ایران حامی سیاسی، اقتصادی و مالی دمشق است/ تحویل سامانه اس۳۰۰ در آینده نزدیک

به گزارش گروه بین المللی خبرگزاری تسنیم، ولید المعلم وزیر خارجه سوریه در مصاحبه‌ای مفصل با روزنامه الاخبار با صراحت در مورد بسیاری مسائل از جمله ائتلاف سوریه با ایران و روسیه سخن گفته و گفت هرچند دمشق با حملات هوایی ائتلاف به داعش موافقت کرد اما از مخالفت تهران و مسکو با این ائتلاف خرسند است.

این در حالی است که از زمانی که واشنگتن ائتلاف بین المللی علیه دولت اسلامی در عراق و شام ــ داعش ــ را تشکیل داده رهبری آن را به دست گرفت، صحنه سیاسی سوریه و منطقه پیچیده شد.

در این شرایط، سوریه با حملات هوایی آمریکا به مواضع گروه تروریستی داعش موافقت کرد در حالی که ایران مخالفت خود را با این ائتلاف اعلام داشت و مسکو نیز اظهارات تندی علیه آن ایراد کرد.

اکنون باید پرسید: در داخل ائتلاف روسیه ــ ایران ــ سوریه چه اتفاقی افتاده است؟ سؤالی که چه‌بسا از نظر دیپلماتیک باید از آن صرف‌نظر کرد.

نکته جالب اینکه ولید المعلم که بسیار سنجیده سخن می‌گوید، این بار بدون هیچ قیدی صحبت کرده در پایان گفت: «هرچه از صحبت‌هایم را که می‌خواهی منتشر کن. ارزیابی آن به‌عهده خودت».

به این ترتیب آنچه را از گفت‌وگوی طولانی با رئیس دستگاه دیپلماسی سوریه قابل گفتن است، انتخاب کرده منتشر می‌کنم.

آنچه در زیر آمده مطالبی است که قابل انتشار یافتم و خود نیز از سیاست سوریه که تحت هر شرایطی بر اساس معیارها و سنت عمل می‌کند، درک دقیقی پیدا کردم.

این سیاست‌ها برخاسته از این است که سوریه دولت مرکزی در منطقه است و در این خصوص کوتاهی و مسامحه نمی‌کند، اما نبردها را با نهایت انعطاف و هوشیاری پیش می‌برد و اولویت‌های مرحله‌ای را در نظر می‌گیرد، همان‌طور که اکنون اولویت آن  شکست دادن تروریسم در سوریه است.

المعلم پس از جراحی قلب بار دیگر سلامتی را به دست آورده لبخند زدن و سیگار کشیدن را از سر گرفت، دیدگاه او پانورامایی  و مبتنی بر واقع نگری و بدون هیچ ظاهر سازی، در آن خشم و هیجان و یا شتاب زدگی و یا سستی جایی ندارد بلکه به‌دقت اولویت‌ها را مشخص و بازی شطرنج بین المللی و منطقه‌ای را با مهارت بازی می‌کند و یک جا بازی را به حریف واگذار می‌کند تا در جای دیگر پیروزی را از آن خود کند و با احتیاط اما اطمینان به‌سمت هدف جلو می‌رود.

بازی خطرناکی که حافظ اسد در سال 1970 آغاز کرد، هنوز ادامه دارد و بازیگر سوری همچنان در جایگاه خود است، این برداشت من پس از دیدار آزاد با وزیری است که وارد قمار بحران سوریه شده است، با تمام سختی‌های آن، سخت‌تر اینکه باید کاملاً آرام بوده اعتماد به نفس داشته باشد.

او در این دیدار شوروی سابق و نیز سرگئی لاوروف را یادآوری کرد.

از ولید المعلم در مورد رابطه‌اش با همتای روسی سؤال کردم و دریافتم که روابط آنان از روابط سیاسی و حرفه‌ای فراتر رفته و این دو روابط شخصی داشته و دو دوست تمام‌عیار هستند، با یکدیگر به‌صراحت صحبت کرده به تفاهم می‌رسند و در برخی موارد نیز انتقادهای دوستانه‌ای دارند.

