حکایت هنرمند ۷۳ ساله‌ای که ماندگارترین مجسمه عاشورایی را ساخت
خبرگزاری تسنیم: عشق به امام حسین (ع) هیچ حد و مرزی ندارد. فرقی نمی‌کند ساکن کجای این کره خاکی باشی. وقتی پای عاشقی در میان باشد، با جان و دل و حتی هنرت علاقه‌ات را به معشوق نشان می‌دهی.
عاشق که باشی برایت مهم نیست چند ده میلیون و یا حتی چند صد میلیون برای دلدادگی‌ات هزینه کنی. اصلا صحبت از پول را کسر شان می‌دانی و می‌گویی هرچه دارم فدای معشوق. اینها صحبتهای هنرمندی موسپیدی است که در دهه هفتم زندگانی خود ماندگارترین اثر حجمی را در وصف واقعه عاشوار برای هنر ایران به ارمغان آورده است.
به گزارش تسنیم، چندی پیش یک اثر حجمی هم‌زمان با تاسوعای حسینی در میدان امام حسین (ع) تهران رونمایی شد که چه از نظر زیبایی و چه از نظر ماندگاری یکی از آثار ماندگار در هنر ایران به شمار می‌رود. این اثر حجمی که با الهام از تابلوی عصر عاشواری استاد محمود فرشچیان، توسط استاد نگارگر و مجسمه‌ساز پیشکسوت هنر ایران سیاوش سلیمی خلق شده است.
زحمات کشیده شده برای این اثر خود حکایت مفصلی است. از هزینه حدودا 200 میلیون تومانی که هنرمند شخصا برای آن پرداخت کرده تا پیشنهاد شیخ نشینان دبی برای خرید نخل‌های برنزی اثرش.
استاد سیاوش سلیمی در گفت‌گو با خبرنگار فرهنگی تسنیم، درباره خلق اثر حجمی عصر عاشواراظهار کرد: اثر حجمی عصر عاشورا از جنس برنز در سطحی به شکل دایره به قطر 6 متر و 20 سانتی‌متر و به مساحت 35 متر مربع با ارتفاع چهار و نیم متر مربع ساخته شده و بالغ بر هشت و نیم تن وزن دارد و شامل فیگوراتیو انسان، ذوالجناح و خیمه های به آتش کشیده شده در عصر روز عاشوار است. این اثر را در مدت زمان 18 ماه ساختم و تمام بخش‌های آن به دقت و با ظرافت طراحی و ریخته‌گری شده است.
وی افزود: همیشه دوست داشتم تابلوی عصر عاشوای استاد فرشچیان را قالب یک اثر حجمی بزرگ بسازم و در جریان نمایش آثارم در فرهنگسرای اشراق این پیشنهاد را به معاون پیشین امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه 4 ارائه کردم و پس از مدت‌ها در جریان رونمایی از مجسمه‌هایم در فرهنگسرای اشراق، یک ماکت مینیاتوری برنزی را که از تابلوی عصر عاشورا ساخته بودم را نیز به نمایش درآوردم.
این هنرمند با بیان اینکه اثر حجمی کوچک عصر عاشورا در آن زمان مورد توجه مسولان سازمان زیبا سازی قرار گرفت، خاطر نشان کرد: بعد از نمایش اثر حجمی کوچک ساخته شده از تابلوی عصر عاشورا، پیشنهاد ساختن این اثر در ابعاد بزرگ به من ارائه شد. در ابتدا طرح اولیه را با استفاده از خمیر و گل ساختم و پس از آن با استفاده از قالب سیلیکونی و موم تلاش کردم به صورت دقیق عملیات ریخته گری را انجام دهم.
سه هزار شاخه را یک به یک نصب کردم
سلیمی در مورد بخش‌های مختلف این اثر نیز اظهار کرد: یکی از بخش‌های جالب این اثر آن بود که به این خاطر که تا به حال درخت نخل نساخته بودم، مجبور شدم از شهرکرمان کنده درخت نخل را به کارگاه بیاورم و بر اساس آن طرح درخت‌های نخل تابلوی عصر عاشورا را کار کنم.
این هنرمند با بیان اینکه تلاش کردم تا در جزییات دقت بسیاری داشته باشم، خاطر نشان کرد: چیزی حدود سه هزار شاخ و برگ را یک به یک به این درختان نخل جوش زدم و در تمام اثر جزییات را به دقت در نظر گرفتم.
