آموزش‌های "طرح ۱۸ ماهه" در البرز سبب اشتغال ۸۰ درصد افراد می‌شود


خبرگزاری تسنیم: مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای البرز گفت: در آموزش‌های "طرح ۱۸ ماهه" بیش از ۸۰ درصد افراد شاغل می‌شوند؛ طرح ۱۸ ماهه طرح جامعی است که اگر کسی در آن شرکت کند، جامع‌الاطراف می‌شود و هیچ خط تولیدی در صورت استفاده از آن فرد متوقف نمی شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، داشتن مهارت در انجام هر کار و شغلی یک عامل مهم در اشتغال افراد است؛ برخی‌ها گواهینامه‌هایی در دست دارند که نشان می‌دهد آنها در رشته خود فرد ماهری هستند اما این افراد نمی‌دانند که گواهینامه آموزشی‌شان نه‌تنها اعتباری ندارد بلکه آنها پس از افشای حقیقت درگیر مراحل قانونی سختی خواهند شد. به گفته حسن عزیزی مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان البرز برخی مراکز و اماکن غیرمجاز در استان البرز که حتی نام "برند"ها را یدک می‌کشند، مشغول ارائه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به شهروندان هستند؛ آموزش‌هایی که هیچ اعتباری ندارد و گواهینامه‌های آنها نیز از اساس باطل و جعلی است.

در این‌باره و نیز مسائل مرتبط با اشتغال جوانان و کارگران استان البرز با مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان البرز به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

تسنیم: جناب آقای عزیزی! مراکز و آموزشگاه‌های زیادی در سطح استان البرز مدعی ارائه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای هستند. برخی از آنها مبالغ کلانی از مردم می‌گیرند که حتی با قوانین و آئین‌نامه‌های داخلی شما مغایرت دارد. آیا این آموزشگا‌ه‌ها واقعا زیر نظر شما و با مجوز اداره کل فنی و حرفه‌ای استان البرز فعالیت می‌کنند؟

عزیزی: در زمینه آموزشگاه‌های آزاد با پدیده‌ای به عنوان "اماکن غیرمجاز" مواجه هستیم که من حتی از آنها با نام آموزشگاه نیز یاد نمی‌کنم. برخی افراد با اجاره یا خرید یک مکان، مدعی می‌شوند که در زمینه آموزش دوره‌های فنی و حرفه‌ای فعال هستند. بر اساس قوانین کار، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و آیین‌نامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاه‌های آزاد اگر کسی بخواهد آموزرشگاه علمی دایر کند باید از آموزش و پرورش مجوز داشته باشد؛ اگر قصد تاسیس آموزشگاه هنری داشته باشد اخذ مجوز از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ضروری است؛ و اگر بخواهد در زمینه فنی و حرفه‌ای فعال باشد باید از سازمان فنی و حرفه‌ای مجوز بگیرد.

البته ما برای نظارت بر این مراکز مجهز هستیم. یعنی اداره کلی با عنوان "امور موسسات کارآموزی آزاد" این مسئولیت را برعهده دارد و بر همین اساس بازرسی‌های دوره‌ای در این زمینه انجام می‌شود. تاسیس این آموزشگاه‌ها شرایط خاصی دارد؛ حتی مکان آموزشگاه‌ها باید استانداردهای مشخصی داشته باشد و صلاحیت فنی، عقیدتی و اخلاقی متقاضیان تاسیس آموزشگاه نیز باید تایید شود. جالب است برخی اماکن غیرمجاز که با عنوان آموزشگاه آزاد فعالیت می‌کنند به قول معروف "برند" هستند و مردم زودتر و راحت‌تر فریب این اماکن را می‌خورند و مبالغ کلانی نیز در این راه پرداخت می‌کنند.

تسنیم: پس باید بپذیریم که این مراکز یا به قول شما "اماکن غیرمجاز" با آگاهی و اطلاع اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان فعال هستند! چون خودتان الان اذعان کردید که برخی برندها در قالب آموزشگاه آزاد مشغول فریب مردم هستند و الان فعالیت دارند.

عزیزی: نه؛ اینطور نیست. ما بلافاصله پس از آگاهی از این موارد با آنها برخورد می‌کنیم. وقتی شما به آموزشگاهی مراجعه می‌کنید که دارای پروانه معتبر از آموزش فنی و حرفه‌ای است مطمئن باشید که می توانید به مدیران آنجا، آموزش‌هایی که ارائه می‌شود و نیز به صلاحیت علمی و فنی مربیانش و استاندارد بودن محتوای آموزشی آن مرکز اعتماد کنید.