روابط سوریه و روسیه آن‌طور که سالهای بحران و جنگ نشان داد، روابطی متمایز و بسیار خوب است، دمشق با سایر دوستان روسیه متفاوت است، زیرا از این روابط برای باجگیری از غرب استفاده نمی‌کند، بلکه بر اساس علاقه و تمدن به روسیه تمایل دارد و آنان نیز به سوریه نه‌فقط به‌عنوان یک متحد بلکه عضوی از خانواده می‌نگرند.

روسیه با اعتقاد ارتدوکسی یا یکی از عناصر اصلی هویت ملی خود به سوریه مدیون است و اکنون نیز به آن مدیون است، همان‌طور که ایران نیز به سوریه مدیون است، زیرا اگر مقاومت سوریه نبود، ایران نمی‌توانست نقش منطقه‌ای و بین المللی کنونی را به دست آورد.

دیپلماسی سوریه پشتوانه مستحکمی دارد که در مقاومت و ایستادگی مردم و قدرت و انسجام ارتش و اعتماد دولت به آن نمود می‌یابد، بدون اینکه هیچ غرور و ماجراجویی در آن باشد.

اولویت کنونی آن اداره تمام پرونده‌ها به‌گونه‌ای است که ایستادگی و حمایت از سوریه را در برابر دشمنانی که قدرت آنان از سوریه بیشتر است، تضمین و سلاح ارتش را نیز تأمین کند.

ولید المعلم در این مصاحبه اظهار داشت: دمشق به دو متحد خود یعنی ایران و روسیه توضیح داد که موضع آن در قبال ائتلاف آمریکا علیه داعش این ائتلاف را در برابر دو گزینه قرار می‌دهد:

مخالفت ــ بدون قدرت موفقیت نظامی آن ــ  که به تندروهای رأس دولت آمریکا و متحدان منطقه‌ای واشنگتن بهانه مناسبی می‌دهد که حمله آمریکا ــ ناتو علیه سوریه را آغاز کنند، اما «ما این بهانه را به آنان نخواهیم داد».

گزینه دوم: قبول سیاسی این ائتلاف که این با راهبرد حاکمیتی و سیاسی ما در تعارض است و به این ترتیب گزینه سوم را در نظر گرفتیم که همان «قبول واقعیت» است که در آن نه ماجراجویی در نبردی شکست خورده وجود دارد نه اعتراف سیاسی به آن؛ «نه هماهنگی بین ما و بین آمریکایی‌ها هست، و نه معامله‌ای در کار است؛ آنان به‌طور مستقیم و توسط بشار الجعفری نماینده ما در سازمان ملل و توسط بغداد و مسکو به ما اعلام کردند که حملات هوایی به‌طور انحصاری فقط علیه داعش است و به ارتش سوریه آسیبی نخواهد رسید».

آیا به این تعهد اعتماد داریم؟ به‌طور موقت بله، می‌دانیم که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بنابر دلایل داخلی در نظر دارد از جنگ با سوریه خودداری کند و به حملات هوایی علیه داعش اکتفا کرده است، ما از این وضعیت استفاده می‌بریم و به‌نفع ماست، اما نمی‌دانیم اوباما تحت فشارهای روزافزون چگونه عمل خواهد کرد، فشارهایی که چنانچه جمهوری خواهان اکثریت را به دست بگیرند، بیش از پیش تأثیر گذار خواهد بود.

از همین رو باید آماده باشیم و این چیزی است که به‌صراحت برای روسیه توضیح داده از آن خواستیم که از فرصت استفاده کرده سلاح در اختیار ما قرار دهد.

چیزی به موافقت نهایی کرملین برای اعطای اس300 باقی نمانده

**اس 300؟

بله و اسلحه‌های دیگر که ارتش سوریه بتواند با استفاده از آن با چالش‌های آینده روبه‌رو شود.

