همایش ملی" اقتصاد هنر ایران" با تکیه بر هنرهای تجسمی برگزار می‌شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، اقتصاد هنر از مباحث مهم در عرصه هنر است که نه تنها سبب درآمدزایی برای هنرمند می‌شود بلکه در یافتن حلقه‌های مفقوده میان هنر و اقتصاد نقشی اساسی دارد و سبب رونق گردشگری در شهرهای با سابقه فرهنگی و هنری می‌شود.

گفت‌وگوی زیر با محمدهادی ستایش، مدیرعامل انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس، درباره اقتصاد هنر و برنامه‌های این انجمن برای تقویت آن و ارتقا هنر در فارس است.

تسنیم: مقوله اقتصاد هنر از مباحث مطرح در هنر امروز است اما متاسفانه هنوز در کشور ایران جایگاه خود را پیدا نکرده است به نظر شما راهکار عملی برای تأمین جایگاه مقوله اقتصاد هنر چیست؟

ستایش: در حال حاضر با مدیریت جدید اداره کل و فرهنگ ارشاد فارس اتفاقات خوبی زمینه اقتصاد هنر در فارس در حال وقوع است و اسفندماه هم همایشی تحت عنوان همایش " اقتصاد هنر ایران" با تکیه بر هنرهای تجسمی در سه شهر شیراز، تهران و اصفهان برگزار می‌شود.

این همایش حرکت بسیار خوبی است و تاکنون چنین همایشی در این سطح برگزار نشده است که به موضوع اقتصاد هنر بها دهد. ایجاد جنب‌وجوش در بخش هنر یکی از نتایج این همایش است. حضور در این‌گونه همایش‌ها نوعی تکاپو را برای مخاطب در پی دارد و سبب می‌شود مخاطب بفهمد اقتصاد هنر چه آثاری برای جامعه در پی دارد و آینده اقتصاد هنر چیست و چه کارهایی در رابطه با اقتصاد هنر می‌توان انجام داد.

این مساله سبب ایجاد فکر می‌شود که خود عاملی بسیار تأثیرگذار محسوب می‌شود. من برگزاری این همایش را تحسین می‌کنم چون این مساله تأثیرگذار و مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد حتی می‌توان گفت درآمد این بخش می‌تواند از درآمدهای حاصل از نفت هم بیشتر باشد. کشورهایی در جهان وجود دارند که نه تنها نفت بلکه چیز دیگری هم برای ارائه ندارند ولی کشور ایران امکانات زیادی دارد و در کنار ظرفیت صنایع و معادن و آثار موجود، می‌توان از هنر هم برای درآمدزایی استفاده کرد. 

تسنیم: هنر و صنعت توریسم لازم و ملزوم یکدیگر هستند و اگر تلاش کنیم که هنر را احیا و اقتصاد هنر را پویا کنیم، به تبع همین پویائی است که هنر ایران مورد استقبال توریست‌ها واقع می‌شود. در واقع می‌توان گفت که هم هنر سبب جذب توریست می‌شود و هم حضور توریست در عرصه هنر فروش تولیدات هنری را در پی دارد. درباره نقش اقتصاد هنر در این مورد نیز توضیح بفرمائید.

ستایش: در سفر به کشورهای مختلف نخستین چیزی که برای خرید به ذهن می‌آید آثار هنری آن کشور است بنابراین صنعت توریسم و هنر لازم و ملزوم یکدیگر هستند و بر همدیگر اثر مستقیم دارند. اقتصاد هنر موضوع بسیار مهمی است که برای جامعه هنری، نهادها و ارگان‌هایی که در عرصه هنر فعالیت می‌کنند، می‌تواند بسیار سودآور باشد.