نمونه کوچک اثر حجمی عصر عاشورا
او اشاره‌ای به طرحی که چندین سال پیش در ابعاد کوچک بر اساس تابلوی عصر عاشورا ساخته بود نیز کرد و گفت: سالها قبل بر اساس یک کار قلبی یک مجسمه کوچک در ابعاد حدودا 80 سانتی متر را ساختم و بعدها که به درخواست سازمان زیبا سازی شروع به ساخت این اثر مینیاتوری در ابعاد بزرگ کردم، با تمام توانم سعی در ساخت بهترین اثر را داشتم.
180 میلیون از هزینه های اثر را خودم دادم؛ پشیمان نیستم
این هنرمند تصریح کرد: من در ساخت این اثر به هیچ عنوان به دنبال منافع مادی نبودم و حتی پس از عقد قرارداد، وقتی که قیمت دلار ناگهان بالا رفت، در هزینههای ساخت اثر نیز تاثیر گذاشت و من چیزی در حدود 180 میلیون تومان را به صورت شخصی بری ساخت این اثر هزینه کردم. برای من این موارد مالی به هیچ عنوان معنا و مفهومی ندارد و فقط به عشق امام حسین(ع) کار می‌کنم.
سلیمی با بیان اینکه عشق به امام حسین(ع) سبب شده تا این اثر به زیبایی هرچه تمام‌تر ساخته شود، خاطر نشان کرد: ما عاشق امام حسین(ع) هستم. وقتی این عشق وجود داشته باشد، مسائل دیگر برایم بی اهمیت می‌شود. من تمام تلاشم را کردم تا بتوانم اثری ماندگار را بسازم و به واسطه آن ارادتم را به امام حسین(ع) نشان دهم. البته باید از تابلوی زیبای استاد فرشچیان نیز یادی کنم که همیشه دوست داشتم آنرا در قالب یک اثر حجمی بسازم و حالا این اتفاق رخ داده است.
برایم ارتباط اثر با مخاطبان مهم است
وی خاطر نشان کرد: من علاقه‌ای ندارم پای آثارم امضایی از خودم به جا بگذارم و اگر قرار است این اثر ماندگار شود، دوست دارم به عشقی که برای ساختش به کار رفته من شناخته شوم. البته ارتباط با مخاطب برای من همیشه دارای اهمیت است و به همین خاطر تلاش می‌کنم آثارم به نحوی ساخته شوند که مخاطب با آنها ارتباط برقرار کند. به نظرم وقتی کسی از کنار اثر حجمی عصر عاشورا عبور می‌کند به هزینههای ساخت آن فکر نمی‌کند و بعد از دست دادن حس و حالی خوب در دلش و یادی از سالار شهیدان از خود می‌پرسد سازنده این اثر کیست؟
سلیمی با بیان اینکه پیش از من، ساخت اثر حجمی ظهر عاشورا به دیگر هنرمندان نیز پیشنهاد شده بود، گفت: تا جایی که اطلاع دارم، پیشنهاداتی به دیگر هنرمندان برای ساخت این اثر داده شده بود، ولی در نهایت ساخت آن قست من شد. البته فکر نمی‌کنم ساخت این اثر در حیطه توان دیگر هنرمندان باشد. تا کنون ساخت چنین اثری با این ابعاد در ایران ساقه نداشته و خوشحالم که امام حسین(ع) کمک کردند و ساخت این اثر نصیب من شد.
با عنایت حضرت توانستم در مدت اندک کار را تمام کنم
این هنرمند افزود: سازمان زیبا سازی شهرداری تهران برای ساخت یک مجمسه حدودا دو متری چیزی بالغ بر 6 تا 8 ماه را به یک هنرمند فرصت می‌دهد، در صورتی که هر یک از بخش‌های مختلق اثر حجمی ظهر عاشورا حدود سه متر است و زمان زیادی را برای ساخت می‌برد، ولی باور کنید ماه‌ها در طول یک سال و نیم بدون وقفه برای ساخت این مجسمه تلاش کردم و این امر برای یک من که در دهه هفتم زندگی‌ام به سر می‌برم میسر نمی‌شود، مگر با عنایت امام حسین(ع).