آیا اس300 را در اختیار گرفتید؟

نه، اما در زمان منطقی سامانه موشکی اس300 و سایر سلاح‌ها را می‌گیریم، زیرا شرکت‌های روسی بر اساس بوروکراسی آرام و کند عمل می‌کنند، اما مشکل اصلی رو به حل و فصل است، منظورم موافقت سیاسی کرملین است که چیزی به پایان آن نمانده است.

**آیا روسیه با اعطای وام یک میلیارد دلاری موافقت کرد؟

ما چنین درخواستی نکردیم، نمی‌دانم منبع این خبر کجاست، اما نادرست است. از متحد ایرانی خود تسهیلات کافی دریافت می‌کنیم اما درخواستمان از روسیه مهمتر از دریافت وام و شامل سلسله توافقنامه‌های اقتصادی و تجاری است که در حمایت از اقتصاد سوریه کمک خواهد کرد و در تقویت مقاومت و بازسازی کشور نیز مؤثر خواهد بود و البته این درخواست با تفاهم و پاسخ روسیه نیز روبه‌رو شد.

دمشق با تهران و مسکو اختلاف ندارد

المعلم در توضیح این مطلب افزود: دمشق با مسکو و تهران اختلافی ندارد، بلکه ارزیابی هریک از ما از موضع گیری برای مقابله با چالش مشترک، متفاوت است، با این حال ما از موضع این دو در قبال ائتلاف آمریکا خشنود هستیم.

**با وجود اختلاف؟

اختلافی وجود ندارد، بلکه همان‌طور که گفتم برای رویارویی با چالش مشترک، موضع گیری‌ها متفاوت است و این ما هستیم که جنگ را اداره می‌کنیم و موضع ما نیز با دقت تحت تأثیر موازنه قدرت‌های میدانی اتخاذ شده است در حالی که روسیه و ایران می‌توانند مواضع قاطعانه‌ای در برابر ائتلاف آمریکا اتخاذ کنند و از مواضع آنان خرسند و ادامه آن را خواستار هستیم زیرا مانع از رشد رویکردهای خصمانه غرب می‌شود.

ترکیه برای تجاوز به سوریه با مخالفت واشنگتن و ریاض روبه‌رو است

**آیا احتمال می‌دهید ترکیه به حمله علیه سوریه اقدام کند، آیا در مقابل آن خواهید ایستاد؟

تصمیم راهبردی ما مقابله با هرگونه تجاوز نظامی ترکیه است و امیدواریم هرچه سریع‌تر توان و قابلیت تسلیحاتی منحصر به فردی را که ضامن ناکام ماندن تجاوزات باشد، به دست آوریم.

اما احتمال نمی‌دهیم که ترکیه به‌زودی بتواند علیه سوریه اقدام کند، زیرا شروط آنکارا برای دخالت در سوریه همچنان با مخالفت واشنگتن روبه‌رو است، به‌اضافه عربستان به‌عنوان رقیب اصلی ترکیه در جبهه دیگر نیز اینکه از چنین اقدامی رضایت ندارد؛ جبهه‌ای که دستخوش تناقض‌هایی شده است که به‌نفع ما است.

علاوه بر این، اوضاع داخلی ترکیه برای رویارویی با شورش احتمالی کُردها  بسیار متزلزل و شکننده است زیرا ایستادگی هموطنان کُرد در عین العرب سیاست اردوغانی را ناکام گذاشته و در مقابل به حملات هوایی اوباما مفهوم بخشیده است.

به هر حال موضع ترکیه در قبال تجاوز داعش به عین العرب، تمام کُردها را در هر نقطه‌ای علیه دولت ترکیه بسیج کرده و کُردها نه‌فقط از داخل ترکیه ــ که حدود 15 میلیون نفر برآورد می‌شوند ــ بلکه کُردهای عراق در حال اتحاد و گردآمدن اطراف فرماندهی عبدالله اوج‌آلان هستند، به این ترتیب با هرروز مقاومت کُردها در عین العرب مسعود بارزانی و متحد او یعنی اردوغان با شکست روبه‌رو می‌شوند.