کشورهای پیشرفته به ارزش موضوعی اقتصاد هنر پی برده‌اند ولی ارزش موضوعی اقتصاد هنر هنوز در کشور ایران نهادینه نشده است، به‌عنوان مثال در جامعه پزشکی ایران برخی از پزشکان علاوه بر تخصصی که در حوزه پزشکی دارند در حوزه معماری هم فعال هستند. علت روی آوردن جامعه پزشکی به بخش ساختمان‌سازی و انبوه‌سازی این است که جامعه پزشکی به سودآور بودن بخش ساختمان‌سازی و انبوه‌سازی پی برده است ولی به این موضوع که سرمایه‌گذاری در هنر تا چه اندازه می‌تواند سود‌آور باشد، پی نبرده‌اند.

آثار هنری ایرانی در خارج از کشور دارای ارزش افزوده است و کسی که به اقتصاد هنر وارد شود می‌تواند سود فراوانی از این راه به دست آورد. هنرمند ایرانی هنر خود را به کم‌ترین بها در داخل کشور به فروش می‌رساند در حالی که ارزش کار هنرمند در خارج از کشور نمود پیدا می‌کند بنابراین توجه به آثار هنری و برای جذب مردم به سمت هنر  باید فرهنگ‌سازی کرد.

برگزاری حراج هنری در نگارخانه وصال در شیراز 

ارتقای مجموعه فرهنگی هنری نگارخانه وصال یکی از کارهای انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس در این زمینه است. این نگارخانه در اختیار انجمن هنرهای تجسمی و سنتی بوده و در حال حاضر تلاش شده که از تمامی فضای آن استفاده شود، به طور مثال سالنی که در گذشته مورد استفاده نبود با حضور اساتید حوزه شعر و ادبیات برای برگزاری نشست‌های هنری و تخصصی به کافه هنر تبدیل شد. نمایشنامه‌خوانی، داستان خوانی و اکران فیلم از دیگر برنامه‌هایی است که به‌طور دائم در این کافه هنر در حال اجرا است.

سالن دیگر نگارخانه وصال به اسم نگارخانه شیوائی پیرو موضوع اقتصاد هنر به بازار هنر تبدیل شده و در این بازار هنر آثار اساتید و هنرمندان زیادی در حوزه تجسمی و سنتی در معرض فروش قرار گرفته است. در حوزه تجسمی آثاری در قالب نقاشی، رنگ روغن، اکرولیک، آبرنگ، مجسمه، عکس، چاپ دستی در معرض دید عموم است. در حوزه هنرهای سنتی هم آثاری در عناوین دست‌بافته‌ها، منبت، خاتم، معرق، شیشه‌کاری ارائه شده است.

برای تقویت بحث اقتصاد هنر و بازار هنر در نگارخانه وصال از جامعه پزشکی، جامعه مهندسی، جامعه وکلا و تجار دعوت به‌عمل آمده است که از این مکان دیدن کنند و به نوعی در صدد خرید آثار برآیند یا حداقل این آثار و ارزش ریالی آن به این قشر از جامعه معرفی شود.

دعوت از افراد فعال در حوزه بین‌الملل به شیراز، برنامه دیگر انجمن هنرهای سنتی و تجسمی استان فارس است تا ضمن حضور افراد علاقه‌مند به حوزه هنر، فضای هنری و اقتصاد هنر بیشتر از گذشته ارتقا پیدا کند. از آنجایی که تاکنون فضای حراجی هنری در شیراز وجود نداشته است، به زودی ایجاد یک حراجی هنری برای ایجاد هیجان هنری در دستور کار انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس است.  ایجاد حراجی هنری در استان فارس یک اقدام بزرگ و سخت است که به‌طور یقین حمایت همه مسئولان و دستگاه‌های مرتبط با هنر و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس را لازم دارد.