پیشنهاد شیخ نشینان دبی برای خرید درخت نخل
وی به پیشنهاد خرید درختان نخل این اثر از سوی یکی کشورهای عربی نیز اشاره کرد: جالب است بدانید که از سوی دبی پیشنهادی برای خرید درختان نخل این اثر به من داده شده بود. درختان نخلی که در دبی هستند، همگی جنس فایبر گلاس دارند و به همین خاطر شیخ نشینان این شهر حاضر بودند برای خرید نخل‌های اثرم مبالغ بالایی را پرداخت کنند، اما من هیچ‌گاه حاضر به فروش آنها نشدم.
سلیمی تصریح کرد: این کار عشق است و من هیچ کدام از بخش‌های آن را بدون عشق نساخته‌ام. البته خود امام حسین(ع) کمک فرمودند تا من این اثر را ظرف مدت زمان حدودا یک سال و نیم به اتمام برسانم و امیدوارم وقتی کسی اثرم را می‌بیند به یاد امام حسین (ع) بیفتد و حسی زیبا به او دست دهد.
این هنرمند با بیان اینکه ساخت اثری در چنین ابعاد و با چنین طرحی مدت زمانی بالغ بر 3 تا 4 سال را نیاز دارد، گفت: خدا را شکر می‌کنم که توانستم ظرف این مدت زمان کوتاه اثرم را به اتمام برسانم. البته شاید اگر عجله‌ای برای نصب اثر در روز تاسوعای حسینی نبود، می‌توانستم بیشتر و بهتر بر روی جزییاتش کار کنم.
امیدوارم به خوبی از این اثر نگهداری شود
او با ابراز امیدواری از نگهداری مناسب اثر حجمی ظهر عاشورا اظهار کرد: امیدوارم تدبیری اندیشیده شود تا این اثر هرچه مناسب‌تر و در شرایط بهتری نگهداری شود. این اثر باید برای ماندگاری و سالم ماندن در یک محوطه سرپوشیده نگه داشته شود و به نظرم اگر این اثر در یک موزه نگهداری شد، بهتر است. البته یک نورپردازی مناسب می‌تواند در نمایش هرچه زیباتر این اثر نقش بسزایی داشته باشد.
سلیمی ادامه داد: نگهداری در محوطه بسته شیشه‌ای با حفظ شرایط مناسب می‌تواند این اثر را از گزند باران و برف و همچنین گرد و خاک و دیگر مواردی که به آن لطمه می‌زند دور نگه دارد. متاسفانه باران‌های تهران اسیدی است و این اتفاق لطمات زیادی به اثر حجمی عصر عاشورا می‌زند.
این هنرمند با بیان اینکه ریخته گری این اثر هزینههای بسیاری را در بر داشت، خاطر نشان کرد: کسانی که با ریخته گری آشنا هستند می‌دانند که این کار تا چه حد هزینه‌بر و البته طاقت فرسا است. برای این اثر مبلغی بالغ بر 300 میلیون تومان هزینه برنز شده است و به همین خاطر از بابت به سرقت رفتن بخش‌های مختلف این اثر نگران هستم.
آثار بی محتوا در شهرهای ما چه می‌کند؟
وی در بخش دیگری از گفت‌گوی خود با تسنیم نسبت به حضور آثاری بی محتوا و دور از فضای ایرانی و اسلامی در شهرهای مختلف ایران ابراز نگرانی کرد و گفت: نمی‌دانم چرا برخی از آثاری که هیچ ارتباطی به فرهنگ ایرانی و اسلامی ما ندارند و گاها آثاری به معنی و بی محتوا هستند، در شهرهای مختلف جانمایی می‌شود.
این هنرمند همچنین به دیگر آثارش که در سطح شهر جانمایی شده اشاره کرد و گفت: مجسمه‌های جهان پهلوان تختی، جوان‌مرد، شهید چمران، سربازان گمنام و .. از دیگر آثارم هستند که در سطح شهر تهران نصب شده‌اند.
او که مقیم کشور انگستان است، اظهار کرد: فرقی نمی‌کند در کجا و در چه شرایطی زندگی می‌کنیم. عشق امام حسین(ع) نه مرزی می‌شناسد و نه شرایط خاص دیگری. در هرکجایی از جهان که باشیم، این عشق انسان را به سمت خود می‌کشاند.
سلیمی به فعالیت هنری در کشورهای مختلف جهان اشاره کرد و افزود: در کشورهای مختلف جهان فعالیت هنری‌ام را دنبال می‌کنم و با بیشتر موزه‌های معتبر جهان همکاری کرده‌ام.
انتهای پیام/