با این حال در استان البرز اماکن غیرمجازی وجود دارد که وقتی با آنها برخورد می‌کنیم حتی به سراغ برخی مقامات و مدیران استانی می‌روند و از ما گلایه می‌کنند! ما هم مجبور هستیم به مدیران توضیح دهیم و البته این مدیران و مقامات محترم پس از اینکه از اصل موضوع آگاهی می‌یابند خواستار اقدام قانونی می‌شوند. یا به طور مثال چندی قبل با یکی از مراکز غیرمجاز برخورد کردیم و مدیر آن بلافاصله به یکی از مقامات استانداری مراجعه کرده بود.

این مقام محترم استانداری که البته ابتدا از اصل موضوع مطلع نبود به من گفت "فردی برای توسعه و رشد کارآفرینی در استان فعالیت می‌کند اما شما با وی برخورد کرده‌اید. اگر او را حمایت نمی‌کنید حداقل مانع وی نشوید." وقتی من توضیح دادم که طبق فلان موضوع، کار این مرکز غیرمجاز کلاهبرداری بوده است، وی قانع شد و بر اجرای قانون تاکید کرد. واقعیت این است که مشخص نیست در این اماکن غیرمجاز چه آموزشی توسط چه کسی و با چه هزینه‌ای ارائه می‌شود و در نهایت مدارکی که به عنوان گواهینامه آموزشی به جوانان و مردم می‌دهند اعتباری ندارد.

تسنیم: از گفته‌هایتان می‌توان نتیجه گرفت که آموزشگاه‌های غیرمجاز با برخی مدیران استانی در ارتباط هستند! چراکه یک فرد عادی به همین راحتی نمی‌تواند به مدیران استانی دسترسی داشته باشد.

عزیزی: من چنین چیزی نگفتم. منظورم این است که وقتی با برخی افراد یا مراکز غیرمجاز برخورد می‌شود آنها بلافاصله به استانداری می‌روند و از ما گلایه می‌کنند.

تسنیم: برخی از آموزشگاه‌ها یا مراکز خاص آموزش‌های عجیب و غریب ارائه می‌دهند؛ مثلا چندی قبل اطلاعیه‌ای در یک محل نصب شده بود مبنی بر آموزش نگهداری ایگوانا، آفتاب‌پرست و کروکودیل با مجوز فنی و حرفه‌ای! آیا واقعا شما در مرکز شهر کرج چنین مجوزهایی می‌دهید؟

عزیزی: به این شکل که شما می‌گویید، نه! ما چنین مجوزها و آموزش‌هایی نمی‌دهیم. اصلا یک آموزشگاه چطور می‌تواند کروکودیل را در ساختمان کوچک خود جای دهد. این نوع تبلیغات مورد تایید ما نیست و مطمئن باشید که ما مجوزی به آنها نداده‌ایم. البته من هم چندی قبل با مورد مشابهی مواجه شدم مبنی بر اینکه در یک مرکز، آموزش نگهداری 20 حیوان به مردم ارائه می‌شود؛ در میان حیواناتی که به آن اشاره شده بود نام لاک‌پشت، قورباغه گوشتی، ماهیان مختلف، زنبور عسل و حتی کروکودیل که شما به آن اشاره کردید وجود داشت.

وقتی به محل مورد اشاره در اطلاعیه مراجعه کردم دیدم آنجا یک آپارتمان 50 متری است که حتی خود آن شخص هم نمی‌تواند در آن زندگی کند چه رسد به اینکه آموزش نگهداری کروکودیل هم بدهد! از او پرسیدم این کروکودیلی که می‌گویی کجاست؟!

تسنیم:شهروندان چگونه باید از اعتبار و مجوز مراکز آموزشی مرتبط با فنی و حرفه‌ای مطمئن شوند؟

عزیزی: مردم می‌توانند نام آموزشگاه‌های آزاد دارای اعتبار و مجوز را از پایگاه اطلاع‌رسانی اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان البرز دریافت کنند. خواهش من از شهروندان این است که فریب تبلیغات را نخورند و به هر مرکز و آموزشگاه فنی و حرفه‌ای اعتماد نکنند.

