تبدیل متانول به بنزین نوش‌داروی اقتصاد ایران؛ پایه‌های جدید مالیاتی شناسایی شود
خبرگزاری تسنیم: نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس راهکارهای عملی نجات اقتصاد ایران از وابستگی به نفت را تبیین کرد و گفت: ۱.۱ میلیارد دلار متانول کشور به صورت خام صادر می‌شود که فرآوری آن انقلابی در اقتصاد کشور ایجاد می‌کند.
محمدرضا خان‌محمدی خرمی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم در زنجان پیرامون نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه سال 94، راهکارهای عملی نجات اقتصاد ایران از وابستگی به نفت، سازوکارهای لازم در صورت ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور و عوامل خام‌فروشی دیدگاه خود را بیان کرد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
تسنیم: با توجه به اینکه در لایحه بودجه سال 94 دولت 4 درصد از هزینه‌های خود را کاهش داده آیا این کاهش 4 درصدی می‌تواند مقدمه‌ای بر اقتصاد مقاومتی باشد؟
خان‌محمدی: اول باید این نکته را بگویم که کاهش و افزایش به طور مطلق قابل دفاع یا قابل نقد نیست، موقعی ممکن است ما به خاطر اقتدار علمی کشور افزایش بودجه بدهیم و زمانی نیز ممکن است که احساس کنیم اصراف در بودجه عمومی وجود دارد و لازم است آن قسمت را کاهش دهیم یعنی باید بگویم کاهش یا افزایش متناسب با ماموریت‌های اقدامی و اجرایی کشور باشد.
در بعضی از شرایط خاص مانند تورم و رکود، مانند تعالی اقتصادی کشور، شرایط اقتصاد مقاومتی که هر یک تعریف و واژه خاص خود را برای حمایت بودجه‌ای کشور دارد باید کاهش یا افزایش به صلاح کشور باشد.
اقتصاد مقاومتی که همه می‌دانند اقتصاد ریاضتی نیست شرایط خاص خود را دارد، اقتصاد مقاومتی یعنی شکوفایی اقتصادی، اقتدار ملی و رفاه ملی ولی ریاضت اقتصادی سیاست انقباضی در بودجه ریزی است، ما باید بدانیم این درصدی که کم شده برای مصارف بهینه در جایی مصرف می‌شود یا جبران کسری است و از کجاها کم می‌شود.
تسنیم: نظر کلی شما در مورد بودجه سال 94 چیست؟
خان‌محمدی: بودجه سال 94 چند حسن و چند عیب دارد، نخستین حسن این بودجه این است که حدود 73 هزار میلیارد تومان بودجه برپایه نفت است، یعنی حدود یک سوم برپایه نفت تنظیم شده و این خبر خوبی است در راستای تحقق فرمایشات رهبر معظم انقلاب است.
واقعا فروش نفت خام می‌تواند ریشه تورم باشد و بنیان رکود را ایجاد کند، زمانی که نفت را به صورت خام برای جبران هزینه کشور به فروش می‌رسانیم در این شرایط دیگر اقتصاد رقابتی معنا پیدا نمی‌کند و کار علمی اقتصادی رنگ می‌بازد.
مقام معظم رهبری به همین خاطر بر فاصله گرفتن اقتصاد کشور از وابستگی به نفت تاکید فرموده‌اند، امروز خوشحالیم که یک سوم بودجه ریزی کشور برپایه نفت است ولی باید مواظب باشیم برای تامین اعتبار لازم برای اداره کشور افزایش مالیاتی نداشته باشیم بلکه باید افزایش و رشد در پایه‌های مالیاتی ایجاد کنیم و در جاهایی که لازم باشد مالیات بگیریم.
تسنیم: آیا افزایش مالیات فشار را بر افرادی نیست که مالیات پرداخت می‌کنند؟
خان‌محمدی: ما اعتقادی به افزایش مالیات نداریم ولی شما یقین داشته باشید ما منابع مالیاتی زیادی در کشور داریم که در واقع هنوز شناسایی نشده‌اند و از آنها مالیاتی گرفته نمی‌شود و اعتقاد داریم که رشد درآمد مالیاتی کشور باید برپایه افزایش پایه‌های مالیاتی باشد نه اینکه مالیاتی که پرداخت می‌شود، افزایش یابد.