سیاست انجمن هنرهای سنتی و تجسمی این بوده است که این فضای حراجی به نفع جامعه هنری ایجاد شود، چون جامعه هنری مظلوم واقع شده‌اند. در سطح کشور هم حراجی هنر در تهران وجود دارد که با استقبال خوب مردمی همراه است. به نظر من هنرمندی که اثری را خلق می‌کند وظیفه‌ای برای بازاریابی اثر خلق شده یا فروش اثر خود ندارد. این هنرمند باید همه ذهن خود را بر خلاقیت، هنر و نوآوری متمرکز کند. وقتی هنرمند در کشورهای خارجی تصمیم به تعامل با گالری‌دار می‌گیرد، مدیر برنامه‌هایش را برای برقراری تعامل می‌فرستد ولی هنرمند در ایران همزمان درصدد خلق اثر، مشتری‌یابی، بازاریابی، قیمت‌گذاری و فروش هست و این سبب می‌شود نتواند تمام انرژی خود را برای خلق هنر صرف کند.

اقتصاد هنر قیمت آثار هنری را ساماندهی می‌کند

مورد دیگری که اقتصاد هنر سبب ساماندهی آن می‌شود ساماندهی قیمت‌گذاری اثر هنری است. امروزه در نمایشگاه‌ها یا مکان‌های دیگری که اثر هنری عرضه می‌شود بدون توجه به فرمول قیمت‌گذاری آثار قیمت‌گذاری و فروخته می‌شود در صورتی که قیمت‌گذاری اثر هنری فرمول خاص خود را دارد.

هنرمندانی هستند که آثار خود را بدون رعایت فرمول قیمت‌گذاری می‌کنند ولی آثارشان سال‌ها به فروش نمی‌رسد، چون هر سال قیمت را افزایش می‌دهند. هنرمند باید با قیمت معقول برای استمرار تولید و فروش آثارش تلاش کند.

موضوع دیگر در بخش اقتصاد هنر که مقامات عالی استان و استاندار فارس باید به آن توجه کنند خرید آثار هنری برای هدیه دادن به مهمانان داخلی و خارجی است این امر هم در اقتصاد هنر و هم در ترویج فرهنگ استان فارس بسیار موثر است.

نوع ارائه اثر از دیگر نکات مهمی است که در اقتصاد هنر به آن توجه می‌شود. آشنا ساختن هنرمندان با آیتم‌های جهانی وظیفه مسئولان بخش هنر است، به‌عنوان مثال یونسکو آیتم‌های تعریف شده‌ای دارد آثار مخاطبان می‌بایست دارای ویژگی‌هایی باشد که برای طبقات مختلف در جوامع مختلف قابلیت استفاده داشته باشد یا مواد استفاده شده در آن اثر هنری قابل بازیافت و قابل برگشت به طبیعت باشد.

تسنیم: یکی از مسائلی که سبب ارتقای مفهوم اقتصاد هنر می‌شود، ارتقای سلیقه هنری مخاطبان و مردم است. به نظر شما برای ارتقای سلیقه هنری مردم چه کار باید کرد؟

ستایش: به نظر من همه باید برای ارتقای سطح هنری جامعه تلاش کنند، به طور مثال در انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس هر هفته یک نمایشگاه در نگارخانه وصال برگزار می‌شود ولی مخاطبان نگارخانه، مخاطبان همیشگی هستند در حالی که هر روز هزاران نفر از مقابل نگارخانه عبور می‌کنند ولی رویدادهای نگارخانه را نمی‌دانند شاید یکی از دلایل این امر وجود عنوان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بر تابلوی انجمن باشد و مردم به گمان اینکه آنجا یک محیط اداری است وارد نمی‌شوند.

بازگشائی انجمن شیوائی از سمت پیاده‌رو یکی از برنامه‌های انجمن هنرهای سنتی و تجسمی استان فارس  برای از بین بردن این تصور است.  یکی از رسالت‌های انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس ارتقاء فرهنگ عمومی و هنری جامعه و آشنا کردن مردم با هنر است.

