تکمیل موزه دفاع مقدس لرستان نیازمند ۳۰ میلیارد تومان اعتبار است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم آباد، ناصر فرید متولد 1343 از خرم آباد، مدیر کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در لرستان و رزمنده هشت سال دفاع مقدس است.

ناصر فرید باحضور در دفتر تسنیم ضمن بازدید از بخش های مختلف این خبرگزاری به سئوالات خبرنگاران تسنیم جواب داد.

متن گفت و گوی تفصیلی خبرنگاران تسنیم با ناصر فرید در ادامه می آ ید:

‌تسنیم: استان لرستان در دوران هشت سال دفاع مقدس چه جایگاه و نقشی را ایفا می‌کرد؟

فرید: تمام استانهای کشور دردفاع مقدس نقش داشته اند و درمجموع همه مانند یک پازل بوده اند و دفاع مقدس را به نتیجه رساندند واستان لرستان به دلیل موقعیت جغرافیای وهم مرزبودن با استانهای جنگی شرایطش نسبت به سایر استانها متفاوت تربود و در این استان بحث بمباران ها را داشته ایم که در خیلی ازاستان ها شاید نبوده است.

روزهای اول شروع جنگ همه به دلیل فشارهای هوایی هجوم آوردند و مدت ها کارشان دراین استان بود و استان لرستان مانند استان های هم مرز مثل خوزستان، کرمانشاه، ایلام  میزبان رزمندگانی بود که دراین مسیر به مناطق عملیاتی رفت وآمد داشتند لذا این فضای جغرافیایی سبب شد خدمات و زحمات بیشتری نسبت به خیلی ازاستان های دیگر بروزکند.

تسنیم: استان لرستان به طور مستقیم بمباران می شد؟

فرید: بله. شاید تقریبا یک سوم شهدای استان شهدایی هستند که در بمباران شهید شده اند لذا بعضی بمباران ها خاص بودندبه طوری که در یک بمباران تعداد شهدای زیادی داشتیم وچه بسا در یک عملیات شهید نداشتیم همچنین بمباران مدرسه شهید فیاض بخش بروجرد یک بمباران استثنایی بود.

تسنیم : نقش خواهران لرستانی در حنگ چی بود؟

فرید: خواهران در پشت جبهه ها غذا می پختند، لباس می دوختند و برای جبهه می فرستادند و برای بحث صلواتی به رزمندگانی که در مسیر بودند خدماتی رایگانی ارائه می دادند و پدر و مادرهای شهداء نیز درپشت جبهه پشتیبانی می کردند.

تسنیم: چه یگان هایی از لرستان در جنگ حضور داشت؟

فرید: یگان های عملیاتی سپاه، لشکر84 ارتش، لشکر57 سپاه حضرت ابولفضل(ع) وگروه 411 مهندسی بروجرد در جبهه حضور بیشتری داشتند.

تسنیم: در آن برهه زمانی سپاه و ارتش لرستان تیپ داشت؟

فرید: اول جنگ تیپ بود و دریک مقطعی از جنگ  لشکر شد و تیپ 84 بعدازاواسط جنگ به دلیل نیاز نیروی انسانی و حضور مردم در جبهه به لشکر تبدیل شد ولی در بحث عملیات علاوه بر نیروهایی که در خود استان لرستان داشتیم در چند تا از گردانهای مناطق غرب کشور نیز نیروهای لرستان حضور داشتند.

تسنیم: نیروهای استان لرستان در چه عملیات هایی حضور داشتند؟

فرید: نیروهای استان لرستان در تیپ امام حسن (ع)، 72محرم، گردان امام حسن(ع) و چند تا از گردانه ای دیگر نیزحضور داشتند به طوری که نیروی انسانی استان درخ یلی از مناطق جنگ پراکنده بودند و درعملیات هایی که سپاه و ارتش انجام می داد نقش داشتند.

در جنگ بیش از 180عملیات بزرگ و اصلی انجام گرفت و علاوه برآن عملیات های محدودی هم بودند ولی استان لرستان در بعضی ازعملیات های مهم نقش داشته است به طوری که گروه411 بروجرد و خود لشکر84، درعملیات فتح المبین و محرم نقش موثری داشته است.

