دیوار برلین از ظهور تا افول/ فروپاشی نماد جدایی یک ملت

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روز گذشته (18 آبان) مصادف بود با نهم نوامبر سالروز فروپاشی دیوار برلین که در طول چندین دهه نماد جدایی یک ملت بود.

دیوار برلین  نماد دو قطبی شدن و ارثیه شرایط ژئوپلیتیک پایان جنگ جهانی دوم و دو قطبی شدن دنیا بود. دولت های متفق "اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و انگلستان" در جریان کنفرانس "یالتا" (سال 1945 در شبه جزیره کریمه) که به کنفرانس " تقسیم جهان" به ویژه آلمان مشهور شد، تصمیم گرفتند که پس از شکست آلمان، ضمن تقسیم این کشور به دو بخش شرقی و غربی، شهر برلین پایتخت "رایش سوم" را نیز به دو بخش تقسیم کنند به طوری که در بخش غربی برلین نیروهای آمریکا، انگلیس و فرانسه، و در بخش شرقی برلین که همچنین پایتخت آلمان شرقی بو قوای کمونیستی آلمان شرقی و اتحاد شوروی به طور مشترک مستقر شوند.

رژیم آلمان شرقی در 13 آگوست 1961 برابر با 22 مرداد 1340 خورشیدی بنای دیوار برلین را آغاز کرد. این دیوار به دور سراسر منطقه غربی شهر کشیده شد تا از فرار شهروندان برلین شرقی جلوگیری کند. عده بیشماری از مردم، از آخرین فرصت استفاده کردند و با به خاطر انداختن جان خود، به غرب گریختند. از آن پس نگهبانان دیوار دستور داشتند به سوی کسانی که به طور غیرمجاز از دیوار عبور می‌کنند، شلیک کنند.

پس از احداث دیوار بسیاری از کسانی که تلاش داشتند از این دیوار عبور کنند جان خود را از دست دادند و بسیاری نیز به جرم تلاش برای ترک آلمان شرقی دستگیر و زندانی شدند. 

در سال 1985 میخائیل گورباچف در اتحاد شوروی به رهبری رسید. او اعلام کرد که خواهان برداشتن "پردۀ آهنین" از دور کشورهای بلوک شرق و پایان دادن به "جنگ سرد" است که پس از جنگ جهانی دوم میان دو اردوگاه سرمایه‌داری و سوسیالیستی به راه افتاده بود. او تأکید کرد که "سوسیالیسم با سیمای انسانی" باید با دموکراسی و حقوق بشر همراه باشد.

• در ژوئیه 1989 نشست پیمان ورشو در بخارست برگزار شد. گورباچف دکترین برژنف را پایان یافته اعلام کرد. به این ترتیب حق مداخله شوروی سابق در کشورهای "برادر سوسیالیستی" لغو شد. کشورهای عضو پیمان ورشو باید از آن پس خود به امور ملی خود رسیدگی می‌کردند.
• هانس دیتریش گِنشر، وزیر خارجه وقت آلمان، در سی‌ام ماه سپتامبپر سال 1989 از بالکن سفارت، به هزاران شهروند "جمهوری دموکراتیک آلمان" یا آلمان شرقی، خبر امکان سفر فوری‌شان به آلمان فدرال را اعلام کرد. این لحظه پیش از سقوط دیوار برلین، اوج عاطفی رویدادها بود. هانس دیتریش گِنشر بعدها از این مراسم به عنوان تکان‌دهنده‌ترین تجربه زندگی‌اش یاد کرد.
• در آغاز نوامبر سال 1989 جنبش اعتراضی به پایتخت رسید. صدها هزار کارگر و دهقان برای اصلاحات علیه دولت تظاهرات می‌کردند. شعار آن‌ها این بود: "از اقدامات قهرآمیز خودداری کنید!" این بزرگ‌ترین تظاهرات در طول 40 سال حکومت "جمهوری دموکراتیک آلمان" بود.
• روزهای نهم و دهم نوامبر 1989 رویاها به واقعیت تبدیل شدند. در خلال 48 ساعت صدها هزار شهروند "جمهوری دموکراتیک آلمان " یا آلمان شرقی پیاده، با دوچرخه یا خودروهای "ترابانت" به سوی برلین غربی در جمهوری آلمان فدرال به حرکت درآمدند.

زمامداران تازه‌ی "اتحاد شوروی" آشکارا گفتند که کشور در رقابت اقتصادی با غرب از پا در آمده است. شوروی نزدیک 40 سال "جنگ سرد" را با تکیه بر تبلیغات دروغین، شعارهای فریبنده و آمار قلابی ادامه داده بود، اما دیگر این حربه‌ها کارساز نبود.

در پایتخت‌های "سوسیالیسم" مردم با اجتماع در پیرامون سفارتخانه‌های غربی خواهان ترک کشور بودند. در آلمان شرقی این پدیده با حساسیت بیشتری همراه بود، زیرا شرق و غرب خود را همچنان یک ملت واحد می‌دانستند.

هر روز مردم بیشتری در اعتراض به دیکتاتوری و انحصارطلبی حزب حاکم زبان باز می‌کردند. روشنفکران و هنرمندان، فعالان مدنی و کشیش‌های مترقی در رأس جنبش بودند.

سرانجام «میخائیل گورباچف» رئیس جمهوری شوروی در 6 ژوئیه 1989 طرح خانه مشترک اروپایی را مطرح ساخت و در روز 9 نوامبر، 1989 یعنی نزدیک به 30 سال پس از احداث دیوار برلین، دیوار برلین فرو ریخت. بعدازاین واقعه در سراسر آلمان به ویژه در برلین همه مردم به شادی و سرور پرداختند و سرانجام در 12 سپتامبر 1990 اصل وحدت آلمان پذیرفته شد و دو نیمه شرقی و غربی آلمان پس از 46 سال به یکدیگر پیوستند و آلمان واحد دوباره تشکیل شد.

هنوز دو تکه از دیوار برلین در این شهر وجود دارد.

بخش‌هایی از این دیوار به سایر کشورها نیز فروخته شده‌است. درحال حاضر 34 قطعه از دیوار اصلی برلین در موزه نگهداری می‌شود.

روز گذشته بیست و پنجمین سالروز فروریختن دیوار برلین با حضور بسیاری از سیاستمداران کهنه کار غربی از جمله "هنری کیسینجر"، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، میخائیل گورباچوف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق و "هانس دیتریش گنشر" وزیر امور خارجه پیشین آلمان جشن گرفته شد.

این سیاستمداران با اشاره به بحران اوکراین همگی درباره وقوع جنگ سرد جدیدی در سایه این بحران هشدار داده و به مواضع خصمانه غرب در قبال روسیه انتقاد وارد کردند.

عکس های تاریخی دیوار برلین 

شادمانی مردم بعد از فروپاشی دیوار برلین

انتهای پیام/پ