مدیریت ناکارآمد منابع آبی در راهکارهای نجات دریاچه ارومیه همچنان استمرار دارد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، رسول خضری از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که اعتقاد دارد می توان به تهدید دریاچه ارومیه به عنوان فرصت نگریسته و از ظرفیت آن بهترین گردشگری دنیا را راه انداخت.

وی مخالف ریختن آب شیرین به درون معدن نمک بوده و اعتقاد دارد معدن کانی و نمک برای بسیاری از کشورهای دنیا یک سرمایه با ارزش محسوب می شود در حالی که ما از آن غافل هستیم.

خضری برای دومین مرتبه در دفتر خبرگزاری تسنیم در ارومیه حاضر شده و پاسخ‌گوی پرسش‌های مختلفی به ویژه در موضوع دریاچه ارومیه شد که مشروح آن در پی می‌آید.

تسنیم: چرا با وجود گذشت بیش از یک سال از به روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، هیچ اقدام عملی برای نجات دریاچه انجام نشده، درحالی که یکی از قول‌های رئیس جمهور به مردم آذربایجان‌غربی احیای دریاچه ارومیه بود؟

رسول خضری: معضل دریاچه ارومیه را می‌توان تبدیل به فرصت کرد اما این کار باید با مطالعه و کار کارشناسی انجام ‌شود و حتی اگر امروز بودجه را به صد در صد هم برسانند بحث انتقال آب برای احیای دریاچه ارومیه چندین سال طول می‌کشد و حتی راهکارهایی که برای نجات دریاچه ارائه داده‌اند از لحاظ علمی مردود است.

برای مثال ما آب شیرین را درون معدن نمک می‌ریزیم در حالی که این معدن نمک برای بسیاری از کشورهای دنیا به علت وجود مواد معدنی و کانی آن، یک سرمایه با ارزش محسوب می‌شود در حالی که ما اینها را بدون استفاده گذاشته و تنها به این مسئله تاکید داریم که آب شیرین را به دریاچه بریزیم تا مثل سابق شود درحالی که می‌توانیم این تهدید را تبدیل به فرصت کنیم چون منابع سرشاری در آن وجود داشته و واقعا میلیاردها میلیارد دلار ارزش دارد.

احتمال خشکی دریاچه پس از احداث پل میانگذر پیش‌بینی شده بود

پس از احداث میانگذر دریاچه ارومیه که حتی احتمال خشکی دریاچه را داده بودند، کاش آن موقع یک گروه هم به طور همزمان وارد مطالعه شده و در صورت بروز چنین حادثه‌ای به موقع اقدامات پیش‌گیری را انجام و منابع آن را برای توسعه کل کشور و استان استخراج می‌کردند، برای مثال آذربایجان‌غربی جزو ثروتمندترین استان‌های کشور از لحاظ نعمات خدادادی محسوب می‌شود اما چقدر توانسته‌ایم از این ثروت بالاقوه به صورت بالافعل استفاده کنیم؟

برای مثال همین دریاچه ارومیه یکی از ثروت‌های خدادادی است اما ما فقط به دنبال عقب‌گرد هستیم و مهم این است که عمل و فعلی را انجام دهیم که در نوع خود ابتکاری باشد برای تمام دنیا، کما اینکه مطالعات مشابه آن نیز در سطح دنیا کم نیست البته ممکن است که دریاچه‌ای به شوری دریاچه ارومیه در دنیا وجود نداشته باشد اما مشابه آن وجود دارد پس باید ببینیم آنها چه کاری برای احیای دریاچه خود انجام داده‌اند؟ اصلا خود دریا می‌تواند با منابعش ده‌ها دریاچه را احیا کند.

این درحالی است که ما منابعش را همینطور دست نخورده گذاشته و اکتفا به انتقال آب شیرین به داخل معدن نمک می‌کنیم حال آنکه برای این مسئله راهکارهای متعددی وجود دارد برای مثال من در بسیاری از مواقع در خصوص دریاچه‌ای که ثروت بالاقوه محسوب می‌شود تاسف می‌خورم که مغفول مانده، چون می‌توان به وسیله آن بهترین گردشگری دنیا را راه انداخت.