تسنیم:برای استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه آموزش فنی و حرفه‌ای چه اقدامات و برنامه‌هایی داشته‌اید یا دارید؟

عزیزی: قبل از پاسخ به این سوال اشاره‌ای به مشارکت خیرین می‌کنم. استان البرز در جلب مشارکت خیرین در زمینه آموزش فنی و حرفه‌ای بی‌نظیر است. مرکز ما در اشتهارد که 32 هزار متر وسعت و 11 هزار و 200 متر زیربنا دارد توسط خیر گرامی آقای ایرج اشتهاردی در اختیار آموزش فنی و حرفه‌ای قرار گرفته و ایشان از اینکه این مرکز مجهز در رشد و تعالی جوانان این کشور و آموزش و اشتغال آنان تاثیر مثبت می‌گذارد بسیار راضی و خشنود است.

همچنین دیگر مرکز ما در زیبادشت که مورد توجه هیات‌های خارجی قرار گرفته از سوی آقایان کاشانی‌پور به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اهدا شده است و همواره مراقبت می‌کنند که اگر این مرکز احتیاجاتی داشته باشد بلافاصله فراهم کنند. مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای در چهارراه طالقانی کرج نیز توسط مرحوم فاتح یزدی به این سازمان اهدا شده و عنوان مرکز نیز به نام آن مرحوم است.

اما در پاسخ به سوال شما باید بگویم درگیر کردن بخش خصوصی در آموزش فنی و حرفه‌ای یکی از رویکردهای اصلی سازمان است. بنابراین به آموزشگا‌ه‌های آزاد توجه کردیم. در حال حاضر 70 درصد آموزش‌های مهارتی که در مراکز فنی و حرفه‌ای ارائه می‌شود توسط بخش خصوصی یعنی آموزشگاه‌های آزاد به مرحله اجرا درمی‌آید.

در کشور تقریبا 14 هزار آموزشگاه آزاد داریم که 532 آموزشگاه در البرز واقع شده است. از نظر مراکز ثابت و دولتی نیز 700 مرکز در کشور فعال است که 7 مرکز در البرز فعالیت دارند. در سال 1392 در مراکز دولتی 13 هزار و 532 نفر دوره آموزشی برگزار شده است. در شش ماه نخست سال 1393 نیز 7 هزار و 160 نفر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای دریافت کرده‌اند.

تسنیم:در ادارات دولتی یا خصوصی استان، هرازگاهی مواردی یافت می‌شود که نشان می‌دهد برخی مدارک و گواهی آموزشی فنی و حرفه‌ای جعلی هستند.

عزیزی: بله! در زمینه گواهینامه آموزشی با پدیده جعل مواجه هستیم. گاهی این مدارک قلابی و جعلی پس از سال‌ها کشف می‌شود و گاه اصلا کسی متوجه جعلی بودن آنها نمی‌شود. آن دسته از مدارک جعلی که پس از چندین سال کشف می‌شود، آثار سوء زیادی قبل از کشف شدن بر جای گذاشته‌اند و هرچند ما جلوی سوءاستفاده‌های بعدی را می‌گیریم اما شاید نتوانیم آثار سوء برجای مانده را رفع کنیم.

هرچند پلیس و دستگاه قضایی به این موارد ورود می‌کنند اما به نظر من اگر در زمینه پیشگیری از وقوع چنین پدیده‌هایی فعالیت بیشتری داشته باشیم نتایج بهتری حاصل خواهد شد. من اطلاعیه‌هایی با عنوان "دیپلم آسان بگیرید! حتی جمعه‌ها، بدون کلاس و ...!" را بارها در سطح شهر دیده‌ام. خب این یعنی چه؟! چه دیپلمی است که با این شرایط ارائه می‌شود. حتی پایان‌نامه و دفاع از آن را هم برعهده می‌گیرند! من اطلاعیه‌هایی دیده‌ام مبنی بر اینکه "دیپلم همراه با استعلام!"

تسنیم: در اداره کل فنی و حرفه‌ای استان البرز برای مقابله با پدیده جعل گواهی‌ها و مدارک آموزشی چه کرده‌اید؟

عزیزی: این موضوع در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور به کلی ریشه‌کن شده است و احتمال تخلف صفر است. چون ما گواهینامه الکترونیکی برای شخص صادر می‌کنیم که اطلاعات تمام گواهینامه‌های مهارت او در آن درج شده است؛ به طور مثال آموزش و پرورش فقط با وارد کردن کد ملی یک شخص می‌تواند تمام اطلاعات او را در زمینه آموزشی و گواهینامه‌های اخذ شده مشاهده کند؛ یا اگر شخصی کارگر باشد و به تامین اجتماعی مراجعه کند به راحتی مشخص می‌شود که مهارتش چیست و در چه زمینه‌هایی گواهینامه معتبر دریافت کرده است.