ما مخالف افزایش مالیات کارمندان هستیم ولی کسانی که معاملات و تجارت غیرمعمول انجام می‌دهند در برخی موارد وظایف مالیاتی خود را به صورت کامل انجام نمی‌دهند، ما اگر اراده کنیم به راحتی می‌توانیم در جاهایی که می‌توانیم و حقش است که مالیات بدهند از آنها وصول کنیم و رشد درآمد مالیاتی که در بودجه سال بعد 21.6 درصد دیده شده به 22 درصد افزایش دهیم.
تسنیم: اعتقاد دارید که بودجه سال 94 انقباضی تدوین شده است؟
خان‌محمدی: از حدود 838 هزار میلیارد تومان بودجه‌ای که وجود دارد نزدیک 224 هزار تومان منابع عمومی بودجه است. دولت باید دخل و خرج خود را باهم ببیند و ما خیلی نباید بخشی نگاه کنیم و به فرض مثال بنده که به عنوان معلمی در وزارت علوم هستم نباید انتظار داشته باشم که بودجه کشور در حوزه وزارت علوم رشد بی‌رویه‌ای داشته باشد به نظر بنده اگر بتوانیم یک سیاست درست را در پیش بگیریم به راحتی می‌توانیم با این درآمد کارمان را دنبال کنیم. ضمن اینکه اگر بودجه جاری ما سرجمع حدود 166 هزار میلیارد تومان باشد حدود 48 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی است که رشد 17 درصدی بودجه عمرانی را مشاهده می‌کنیم.
تسنیم: اشکالات لایحه بودجه سال 94 را در چه می‌دانید؟
خان‌محمدی: به نظر بنده یکی از اشکالات بودجه این است هر بشکه نفت را حدود 72 دلار در نظر گرفته‌اند؛ ما اعتقاد داریم که امروزه ادبیات تحریم عوض شده، دیروز بر روی تعداد بشکه ما تحریم بودیم ولی امروز شیطنت دشمن ما بر این است که قیمت بشکه نفت را کاهش بدهند که واقعا این یک فرصت است.
تسنیم: کاهش قیمت نفت برای ما یک تهدید است یا فرصت؟ پیشنهاد شما برای خارج شدن از اقتصاد نفتی چیست؟
خان‌محمدی: این کاهش قیمت برای ما واقعا یک فرصت است، به عنوان مثال ما اگر دقت کنیم 10 صادرات اول کشور مواد خام است. نخستین چیزی که ما به صورت خام صادر می‌کنیم به ارزش 1.1 میلیارد دلار متانول است.
ما هم‌اکنون 10 درصد متانول تولیدی را لازم داریم، اگر ما اهتمام داشته باشیم و به طرف اقتصاد دانش بنیان برویم و همین متانول را به بنزین تبدیل کینم مشکل اقتصاد و اشتغال کشور به کلی برطرف می‌شود و اصلا نیاز نیست یک لیتر نفت خام صادر کنیم. این یک فرصت برای پایه‌گذاری امور کشور برمبنای اقتصاد علمی است.
بررسی‌ها حاکی از آن است که سود شرکت اپل حدود 42 میلیارد دلار بوده در حالی که صادرات نفتی ما در سال 43 میلیارد دلار است. با وجود استعدادهای برتر در کشور که اگر با رغبت دولت ترکیب شود می‌توانیم با توجه به زیرساخت‌ها موجود و سیاست‌های خوبی که رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصاد برای اداره کشور ابلاغ فرموده‌اند به راحتی می‌توانیم بدون وابستگی به نفت کشور را اداره و اقتدار مضاعفی به ارمغان آوریم.
