گلایه‌های مدیر مرکز اسناد ایثارگران؛ از بی‌توجهی بنیاد شهید به عدم تأمین حداقل بودجه تا ضعف اطلاع‌رسانی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محبوب شهبازی مدیرکل مرکز اسناد ایثارگران صبح امروز 11 آذرماه93 در نشستی با خبرنگاران به سوالات مختص این مرکز پاسخ گفت. وی با اشاره به کار فرهنگی در حوزه شهدا و ایثارگران گفت: بنیاد شهید به نمایندگی از نظام مقدس جمهوری اسلامی و دولت وظیفه خود می‌داند که با ارائه خدمات و کار فرهنگی خلأ وجودی پدر را برای یک فرزند شهید پر کند و آسیب‌های موجود را رفع کند. این یکی از خدمات مرسوم در دنیا است که برای بازماندگان جنگ انجام می‌شود. 4 هدف اصلی در بنیاد عنوان شده است که سه هدف آن تسریع در بخش فرهنگی و یک هدف مربوط به بخش خدماتی است. اهداف بنیاد در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت کاملا متفاوت با بخش‌های خدماتی است. و البته توجه مضاعف به موضوعات فرهنگی مدنظر است. بسیاری از وصیت‌نامه شهدای ما ناتمام مانده است زیرا فرد در شرایطی قرار گرفته که امیدی به ماندن نداشته و در آن شرایط وصیت خود را نوشته است و همانجا به شهادت رسیده و وصیتش ناتمام مانده است. کسی که در چنین شرایطی قرار گرفته باشد دیگر چه نیازی به نوشتن دارد مگر آنکه حس دیگرخواهی داشته باشد. وصایای شهدا از این حیث و نگاه خاصشان به مسائل طبق فرموده مقام معظم رهبری نیز حائز اهمیت است و باید خوانده شود.

طبق قانون گردآوری آثار شهدا وظیفه بنیادشهید است

وی افزود: مراجعات مکرری که برای موضوع گردآوری آثار از خانواده شهدا مطرح بوده است، گاها موجب اذیت این خانواده شده است. مراکزی مثل بسیج محل، محل کار، واحدهای مختلف سپاه برای کنگره‌ها، واحدهای بنیاد حفظ آثار و خود بنیاد شهید مراجعات مکرری به خانواده شهدا داشته‌اند و برای جمع‌آوری اسنادشان اقدام کرده‌اند که باعث اذیت این خانواده شده است. تلاش‌هایی از جانب ما صورت گرفته تا با سازمان‌هایی که کارهای مشابه انجام می‌دهند تعامل ایجاد شود و بتوانیم با هم، هم‌افزا شویم و در این راستا خانواده‌های شهدا نیز کمتر اذیت شوند. ضمن آنکه طبق ماده 64 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران موضوع گردآوری آثار شهدا وظیفه بنیادشهید عنوان شده است، پس قانونا این وظیفه برعهده بنیاد است اگرچه بقیه سازمان‌ها نیز دلسوزانه وارد قضیه شده‌اند. 

شهبازی با اشاره به مشکل اطلاع رسانی در زمینه گردآوری آثار گفت: یکی از مشکلات ما به این برمی‌گردد که نتوانسته‌ایم موضوع گردآوری را خوب اطلاع‌رسانی کنیم اما تلاش‌هایی صورت می‌گیرد تا بتوانیم دوباره‌کاری و موازی‌کاری را در این راستا از بین ببریم. در رابطه با اهداف بنیاد حفظ آثار در زمینه اسناد شهدا باید گفت وظیفه آن‌ها جمع‌آوری اسناد و آثار دفاع مقدس و جنگ است که بیشتر حول مباحث مادی و جنگ‌افزارهاست، یعنی آنچه که به عنوان آثار جنگ نامبرده می‌شود اما جمع‌آوری اسناد شهدا برعهده مرکز اسناد ایثارگران است. اسناد بین سازمان‌های مختلف به صورت پراکنده نیز وجود دارد که یکی دیگر از وظایف ما آن است که این پراکندگی‌ها را از بین ببریم و به یک بانک اطلاعات جامع و یکپارچه برسیم تا همه سازمان‌های فرهنگی بتوانند از این بانک برای اطلاعات‌شان استفاده کنند. 

