چرا منتقد یک قدم عقب‌تر از شاعر انقلاب است؟

خبرگزاری تسنیم: داور بخش پژوهش چهارمین دوره جشنواره شعر انقلاب با بیان اینکه در سال‌های اخیر بخش پژوهش از شعر انقلاب عقب‌تر بوده است، گفت: این موضوع از عوامل متعدد از جمله ناشناختگی دایره شعر انقلاب نشأت می‌گیرد.

غلامرضا کافی، استاد دانشگاه و از داوران بخش پژوهش چهارمین دوره جشنواره شعر انقلاب، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم، با اشاره به وضعیت آثار ارسال شده به این دوره جشنواره گفت: در این دوره هم حجم و هم جزالت آثار کم بود که البته این مسئله تنها محدود به این جشنواره و حوزه شعر انقلاب نمی‌شود، بلکه ما به طور کلی در بخش پژوهش با این رویکرد مواجه هستیم. در حوزه شعر انقلاب هم این رویه دیده می‌شود، متأسفانه پژوهش و نقد از روند تولد شعر انقلاب عقب‌تر است که این موضوع را می‌توان در عوامل متعدد ریشه‌یابی کرد.

وی ادامه داد: عدم تفکیک میان شعر انقلاب و شعر دفاع مقدس سبب شده تا حوزه پژوهش در این عرصه روشن نباشد؛ هرچند می‌توان حوزه شعر دفاع مقدس را جزء شعر انقلاب به شمار آورد، اما هر شعر پایداری را نمی‌توان در این زمینه قرار داد. در هر صورت موارد زیر مجموعه شعر انقلاب تعریف نشده و همین امر منجر به روشن نبودن حدود شعر انقلاب می‌شود. به طور کلی می‌توان ناشناختگی دایره شعر انقلاب را از عوامل ایجاد ضعف در حوزه شعر انقلاب دانست.

این استاد دانشگاه یادآور شد: کمتر آثار پژوهشی را می‌بینیم که در حوزه شعر انقلاب نوشته شده باشد و این امر تا حدودی به این بازمی‌گردد که ما هنوز در تعریف و شمول این حوزه مانده‌ایم. در مجموع حوزه پژوهش در زمینه شعر انقلاب کمتر مورد توجه قرار گرفته و حتی در همین جشنواره شعر انقلاب نیز تاحدودی کم‌لطفی به این حوزه را شاهد هستیم، به طوری که جوایز بخش ادبی با بخش پژوهش به یک‌میزان در نظر گرفته شده است؛ حال آنکه خلق یک اثر شاید به زمان خاصی نیاز نداشته باشد و به صورت خلق‌الساعه تولید شود، اما هر اثر پژوهشی زاییده سال‌ها تلاش پژوهشگر و بررسی ابعاد مختلف از یک موضوع است تا وی به نظر متقنی در آن موضوع خاص برسد.

کافی با بیان اینکه نوپایی سبب شده تا در حوزه شعر انقلاب با آثار پژوهشی کمتری مواجه باشیم، ادامه داد: شعر انقلاب در سال‌های اخیر رشد کمی و کیفی خوبی را تجربه کرده است. فرازها و فرودهای مختلفی را پشت سر گذاشته و گرایش‌ها و دوره‌های گوناگونی را طی کرده است؛ با وجود این پژوهش در این زمینه همگام با سرعت رشد شعر انقلاب نیست.

وی در پاسخ به این پرسش که اگر حدود شعر انقلاب روشن نیست، پس چگونه دارد به یک سبک تبدیل می‌شود، گفت: ما در سبک‌شناسی دو مؤلفه «زمان» و «بسامد» را در نظر می‌گیریم که هر دو این عناصر در حوزه شعر انقلاب دیده می‌شود. شاید اینکه برخی اذعان دارند سبکی برای شعر انقلاب شکل نگرفته و تا تبدیل شدن به سبک فاصله دارد، از این نشأت بگیرد که قبلاً سبک بازه زمانی بیشتری را طی می‌کرده است؛ از این جهت تبدیل شدن شعر انقلاب به سبک شعر انقلاب برای آنها باورپذیر نباشد. اما ما در همین سال‌های اخیر می‌بینیم که شناسه‌های سبکی شعر انقلاب پدید آمده‌اند، از سوی دیگر برخی از شبک‌های گذشته، مانند سبک وقوع، هم در بازه زمانی اندکی شکل گرفتند.

داور بخش پژوهش چهارمین جشنواره شعر انقلاب افزود: بحث مهم در اینجا ادبیات انقلاب است نه ادبیات انقلابی. این دو مقوله با یکدیگر تفاوت دارد. اگر ما همین سه دهه را هم در نظر بگیریم، به این نتیجه خواهیم رسید که رشد کیفی و کمی شعر انقلاب به گونه‌ای بوده که می‌توانیم از آن به عنوان سبک شعر انقلاب یاد کنیم.

انتهای پیام/