**اما دمشق در کجای نبرد عین العرب است؟

عین العرب شهر سوری است و اهالی آن نیز سوری هستند، ما همچنان برای آن کمک غذایی و تسلیحاتی ارسال می‌کنیم و به این کمکها ادامه خواهیم داد.

پیش از اینکه آمریکایی‌ها حملات هوایی را آغاز کنند، نیروی هوایی سوریه نیز هرروز مواضع داعش در اطراف عین العرب را هدف قرار می‌داد، اما به‌دلیل نبود هماهنگی با آمریکایی‌ها به‌ناچار این حملات را متوقف کردیم.

*آیا صالح مسلم رهبر حزب دموکرات کردهای سوریه، جدایی‌طلب است؟

نه جدایی‌طلب نیست، این حزب تحت فشار جنگ، در مناطقی که بیشتر ساکنان آن کُرد هستند، مدیریت مستقل ایجاد کرد و بسیار تأکید داشت که این مدیریت کُردی بوده و شامل عشایر عرب این مناطق باشد.

از سوی دیگر امکان جدایی مناطق کُردنشین سوریه از جمله حسکه، منبج و عین العرب وجود ندارد، زیرا از نظر جغرافیایی با هم مرتبط نیستند به‌اضافه اینکه ما اجازه نخواهیم داد که چنین اقدامی تحقق یابد و هیچ‌گونه جدایی طلبی در سوریه را به رسمیت نخواهیم شناخت، زیرا سوریه از نظر نژادی و مذهبی و مردمی، ساختار موزائیکی دارد به‌گونه‌ای که قبول هرگونه جدایی طلبی موجب نابودی کشور می‌شود و این چیزی است که هرگز رخ نخواهد داد، بلکه کشور با تنوع گروه‌های مردمی و فرهنگی همواره باقی خواهد ماند و امکان رشد دموکراتیک آن در چارچوب موقعیت و نقش منطقه‌ای و پیمان‌های آن وجود دارد.

رهبری ایران به اهمیت ائتلاف با سوریه واقف است

**در چارچوب ائتلاف‌های سوریه، چرا ائتلاف سوریه ــ ایران عمیق و در عین حال مبهم است؟

هرگونه خدشه‌دار کردن این ائتلاف در ایران از سوی امام خمینی(ره)  و پیروان مشی او غیر قابل قبول بود و موانع احتمالی بر سر راه این ائتلاف ممکن بود از سوی لیبرال‌ها بروز کند و  هربار چنین اتفاقی رخ می‌داد، امام خمینی(ره) و مجلس و سپاه پاسداران آن را به‌نفع سوریه نهایی و حل و فصل می‌کردند.

ایران نیاز تسلیحاتی ما را به‌ویژه مهماتی را که ساخت داخل ایران است، تأمین کرده و می‌کند و از نظر سیاسی، اقتصادی و مالی حامی ما بوده و هست، بنابراین اطمینان داریم که این کمکها ادامه خواهد یافت و مطمئن هستیم که رهبری عالی ایران به اهمیت ائتلاف با سوریه واقف است.

در برخی موارد بعضی سیاستمداران ایرانی به ائتلاف با سوریه آن‌طور که شایسته است، اهمیت نمی‌دهند که من در گفت‌وگو با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به‌وضوح به او گفتم: «ایستادگی سوریه است که به شما امکان داد در مورد پرونده اتمی از موضع قدرت با غرب وارد مذاکره شوید».

**متوجه‌ام، اما محافظه‌کاران مذهبی نزدیک‌ترین متحدان سوریه لائیک هستند؟

بالطبع، زیرا آنان منافع راهبری ایران را درک می‌کنند و از تمایل به غرب رها و آزاد هستند.