تسنیم: کشورهای ثروتمند دنیا چه راهکاری را برای افزایش ثروت کشورشان بکار گرفته‌اند؟
خان‌محمدی: در ثروتمند شدن این کشورها 81 درصد فاکتور نامشهود، 16 درصد فاکتور فیزیکی و سه درصد فاکتور طبیعی موثر بوده است. دارائی‌های نامشهود مانند سرمایه‌های انسانی، دانش و فناوری و حق امتیاز و برند و غیره که 81 درصد عامل نجات کشورهای ثروتمند است و این سبب شده 78 درصد ثروت جهان در اختیار 66 کشور قرار گیرد که در این کشورها بحث فیزیکی و طبیعی کمترین اثر را دارد.
تسنیم: آیا صنایع ما نیاز به یک انقلاب فکری دارند؟
خان‌محمدی: درست است که ما می‌گوییم مشکل فعلی و اورژانسی صنایع ما سرمایه در گردش است ولی اگر همه سرمایه در گردش صنایع تامین شود دوباره مشکلات بروز پیدا می‌کنند ما باید برای صنایع فکر نو تزریق کنیم چرا که اگر صنایع رقابت پذیر بوده و از دانش برتر برخوردار باشند و با تولیدات با کیفیت و نوین می‌توان برای کشور ثروت آفرید.
اقتصاد کشور باید براساس مزیت‌های داخلی شکل گیرد اگر مشکل پایه‌های اقتصادی حل شود مشکل اشتغال برطرف شده و استعدادها نیز شکوفا می‌شوند، ما باید از خروج استعدادها به خارج از مرزها جلوگیری کنیم.
تسنیم: مزیت‌های کشور ما در چیست؟ چه راهکاری را برای نجات اقتصاد ایران پیشنهاد می‌دهید؟
خان‌محمدی: مزیت‌های ما این نیست که به همه حرفه‌های موجود در دنیا دست درازی کنیم، پایه‌های اقتصادی کشور باید براساس صنعت بالادستی و پایین دستی مزیت‌ها مانند نفت، گاز، پتروشیمی، معدن و کشاورزی‌های نوین قرار گیرد. با این اقدام ما باتوجه به گستردگی کشور و به لحاظ وجود مسئولان دلسوز و در راس آنها مقام معظم رهبری مشکلات اقتصادی کشور را برطرف کنیم.
کشور کره‌جنوبی هم‌اکنون در شش صنعت مانند فولاد، پتروشیمی، خودرو، کشتی‌سازی، الکترونیک و آی‌سی‌تی فعالیت می‌کند در حالی که ما 135 فعالیت صنعتی داریم که در هیچ کدام از آنها به شکل عمده و عمقی وارد نشدیم، ما صنایعی داریم که قدمت 30 ساله دارند و بدون حمایت دولت نمی‌توانند روی پای خود بایستند و هنوز هم از سفره مردم می‌خورند تا بتوانند ایجاد شغل کنند.
بنده با توجه به حضور در برخی از کشورها دنیا مشاهده کردم که استعدادهای برتر دنیا ایرانی هستند و اگر استعدادهای کشور حمایت شوند ما می‌توانیم مشکلات را برطرف کنیم.
تسنیم: اعتقاد دارید که بعضی از صنایع ما دست صاحبان صنایع نیست؟
خان‌محمدی: به طور یقین همینطور است، بعضی از صنایع دست صاحبان صنایع نیست، هر کس در حرفه خود از دانش روز دنیا استفاده کند مشکلات حل می‌شود ولی متاسفانه در ایران برخی در کار غیرتخصصی خود مشغول هستند این‌ها مشکلاتی است که وجود دارد.
یک مسیر میانبر برای حل این مشکلات انجام یک مطالعه تطبیقی است، برخی از کشورها سال‌ها قبل شرایط ما را داشتند، برخی از کشورها با سعی و خطا کارهایی را انجام دادند که رکود و تورم را به دنبال داشت ولی برخی به یک استراتژی خاصی روی آوردند و همین سبب نجات اقتصاد آنها شد. ما نیز می‌توانیم با انجام مطالعات تطبیقی، برخورد عالمانه و استفاده از تجربه دیگران این اطلاعات را برپایه اسناد بالادستی بومی‌سازی کنیم تا یکی از کشورهای برتر دنیا از نظر اقتصادی باشیم.
