سنت پخت شله قلم قمی‌ها در روز شهادت امام سجاد (ع)

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، کوچه پس کوچه‌های قم را یکی یکی پشت سر که می‌گذاری تازه به یکی از کوچه‌های خیابان بقیه الله می‌رسی، وارد کوچه که می‌شوی بوی آش مدهوشت می‌کند در حیاط نیمه باز است، با چندبار ضربه زدن و سرک کشیدن داخل حیاط هیبئت محمدآقا در میان بخار دیگ نمایان می‌شود، با دعوت گرم انسیه خانم داخل شدم، همهمه زیادی داخل حیاط است، شیطنت و سرصدای بچه‌ها در میان صدای صلوات زنان حاجتمندی که کنار دیگ نشسته‌اند گم می‌شود.

دیگ بزرگی روی اجاقی در وسط حیاط خودنمایی می‌کند و چوب دستی بلندی که به ته آن کف گیر بزرگی متصل شده است در دستان حسین آقا است و آرام آرام در دیگ می‌چرخاند، می‌گوید نباید نذری ته بگیرد.

زنان به نوبت کف گیر را در دیگ می‌چرخانند، صدای خش خش کف گیر و ته دیگ با هرم آتش سمفونی معنوی آروز‌ها را رقم زده است، دختران صاحب خانه از خستگی چند روزه نذری می‌گویند، از حبوباتی که چندین روز است پخته شده، خوب که نگاه می‌کنی گوشه حیاط ظرف بزرگی از پیاز داغ خود نمایی می‌کند.

در بین مردم قم باورهای اعتقادی زیادی وجود دارد و پخت آش نذری امام سجاد (ع) در روز شهادت آن حضرت جایگاه خاصی دارد، روشن کردن شعله دیگ نذری نیز جایگاه ویژه‌ای دارد، مردم قم بر این باورند که اگر کسی که حاجت مهمی دارد شعله دیگ را روشن کند بی‌شک به حاجت خود می‌رسد.

انسیه خانم درباره علت پخت نذری می‌گوید، چشم‌هایش را کمی تنگ می‌کند، انگار در ذهنش دنبال چیزی می‌گردد یک باره می‌گوید شاید 20 سال است که در این روزه این آش نذری را می‌پزم آن سال‌ها محمد خیلی سخت مریض شده بود، تا اسم محمد را به زبان می‌آورد بغضش آب می‌شود، محمد تنها پسر انسیه خانم است، جوانی شوخ طبع که می‌خواهد اسپند دود کند.

وی یادآوری می‌کند: دکتر‌های زیادی را زیر پا گذاشتم اما آن سال‌ها در محله قدیمیمان در همین روز آش نذری امام سجاد (ع) را می‌پختند و من به سراغ دکتر اصلی رفتم، پای دیگ نیت کردم محمد حالش شفا بگیرد تا هر ساله خودم نذری را بپزم.

کمی آن طرف که چشم می‌چرخانم دختر جوانی زیرلب چیزی زمزمه می‌کند، انگار دعای توسل می‌خواند، اوهم با سبدی از آرزو‌ها در منزل محمودآقا و انسیه خانم حاضر شده است، ابر چشمانش بارانی می‌شود و زیر لب چیزی زمزمه می‌کند، آرام آرام دعا می‌کند.

در بین فرهنگ قم آش امام سجاد (ع) طعامی حساس و متبرک شده و هم تراز با سمنو است که نباید نگاه ناپاک و چشم نظر به آن بخورد برای همین است که زن صاحب خانه اول صبح نذری پزان را با صدقه آغاز کرده و نسبت به افرادی که پای دیگ می‌آیند حساسیت زیادی دارد.

پیر زنی قد کمانی با چادری رنگی و عینک ته استکانی کنار دیگ آش برای جوان‌ها دعا می‌کند و از این سختی‌های واقعه کربلا می‌گوید از اینکه این آش به نیت بیمار مصلحتی کربلا پخته می‌شود.