تسنیم: شما به طور مستقیم با موضوع آموزش جوانان مرتبط هستید. چه‌قدر با مراکز یا نهادهای دیگر برای اشتغال جوانان پس از آموزش هماهنگی دارید؟ به عبارت دیگر افراد خودشان باید دنبال کار بگردند و شاغل شوند یا اینکه شما در زمینه اشتغال به آنها کمک می‌کنید؟

عزیزی: معتقد هستیم آموزش به تنهایی فایده‌ای ندارد و ما باید در حوزه اشتغال نیز برنامه داشته باشیم. مدیریت و سامانه‌ای داریم با عنوان "هدایت و مشاوره شغلی". این هدایت و مشاوره از بدو حضور افراد در دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای به آنها ارائه می‌شود و بسیار هم مفید و موثر بوده است. به طور کلی باید بگویم که هر کجا اشتغالی ایجاد می‌شود، نشان و ردپایی از گواهینامه مهارت فنی و حرفه‌ای وجود دارد.

تسنیم: چند درصد از افرادی که شما به آنها آموزش می‌دهید جذب بازار کار می‌شوند؟

عزیزی: در آموزش‌های "طرح 18 ماهه" بیش از 80 درصد افراد شاغل می‌شوند. طرح 18 ماهه طرح جامعی است که اگر کسی در آن شرکت کند، جامع‌الاطراف می‌شود و هیچ خط تولیدی در صورت استفاده از آن فرد متوقف نخواهد شد. اما در آموزش‌های درجه دو بستگی به نوع رشته دارد؛ مثلا در صنعت چوب بیش از 60 درصد آموزش‌دیدگان جذب بازار کار می‌شوند. در مجموع و به طور متوسط می‌توانم بگویم که 45 تا 50 درصد افرادی که در دوره‌های فنی و حرفه‌ای شرکت می‌کنند بلافاصله شاغل می‌شوند و مشکل بیکاری ندارند.

تسنیم:حال که می‌گویید در حوزه اشتغال هم فعالیت‌هایی دارید آیا می‌توانید آماری از اشتغال و بیکاری جوانان استان البرز به ما بدهید؟

عزیزی: نه! اما به طور کلی باید بگویم در مباحث اشتغال، یک نرخ متوسط بیکاری و یک نرخ بیکاری جوانان داریم که در برخی کشورها نرخ بیکاری جوانان چهار برابر نرخ کلی بیکاری است؛ اما در کشورهایی که حوزه‌های آموزش و اشتغال آنها به یکدیگر متصل شده است نرخ بیکاری جوانان آنها وضعیت بهتری دارد.اگر مسئولان اهتمام کنند که نظام آموزش خوب و جامع‌الاطرافی طراحی کنند این موضوع می‌تواند کشور را نجات دهد و در امر اشتغال جوانان، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز علمی و افراد بیکار مفید واقع شود.

نرخ بیکاری جوانان استان البرز را نمی‌دانم اما درباره نرخ متوسط بیکاری (به طور کلی) در استان اطلاعاتی موجود است؛ مثلا در سال 90 نرخ بیکاری در استان البرز 19.3 درصد بود که در سال‌های 91 و 92 به ترتیب به 14.9 و 10.6 درصد رسید. این آمار در سه ماهه نخست 93 به 12.9 رسیده است؛ اما نرخ بیکاری جوانان را نداریم.

تسنیم:با توجه به آماری که شما ارائه دادید، وضعیت اشتغال در استان البرز بدتر شده و بیکاری افزایش یافته است.

عزیزی: نه! فصول با هم تفاوت دارد. مثلا نرخ بیکاری برخی شهرها در تابستان به خاطر موقعیت خاص گردشگری آنها به صفر می‌رسد. من الان آمار کلی را ندارم اما چیزی که واضح است این است که دوران رکود یقینا به پایان رسیده و در حال رشد هستیم و بررسی آمار و ارقام مرتبط با صدور دفترچه‌های تامین اجتماعی این موضوع را ثابت می‌کند.