آذربایجان‌غربی از چند منظر حائز اهمیت است برای مثال همسایگی با سه یا چهار کشور فرصتی برای گردشگری است و می‌توان بیشترین گردشگر را به این منطقه جذب کرده و با این کویر نمک بهترین استفاده را از آن انرژی خورشیدی داشت درحالی که از این روش غافل هستیم و از سوی دیگر بحث منابع آب تجزیه‌پذیر بوده و می‌توان آن را به خوبی مدیریت و تجدید کرد و در این رابطه منابع تجدید‌پذیر در آذربایجان‌غربی کم نیست اما تنها گمان می‌کنیم که جاهایی که منابع تجدیدناپذیر مثل گاز و نفت دارند ثروتمند هستند.

برای مثال انبار آب در شمال‌غرب کشور و در راس آن در استان اردبیل و آذربایجان‌غربی قرار دارد، اما چند سد در سطح استان ساخته شده است؟ آیا مدیریت مناسبی در این رابطه انجام شده؟ آیا بهره‌وری کشاورزی افزایش یافته است؟ و آیا در بحث تغییر کشت اقدامات لازم را انجام داده‌ایم؟ متاسفانه بدین گونه نبوده و برای یک کیلو هندوانه یا چغندر، بالای 6 یا 7 لیتر آب مصرف می‌کنیم.

من یک مثال می‌زنم، محصول عمده و راهبردی کشور ترکیه پنبه است، آیا این محصول نیاز به آب دارد؟ اصلا کشور ترکیه نیاز آبی ندارد اما با وجود این قضیه، چون می‌دانند که دهه آینده، دهه بحران آب است سد "آتاترک" را با 52 میلیارد متر مکعب احداث کردند که به اندازه تمامی سدهای کشور ما حجم مخزنی دارد.

در حالی که حجم مخزن بزرگترین سد کشور ما به 2 میلیارد متر مکعب نمی‌رسد اما جالب است که سرمایه‌گذاری که سدهای آنجا را ساخته هیچ کدام ترکیه‌ای نبوده و یا اسرائیلی و یا آمریکایی هستند و به نحو احسن می‌توانند آن را مدیریت کنند چون این آب به عنوان یک حربه راهبردی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی استفاده می‌شود.

برای مثال یکی از تهدیدهای آمریکا و داعش و گروه بعثی این است که اگر سد موصل را باز کنند بغداد را غرق می‌کند و از سوی دیگر اگر آب را مسموم کنند شاید با بروز بیماری وبا، یک فاجعه بشری اتفاق افتد، پس این یک اسلحه بزرگ است اما کشورمان چقدر در مدیریت منابع آبی موفق بوده است؟ متاسفانه ایران ضعیف‌ترین کشور دنیا در عین ثروتمندترین کشور، از لحاظ آب است.

از سوی دیگر همین کویر در کشورمان می‌تواند در بحث تولید برق مورد استفاده قرار گیرد چون نیروگاه‌های خورشیدی قیمت و هزینه تمام شده تولید را بسیار کاهش می‌دهند اما با این حال منابع بی‌پایان خورشید را داریم که از آن استفاده نمی‌کنیم پس مشکل اصلی ما در این است، در واقع یک سری مباحث شعارگونه و تبلیغاتی هم وجود دارد و باید بهتر و عمیق‌تر از شرایط کنونی به بحث دریاپه ارومیه توجه کرده و از کارشناسان تمام دنیا دعوت شود.

برای مثال پس از مطرح شدن طرح نکاشت، همه نمایندگان استانی به آن اعتراض کردیم تا به جای آن طرح"بهکاشت" گذاشته شود چون تمامی دنیا سه دهه است که به بهکاشت رسیده‌اند.

برای مثال کشور ترکیه با همین پنبه، بازار خاورمیانه را برای تامین پوشاک هدف قرار داده و هم اینک بدون اغراق بهترین پوشاک دنیا پوشاک ترک است یعنی کسی که پوشاک ترک را می‌خرد دیگر حاضر نیست جنس سایر کشورها را بخرد چون آنها یک برنامه و افق 30 ساله داشته و سریعتر از این برنامه به چشم‌انداز خود رسیدند.

گفت‌وگو از نصیبه نیک‌زاد قوشچی

انتهای پیام/ ب