بیکاری و ازدواج، مشکلات اصلی دانشجویان
خبرگزاری تسنیم: مسئولان آموزش عالی می‌گویند که اشتغال دانشآموختگان ربطی به آنها ندارد، مسئولان وزارتخانه‌های کار و صنایع نیز می‌گویند خروجی دانشگاه‌ها نیازهای آنها را برطرف نمی‌کند و این یعنی بحران بیکاری دانشآموختگان.
به گزارش گروه "رسانه‌ها" خبرگزاری تسنیم، روز دانشجوی هر سال اگرچه فرصتی برای توجه دوباره و بیشتر به دانشجو و قشر دانشگاهی است اما به‌نظر می‌رسد که عمده توجه‌ها بیشتر بر مسائل سیاسی متمرکز است تا مشکلات صنفی و اجتماعی. مشکلات صنفی دانشجویان در کنار دغدغه‌های آنها برای ورود به جامعه و تشکیل یک زندگی مستقل در میان نگاه‌های سیاسی کمرنگ می‌شوند و گاهی حتی به چشم نمی‌آیند.
اشتغال و ازدواج چند سالی است که به 2معضل اصلی دانشآموختگان دانشگاه‌ها در مقاطع کارشناسی به بالا تبدیل شده. جامعه‌شناسان درباره تغییر دیدگاه دانشجویان درخصوص سن ازدواج و تشکیل خانواده هشدار می‌دهند. هر سال بر تعداد دانشآموختگان بیکار افزوده می‌شود و به تبع بیکاری بالای دانشآموختگان، ازدواج این گروه نیز تأخیر افتاده‌است.
تأکید رهبر معظم انقلاب در یکی از بندهای سیاست‌های کلی «علم و فناوری» بر تنظیم رابطه متقابل تحصیل با اشتغال و متناسب‌سازی سطوح و رشته‌های تحصیلی با نیازهای تولید و اشتغال در حالی است که این موضوع همچنان گره کور نظام آموزشی است. مسئولان آموزش عالی می‌گویند که اشتغال دانشآموختگان ربطی به آنها ندارد، مسئولان وزارتخانه‌های کار و صنایع نیز می‌گویند خروجی دانشگاه‌ها نیازهای آنها را برطرف نمی‌کند و این یعنی بحران بیکاری دانشآموختگان.
براساس گزارش‌های رسمی درصد بالایی از دانشآموختگان نمی‌توانند در مشاغل مرتبط با رشته تحصیلی خود جذب بازار کار شوند و در نتیجه بیکارند. این گروه به امید یافتن شغل مناسب روی به تحصیلات تکمیلی می‌آورند درحالی‌که حتی پس از پایان تحصیل بسیاری از مهارت‌های اولیه برای جذب‌شدن در بازار کار را ندارند.
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این‌باره می‌گوید: 50درصد جوانان کشور فاقد هرگونه مهارت برای انجام کار هستند. یقینا می‌توان این درصد را به دانشآموختگان نیز تعمیم داد و گفت که دست‌کم 50درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها هیچ مهارتی ندارند.
ناکارآمدی آموزش عالی
کارشناسان افزایش روز‌افزون تعداد دانشآموختگان بیکار را حاصل ناکارآمدی نظام آموزش عالی کشور می‌دانند. چند سال پیش مسئولان برای برون‌رفت از این وضعیت تصمیم گرفتند طرح آمایش سرزمین را در وزارت علوم اجرا کنند. براساس طرح آمایش سرزمین، پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های هر منطقه و استان باتوجه به امکانات، استعدادها و نیازهای آنها انجام خواهد شد تاتناسب میان نیازهای واقعی و تقاضاهای موجود برقرار شود. طرح آمایش سرزمین افزون بر ترسیم وضعیت موجود آموزش عالی در مناطق و استان‌ها به تعیین اولویت‌ها و اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت این عرصه به تناسب نیازها و توانمندی‌های منطقه‌ای می‌پردازد.
در این طرح، ماموریت زیرنظام‌های مختلف آموزش عالی همچون دانشگاه‌های دولتی، آزاد، غیرانتفاعی، پیام نور، علمی کاربردی و مؤسسات غیردولتی بازخوانی شده و ضمن تدوین شاخص‌ها و استانداردهای بخش‌های مختلف آموزش عالی، راهکارهای رسیدن به آنها نیز ارائه شده است. براساس طرح آمایش سرزمین آموزش عالی، شاخص‌هایی همچون هرم جمعیت دانشجویی کشور و هرم اعضای هیأت علمی در برنامه‌های 5ساله اصلاح خواهد شد و جذب دانشجو در مقاطع مختلف و ایجاد مراکز جدید آموزش عالی به تناسب نیازها، امکانات و پتانسیل‌های هر منطقه و استان به‌صورت هدفمند دنبال خواهد شد. امابا وجودتأکید مسئولان ارشد نظام، طرح آمایش سرزمین آموزش عالی و نقشه جامع علمی کشور هنوز اجرا نشده و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور همچنان در رشته‌هایی دانشجو می‌پذیرند که نیاز کشور به دانشآموختگان آن سال‌هاست اشباع شده است.