البته گروه 411 بروجرد ازآن روزهای اولیۀ جنگ و حتی امروزهم  درمناطق های مین کاری شده زمان دوران دفاع مقدس را پاکسازی می کنند و هنوز نقش دارند. این گروه همچنین در پل سازی، احداث میادین مین و براشت مین های مناطق عملیاتی نقش زیادی داشته است.

لشکر57 هم حدود 14 تاعملیات داشته است که بعضی از آن ها عملیات های اثرگذاری بوده است مثل عملیات های کربلای 4 که واقعا کلید فتح عملیات کربلا 5 بوده است، وعملیات حاج عمران که دلاوری های رزمندگان لرستانی با تعداد شهید زیاد در واقع مانع تصرف شهر پیرانشهر شد.

‌استان لرستان گاها نقشهایی داشته است که تکمیل کنندۀ کل دفاع مقدس بوده است وزبانزد همۀ مسئولان است و به عنوان نمونه پیام تاریخی مقام معظم رهبری بعد ازعملیات حاج عمران یک نمونه عینی است و مسئولان ارشد نظامی برای لرستان نقش خاصی قائل اند واعتقاد خاصی به نیروهای لرستان دارند.

تسنیم: لرستان درعملیات حاج عمران چه تعداد شهید داد؟

فرید: آمار دقیق بیش از300 شهید است و اهمیت این 300 شهی دبه این دلیل بود که برای اولین بار در فاصله یکی دو روز ما این تعدا دشهید را داشتیم و دربحث امنیت آنجا نیز چند تا ازیگان ها عمل کردند ولی یگان های لرستان سبب شدند که مانع پیشروی عراق بشوند و در تصرف پیرانشهر لشکر57 و یگانهای دیگر هم بودند.

بعد ازحاج عمران بود که مقام معظم رهبری یک پیام تبریک و تسلیت برای خانواده شهدا فرستادند و فرمودند رزم لرستان پیش ازآنکه شنیدنی باشد دیدنی است و آن موقع به خاطر همین قضیه آقای محسن رضایی که فرمانده سپاه پاسداران بودندهم یک پیام دادند.

تسنیم: در کدام عملیات ها نیروهای لرستان تاثیر بسزایی داشتند؟

فرید: ازعملیات های معروف والفجر9، کربلای 4 و حاج عمران بود که کربلای 4 در منطقه شلمچه رخ داد و جایی که لشکر57  بود در واقع منطقه اصلی نبود و منطقه اصلی پایین تر بود و بین یگانهای دیگر فرصت عملیات کربلای 4 لو رفته بود واصل عملیات در دیگر نتیجه ای نداشت.

لشکر 57 لرستان در منطقه نفوذ کرد، که تقریبا 15 روز بعد از آن همان راهی که لشکر57 رفته بود عملیات کربلای 5 شروع شد که در واقع می شود گفت عملیات سرنوشت سازی بود که یکی ازبزرگترین عملیات ها شد و همین سبب شد که شاید قطعنامه نوشته و تصویب شد.

‌تسنیم : 26 سال از پایان جنگ می گذرد بنیاد حفظ آثاراستان چه اقداماتی برای معرفی عملکرد جانبازان و رزمندگان انجام داده است؟

فرید: بنیاد حفظ آثار لرستان درنیمه دوم سال 86 راه اندازی شد و خود بنیاد تقریبا اواخر دهه 70 راه اندازی شد.
در قضیه تولیدات متاسفانه بنیاد حفظ آثار لرستان یکی از آخرین استانهایی بوده است که راه اندازی شد و به نوعی ما سال 87 نیروی انسانی را جذب و شروع به کارکردیم.

درسال87 تا به حال چند کارمحور اصلی قرارگرفته است. یکی بحث جمع آوری اسناد و آثار دفاع مقدس که اینها بعدا منبع و سند اصلی دفاع مقدس ما هست و باید روی این کار شود و کارهایی انجام شده است و بحث های تبلیغاتی است که دراین فضا باید انجام شود همچنین در بحث موزه دفاع مقدس جمع آوری نسبتا خوب پیش رفته است ولی کامل نیست.

با توجه به سرفصل هایی که ازدفاع مقدس گفته شد یگانهای نظامی زیادی داشتیم، و با وجود جغرافیائیکه درمنطقه داشتیم باید همه این اطلاعات جمع آوری شود چراکه هنوز بعضی ازآمارهایمان رسمی نیست بنابراین این کار ها باید انجام شود.

