گزینۀ اشعار «یدالله مفتون امینی»

اکنون سی‎وهفتمین سری از کتاب‎های «گزینه‎ی اشعار» انتشارات مروارید که به شعرهای یدالله مفتون‎امینی اختصاص دارد، منتشر شده است. انتشارات مروارید در چند ماه اخیر چهار مجموعه‎ی دیگر از شاعران معاصر بر این مجموعه کتاب‎ها افزوده است که جدید‎ترین و مهم‎ترین آن‎ها همین «گزینه‎ی اشعار یدالله مفتون‎امینی» است.

یدالله امینی متخلص به مفتون از شاعران مطرح دهه 40 و 50 شمسی است که در سال 1305 در شهرستان شاهین‎دژ به دنیا آمد. «دریاچه» اولین مجموعه شعر مفتون‎امینی در سال 1336 منتشر شد که از ظهور شاعری توانمند در قوالب کلاسیک ادبی خبر می‎داد اما در دهه‎ی 40 با انتشار مجموعه شعر «کولاک» مفتون از اشعار نو خود پرده برداشت و خود را به عنوان یکی از مطرح‎ترین نیمایی‎سرایان پس از نیما شناساند و در فاصله اندکی با انتشار مجموعه شعر «انارستان» این موقعیت تثبیت شد.

مفتون امینی در سال‎های پس از انقلاب اسلامی بیشتر به شعر منثور روی آورد و به جرگه شاعران سپید سرا پیوست هرچند که در تمام این سال‎ها سرایش در قوالب کلاسیک را رها نکرد و شعرهای متعددی از وی در قالب غزل و قصیده در نشریات مختلف منتشر شد.

 کتاب هایی چون «تاکستان احتمال»، «سپیدخوانی روز»، «عصرانه در باغ رصد‎خانه»، «من و خزان و تو»، «شب هزار و دو»، «از پرسه خیال» و «جشن واژه‎ها» ماحصل شعرگویی وی در سال‎های اخیر است.

«گزینه‎ی اشعار مفتون امینی» دارای ویژگی‎های مثبت متعددی است که مهمترین آن جامعیت کتاب است. به صورتی که کتاب دربردارنده گزینه تمام اشعار شاعر در تمام دوره‎های زندگی شاعرانه وی است. از این رو کتاب از لحاظ قالب‎های ادبی دارای تنوع بسیاری است که با تنظیم و طبقه‎بندی اشعار بر طبق قالب‎های ادبی مطالعه کتاب آسان شده است. این مجموعه شعر شامل پنج بخش با عنوان «از سپیدها» با 43 شعر، «از نیمایی‎ها» با 29 شعر، «از نوقدمایی‎ها» (چهارپاره‎ها و چندپاره‎ها) با 11 شعر، «از غزل‎ها» با 46 شعر، «سایر آثار کلاسیک» (قصیده، مثنوی، رباعی و...» با 12 شعر و «تازه‎ها» در بردارنده 6 شعر منتشر نشده، است. همچنین گفتنی است این کتاب فقط دربردارنده اشعار فارسی یدالله مفتون‎امینی است و شعرهای ترکی وی در این گزینه جایی ندارند.

نکته‎ی دیگر در رابطه با کتاب مقدمه آن است که به قلم مفتون امینی نوشته شده است و به «چند خاطره‎ی ادبی و چند اظهار نظر درباره شعر امروز ایران» اختصاص دارد.

یکی از نکاتی که انتشار کتاب «گزینه‎ی اشعار یدالله مفتون‎امینی» را دارای اهمیت ویژه‎ای می‎کند منتشر نشدن و در دسترس نبودن تمام مجموعه شعرهای وی به خصوص مجموعه شعرهای اولیه‎ی او (که در واقع به نوعی اوج دوران شعرگویی شاعر به حساب می‎آید) است.

