اعمال تحریم‌های جدید، شانس دستیابی به توافق نهایی را کاهش می‌دهد

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل ازاشراف،  یک اندیشکده آمریکایی بر این باور است که اعمال تحریم‌های جدید به احتمال بسیار زیاد شانس دستیابی به توافق نهایی را کاهش خواهد داد و شرایط آسیب‌پذیر اما مثبت کنونی را به مخاطره خواهد انداخت.

 اندیشکده «مرکز امنیت نوین آمریکا» در تحلیلی به قلم «ایلان گلدنبرگ»، عضو ارشد و مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در این اندیشکده به موضوع اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران پرداخته است. وی معتقد است اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران پیامدهای بسیار مخربی به دنبال خواهد داشت و باعث کم شدن انعطاف‌پذیری مذاکره‌کنندگان ایرانی، عدم اطمینان آنها به آمریکا و تعهدات این کشور در مذاکرات و در نهایت شکست کامل مذاکرات خواهد شد. بنابراین اعمال تحریم‌های جدید به احتمال بسیار زیاد شانس دستیابی به توافق نهایی را کاهش خواهد داد و شرایط آسیب‌پذیر اما مثبت کنونی را به مخاطره خواهد انداخت.

� اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران احتمال دستیابی به نتیجه مثبت را کاهش خواهد داد �

با خاتمه یافتن صدوسیزدهمین کنگره آمریکا و آماده شدن کنگره جدید این کشور برای آغاز به کار خود در سال 2015 میلادی، بدیهی است که یکی از مسائل و بحث‌های اصلی کنگره جدید در حوزه سیاست خارجه حول محور اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خواهد چرخید. تحریم‌هایی که توسط کنگره آمریکا اعمال و توسط دولت اوباما نیز به اجرا درآمد نقش بسیار مهمی در کشاندن ایران به پای میز مذاکره و انعقاد توافق موقت «طرح اقدام مشترک» داشت. با این وجود، در حال حاضر اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران امری نابهنگام و بیجا خواهد بود و احتمال دستیابی به نتیجه مثبت را کاهش خواهد داد.

� اعمال تحریم‌های جدید موجب افزایش تردید و سوءظن ایران نسبت به آمریکا خواهد شد �

نخست آنکه، اعمال تحریم‌های جدید در شرایط کنونی می‌تواند به کاهش انعطاف‌پذیری از سوی مذاکره‌کنندگان ایرانی منجر شود. در واقع تحریم‌ها ابزار بسیار مؤثر و کارآمدی برای آوردن ایرانی‌ها به پای میز مذاکره هستند اما برای اینکه بتوان از این ابزار به طرز مؤثری استفاده کرد باید این تحریم‌ها را به شیوه‌ای باورپذیر و مطمئن کاهش داد. یکی از چالش‌های عمده در مذاکرات کنونی این است که ایرانیان بر این باورند که حتی در صورت انعقاد توافق نهایی باز هم کنگره آمریکا تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران را لغو نخواهد کرد. این موضوع به خصوص در مورد تصمیم‌گیرنده نهایی در ایران یعنی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبری جمهوری اسلامی نیز صادق است. آیت‌الله خامنه‌ای نسبت به آمریکا تردید بسیاری دارند و می‌توان گفت که اعلام تحریم‌های جدید در شرایط فعلی تنها تردیدهای رهبر جمهوری اسلامی ایران را بیش‌ازپیش تقویت خواهد کرد و مهر تأییدی بر آنها خواهد بود.

� اعمال تحریم‌های جدید روند مثبت مذاکرات را به مخاطره خواهد انداخت �

همچنین اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران می‌تواند همین وضع کنونی بسیار ضعیف اما مثبت را به مخاطره بیندازد. توافق موقت «طرح اقدام مشترک» که در نوامبر سال 2013 میلادی به امضاء طرفین رسید، سند ایده‌آل و بسیار مطلوبی نیست و نمی‌توان به آن به عنوان یک راه‌حل بلندمدت نگریست. با این وجود، این توافق توانست با موفقیت برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را در ازای رفع بخش محدودی از تحریم‌ها متوقف سازد، و از سال 2005 میلادی تاکنون این نخستین باری است که چنین امری محقق شده است. همچنین توقف برنامه غنی‌سازی ایران زمان بیشتری را برای آمریکا و متحدانش خرید.

� اعمال تحریم‌های جدید به منزله نقض مفاد و شرایط «طرح اقدام مشترک» خواهد بود �

ایران در 12 ماه گذشته هیچ‌گونه پیشرفت اساسی و مهمی در برنامه هسته‌ای خود نداشته است و حتی برخی از عناصر و بخش‌های مهم برنامه هسته‌ای خود را نیز به عقب برگردانده است. از همه مهم‌تر آنکه ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده 20 درصدی خود را به محصول دیگری تبدیل کرد، محصولی که غنی‌سازی‌های بعدی از آن به مراتب سخت‌تر و دشوارتر خواهد بود. بنابراین، اعمال تحریم‌های جدید به منزله نقض مفاد و شرایط موجود در «طرح اقدام مشترک» خواهد بود و باعث خواهد شد تا ایران دوباره برنامه‌های هسته‌ای خود را از سر گیرد و این امر در نهایت احتمال تقابل و رویارویی قریب‌الوقوع را افزایش خواهد داد.

