هویت کودکان سیستان و بلوچستان در تنگنای «شناسنامه»؛ خرید و فروش «سه جلد» جرم شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، ثبت احوال به صورت یکپارچه و منسجم در جهان مربوط به قرن نوزدهم میلادی است که در ایران همزمان با نوسازی مدرنیزاسیون و نیاز به شناسایی اتباع برای ایجاد ارتش منظم، اخذ مالیات و غیره در دستور کار قرار گرفت از این رو در جلسه 30 آذر ماه 1297 هجری شمسی تشکیل آن به تصویب هیئت وزیران رسید و با صدور اولین شناسنامه برای دختری به نام فاطمه ایرانی در سوم دی ماه 1297 در تهران فعالیت خود را رسما آغاز کرد.

صدور شناسنامه در سیستان و بلوچستان نیز پس از تأسیس اداره احصائیه و سجل احوال شهرستان زابل در دوم اسفند ماه 1307 با تنظیم نخستین سجلی در این مدت در حوزه یک این شهرستان به نام آقای میرزا ولی الله رئوفی عملا آغاز شد.

از صدور اولین شناسنامه تا به امروز که صدور کارت هوشمند ملی فراهم شده است, 95 سال می گذرد اما هستند در حاشیه شهرهای استان از انسان ها و کودکانی که بههر دلیلی و طبق قوانین هر کشوری از داشتن اوراق شناسایی (پاسپورت، کارت ملی، شناسنامه و غیره) محروم مانده‌اند و بودنشان در هیچ مکانی و جایی به ثبت نرسیده اما زندگی می‌کنند و برخورداری از حداقل حقوق شهروندی برایشان به کابوس‌های دوست داشتنی و رویا تبدیل شده است.

امروزه چندین هزار کودک فاقد شناسنامه روز و شب خود را در خیابان‌ها سپری می‌کنند و به جای تحصیل در مدرسه و دغدغه بازی به خلاف رو آورده‌اند و هر روز به جای حل شدن این مشکلات و کاهش کودکان بدون شناسنامه بر تعداد این بچه‌ها افزوده می‌شود.

کودکان فاقد اسناد سجلی فقط مختص استان ما نیستند بلکه این معضل یک مسئله جهانی است که به همه ما مربوط می‌شود چرا که برخی از این کودکان به دلیل ازدواج مادر با اتباع بیگانه از گرفتن شناسنامه محروم مانده‌اند، در صورتی که حتی پدر آنها را رها کرده و سند ازدواجی نیز وجود ندارد.

فرزندانی که از این ازدواج‌ها متولد می‌شوند بدون شناسنامه و هویت هستند و زمانی که قرار است فریاد شادیشان در کوچه‌ها بپیچد اما بهترین سال‌های عمر خود را در خیابان می‌گذرانند و سردی تلخی‌های زندگی به سراغشان می‌آید و حتی در جامعه اجازه ادامه تحصیل ندارند و به عنوان خطری برای آینده محسوب می‌شوند.

کودکان غیر ایرانی و کودکان حاصل ازدواج های موقت و غیره، کودکان بسیاری هستند که این مسئله افزون بر به وجود آوردن فقر در این خانواده‌ها، شهروندانی پدید می‌آورد که بی‌گمان به دلیل عدم‌ بهره گرفتن از امکانات بهداشتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و غیره با مشکلات عدیده‌ای روبرو خواهند شد.

به همین دلیل خبرنگار تسنیم در راستای رفع مشکلات این گروه از افراد که به هر صورت جزئی از جمعیت میهن اسلامی هستند گفت و گویی را با مردم و به ویژه مسئولان استانی انجام داده است اما آیا این معضلات حل خواهد شد یا خیر، با هم می خوانیم ...

یکی از شهروندان زاهدانی با اشاره به بی‌شناسنامه ماندن برخی از کودکانش، اظهار داشت: نزدیک به 6 یا 7 سال است که به دنبال شناسنامه های فرزندم هستم و برای اثبات نسب و اخذ شناسنامه مدارک بسیاری را تحویل ثبت احوال داده ام اما کار هایم انجام نمی‌شود.

وی افزود: در حال حاضر تنها یک فرزندم بیسواد و بی‌شناسنامه مانده است.

عالی گفت: اداره ثبت احوال مدتی است گفته بچه‌ها باید آزمایش تشخیص هویت (DNA) بدهند تا شاید بعد از آن بتواند برایشان شناسنامه صادر کند اما هزینه آزمایش DNA برای فرزندم بیش از 5 میلیون ریال است رقمی که به تنهایی از عهده پرداختش بر نمی‌آیم.