تسنیم: به بودجه سال 94 برگردیم، در این لایحه بخش عمده‌ای از بودجه به هزینه‌های دولتی و شرکت‌های دولتی اختصاص یافته به نظر شما دولت نباید هرچه زودتر تصدی‌گری خود را کاهش دهد؟
خان‌محمدی: اعتقاد ما این است که دولت باید کوچک شود و مردم بنگاه‌های اقتصادی را مدیریت کنند ولی نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که متاسفانه از محل اصل 44 واگذاری‌هایی که انجام شده خیلی به نفع کشور نبوده است، ما در واگذاری‌ها دقت نکرده‌ایم و عده‌ای به منافع بزرگی رسده‌اند که حقشان نبود.
اگر واگذاری‌ها مانند قبل باشد قبول ندارم ولی اگر یک الگویی را معرفی کنیم که سبب پویایی اقتصاد و حفظ اشتغال شود اصل بر این است که دولت باید کوچک شود، اگر خصوصی می‌شود باید کاملا خصوصی شود. واگذاری‌ها باید دقیق و عالمانه باشد تا حمایت دولت از 5 درصد صنایع که از حمایت دولت برخوردارند سبب ضربه زدن به 95 درصد بقیه نشود.
تسنیم: با توجه به تغییر 200 تومانی نرخ ارز در بودجه سال 94 بفرمایید آیا این افزایش کار درستی بود و دولت برای کنترل نرخ ارز چه اقداماتی باید انجام دهد؟
خان‌محمدی: یکی از مشکلات دیگر ما مربوط به ارز است، واحدهای تولیدی و بانک‌ها با تغییر نرخ ارز دچار مشکل شدند، اصل دعوای بانک‌ها و تولیدکنندگان از نرخ ارز آغاز شد. افزایش قیمت ارز تولیدکننده را در بازپرداخت دچار مشکل کرد در اینگونه موارد بانک مرکزی می‌بایست وارد شده و از واحدهای تولیدی حمایت کند، در کشورهای دیگر بحث هجینگ و موارد دیگر مطرح است، با وجود اختلاف بین بانک‌ها و بنگاه‌های تولیدی بانک‌ها از تولیدکننده حمایت نمی‌کنند.
مسئله دیگری که وجود دارد بحث تخصصی است. بنده در این مورد اظهار نظر نمی‌کنم ولی احساسم این است که در یک بیان کلی ما باید در قیمت ارز چنان عمل کنیم که هم واردات و هم تولید و صادرات زمین‌گیر نشود، نرخ ارز باید در حضور چشم بیدار اقتصادی و فنی در یک شرایط بهینه حرکت کند.
تسنیم: آیا کاهش 9 درصدی سهم صندوق توسعه ملی از درآمد نفت با اقتصاد مقاومتی مغایر نیست؟
خان‌محمدی: بنده معتقدم صندوق توسعه ملی یکی از مسائلی است که باید متناسب با شرایط با آن تعامل کرد. این موضوع را با یک مثال توضیح می‌دهم، به عنوان مثال برای مهار آب‌های مرزی تا یک زمان مشخصی می‌توانیم این آب‌ها را مهار کنیم و در شرایطی که کشور نیز با کمبود آب مواجه باشد باید این آب‌ها مهار شوند و به صلاح است که از صندوق توسعه ملی استفاده شود همانگونه که مقام معظم رهبری اجازه برداشت 2 میلیارد دلار برای این کار را صادر کرد ولی اگر از صندوق توسعه ملی برداریم و زین اسب، آدامس و ماشین‌های لوکس وارد کنیم اصلا به صلاح نیست.
اگر از صندوق توسعه ملی برای راه‌اندازی واحدهای MTG برداشت شود هیچ ایرادی نمی‌توان گرفت چرا که توان اقتصادی را افزایش می‌دهد، ما باید علم را با تعهد برای خدمت به مردم بکار گیریم.
سرجمع سرمایه صندوق توسعه ملی هرچقدر بیشتر باشد سبب افزایش اقتدار ملی می‌شود.