تسنیم: چه مشکلاتی مانع معرفی کردن تمام ظرفیت های لرستان در دوران دفاع مقدس می شود؟

فرید: مشکلات زیادی هست، هنوز راه داریم باید برای آن زحمت زیادی کشیده شود، بنیاد در فضای تبیلغی نیاز به سیاست گذاری دارد لذا ما در کار نباید خودمان مجری باشیم والبته گاهی جاهایی ضعف هست و نیاز است که مجری باشیم که در این صورت جلو می آییم وانجام می دهیم چون یک وظیفه تخصصی است.

بنیاد حفظ آثار نقش نظارتی دارد و درواقع خط کاررا نشان می دهد چون باید کارهایی تولید شود که حتما سندیت داشته باشد و تثبیت شود چون بنیاد یک مرجع ومنبعی هست که باید موثق کار کند روی این حساب با توجه به سال شروع کار بنیاد وب ودجه محدودی که دراین زمینه دارد تولیدات آنچنانی نداشته ایم ولی توانستیم در تولیدات سایر نهادها اثرگذارباشیم.

به عنوان یک راهنما وهمکار وحمایت کننده نقش خودمان را جا انداختیم که در سرفصل دفاع مقدس کارمی شود تا موثرباشیم و در چاپ کتاب و فیلم هایی که تولید می شود به عنوان یک ناظر همکاری انجام می شود لذا در فیلم نامه ها می توانیم نظربدهیم و در زمینه بحث دفاع مقدس می توانیم نظر فنی ارائه دهیم همچنین گاهی برای بهترشدن کیفیت کتاب هایی که دیگران نوشته اند نقد هایی می شود ت ابتوانیم کیفیت کاررا بالا ببریم.

تسنیم: تدریس درس آشنایی با دفاع مقدس چه سالی برای دانشجویان لرستان شروع شد؟

فرید: تقریبا از همان سال 86 که بنیاد حفظ آثار در لرستان راه اندازی شد بنیاد پیگیر شد تا دو واحد درس آشنایی با دفاع مقدس از مرکز پژوهش های کشور در اداره بنیاد طراحی شود لذا در ابتدای کارما با یک کلاس و یک استاد و 40 تا دانشجوشروع کردیم و هم اکنون حدود 11هزار دانشجو این درس را پاس کرده اند و بیش از 35 استاد داریم وحدود 30 استاد دیگر نیز برای تدریس این درس آماده می شوند.

تسنیم: محتوای کتابی که تدریس می شود استانی است یا کشوری؟

فرید: این درس یک کتاب کشوری است ولی صحبت هایی شده است تا اساتید در کناراین درس مباحث بومی را نیزاضافه کنند و در بحث عملیات یا کارهای عملی که به دانشجویان  داده می شود کارهای بومی هم می دهند مثلاً عملیات های حاج عمران یا کربلای 5 جزء تحقیقتشان انجام می دهند واساتید به دانشجویان نمره می دهند.

دراستان لرستان توانستیم دفاع مقدس را به ویژه با زحماتی که سردار احمد سوداگر برای جا افتادن این قضیه در کشور انجام دادند به خوبی  جا بیندازیم البته اساتید هم افرادی هستند که خودشان دردفاع مقدس بودند و یک دوره خاصی  برای تدریس می بینند  و کتاب هم برای اینکار طراحی وچاپ شده است.

لذا در این امر دانشجو براساس یک کار قانونی و علمی که دارد پیش می رود و طراحی انجام شده است تا یک سری رشته ازقبیل جغرافیای دفاع مقدس، پزشکی دفاع مقدس، مهندسی دفاع مقدس به گروه دفاع مقدس اضافه شود.

‌تسنیم: آیا مسئولان و مردم استان به اهمیت میراث ماندگار دفاع مقدس پی برده اند؟

فرید: در حقیقت دراین زمینه مشکلاتی داریم و هنوز به آن جایگاهی  که می خواهیم نرسیدیم مثلاً شاید  برای خیلی موضوعات تاریخی یا موضوعات دیگر دراستان وقت  گذاشته بشود که نمی گویم آنها مهم نیستند مهم هستند ولی باید تلاش کنیم تاهمان اهمیتی که برا ی آنها قائل هستیم برای این هم قائل باشیم.