سرنوشت حک شده کودکان فاقد شناسنامه در خیابان

قلاسی، یک ارباب رجوع به اداره ثبت احوال در شهرستان زاهدان نیز گفت: متأسفانه تعداد فرزندان خانواده‌های بدون شناسنامه زیاد است و خانواده‌هایشان به دلیل تهیدستی و یا تنها مستمری که از نهادهای حمایتی دریافت می‌کنند توان پاسخگویی به نیازهای آموزشی و بهداشتی فرزندان خود را نداشته، لذا این کودکان برای تامین نیازهای خود و خانواده از حاشیه شهرها به سوی شهرهای بزرگ سرازیر می‌شوند و زندگی نوین خود را در خیابان آغاز می‌کنند.

وی افزود: خانواده‌هایی هستند که بنا به دلایل متعدد از جمله ازدواج با مردان با تابعیت خارجی، مردان با تابعیت نامعلوم، ازدواج موقت و صاحب فرزندانی شده‌اند که فاقد شناسنامه بوده و این طیف وسیع فرزندان خود را با مشکلات فراوانی روبرو کرده‌اند.

یکی دیگر از مراجعین به اداره ثبت احوال زاهدان نیز گفت: همه روزه آمار افراد مراجعه کننده به این اداره بسیار زیاد بوده و تاکنون اقدام فوری و جدی در زمینه رفع معضلات اجتماعی صورت نگرفته و فریاد عدالت‌خواهی مردم بدون پاسخ مانده است.

زابلی بیان کرد: به دلیل نداشتن شناسنامه جدا از بزرگسالان، کودکان حتی نمی توانند در مدارس دولتی به تحصیل بپردازند، بدون اینکه هزینه‌ای به دولت تحمیل شود در نتیجه آنان به دلیل مشکلات مالی در خیابان ها مشغول به کار می شوند.

رستم خدابخش یکی از هزاران فرد فاقد شناسنامه، اظهار داشت: تنها گواهی زندگی برای بنده استشهاد محلی است که تایید می‌کند پدرم ایرانی است.

وی گفت: پدر و مادرم شناسنامه دارند اما به دلیل فوت آنان، ثبت احوال از دادن شناسنامه سرباز زده‌ است.

گشودن گره‌ای به نام شناسنامه

ریک‌نژاد یکی دیگر از شهروندان زاهدانی با بیان اینکه تمامی کودکان به دنیا آمده حق داشتن هویت دارند, گفت: در نظر گرفتن اردوگاه هایی برای پرداختن به کودکان بدون شناسنامه با حداقل امکانات و عدم مجازات‌های سخت و روند اداری پیچیده و وضع قوانین واقع بینانه و روشن، برای کودکان بی شناسنامه‌ای که تشخیص داده می‌شوند از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.

وی با بیان اینکه لازم است مسئولان و به ویژه دولت چاره ای درباره وضعیت کودکان بی شناسنامه بیندیشند, افزود: در سطح شهرستان ها خانواده هایی هستند کهکودکانشان در خانه به دنیا می‌آیند و به دلیل عدم آگاهی، پدر و مادر نسبت به شناسنامه دار کردن فرزندشان اقدام نمی‌کنند و نه تولدشان و نه مرگشان در جایی ثبت نخواهد شد.

شناسنامه بهترین مرجع برای حفظ هویت است

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان در این زمینه اظهار داشت: شناسنامه و مدارک سازمان ثبت احوال از جمله مهم ترین و اصلی ترین سند احراز هویت و تابعیت یک شخص ایرانی قلمداد می شود.

رضا راحت دهمرده افزود: در واقع، پراهمیت‌ترین اوصاف احوال شخصیه در قالب این سند جلوه‌گر می‌شود، لذا پرداختن به آن ضروری است.

وی با اشاره به اینکه شناخت و رسمیت هر فرد از طریق اسناد سجلی محرز می شود، افزود: مردم بدون برخورداری از این اسناد امکان دریافت حداقل حقوق قانونی را نخواهند داشت.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: لذا به خاطر نقش حیاتی این اسناد در طول زندگی انسان ها به عنوان یک ضرورت اساسی همواره مطرح است.

اجرای طرح آرشیو الکترونیکی اسناد سجلی نوید بخش آینده روشن سیستان و بلوچستان است

دهمرده از اجرای طرح آرشیو الکترونیکی اسناد سجلی در این استان خبر داد و گفت: به منظور ارتقای ضریب حفاظتی و امنیتی اسناد و مدارک موجود, این طرح در ادارات ثبت احوال تابعه استان از سال 90 اجرایی شده است.

وی عنوان کرد: در استان سیستان و بلوچستان تعداد 4 میلیون و 200 هزار سند سجلی ولادت و وفات موجود است که تمامی آنان قابل اسکن و بهره برداری است.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: با  اجرای این طرح مشکل رفت و آمد و یا ارسال مدارک برای صدور شناسنامه به اداره ثبت و احوال محل صدور مرتفع و خدمات دهی در هر نقطه از استان به مراجعه کنندگان امکان پذیر است.

دهمرده از راه اندازی ایستگاه کارت هوشمند ملی با هدف آسان سازی شناسایی، تصدیق هویت و حفظ امنیت اطلاعات فردی برای ورود به مبادله خدمات به ویژه از انواع خدمات الکترونیکی در استان خبر داد.