در ادامه قسمتی از مقدمه که شرح یکی از ملاقات‎های مفتون امینی با نیما یوشیج پیشوای شعر نو است و سه شعر از کتاب آورده شده است:

بخشی ازمقدمه:

«و از ملاقات بسیار خاطره‎ایِ خود با نیمای بزرگ بگویم. در اوایل زمستان 33 همراه زنده‎یاد فریدون‎کار که پای کرسی ایشان، هی چای پررنگ خوردیم و هی اشنوی تلخ کشیدیم و هی از شعر و سیاست گفتیم و هی از درد جماعت شنیدیم که مشروح آن در شماره‎ی ویژه‎ی نیمایِ فصلنامه‎ی شعر چاپ شده است. در همان ملاقات بود که نیما در خصوص وزن منظومه‎ی افسانه جواب داد که در تکیه‎ی دولت نوحه‎ای می خواندند با این لحن و عبارت که «ای عموجان، عموجان! کجایی؟» و من وزن منظومه را از آن گرفتم و بعدها «شراگیم» گفت که این بچه‎ها هم از شما یاد گرفته‎اند و در کوچه می‎خوانند: «یک و دو و سه و چهار!» و در این مجلس، شکایت غمگنانه‎ی نیما از وضع ملّت و مملکت زیاد بود می‎گفت که طیّاره‎ی شاپور کذایی در هوای این فصلی کوه افتاده است به درّه، احمق‎ها آمده‎اند به یوش در خانه‎ی من تفتیش تفنگ می‎کنند...

بعد از این ملاقات کم‎کم تحوّل واقعی در شعر من شروع شد که نمونه‎های عمده آن در مجموعه‎ی «کولاک» دیده می-شود.»

سه شعر سپید، نیمایی و غزل از «گزینه‎ی اشعار یدالله مفتون‎امینی»:

گویه-21

وقتی که بهار یعنی «نام تو چیست؟»
تابستان
یعنی که «دوستت دارم»
پاییز
یعنی
«آیا برای یک تن تنها این شب‎ها زیاد نیست؟»
و زمستان یعنی
«باید که روی این یخ و برف تنها برویم
امّا در هر فاصله‎ای
مواظب هم»

...

و خوب شد خدا فصل دیگری نیافرید
تا در ماورای عشق
مرگ منتظر زندگی باشد
نه زندگی منتظر مرگ...


باد را...

نیمی از فصل بهاران رفت
کاخ‎ها را پر گل و فواره می‎بینم
                          ولی افسوس
رونقی در کشتزاران نیست

***

بر فراز کوه، گاهی توده‎ی ابری ست
خشک و پابرجا و در آن رنگ طوفان نیست
ماه نیسان می‎رود آرام و آبی‎پوش
آه، باران نیست، باران نیست
...

هر درختی چون صلیبی در سکوت باغ
باغ گورستان صد عیسای بی پیغام

***
دشت را قهر خدا خشکاند
ابر، تا کی بر فراز کوه خواهد ماند؟
باد را آواز باید داد
***
باد را آواز خواهم داد
من زبان باد را آموختم در موسم سرگشتگی هایم
باد را با بازوان پیغام باید داد
باد با چشمان ما بیگانه اما آشنا با دست‎های ماست

***
باد اگر برخیزد از اقصای این سامان
رهگذارش کوچه‎های زنده خواهد بود
ریشه‎ها را با ره‎آوردی تَرآوا خیس خواهد کرد
او برای هر دلی از سنگ یا از آب
ضربه را تدریس خواهد کرد...

***
با تکان دستمالی باد می‎جنبد
ما چرا با اهتزار پرچم آن را برنیانگیزیم
باد را تقدیس باید کرد...

تو کیستی؟

تو کیستی که صدایت به آب می‎ماند
تبسّم‎ات به گل آفتاب می‎ماند

تن‎ات به پیرهن صورتی و دامن سرخ
به تُنگ نیمه‎پری از شراب می‎ماند

به پشت چشم تو آن سایه‎های رنگارنگ
به نقش قوسِ قُزح در حباب می‎ماند

تو را شبی سر راهی دو لحظه دیدن و بعد
به خانه یاد تو کردن به خواب می‎ماند

از آن تبسّم نوش‎ات به سینه یادی ماند
چو برگ گل که به لای کتاب می‎ماند

کسی که شعر تو را گفت نشئه‎ی سخن‎اش
به مستی میِ بی‎رنگ ناب می‎ماند...

کتاب «گزینه‎ی اشعار یدالله مفتون‎امینی» در قطع شومیز و در 351 صفحه و با شمارگان 1100 نسخه با قیمت هجده‎هزار تومان در دسترس علاقمندان شعر و ادبیات قرار دارد.

منبع: شهرستان ادب

انتهای پیام/خ