تسنیم: عاقبت لایحه خروج از رکود دولت چه می‌شود؟
خان‌محمدی: در لایحه خروج از رکود دولت اشکالاتی وجود داشت و مطالب خوبی نیز وجود داشت. بحث لایحه خروج دولت فنی است و مجلس لایحه را تصویب نکرد و اخیرا کمیسیون ویژه اصل 44 برای حمایت از تولید در تعامل با دولت مدل پیشرفته و توسعه یافته لایحه دولت را تنظیم کردند و با دو فوریت در مجلس وصول شد و در دستور کار است که در آنجا نحوه تعامل دولت با بدهکاران، راهکارهای رونق اقتصادی، نحوه تامین سرمایه در گردش و نحوه استفاده از صندوق توسعه ملی در نظر گرفته شده است.
تسنیم: احساس نمی‌کنید که اقتصاد کشور بیشتر تحت تاثیر مذاکرات هسته‌ای قرار گرفته است؟
خان‌محمدی: کشور ما به اندازه چندین کشور اروپایی وسعت دارد. مردم ما وفادار و ایثارگر هستند که نمونه‌هایش را در جنگ و شرایط بد اقتصادی دیدیم. احساس بنده این است که باید کمی نگاه به درون داشته باشیم و کارهای دانش‌بنیان انجام دهیم. اکنون ریشه اهمیت مذاکرات هسته‌ای برای ما از آن جهت است که ما بخشی از بودجه کشور را از محل فروش نفت تامین می‌کنیم، هر چقدر درصد فروش نفت خام در بودجه بیشتر باشد چشم ما به بیرون از مرزها بیشتر می‌شود و آنها هرموقع یک لیست باز دارند، یک روز پولمان را نمی‌دهند و روزی قیمت نفت را کاهش می‌دهند.
بنده در مورد مذاکرات متخصص نیستم و گروهی وظیفه خود را در مذاکرات انجام می‌دهند که تلاششان قابل تقدیر است ولی اعتقاد دارم باید به مزیت‌های خود برگردیم، اگر یک نگاه نو به تولید نداشته باشیم در صورت اینکه مذاکرات هم به نفع ما شود اثر مثبت آن محدود خواهد بود.
اگر ما با استفاده از مطالعات محققان اقتصادمان را بر مبنای مزیت‌ها و علم پایه‌گذاری کنیم دیگر نیازی به نتیجه مذاکرات نداریم. کارهای دانش بنیان نیز باید با یک سازوکار مشخص و علمی انجام شود. اگر ما بیاییم دو واحد MTG و GTS راه‌اندازی کنیم و متانول تولیدی را به بنزین تبدیل کنیم باور کنید آن موقع تنها چیزی که ما نباید انجام دهیم مذاکرات هسته‌ای است.
تسنیم: با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران خارجی علاقه زیادی به سرمایه‌گذاری در ایران دارند چه سازوکاری باید اندیشیده شود تا این سرمایه‌گذاران به صورت هدفمند وارد کشور شوند؟
خان‌محمدی: نگاه بنده در این مورد عمقی و پژوهشی است. ما دولت را از پذیرش هرگونه سرمایه‌گذار خارجی پرهیز می‌دهیم، در عین حال هر سرمایه‌گذار خارجی را نباید بپذیریم باید ببینیم که کدام یک از آنها به نفع کشور است و هر سرمایه‌گذار خارجی شایسته پذیرش نیست.
در برخی از کشورها ایجاد صنایع آلاینده با وجود سود‌آور بودن از طرف محیط زیست آن کشور ممنوع است و آن سرمایه‌گذاران برای فرار از قانون محیط زیست کشورشان به آب، خاک، هوا و محیط زیست سالم تجاوز می‌کنند که ما باید اجازه ورود این سرمایه‌گذاران به کشور را ندهیم.
سرمایه‌گذار خارجی در کشور باید به سمتی هدایت شود که دانش فنی انتقال یابد و نیروی انسانی نیز دست ما باشد، ما نباید نسبت به تمایل سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در کشور ذوق‌زده شویم و از طرفی نیز باید علم تعامل با یک سرمایه‌گذار خارجی را داشته باشیم.
گفت‌وگو از علی الماسی
انتهای پیام/ ی