«پایان موقت» خاموشی سالن‌های حوزه هنری با «آغاز موفق» جشنواره سوره ماه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بیست‌وسومین جشنواره سراسری سوره ماه روز گذشته با اجرای آثاری از سمنان، تهران،‌ ایلام و کرمانشاه آغاز به کار کرد. خوشبختانه پس از مدتی طولانی که چراغ سالن‌های حوزه هنری و مرکز هنرهای نمایشی حوزه سوسو می‌زد، دوباره با اجرای آثار نسبتاً خوب جشنواره شاهد روشنایی سالن‌های حوزه هنری بودیم، هرچند که این اتفاق مستلزم این است که مدیریت حوزه هنری نگاهی مثبت به اجراهای عموم نمایش‌هایی با مضمون انقلاب اسلامی و دفاع مقدس داشته باشد تا بتوان امیدوار بود که رحمت امینی به طور کامل درگیر اجراهای حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی شود.

جشنواره از ساعت 15 روز گذشته و اجرای نمایش «پل نو» به نویسندگی پژمان شاهوردی و کارگردانی محسن نجار حسینی آغاز به کار کرد. این نمایش که با مضمونی دفاع مقدسی روی صحنه رفت، روایتی از عشق میان لیلا و خمیس بود، خمیس در این نمایش میان دوراهی تعهد و وظیفه مانده است. او از یک طرف به همسرش قول داده است که دوباره به خانه بازمی‌گردد و از طرف دیگر به عنوان فرمانده نمی‌تواند یارانش را تنها بگذارد، نمایش فضایی سورئال دارد، اما بازی‌های فرضی بازیگران کمی مخاطب را به خنده وامی‌دارد و اصطلاحاً «توی ذوق مخاطب» می‌زند. از طرف دیگر با اینکه نمایش در بخش تجربه‌های جوان است نمی‌توان انتظار داشت که همه چیز در حد اعلا باشد و باید گفت این نمایش نمایشی خوب برای هنرمندی جوان محسوب می‌شود. نمایش از موسیقی زنده برخوردار است که باعث می‌شود برخی از فضاهای خالی و یا خسته‌کننده نمایش پوشانده شود، اما اگر این نمایش بخواهد به اجرای عموم برسد برای راضی کردن مخاطبان مختلف نیازمند بازنگری و زیبایی‌شناسی دوباره است.

«صبرا» عنوان نمایشی دیگر از استان سمنان است که به نویسندگی ساغر لطفی‌نژاد و کارگردانی محمدرضا عبادیانی در تالار اندیشه حوزه هنری روی صحنه رفت.  صبرا دختری از عشیره‌های عرب خوزستان است که پدرش به شکل مشکوکی در زمان جنگ کشته شده است. وی اکنون دختری رشیده و بالیده است که با سماجت پسرعمویش، جابر مبنی بر ازدواج مواجه است. اما صبرا پی می‌برد قاتل پدرش، جابر بوده است و در تلاش است از چنگ وی بگریزد. مادر صبرا خود را قربانی می‌کند تا صبرا به مشهد برود تا از دست جابر در امان باشد. صبرا می‌گریزد و جابر زن عمویش را به قتل می‌رساند و خودش با همان خنجری که زن عمویش را کشته، به هلاکت می‌رسد. این نمایش که روایتی کلاسیک دارد، از جانب برخی هنرمندان اثری مطلوب سلیقه‌های نخ‌نما شده، قلمداد می‌شود که می‌توان خطی کمرنگ از آن را در جشنواره دید. البته «صبرا» نیز برای رسیدن به اجرای عمومی، نیاز به خلاقیت و ایده‌هایی نو دارد.

نمایش «آی» به نویسندگی محمد مساوات و کارگردانی عبدالرضا شیبانی نیز روز گذشته در تماشاخانه ماه روی صحنه رفت، نمایشی که روایت‌گر داستان دختر ترکمنی به نام «آی» است که مردان گمیشان همه عاشقش هستند و برای به دست آوردنش با هم می‌جنگند؛ ولی «آی» عاشق پسرعمویش آراز است که به دست مردی یاغی به نام یانیم کشته شده است. یانیم هم در پی انتقام از خان گمیشان قیرات خان است و هم عاشق «آی»، در نهایت، جدالی میان یانیم و قیرات به پا می‌شود و قیرات انتقام خود را می‌گیرد؛ لیکن «آی» یانیم را با تفنگش از پای درمی‌آورد. تحرک بالا، امتیاز مثبتی است که به اثر شیبانی بخشیده می‌شود و مخاطب هر آن منتظر جلوه تازه‌ای از میزانسن‌های او است. عدم خاموشی در سالن فرایندی را پیش می آورد که مخاطب پلک روی هم نگذارد و مجالی برای کسل شدن نیابد. شیبانی در دمیدن فرهنگ ترکمنی به کالبد نمایش «آی» اگرچه کوچکی سالن برایش مشکلاتی را ایجاد کرد، موفق ظاهر شد.

جشنواره سوره ماه، هرساله اجراهایی را تجربه می‌کند که به گفته امینی در سه سال اخیر با سخت‌گیری خاصی به جشنواره راه یافته‌اند، اما تنها چند اجرای محدود جشنواره‌ای نمی‌تواند هویتی تازه را برای مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری ایجاد کند. هرچند که به گفته برخی هنرمندان برگزاری چنین جشنواره‌ای برای برخی مدیران تنها یک گزارش کار به حساب می‌آید، اما اجراهای امسال و علاقه هنرمندان به اجرای آثاری در قالب انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و نمایش دینی، مسئله‌ای است که باید به دور از هرگونه نگاه بیلانی، به اجراهای عموم برای مردم برسد. اتفاقی که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران امسال با جشنواره تئاتر شهر به دنبال آن بود، امروز در جشنواره سوره ماه دیده می‌شود و همکاری این دو نهاد در سطوح بالای مدیریتی می‌تواند به یک جریان زنده و پویا در عرصه تئاتر انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و نمایش‌های دینی مبدل شود.

آغاز جشنواره سوره ماه بهانه‌ای شد تا دوباره خاک سالن‌های حوزه هنری گرفته شود و مخاطبان از قشر‌های مختلف به تماشای آثار نمایشی در حوزه هنری بیایند، اما باید به این نکته توجه کرد که روشن شدن سالن‌های حوزه هنری نباید با پایان جشنواره به خاموشی بیانجامد، خاموشی که باعث شده حداقل در یک سال اخیر نهادی انقلابی هم چون حوزه هنری نتواند در عرصه تئاتر سخن بگوید و تقریبا به تعطیلی برسد.

انتهای پیام/