همانطورکه قلعه فلک الافلاک جزءمیراث ماندگار ما است دفاع مقدس نیز یک میراث فرهنگی تاریخی برای ما و شهدای ما است چراکه در فرهنگ و تاریخ واعتقادات ما نقش داشتند ما می توانیم اثر دفاع مقدسمان را در کشورهای دیگر ببینیم لذا آنها برداشت خوبی داشتند ولی ما نتوانستیم ازاین میراث خوب برداشت کنیم چراکه هنوز نتوانستیم این موضوع را درمدارس و دانشگاها خوب اجرا کنیم.

‌تسنیم: آیا بنیاد حفظ آثار لرستان در فضای تخصصی  دفاع مقدس تولیداتی داشته است؟

فرید: اگربخواهیم تولیدات کتاب را با استانهای دیگر مقایسه کنیم دربعضی ازاستانها انتشارات دفاع مقدسشان به بیش ازهزارجلد رسیده است ولی استان ما نمی گویم کارنشده است، کارشده است اماکمیت و کیفیتش مهم است

در فضای ادبیات چندین تولید داشتیم برای معرفی شهدا یک روشی دیدیم و در فضای استان کارزیاد شده است  ولی نیاز است بتوانیم شهید رابه خوبی معرفی کنیم نه شناسنامه ای چون باید شهید را اخلاقا و تفکرا معرفی کنیم لذا در این راستا نزدیک 10 کتاب را آغاز و در هر کتاب به معرفی یک شهید پرداختیم.

تسنیم : فعالیت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع وقدس لرستان در زمینه فضای هنری و تولید مستند دفاع مقدس به چه صورت بوده است؟

فرید: در زمینه استفاده از فضای هنری چند مستند براساس همان سندهایی که جمع آوری شده کار شد، مستند بعضی ازعملیات هایی کار نشده بود مثلاً سال 61،62 یگان نداشتیم ولی نیروهای لرستان در بعضی ازعملیات ها مثل عملیات بیت المقدس بودند اما مستندی کارنشده بود.

یک مستند با حضور رزمندگان آن عملیات کار شد همچنین مستند سوسنگرد، بمبارانها، بحث آزادگان  کارشد بنابراین سعی می شود دراین فضا جاهایی که کمتر کارشده است را کارکنیم.

تسنیم : با توجه به اینکه عکس ها و فیلم های شهدا یادآور خاطرات آنها است برای جمع آوری خاطرات رزمندگان لرستان کارهایی شده است؟

فرید: جمع آوری خاطرات رزمندگان یکی ازبزرگترین منابع در استان است اما متاسفانه استان ما در دوران دفاع مقدس سیستم تصویربرداری نداشته است، اواخرجنگ تصاویری ضبط شد که آن هم متاسفانه خوب نگهداری نشد بنابراین ما ازدوران دفاع مقدس فیلم ،گفت و گوی تصویری وسندهایی خیلی کمی داریم.

سعی می کنیم تمام  اطلاعات مورد نیاز رزمندگان را جمع آوری کنیم که این هم برمی گردد که ما ضبط این کار را داریم لذا از رزمندگان دعوت می کنیم به استدیو مختصری که در اداره طراحی و درست شده است بیایند.

برای ثبت خاطرات شهداءبا رزمندگان بین 3تا5 ساعت مصاحبه  می شود و از طریق کتاب و به اسم تاریخ شفاهی فرمانده هان به طور شفاهی این خاطرات را کارمی کنیم می نویسیم و چاپ می شود.

تسنیم: چرا با وجود شهدا و رزمندگان در استان کار تولیدی با کیفیتی انجام نشده؟

‌فرید: در حقیقت مشکل از نخواستن است، مثلاً مسئول پای کار می آید اما رزمنده پای کار نمی آید بنابراین برای این کار مثل دوران دفاع مقدس باید همت استانی شود همانطور که درآن زمان یک مادر بی سواد در دفاع مقدس اثرگزار بود 10 تا نان درست می کرد، تخم مرغ  و یا4جفت جوراب می داد و نقش داشت.

