«آه با شین»؛ تجربه یک نویسنده از سرک کشیدن به هزارتوی تاریخ

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اینکه «رمان» ظرف مناسبی برای بیان مفاهیمی با رنگ دینی و انقلابی است یا خیر، بحث مفصلی است که سال‌ها است پس از انقلاب گاه در میان کارشناسان مطرح می‌شود. جدای از اینکه آیا یک ظرف غربی به خوبی می‌تواند رنگ دینی و انقلابی به خود بگیرد یا خیر، این ظرف چند سالی است که از سوی نویسندگان برای بیان مفاهیم این‌چنینی استفاده می‌شود.

تولد رمان انقلابی، با تمام آسیب‌هایی که در این حوزه وجود دارد، اتفاق مبارکی بود که چند سالی است از سوی تعدادی از نویسندگان دنبال می‌شود؛ هرچند هنوز در خلال این موضوع پرسش‌های متعددی بی‌پاسخ مانده‌اند: رمان انقلاب چه ویژگی‌‌هایی باید داشته باشد؟ دامنه وقایعی که می‌توان در این زمینه به آن پرداخت از چه زمانی شروع می‌شود؟ آیا موضوعاتی مانند دفاع مقدس را هم می‌توان جزء رمان انقلاب به شمار آورد؟ و... . با وجود تمام این سؤالات، چند سالی است که شاهد تولد رمان‌ها و داستان‌های متعددی با مضمون انقلابی هستیم که زمینه آن را می‌توان از ابتکارات زنده‌‌یاد امیرحسین فردی جست. نویسنده‌ای که با پایه‌گذاری جشنواره داستان انقلاب، استعدادهای جدید را به جامعه ادبی معرفی کرد و پس از آن افقی نو برای این حوزه گشود.

داستان انقلاب در دهه چهارم با مشکلات متعددی مواجه است؛ تکرار موضوعات و فضای جاری در دل داستان‌ها، عدم نوآوری، متمرکز بودن نویسندگان در پایتخت و... .، اما با وجود این رمان انقلاب در سال‌های اخیر فرزندان خوبی به جامعه ادبی معرفی کرده که از جمله آنها «آه با شین»، نوشته محمدکاظم مزینانی است. «آه با شین» یک اپیزود از سه‌گانه این نوینسده است که با تمرکز بر موضوعات انقلاب نوشته شده است.

نویسنده در این رمان تلاش کرده تا با نزدیک شدن به خاندان‌های پهلوی و قاجار، از هزارتوی تاریخی نه چندان دور، روایت داستانی خود را برای خواننده امروز جذاب و خواندنی کند. مزینانی در نقاط تاریک و گاه عجیب و غریب تاریخ قدم می‌زند و از دل آنها شخصیت‌های خود را می‌یابد و روایت می‌کند. رمان روایت کننده فعالیت یک مبارز انقلابی چپ با فضای فکری کمونیستی است که از دهه 20 شمسی و بدو تولد داستانش آغاز می‌شود و تا سال 90 ادامه دارد. در این رمان به نوعی به تناقضات و تفاوت‌های نسلی بین شخصیت اصلی و فرزندش اشاره شده است.

مزینانی از همان ابتدا و در همان صفحات اولیه، این توانایی را دارد که مخاطب را پای حرف شخصیت‌های خود بنشاند و بعد از آن با ترفندهای داستان‌نویسی، مخاطب را از لابه‌لای حوادث عبور دهد، با شخصیت‌ها همزادپنداری کند و در نهایت بر سر اسب خیال بنشیند و مابقی داستان را به جان گوش دهد. «شاه بی‌شین»، نخستین اپیزود از سه‌گانه مزینانی، داستان شاهی را روایت می‌کند که تنها «آه» نصیب آرزوهایش می‌شود، از سوی دیگر «آه بی‌شین» نیز رؤیاهای مردی را به تصویر می‌‌کشد که به رغم تلاش‌ها، تنها حسرت‌ها است که برای او باقی مانده‌اند. مزینانی تلاش کرده تا در هر دو اثر بخش‌‌هایی ناگفته از تاریخ انقلاب را به زبان داستان و از زاویه دید خود روایت کند. دور شدن داستان از فضاهای تکراری مانند شعار گفتن‌ها، تظاهرات و... و پرداختن به شخصیت‌ها و تحلیل غیر مستقیم نمادی از یک گروه فکری در خلال سطرهای داستان از دیگر ویژگی‌هایی است که شاید منجر به این شده تا این اثر در هفتمین جایزه جلال برگزیده بخش رمان اعلام شود.

«آه بی‌شین» از سوی انتشارات سوره مهر برای اولین‌بار در زمان نمایشگاه کتاب روانه بازار کتاب شد و پس از آن مورد استقبال علاقه‌مندان به داستان‌های انقلاب قرار گرفت.

انتهای پیام/