افزایش سن ازدواج
به گفته محمود حسین‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد، بالا رفتن سطح تحصیلات جوانان به‌ویژه زنان نیز موجب گسترش مشارکت آنان در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی می‌شود ولی باید توجه داشت که افزایش تحصیلات، بالارفتن سن ازدواج، کاهش موالید، کوچک شدن خانواده و ارتقای سطح زندگی را به‌دنبال دارد. وی با بیان اینکه طولانی‌بودن مدت تحصیلات دانشگاهی و افزایش نسبت دختران به پسران، سبب شده تا اغلب پسران و دختران تا پایان تحصیلات و بعد هم تا زمان اشتغال، تمایلی به ازدواج نداشته باشند، می‌گوید: دختران دانش‌آموخته هم حاضر به ازدواج با پسران بدون تحصیلات دانشگاهی نیستند. نتیجه اینکه درصد بالایی از دختران مجرد می‌مانند یا به ازدواج ناخواسته تن می‌دهند که در بسیاری از مواقع به طلاق می‌انجامد.
راهکار چیست؟
اکنون نرخ بیکاری جوانان به مرز هشداردهنده 24درصد رسیده، این موضوع وقتی حادتر می‌شود که بدانیم یک میلیون و 500هزار دانش‌آموخته بیکار هستند و بازار کار نیازی به آنها ندارد. آنطور که وزیر کار چندی پیش اعلام کرده به‌زودی 4میلیون و 500هزار نفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی دیگر نیز برای یافتن شغل راهی بازار کار خواهند شد. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور نیز چندی قبل درباره رسیدن نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها به 43درصد هشدار داده بود.
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند، اگر دولت نتواند برای اشتغال این گروه اقدامات مؤثری انجام دهد با سونامی 5میلیون و 600هزار بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها روبه‌رو خواهیم شد. علی‌اکبر جلالی، استاد دانشگاه علم و صنعت معتقد است که توجه به مشاغل دانش‌بنیان، راه‌حل نهایی معضل بیکاری دانشآموختگان کشور است. او با بیان اینکه نمایندگان مجلس باید با تصویب قوانین مناسب زمینه را برای رشد و توسعه مشاغل دانش‌بنیان در کشور فراهم کنند می‌گوید: مراکز آموزش عالی باید از مدرک‌گرایی فاصله بگیرند و در کنار علم‌آموزی زمینه حرفه‌آموزی را نیز برای دانشجویان فراهم کنند. به گفته جلالی، هم‌اکنون یک میلیون و 500هزار فارغ‌التحصیل بیکار در کشور داریم و 4میلیون و500هزار دانشجوی دیگر نیز در آستانه فارغ التحصیلی هستند که به جمع بیکاران اضافه خواهند شد که این تعداد بیکار زیبنده کشور ما نیست.
بیشترین جمعیت دانشآموختگان بیکار
مطابق تحقیقات سازمان همیاری اشتغال دانشآموختگان بیشترین تعداد بیکاران در رشته‌های مهندسی، ساخت و تولید با 251هزار و 402نفر وجود دارد و پس از آن نیز 222هزار و 112نفر در رشته‌های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق قرار دارند.از مجموع بیش از 768هزار نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی، 363هزار و 740نفر مرد و 404هزار و 311نفر نیز زن هستند که بالاترین تعداد مردان بیکار در رشته مهندسی، ساخت و تولید با 178هزار و 461نفر است و بیشترین تعداد زنان بیکار نیز با 134هزار و 791نفر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند.مجموعاً 100هزار و 912نفر مرد و زن در رشته‌های علوم انسانی و هنر و 76هزار و 191نفر نیز در علوم، ریاضی و کامپیوتر بیکار هستند.38هزار و 438نفر در رشته‌های کشاورزی و دامپزشکی، 25هزار و 997نفر در رشته‌های بهداشت و رفاه (بهزیستی) و 17هزار و 407نیز در رشته خدمات بیکار هستند. 13هزار و 45نفر رشته تحصیلی خود را اظهار نکرده‌اند.
منبع: همشهری
انتهای پیام/