مثلا یکی ازمدرسه های خرم آباد به اسم دبستان عصمت بچه های آن موقع پول جیبیشان، قلعک یا پول روزانشون را روی هم می گذاشتند و دوجفت جوراب دو تا کنسر و چهار تا رب گوجه به جبهه هدیه می کردند و یا آن پیرمردی که توان رزم نداشت به پشت جبهه می آمد مثلاً در تدارکات کمک می کرد واین نشان می دهد که این است که همه بودند از اینرو الان نیز برای جمع کردن و تبدیل کردن آن به یک منبع ومیراث ماندگار درتاریخ استان نیازاست تا همه باشند.

تسنیم: تاکنون چه میزان آثاری جمع آوری شده است؟

فرید: چون بعضی ازاسناد دیجیتالی اند قابل شمارش نیست ولی میلیون ها اسناد جمع آوری کردیم باید بگویم هزاران اسناد جمع آوری شده و آماراسناد از میلیونها بالاتراست مثلاً تصاویرعکس های دفاع مقدس یکی ازاسناداست لذا ما جمع آوری عکس وضبط رزمندگان را داریم روزانه دوستان برای این کار زحمت می کشند.

در بحث مستندهائیکه باید جمع آوری شود قسمتی ازاطلاعات باید ازخود رزمندگان جمع آوری شود اما بعضی از این رزمندگان به رحمت خدا رفته اند یا بعضی فراموشی پیدا کردند و بعضی هم خیلی رغبت نمی کنند که پای کار بیایند بنابراین مشکلات زیاد است ولی با این احوالات استان لرستان در جمع آوری اسناد وآثار جزء پنج استانی اول کشور است.

بنیاد حفظ آثار بر روی بعضی از عملیات ها مثل عملیا ت کربلای 4 به دلیل اهمیتی که دارد کار کرده است و یک کتاب حدود 140 صفحه ای چاپ شده است همچنین بنیادحفظ آثار حدود 800 صفحه درمورد یک موضوع سند جمع آوری کرده است و چندین ساعت مصاحبه گرفته شده است به طوری که بحث این کتاب سه سال طول کشید.

در حال حاضرسند عملیات مرصاد در دست کاراست و بحث عملکرد جهاد و یگان های نظامی داریم و همه این کارها را یک اداره هشت، نه نفری باید انجام بدهد لذا بنیاد از نظر اعتبار هم کمترین اعتبار یک اداره را داشته باشد و در مضیغه است.

تسنیم: بودجه سالانه بنیاد حفظ آثار دراستان چقدر است؟

فرید: بودجه ای که استان برای کارهای اجرایی به بنیاد داده است بین 80تا 100میلیون تومان است که این مبلغ برای همۀ استان لرستان و همه این موضوعات است و گفتند باید از بقیه ارگان های مرتبط نیز کمک گرفته شود.

‌تسنیم : لرستان زمان جنگ چه تعداد شهید جانباز تقدیم انقلاب کرده؟

فرید: بر اساس آمار حدود 6 هزار و 300 شهید دادیم که بعضی ها مربوط به بعد جنگ هستند، بیش از15 هزار نفر ایثارگر و جانباز و حدود70 نفرهم مفقود داشته ایم البته بعضی از اینها بعد از جنگ برگشتند.

تسنیم: موزه دفاع مقدس لرستان  چند سال نیمه کاره مانده و قرار بود استانداری بودجه تخصیص کند به کجا رسید؟

فرید: البته در مورد موزه دو بحث وجود دارد یکی ساخت ظاهری دیگری ساخت باطنی است که همان بحث محتوایی است یعنی ما باید اینها را باهم جلوببریم که آن هم هنوز مشکلی است ولی بحث ساخت و سازموزه یکی از بهترین ابزار برای انتقال همین فرهنگ برای نسل آینده است.

وقتی که دیگر این رزمندگان نباشند، صد سال دیگر یک جایی منبع می خواهند لذا همین درسی که الان به دانشگاه برده ایم منبع می خواهد رشته های تخصصی که الزامی می شود همه منبع می خواهند بنابراین باید یک جایی باشد که مستند وثبت شده باشد الان در بحث میراث فرهنگیمان شاید اسناد و آثار خیلی وقت قبل را هم داشته باشیم و آن در واقع سند تاریخ و هویت ما است.