از آثار هنری در سطح شهر بیشتر استفاده شود

این یک واقعیت است که اگر شخص هنرمند هم نباشد دیدن و تماشای آثار هنری به ارتقای سواد بصری شخص کمک می‌کند. شخص با تماشای آثار هنری احساس نیاز می‌کند. اگر در جوامع و محیط شهری به جای استفاده از مجسمه‌های گل و بلبل و لاک‌پشت و غیره که دارای بار معنایی هم نیستند، از حجم‌هایی که بار معنایی دارند، استفاده شود، سبب افزایش میزان لذت فردی و سواد بصری شخص می‌شود. باید مردم را معتاد نگاه و تماشای آثار هنری بکنیم که از نتایج این عمل پیشرفت حوزه هنر است. با ایجاد احساس نیاز نسبت به آثار هنری در مخاطبان خرید آثار هنری نیز افزایش می‌یابد.

انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس برای انجام رسالت خود با همکاری معاونت فرهنگی شهرداری، مرکز شیراز شناسی و اتحادیه تعاونی صنایع دستی اقدام به برپائی بازار هنر در پارک بعثت کرد که این برنامه در طول تابستان هر پنج شنبه و جمعه عصر به عنوان بازار هنر و آثار هنرمندان برگزار شد و آثار تولیدی آن محل در معرض دید عموم بود.

انجمن هنرهای تجسمی و سنتی مصمم است در بحث اقتصاد هنر بتواند نه تنها در حوزه ملی بلکه در حوزه بین‌المللی هم قوی باشد. استان فارس استانی است که حتی در حوزه ملی هم کار مهمی انجام نداده است، به‌عنوان مثال استان فارس با تعداد زیادی از استان‌های کشور هم ارتباط ندارد به همین دلیل انجمن هنرهای سنتی و تجسمی استان فارس در حال حاضر در صدد نتظیم تفاهمنامه‌ای با موزه هنرهای معاصر اصفهان و انجمن هنرهای تجسمی و سنتی مشهد است. با ارجاع آثار هنرمندان استان فارس امکان کار بیشتر بر موضوع اقتصاد هنر بیشتر است.

جشنواره "همه هنرمندان شهر" در بهمن‌ماه برگزار می‌شود

انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس در مرحله تهیه و اجرای مقدامات 2 برنامه جدید است. یکی از برنامه‌های مورد نظر این انجمن برگزاری پنجمین یادمان نیما مرتضوی است که به‌صورت شخصی با همکاری انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس انجام می‌شود. در چند سال گذشته آثار فاخری هنری از کل کشور ایران از سوی هنرمندان ایرانی فارسی زبان، هنرمندان شیرازی خارج از کشور، هنرمندان کشورهای آلمان و آمریکا در بخش نقاشی و طراحی به نمایشگاه یادمان نیما مرتضوی ارائه داده شده است.

برگزاری پنجمین جشنواره "همه هنرمندان شهر" از دیگر برنامه‌های انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس است که زمان برگزاری این جشنواره هم هفته آخر بهمن ماه است. انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس در 4 دوره گذشته اختصاص بر اساس برنامه‌ریزی در هر سال یک رشته به مسابقه گذاشته می‌شد و جایزه دریافت می‌کرد، به‌عنوان مثال در دوره‌های قبل مسابقات در بخش‌های طراحی، نقاشی، عکس، گرافیک برگزار شد و امسال مسابقه در بخش هنرهای سنتی برگزار می‌شود.

انجمن هنرهای تجسمی و سنتی استان فارس پیشنهاد اضافه شدن رشته موسیقی و نمایش را نیز در این مسابقات داده است که هم سبب استقبال بیشتر به این جشنواره و شرکت همه هنرمندان شیراز می‌شود.

تعداد زیاد آثار ارسالی و استقبال مطلوب از این برنامه در دوره چهارم سبب شد که یک گالری به مجموعه گالری‌های شهر اضافه شود و افتتاح همزمان گالری‌ها جنب و جوشی خاص در هنر شیراز ایجاد می‌کند. در حال حاضر همه هنرمندان منتظر برگزاری جشنواره "همه هنرمندان شهر" هستند و این جشنواره نه تنها موجب حمایت همه هنرمندان می شود بلکه معرفی گالری‌های جشنواره را هم به دنبال دارد.

انتهای پیام/ج