**آیا مشکلاتی با این گروه وجود داشت؟ و یا شما را برای تغییر موضع سوریه در قبال حماس تحت فشار قرار دادند؟

خیر، هیچ‌وقت چنین اتفاقی نیفتاد، موضع ما در قبال حماس و اخوانی‌ها روشن است و متحدان ما آن را به‌خوبی می‌دانند و جای بحث ندارد.

عربستان و مصر

** آیا موضع مشترک کنونی با مصر و عربستان امکان آشتی با آنان را فراهم نمی‌کند؟

در مورد مصر، بدون هیچ ابهامی دولت و نیروهای مسلح را در مقابله با خشونت، تروریست و افراط گرایی مذهبی تأیید می‌کنیم. ما و مصر در یک سطح راهبردی و در یک جبهه هستیم، اما موضع رهبری مصر در قبال سوریه هرچند مثبت است اما هنوز به سطح چالش مشترک نرسیده است.

امیدواریم که این اتفاق به‌زودی تحقق یابد. ما فشارهایی که قاهره به‌ویژه از نظر اقتصادی با آن روبه‌رو است، درک می‌کنیم و به نیاز مصر به حمایت عربستان واقف هستیم اما آنچه برای مصر می‌خواهیم این است که نقش عربی خود را به‌طور کامل بازیابد؛ نقشی که از سوریه آغاز می‌شود.

ماجراجویی عربستان در نهایت دامن آن را خواهد گرفت

** عربستان چطور، آیا چشم‌اندازی برای آشتی می‌بینید؟

خیر. موضع عربستان در قبال اخوانی‌ها در چارچوب تنش این کشور با قطر و ترکیه جا دارد، اما ریاض از گروه‌های مسلح تروریستی حمایت کرده و می‌کند و دشمنی علیه سوریه و بشار اسد را بسیج می‌کند. این سیاست ماجراجویانه در نهایت دامن خود عربستان را خواهد گرفت.

** آیا عربستان به‌دلیل کینه کورکورانه کنار آمریکا و علیه سوریه می‌ایستد؟

ممکن است، اما یادآوری می‌کنم که ملک عبدالله پس از سخنرانی مشهور خود در سال 2006 عازم دمشق شد و در سفر بشار اسد به لبنان او را همراهی کرد.

عربستان به‌دلیل سیاست‌های مستقل دمشق در قبال لبنان و عراق با ما دشمنی می‌کند و معتقد است که این سیاست‌ها مانعی در مسیر نفوذ منطقه‌ای آن به شمار می‌آید، از همین رو ادامه و رشد روابط سوریه ــ ایران، خشم ریاض را برانگیخته موجب شد به اقداماتی علیه سوریه دست بزند.

**با توجه به آنچه گفته شد آیا چنانچه روند امور به‌سمت تفاهم ایرانی ــ غربی ــ سعودی و تفاهم سوری ــ سعودی در مورد لبنان و عراق پیش برود، آشتی امکان پذیر خواهد شد؟

هیچ فرصتی را برای توقف جنگ علیه سوریه و تأمین سلامت سوری‌ها از دست نخواهیم داد، اما کسانی که بهای خونهای ریخته شده را می‌پردازند، همان کسانی هستند که در نهایت تصمیم می‌گیرند و این سیاست سوریه و همان واقعیت سیاسی است که جنگ در سوریه به وجود آورده است تا جایی که دیگر اداره سیاست سوریه بدون رضایت افکار عمومی امکان پذیر نیست.

سوری‌ها به‌دلیل حمایت مالی عربستان از تجاوزاتی که علیه کشورشان صورت گرفت، موضع خود را دارند و در مورد قطر هم همین‌طور است.

**آیا قطر برای آشتی با سوریه تلاش کرد؟

بله، اما ما نپذیرفتیم. ملت سوریه این آشتی را نمی‌پذیرد. قطر نیز اگر به‌دنبال آشتی است باید از حمایت تروریست‌ها دست برداشته حمله به سوریه را متوقف کند.

انتهای پیام/ع*