بیش از 8میلیون و 700 هزار سند گردآوری و مستندسازی شده است

وی با اشاره به وظیفه اصلی مرکز اسناد ایثارگران گفت: کار اصلی ما پل‌سازی است در واقع حلقه ارتباطی بین نسل جنگ و انقلاب با نسل بعدی است. تلاش و تمرکز اصلی ما این است که بتوانیم اسناد شهدا و ایثارگران را قبل از آنکه تحریف شوند، گردآوری، مستندسازی، ساماندهی و آماده کنیم. همچنین بسترسازی و حفظ این اسناد برای انتقال به آیندگان مدنظرمان است. هم‌اکنون از 275 هزار ایثارگر بالای هشت میلیون و 700 هزار سند مکتوب گردآوری و مستندسازی شده است. در بخش خاطرات شفاهی از 17 هزار نفر از والدین شهدا خاطرات ثبت و ضبط شده است و در بخش تاریخ‌نگاری مصاحبه‌هایی به روش تاریخ شفاهی با هفت هزار جانباز و تعدادی آزاده به عمل آمده است. امیدواریم بتوانیم با تامین یک نرم‌افزار آرشیوی مناسب از آنچه گردآوری شده است، در اختیار جامعه پژوهشگر و پرسشگر قرار دهیم. 

متاسفانه امروز اگر بنا بر قصور در یک اتفاق کل وصیت‌نامه شهدا از بین برود، کسی سراغ آن را نمی‌گیرد

مدیرکل مرکز اسناد ایثارگران در ادامه تصریح کرد: برای ثبت خاطرات والدین شهدا طرح ضربتی تدارک دیده شده که آن را تقدیم رئیس بنیاد شهید کرده‌ام. برای بخش جانبازان هم بحث تاریخ‌نگاری را پیشنهاد داده‌ایم تا بتوانیم تاریخ دفاع مقدس را به روایت جانبازان ثبت و ضبط کنیم و از این طریق به تاکیدات رهبر معظم انقلاب توجه بیشتری بکنیم. هرچند این کار نیاز به بودجه‌ای حداقلی دارد اما منابع باید متناسب با اساسنامه تخصیص داده شود. متاسفانه امروز وضعیتی ایجاد شده که اگر بنا بر قصور در اتفاقی کل وصیت‌نامه شهدا از بین برود کسی سراغ آن را نمی‌گیرد. کسی نمی‌گوید این آماری که ما ارائه می‌کنیم چرا بیشتر یا کمتر نیست. در حالی که ما باید اولویت‌های خود را بشناسیم، به اسناد بالادستی توجه کنیم، این اراده در مسئولان بنیاد است و اساساً اعتقاد نداریم در حوزه فرهنگی بودجه حرف اول را می‌زند، اما امیدواریم بودجه موردنیاز نیز هرچه زودتر فراهم شود.

آلبوم رونوشت مطابق با اصل اسناد در اختیار خانواده شهدا قرار می‌گیرد

شهبازی با اشاره به تعلق خاطر خانواده‌های شهدا به اسناد شهیدشان گفت: گاهی خانواده‌ها اقناع نمی‌شوند که ما یادگاری‌هایشان را بگیریم. به عنوان مثال مادر شهید پیچک می‌گفت اگر هر شب وصیت‌نامه فرزندم را نخوانم خوابم نمی‌برد. ما از این تعلق خانواده‌ها اطلاع داریم و از تمام همکارانمان خواسته‌ایم وقتی اصل سند را گرفتند رونوشت مطابق با اصل را تهیه و به خانواده‌ها برگرداند. آلبوم‌های اسناد شهدا تهیه شده که وقتی به خانواده‌ها مراجعه می‌کنیم این اسناد را به شکل آلبوم و فایل دیجیتال در اختیار آنها قرار می‌دهیم. طرحی به نام طرح صندوق امانت در نظر گرفته شده، ما صندوق‌های اماناتی در اختیار خانواده‌هایی که به هر دلیلی می‌خواهند اسناد شهیدشان را خودشان نگهداری کنند، می‌گذاریم تا سندها بعد از آنکه مرمت شد در این صندوق نگهداری شود زیرا به لحاظ شرایط رطوبت دما و سایر باکتری‌های محیطی نیاز به محیطی مساعد دارند. خواهشمان این است که خانواده‌هایی که اسنادی برای ارائه دارند آن را بیاورند و ما آن‌ها را در مرکز اسناد مرمت خواهیم کرد. به این طریق اسل سند برای آیندگان محفوظ خواهد ماند. 