لذا موزه جنگ ودفاع مقدس موزه ای نیست که بگوییم فقط ما درست کردیم همۀ کشورها به دلیل اثر گزاری در روحییات نسل های بع داین را دارند و این کلا واقعیتی است که از اول تا آخر جنگ بوده است وت ا آخرهم هست وحال که می دانیم دشمن داریم اگربنشینیم در خانه و دست روی دست بگذاریم به خانه و مملکتم  می ریزند پس باید هم ازنظر نظامی آماده باشیم وهم ازنظر روحی وروانی آماده باشیم.

برای همه استان ها این موزه ها باید ساخته شود هر موزه هم یک اصل وسرفصلی دارد که این هم با توجه به یگانهای نظامی ورزمی استانهاست تا استان ماهم  بازسازی عملیات درمناطق غرب کشوررا داشته باشد به این دلیل تپه شهدا هم انتخاب شده است.

این یکی از بحث هایی که است از همان سال 87 پیگیری شد مکان مهم بود، برای زمین آن حدود دو سال طول کشید برای مکان بنیاد حاشیۀ شهر و تپه شهدا را پیشنهاد داد که انتخاب شد و درسال 89 گلنگ زنی شد که انصافا تپه شهدا یکی از بهترین مکانهای استان وبهترین مکانهای موزه کشوراست.

تسنیم:کارهای اجرای موزه دفاع مقدس لرستان در چه مرحله ای است و چقدر بودجه نیاز دارد؟

فرید: کارهای اداری ،بحث بودجه واعتبار آن تا سال91 طول کشید که عملا در اوایل تابستان سال 91 کارشروع شد یک بودجۀ اولیه ای دادند کار مطالعات آن از طریق بنیاد شروع شد و تقریبا 500میلون تومان فقط هزینه طراحی ومطالعاتش بوده است و هزینه آن را خود بنیاد پرداخت کرده است

این بودجه از طریق دولت تقریبا می توان گفت 700میلون تومان می شد که بنا بود دو میلیارد بدهند که 700میلیون تومان شد که وضعیت بودجه در سال 92 دچار مشکلاتی شد و خود به خود کا رتعطیل شد به دلیل کمی و نبود بودجه تقریبا یکی دوماه پول مختصری تزریق شد و از طریق استان کار را شروع کردیم اما بعداز یکی دو ماه کارکردن باز تعطیل شد. 

شهریور امسال یک میلیارد بودجه از خود بنیاد حفظ آثار اختصاص دادند و بنا شد از این به بعد هرچه بودجه مرکز بدهد استان هم همان اندازه بدهد.

‌تسنیم: چقدر اعتبار برای تکمیل موزه دفاع مقدس نیاز است؟

فرید: موزه ازقسمتهای مختلفی مثل مناطق عملیاتی ،فضا سازی، سیستم اداری، حسینیه، مرکز فرهنگی و ساختمان اصلی موزه تشکیل می شود ولی کل این تپه با همه مجموعه اش تقریبا132 هزار مترمربع و 13 هکتاراست بنابراین 20تا30 میلیارد می خواهد تا تکمیل شود.

این بودجه برای شناخت هویت و تاریخ ما، ارتباط فرهنگی جامعه با فضای هویتی وتاریخی، معرفی شهدا ودفاع مقدس وعملیاتهای ما زیاد نیست.

تسنیم: آیا با این روند بودجه که سالی 700 میلیون تومان می دهند تا 30سال آینده موزه تکمیل می شود؟

فرید: بله من به استاندار قبلی هم گفتم آن موقع به ما 50 یا 30 میلیون می دادند دریک برهه و تقریبا 10روز کار انجام و دوباره تعطیل شد به آقای دهمرده گفتم اگراین بودجه همین طور برای ما بیاید100سال طول می کشد و خودش جزءآثار باستانی می شود پس باید واقعا جدی باشیم می خواهیم یا نمی خواهیم.

اعتقاد داریم موزه دفاع مقدس چیز مهمی است  باید برای این کارایمانمان قویترشود و پای کار بیاییم  مشکل ما این است که گذشت زمان در پایین آوردن کیفیت خیلی موثر است چون هرچه زمان بیشتری می گذرد ماارتباط واطلاعاتمان در بحث دفاع مقدس کمتر می شود بنابراین می توان گفت این موزه ازنظرموضوعی بزرگترین پروژه فرهنگی استان ما است.

تنظیم از سکینه بیرانوند

انتهای پیام/ ب