی برای خود درپیش بگیرد.

تسنیم: در راستای اجرای طرح نکاشت، دولت هر هکتار زمین در حوزه آبریز دریاچه ارومیه که مشول اجرای این طرح می شود را به مدت یک سال با مبلغ پنج میلیون تومان اجاره می کند در صورتی که کشاورزان ادعا می کنند از همین زمین در حدود 30 تا 40 میلیون تومان محصول برداشت می کنند و رقم پرداختی از سوی دولت بسیار ناچیز است، نظر شما در این مورد چیست؟

حب نقی: کشاورزی که چنین ادعایی دارد از قیمت و ارزش واقعی آبی که برای کشت در زمین زراعی خود استفاده می کند بی خبر است و با توجه به اینکه کم کم اقلیم خشک و نیمه خشک در منطقه و کشور حاکم می شود، اگر آب با قیمت واقعی در اختیارکشاورز قرار گیرد، اشتغال به کشاورزی صرفه اقتصادی نخواهد داشت، در این بحبوحه دانشگاه است که می تواند نقش خود را به منظور رفع این مشکل به درستی ایفا کند و با ایجاد اعتماد کشاورزان و مردم به مسئولان به منظور احداث کارخانجات متعدد و توسعه بخش صنعت مفید واقع شود.

ما در حال حاضر مشکل بی آبی داریم و اگر با همین روند کنونی در مصرف آب پیش رویم با بحران آب مواجه خواهیم شد بنابراین اطلاع رسانی و افزایش سطح آگاهی کشاورزان در ارتباط با کشت و بی آبی بسیار مهم و ضروری است.

در صورت تداوم  کشاورزی در آذربایجان غربی، این امر با روش های سنتی جوابگو نخواهد بود و باید روش های نوین آبیاری جایگزین شود.
آبیاری غرق آبی از مظاهر بارز اسراف است و باید به صورت کلی برچیده شود.

دریاچه ارومیه یک گنج است و برای حفظ و صیانت از آن باید از طریق علمی و کارشناسی و با بهره گیری از اساتید دانشگاه وارد عمل شد.
با تجزیه نمک موجود در دریاچه ارومیه و جداسازی سود سود آور از آن می توان صدها ماده شیمیایی مفید مانند کلر بدست آورد و با ایجاد ارزش افزوده در آن ها علاوه بر ایجاد اشتغال سبب رشد و توسعه اقتصادی منطقه و استان شد.

یکی از دلایل بسیار مهم خشکی دریاچه ارومیه با توجه به سطح وسیع و عمق کم آن، تبخیر آب دریاچه ارومیه است و اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه در حال مطالعه و تحقیق برای یافتن ماده ای ویژه هستند که با اضافه کردن به آب دریاچه از سرعت تبخیر آن بکاهند.

گفت وگو از المیرا پورعلی

انتهای پیام/ ب