متاسفانه فرآیند سندگیری علمی در بنیادشهید ناقص است

وی افزود: متاسفانه قبول داریم که فرایند اسنادگیری علمی در بنیادشهید ناقص است. 3 ماموریتی که به من در این زمینه داده‌اند، گردآوری، ساماندهی و حفظ اسناد است. ما در تلاش هستیم که یک نرم‌افزار مدیریت آرشیو دیجیتال توسط بنیاد شهید تامین شود تا دسترسی پژوهشگران و علاقه‌مندان فرهنگ ایثار و شهادت تسهیل شود. امیدواریم با صحبت‌های اخیری که با معاونت فرهنگی و معاونت پژوهشی در این زمینه داشته‌ایم این اتفاقات خوشایند رخ دهد. ما در حوزه داده‌ها فعال هستیم اما حوزه IT نیز باید این کار را برایمان آماده می‌کرد. برنامه علمی آن در بنیاد شهید موجود است. زمانی سیستمی طراحی شده بود که دسترسی برای 420 کاربر در سراسر کشور به چند میلیون سند وجود داشت. این سیستم یک پاسخگوی حداقلی به مراجعین بود اما آن هم قطع شد. امیدواریم به زودی نرم‌افزار آرشیوی مناسب برای آنکه همه سازمان‌های فرهنگی بتوانند از آن استفاده کنند تهیه شود زیرا زیرساخت این کار آماده است. در واقع ما اطلاعات و داده‌هایی داریم و مخزن داده‌هایمان مطابق مدیریت اطلاعات آماده شده این همان مظروفی است که در هر ظرفی آن را بریزیم قالب را خواهد پذیرفت. 

با کمترین امکانات در گردآوری اسناد ایثارگران مانند این است که با قاشق سنگر کنده‌ایم

مدیرکل مرکز اسناد ایثارگران با اشاره به کمبود امکانات در مرکز اسناد ایثارگران گفت: ما با کمترین امکانات این فرایند را به وجود آورده‌ایم در واقع باید بگویم کار ما در مرکز اسناد ایثارگران مانند این است که با قاشق سنگر کنده‌ایم. سامانه‌ای در بنیاد شهید وجود دارد که گزارشی به لحاظ آماری در آن موجود است چنانچه کد ایثارگری شهیدی را به سامانه 2000471 ارسال کنید تمام اسنادی که از آن شهید در مرکز اسناد ایثارگران موجود است را به شما اطلاع‌رسانی خواهد کرد. متاسفانه بسیاری از خانواده شهدا و ایثارگران که اسنادشان را تحویل داده‌اند هنوز این اسناد خود را پایش می‌کنند و به آن دسترسی ندارند.

از پژوهشگران برای دسترسی به اسناد شهدا حمایت می‌کنیم/سوژه اصلی شیار 143 از اطلاعات ما استخراج شده

شهبازی با اشاره به ایجاد تسهیلات دسترسی پژوهشگران گفت: مخاطبان ما چند دسته هستند که پژوهشگران بخشی از آن را تشکیل می‌دهند. قصد ما این است که تسهیلاتی برای دسترسی بیشتر به این قشر فراهم کنیم. برهمین اساس طرح نمایه‌سازی موضوعی اسناد شهدا و ایثارگران برای 23 هزار پرونده در استان اصفهان به سرانجام رسیده است. امیدوارم در سال جاری این کار به صورت کشوری افتتاح شود و هم‌اکنون امکان دسترسی به محتوای اسناد براساس جست‌وجوی موضوعی فراهم می‌شود. مخزن داده‌های ما آماده است منتظر شرایطی هستیم که بتوانیم در محیط وب این اطلاعات را در اختیار کل جامعه از جمله پژوهشگران قرار دهیم البته پژوهشگران به روش سنتی با مراجعه به مرکز می‌توانند کمک‌های زیادی در این رابطه از همکارانمان بگیرند. در بخش مکتوبات نیز استان به استان شروع کرده‌ایم و کتاب وصایای شهدا را منتشر می‌کنیم. هم‌اکنون کتاب وصایای 17 استان منتشر شده است و بقیه استان‌ها هم در دست اقدام هستند.کارهایی در این راستا انجام شده از جمله سوژه اصلی شیار 143 جزء کارهایی است که در گردآوری اطلاعات مرکز اسناد ما ثبت و ضبط شده است. 15 یا 16 جلد از وصایای شهدا به صورت موضوعی نیز آماده است. 

مدیرکل مرکز اسناد ایثارگران با اشاره به همکاری سازمان اسناد ملی گفت: سازمان اسناد ملی وظیفه پشتیبانی از آرشیوهای تخصصی را دارد چون بسیاری از این کارهایی که در حوزه خاص انجام می‌شود تخصصی است و براساس اساسنامه سازمان اسناد ملی چیزی که زیر 40 سال قدمت داشته باشد سند شناخته نمی‌شود به همین دلیل فعالیت ما با شرایط سازمان اسناد ملی متفاوت است و نمی‌توان از روال کارهای آنها در فرایند گردآوری اسناد مرکز اسناد ایثارگران استفاده کرد.

انتهای پیام/