� اعمال تحریم‌های جدید باعث خروج ایران از مذاکرات خواهد شد�

همچنین اعمال تحریم‌های جدید به طور ناخواسته شرایطی را برای خروج ایران از مذاکرات فراهم خواهد آورد. بدین ترتیب ایران می‌تواند آمریکا را به خاطر شکست مذاکرات مقصر دانسته و از سوی دیگر این امر به تضعیف بسیار شدید و چشمگیر تحریم‌ها پس از شکست کامل مذاکرات منجر خواهد شد. بنابراین اگر کنگره آمریکا تحریم‌ها و قوانین جدیدی را علیه ایران تصویب نماید، ایران می‌تواند میز مذاکره را ترک گفته و آمریکا را برای عملی نکردن وعده‌ها و تعهداتش و همچنین نقض توافق موقت مقصر و مسئول بداند.

� واکنش چین در صورت شکست کامل مذاکرات هسته‌ای �

مشخص نیست که برخی از مجریان اصلی اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران (از همه مهم‌تر کشور چین) در چنین سناریویی چه عکس‌العملی از خود نشان خواهند داد، به خصوص اگر آنها بر این باور باشند که فروپاشی و شکست کامل مذاکرات در نتیجه اعمال تحریم‌های جدید از سوی کنگره آمریکا بوده است. ممکن است در این میان چینی‌ها به ادامه اعمال تحریم‌ها علیه ایران پایبند بمانند، چرا که نهایتاً دسترسی به اقتصاد آمریکا برای آنها بسیار مهم‌تر از دسترسی به اقتصاد ایران است. اما از سوی دیگر ممکن است که چین دست آمریکا را خوانده و تجارت خود را با ایران مجدداً آغاز نماید. در چنین شرایطی چین اینگونه فرض می‌کند که آمریکا جرئت تحریم چین را نخواهد داشت و در واقع آمریکا با این اقدام به اقتصاد خود آسیب بسیار شدید و سنگینی را وارد خواهد آورد.

� کاهش قیمت نفت در هفته‌های اخیر و افزایش فشار بر ایران �

در نهایت باید عنوان کرد که اعمال تحریم‌های جدید در حال حاضر، آن هم در شرایطی که بازار نفت تحت فشارهای فزاینده‌ای به کار خود ادامه می‌دهد لازم و ضروری نیست. قیمت نفت در بالاترین حد خود در تابستان به 120 دلار رسید اما اکنون شاهد آن هستیم که این قیمت به زیر 60 دلار سقوط کرده است. این امر پیامدهای بسیار زیادی را برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت و در هفته‌های اخیر نیز قیمت نان در ایران 30 درصد افزایش یافت. روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز به تازگی لایحه بودجه سال آینده را به مجلس این کشور تقدیم کرده است. در بودجه پیشنهادی وی صرفه‌جویی و امساک مد نظر قرار داده شده و بودجه سال آینده بر اساس نفت 70 دلاری تنظیم شده است. این در حالی است که ایران به منظور ادامه حیات مالی خود در بلندمدت به رقمی بیش از این میزان نیاز دارد.

این روندها تشویش و اضطراب واقعی‌تری را در ایران ایجاد کرده است و به نظر می‌رسد که این رویدادها بتوانند تأثیر مطلوب و دلخواه را بر روانشناسی و محاسبات ایران داشته باشد. به هر ترتیب احتمال تأثیرگذاری این رویدادها در مقایسه با قوانین جدید کنگره در زمینه اعمال تحریم‌ها بیشتر خواهد بود، آن هم قوانینی که تنها در صورت شکست کامل مذاکرات عملی خواهند شد. زیبایی این نوع فشار در این است که دیگر نمی‌توان آن را به حساب بدقولی، تقلب آمریکا و عدم تحقق تعهدات این کشور گذاشت.

� اعمال تحریم‌های جدید آمریکا را مقصر اصلی شکست مذاکرات جلوه خواهد داد�

در نهایت، اگر دستیابی به توافق نهایی تا اواسط سال آینده محقق نگردد، در آن صورت به نظر می‌رسد که زمان ارزیابی مجدد فرا خواهد رسید و باید سایر گزینه‌های دیگر نیز در نظر گرفته شوند. اما بعید است در شرایط و اوضاع کنونی اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران شانس دستیابی به توافق نهایی را افزایش دهد. کاهش قیمت نفت به خودی خود میزان فشارها بر ایران را افزایش داده است. بنابراین اعمال تحریم‌های جدید به احتمال بسیار زیاد شانس دستیابی به توافق نهایی را کاهش خواهد داد و شرایط آسیب‌پذیر اما مثبت کنونی را به مخاطره خواهد انداخت. این اقدام بهانه بسیار خوبی را برای ترک مذاکرات به دست ایران خواهد داد و بدین‌ترتیب ایران در این میان برتری خواهد یافت و آمریکا را مقصر این امر خواهد دانست.

انتهای پیام/