درمنابع شیعی مانند کتاب‌های شیخ مفید درباره واقعه عاشورا نوشته شده است «همین که امام حسین (ع) شربت شهادت نوشید، شمر به قصد کشتن امام سجاد (ع) نیز حمله برد، امام زین العابدین (ع) در بستر بیماری به سر می‌‎برد و حمید بن مسلم به دفاع پرداخت و مانع حمله شمر شد. عمر بن سعد آن حضرت را در حالی که از بیماری رنج می‌‎برد با اهل بیت به کوفه انتقال داد.»

محرز است که امام سجاد در آن شرایط و به و خواسته خدا بیمار بودند، آن هم فقط به مدت چند روز تا امام (ع) زنده بماند و بعد از واقعه تلخ کربلا در کنار حضرت زینب (س) مسئولیت امام جامعه را بعد از سید الشهدا (ع) عهده دار شوند.

امام زین العابدین بیمار؛ غلط است. چرا که ایشان فقط در واقعه کربلا بنا بر مصلحت خداوند چند روزی بیمار بودند که در این واقعه به علت بیماری به شهادت نرسند تا بار مسئولیت امامت را بعد از حضرت سیدالشهدا (علیه‎السلام) بر دوش بکشند.

متاسفانه بسیاری از مردم ناآگاه از امام سجاد (ع)، تویری به عنوان یک امام بیمار و رنجور در ذهن دارند، بنابراین باید توجه شود امام سجاد (ع) تنها در کربلا مدت کوتاهی بیمار بودند و پس از آن بهبود یافتند و در حدود 35 سال مانند سایر ائمه از سلامت جسمانی برخوردار بودند.

امام سجاد (ع) الگویی تمام عیار

آیت‌الله عباس کعبی، با اشاره به سبک زندگی امام سجاد (ع)، اظهار می‌کند: امام زین‌العابدین و سیدالساجدین (ع) الگوی تمام‌عیار در عرصه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و سبک زندگی معنوی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره ویژگی‌های امام سجاد (ع)، می‌افزود: زین‌العابدین (ع) داری زهد، عبادت، جهاد، متانت و جامعیت اهل‌بیت (س) است که همراه با پرچم‌داری عاشورا در کنار اسوه صبر، زینب کبری (س) توانست الگو باشد.

صحیفه سجادیه گران‌ترین میراث امام سجاد (ع)

وی با اشاره به مضامین ادعیه صحیفه سجادیه به‌عنوان گران‌مایه‌ترین میراث از امام سجاد (ع)، تصریح می‌کند: اگر به دعای اول صحیفه سجادیه که به دعای حمد نام‌گذاری شده است نگاه کنیم درمی یابیم که این دعا منشور کامل انسان‌شناسی، خدا‌شناسی و معاد‌شناسی است که توحید، عدالت و معنویت را در کنار پیام جهاد و آرزوی شهادت در کنار هم قرار داده است.

آیت‌الله کعبی با اشاره به آخرین مضامین دعای حمد، عنوان می‌کند: در آخرین بندهای این دعا نوشته‌شده است «خدا من آن‌چنان سپاس و حمدی تو را لایق است که به‌واسطه آن ما را در زمره افراد نیکو قرار دهی».

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به آرزوی شهادت از جانب امام سجاد (ع)، بیان می‌کند: در فرازهایی از این دعا امام سجاد (ع) از خداوند در درخواست می‌کنند تا توفیق شهادت که یکی بزرگ‌ترین آرزوهای آن حضرت بود، نصیبشان شود.

وی با اشاره به شرایط اجتماعی امام سجاد (ع)، خاطرنشان می‌کند: در آن شرایط اجتماعی امام سجاد (ع) باید از زبان دعا برای تربیت انسان‌ها بهره می‌بردند و جامعه زمان خود را به‌واسطه دعا متحول می‌کردند.

صدای گلبانگ ملکوتی اذان صبح از مناره‌های مسجد طنین انداز می‌شود، انسیه خانم می‌گوید حالا وقتش است که آش را دم کنیم تا خود امام سجاد (ع) به آن نظر کند...!

انتهای پیام/