وی با اشاره به افتتاح اداره ثبت احوال منطقه یک شهرستان زاهدان، تصریح کرد: ایجاد و راه اندازی ادارات و نمایندگی های جدید در استان که مشکلات مردمدر رفت و آمد و صعب العبور به شهر که موجب دیر ثبتی و کم ثبتی وقایع حیاتی می شود را مرتفع خواهد کرد.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان گفت: بازسازی و بهسازی فضای ادارات که با اجرای این طرح عملا اتاق های مجزا و متعدد ادارات در یکدیگر ادغام و تبدیل به یک سالن بزرگ و مناسب با دیوارهای شیشه ای بلند شده است همچنین با این برنامه ریزی اداره از لحاظ تأمین روشنایی، سرما و گرما در بهترین وضعیت مسکن قرار گرفته و از طرف دیگر دسترسی و اشراف ارباب رجوع بر نحوه انجام کار توسط کارمندان، موجبات انبساط خاطر و افزایش آستانه صبر و تحمل این عزیزان را فراهم آورده است که سبب تسهیل در ارائه خدمات و تکریم واقعی مراجعان شده است.

خرید و فروش شناسنامه جرم است

دهمرده اظهار داشت: خرید و فروش شناسنامه و اسناد هویتی جرم محسوب می‌شود این امر منجر به تشکیل پرونده‌های مختلف شده است.

وی بیان کرد: طبق مقررات شناسنامه باید این سند هویتی در سازمان ثبت احوال با مهر اصیل سند گذاری شود و شناسنامه ای که به صورت جعلی شناسایی شود از طریق مراکز قانونی تعیین تکلیف خواهند شد و پس از بررسی نیروی انتظامی و تشخیص هویت برای آنان شناسنامه صادر می شود.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان افزود: سوء استفاده از اسناد هویتی ایرانیان بیشتر در ارتباط با خانوادهایی هست که شناسنامه های خانواده درجه یک را به ثبت احوال ارائه نمی کنند و در دسترس افراد بیگانه قرار می گیرد.

دهمرده گفت: کسانی که شناسنامه آنها مفقود می شود باید به سرعت تقاضای المثنی کنند و با توجه به اجرای طرح آرشیو الکترونیکی اسناد دیگر نباید مردم برای ارسال مدارک به ادارات محل سکونت مراجعه کنند.

وی افزود: هیچ هزینه ای از افراد مراجعه کننده به اداره ثبت احوال استان دریافت نمی شود و تنها در زمان صدور شناسنامه هزینه ای بسیار اندک از خانواده ها دریافت می شود.

استقرار نمایندگی ثبت احوال در بیمارستان‌های سیستان و بلوچستان

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: نمایندگی ثبت احوال استان در بیمارستان های تأمین اجتماعی، نبی اکرم (ص) و امام علی (ع) مستقر است و به مردم شریف استان ارائه خدمت می کنند.

دهمرده با اشاره به کودکانی که فاقد شناسنامه هستند، گفت: والدین آنان می‌توانند با ارائه مستندات به ادارات ثبت احوال استان مراجعه تا وضعیت فرزندانشان معلوم شود.

وی با اشاره به اینکه پایین ترین نرخ طلاق با 0.4 در هزار مربوط به این استان است، گفت: کل طلاق های ثبت شده در 9 ماه امسال هزار و 44 واقعه است که 997 واقعه شهری و 47 واقعه روستایی بوده است.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: بیشترین طلاق های ثبت شده معادل 12.7 درصد از کل طلاق های ثبت شده در زوجین با طول زندگی مشترک کمتر از یکسال به وقوع پیوسته و بعد از آن معادل10.7 درصد در زوجین با اختلاف سنی چهار سال بزرگتر از زوجه واقع شده است.

دهمرده خاطرنشان کرد: درصد طلاق ثبت شده استان در این مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل2.10 درصد کاهش یافته است.

صدور بیش از 315 جلد شناسنامه مکانیزه برای مردم سیستان و بلوچستان

وی به اشاره به مزایای شناسنامه های مکانیزه جدید، افزود: شناسنامه های مکانیزه جدید از ویژگی های خاصی از جمله دارای واتر مارک آرم و نقشه جمهوری اسلامی ایران با عبارت ثبت احوال کشور و خلیج فارس، حساسیت بالا به مواد شیمیایی و نخ امنیتی سه رنگ، طرح چاپ برجسته و ریز نوشته، روکش امنیتی (لامینت) و هولوگرام مناسب، عکس آن الصاقی نبوده و با روکش مطمئن حفاظت شده و ... است.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان از صدور 315 هزار و 928 جلد شناسنامه مکانیزه در این استان خبر داد و گفت: شناسنامه های مکانیزه باعث شده تا ضریب امنیتی برای مردم این استان بالا برود و امکان جعل آن صفر شود.

گزارش از سعیده مرادقلی

انتهای پیام/ ب