تسنیم:منظورتان پایان رکود در حوزه اشتغال و تامین اجتماعی است؟

عزیزی: نه! منظورم رکود اقتصادی است.

تسنیم: جایگاه شما چندان ارتباطی به این موضوع ندارد اما برخی کارشناسان و اقتصاددانان معتقدند اظهارنظر درباره پایان رکود اقتصادی جنبه علمی و کارشناسی ندارد و نمی‌توان با قاطعیت مدعی آن شد.

عزیزی: وقتی نرخ سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی یک درصد افزایش پیدا کند، نرخ بیکاری نیز هفت‌دهم درصد کاهش می‌یابد و ارتباط مستقیم و نزدیکی بین این عوامل وجود دارد. مسلما وقتی نرخ رشد اقتصادی منفی باشد، آمار درخواست بیمه بیکاری نیز افزایش می‌یابد اما الان درخواست بیمه بیکاری در استان البرز کاهش داشته است.

تسنیم: نقاط زیادی از شهر کرج محل تجمع کارگران و افراد جویای کار است. از سوی دیگر هر روزه افراد زیادی به دنبال کارگر ماهر هستند اما تشخیص و انتخاب کارگر ماهر از میان ده‌ها نفر که در یک نقطه تجمع کرده‌اند و هیچ مدرک آموزشی ندارند دشوار است. آیا تا به حال به ذهن شما رسیده است که برای آموزش آنها اقدامی انجام دهید؟

عزیزی: در این زمینه بعضی از شرکای اجتماعی ما مانند شهرداری کرج باید فعالتر شوند و مراکزی را برای استقرار کارگران و افراد جویای کار ایجاد کنند که در گرما و سرما اذیت نشوند. گاهی مشاهده می‌کنیم برخی کارگران که در میدان خاصی تجمع می‌کنند و منتظر کار هستند، به دنبال خودروها می‌دوند و سعی می‌کنند کاری پیدا کنند. آیا واقعا خود ما حاضر هستیم در چنین شرایطی به دنبال کار بگردیم؟ شهرداری در این زمینه می‌تواند کمک کند و ما هم آمادگی همراهی و مشارکت در حد توانمان را داریم.

در این مراکز می‌توانیم امکاناتی برای کارگران جویای کار فراهم کنیم؛ مثلا به آنها صبحانه بدهیم، توسط پزشک مستقر در مرکز ویزیت رایگان شوند و بر اساس ثبت نام و طبق "نوبت" فرصت‌های کاری در آن روز مشخص در اختیار آنها قرار گیرد تا مجبور نباشند در خیابان‌ها به دنبال افراد و خودروها بدوند. اگر این موضوع محقق شود نه‌تنها شخصیت و احترام کارگران و افراد جویای کار حفظ شده است بلکه در ایجاد نظم و جلوگیری از بروز صحنه‌های نازیبا موثر است. نمونه این کار در تهران انجام شده است و ما می‌توانیم از آنها الگو بگیریم. شهرداری تهران حتی پیمانکاران را ملزم کرده است که از افراد دارای گواهینامه آموزشی و فنی و حرفه‌ای استفاده کنند و حق افرادی که برای گذراندن دوره‌های آموزشی، وقت و هزینه مالی صرف کرده‌اند محفوظ بماند. جای این موضوع در کرج و استان البرز خالی است.

من به عنوان مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان، قول می‌دهم که مباحث مربوط به آموزش و آزمون را برعهده می‌گیرم و شهرداری هم می‌تواند در بخش‌های دیگر این کار فعال شود.

تسنیم: برخی خبرنگاران استان البرز علاقمند به شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی مرتبط با فعالیت رسانه‌ای هستند. شما قبلا برای برگزاری این دوره‌های آموزشی اعلام آمادگی کرده بودید اما در عمل اتفاق خاصی نیفتاد.

عزیزی: پیش‌نویس قرارداد همکاری با خانه مطبوعات در این باره آماده شد و ما حتی دو جلسه با مدیران خانه مطبوعات برگزار کردیم. به آنها گفتیم که اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان البرز آمادگی کامل برای برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای استان دارد اما بعد از آن جلسه‌‌ها دیگر خبری از خانه مطبوعات نشد. اتفاقا ما باید الان  بپرسیم که چرا به اعلام آمادگی ما پاسخ مثبتی داده نشد؟

انتهای پیام/