شهرداری همدان در فرهنگسراها سالن پلاتوی اجرای تئاتر راه‌اندازی کند
خبرگزاری تسنیم: پیشکسوت هنر تئاتر استان همدان با اشاره به اینکه انجمن هنرهای نمایشی شرح وظیفه و برنامه تعریف شده‌ای ندارد، گفت: شهرداری همدان در فرهنگسراها سالن پلاتوی اجرای تئاتر راه‌اندازی کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، استان همدان در حوزه هنر نمایش و تئاتر قابلیت‌های فراوانی دارد و تاکنون با کسب افتخار توسط کارگردانان و بازیگران این عرصه در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی این مهم برای مسئولان فرهنگ و هنری استان به اثبات رسیده است و البته در این میان همواره هنرمندان عرصه نمایش از برخی کمبودها و کاستی‌ها سخن گفته‌اند و بارها خواستار رسیدگی به این خواسته‌ها برای تقویت این هنر دیرینه شده‌اند.
حال با توجه به میزبانی پایتخت تاریخ و تمدن در برگزاری چندین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان و اهمیت تئاتر در این استان و مشکلاتی که بر سر راه هنرمندان تئاتر و گروه‌های نمایشی است، ضرورت پرداختن به این هنر را بیش از پیش تقویت می‌کند و به همین بهانه با "محمدجواد کبودرآهنگی" که یکی از پیشکسوتان و کارگردانان محبوب تئاتر در همدان است و بخشی از پیشرفت تئاتر استان مرهون تلاش این پیشکسوت است، در رابطه با وضعیت تئاتر در استان و مسائل پیرامونی آن به گفت‌وگو نشستیم.
تسنیم: معرفی مختصری از خود بفرمایید؟
کبودراهنگی: سید محمدجواد کبودرآهنگی هستم. کارشناس بازنشسته تئاتر اداره کل و ارشاد استان همدان، تحصیلاتم کارشناسی ارشد کارگردانی است و یک دوره 2 ساله بازیگری را در فرهنگسرای نیاوران گذراندم و کارشناسی ادبیات نمایشی هم دارم حدود 30 نمایش را کارگردانی کردم و در چند نمایش و چندین سریال بازی داشتم. چند عنوان کتاب در زمینه تئاتر شامل "تاریخچه نمایش در همدان"، "تعامل بازیگر و تماشاگر در اجرا" و اخیرا هم کتاب "بازیگردانی" را نیز تألیف کردم.
تسنیم: اکنون تئاتر کشور و استان در چه وضعی به سر می‌برد؟
کبودراهنگی: در حال حاضر می‌توان گفت تمام استانها در تئاتر با معضل روبه رو هستند با این تفاوت که در برخی از استانها از تئاتر حمایت می‌شود و تعداد تولید آثار بیشتر است. از طرفی اگر وضعیت تئاتر امروز را با گذشته مقایسه کنیم به نتیجه خوبی نمی‌رسیم و حرف خاصی نسبت به گذشته برای گفتن نداریم.
در طول سال‌های گذشته مشکلاتی را که در تئاتر با آن روبه رو هستیم به مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ربط می‌دهیم در حالی که نباید امیدی به کمک‌های این مرکز داشته باشیم چراکه حمایت چندانی از تئاتر استانها انجام نمی‌گیرد بنابراین باید با اتکا به نیروهای تئاتر خودمان در استان به رشد این هنر کمک کنیم.
تئاتر استان همدان برای پیشرفت نیاز به تشکیل شورا دارد هرچند تشکیل دادن این شورا دردسرهایی را نیز به دنبال دارد و ممکن است اختلاف نظر اعضا در آن وجود داشته باشد اما به سود تئاتر است و این هنر را رشد می‌دهد چراکه ما وقتی هیچ‌گونه واکنشی در استان در زمینه تئاتر نداشته باشیم وضعیت تئاتر به دیکته نانوشته‌ای تبدیل می‌شود که نمی‌توان برای بهبود آن کاری انجام داد.
متأسفانه وضعیت تئاتر به گونه‌ای است که برخی از اهالی این هنر، تئاتر را کنار گذاشته‌اند و امروز دیگر فعال نیستند چون کسی از آنها دعوت به تولید کار نمی‌کند، هنرمندان تئاتر در صورت درخواست مسئولان و اهالی فرهنگ حتی اگر اعتبار چندانی نیز وجود نداشته باشد، کار می‌کنند.
تئاتر از لحاظ پوشش رسانه‌ای نیز در محرومیت قرار دارد و صدا و سیما به ویژه در مرکز همدان هیچ‌گونه توجهی به تئاتر ندارد اما رسانه‌های مجازی و مکتوب هر از چند گاهی مطالبی در رابطه با تئاتر منتشر می‌کنند که در این راستا نیز باید ببینیم آیا این مطالب تأثیری بر روند رشد تئاتر دارد یا خیر.
تسنیم: روند فعالیت انجمن هنرهای نمایشی در همدان به چه شکل است؟
کبودراهنگی: تشکیل انجمن نمایش در کشور که از سال 1368 کلید خورده بود تحول بسیار خوبی در تئاتر ایجاد کرده بود و به نوعی دوران طلایی تئاتر ایران را رقم زده بود اما با تعطیل شدن این انجمن در چند سال گذشته و تشکیل انجمن هنرهای نمایشی که در هر استان یک نماینده دارد وضعیت تئاتر به تدریج تغییر کرد و پویایی گذشته را از دست داد.
انجمن نمایش با برگزاری شورای تئاتر، انتخابات، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری مناسب، تئاتر را به خوبی مدیریت می‌کرد اما امروز انجمن هنرهای نمایشی شرح وظیفه و برنامه تعریف شده‌ای ندارد و آنچنان که باید تأثیری بر روند تئاتر در استانها ندارد و با توجه به این موضوع ما از هنرمندان تئاتر تقاضا داریم خودشان به فکر خود باشند و با تشکیل شورای تئاتر در استان تحولی در این هنر ایجاد کنند چراکه اگر تئاتر پویا نباشد رشد نمی‌کند، از طرفی از نهادهای حمایتی همچون شهرداری و حوزه هنری نیز انتظار می‌رود به فکر تئاتر باشند و منفعلانه عمل نکنند چراکه حمایت از تئاتر تنها بر عهده اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی‌نیست.
تسنیم: آیا بر محتوای آثاری که در استان تولید می‌شود، نظارتی انجام می‌گیرد؟
کبودراهنگی: هیئت بازبینی تئاتر که در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی‌استان‌ها فعال است قابلیت اجرای عمومی‌نمایش‌ها را تأیید و یا رد می‌کنند که ممکن است برخی از این نمایش‌های مورد تأیید تنها در حد گرفتن نمره قبولی تأیید شده باشند و از لحاظ محتوایی چندان غنی نباشند، بنابراین برای رشد محتوای نمایش‌ها باید نقد انجام بگیرد همان‌طور که تئاتر در برخی کشورها با نقد پیش می‌رود اما در کشور و یا استان حوزه نقد تئاتر نداریم.
تسنیم: میزان استقبال جوانان از هنر تئاتر و فعالیت در این زمینه چه مقدار است؟
کبودراهنگی: همدان از لحاظ ظرفیت نیروی انسانی در تئاتر ظرفیت خوبی دارد و جوانانی که در تئاتر استان فعالیت می‌کنند جوانانی خوش فکر و دارای طرح هستند اما این افراد خوش فکر مدیریت و هدایت نمی‌شوند و فضایی برای بروز این خلاقیت‌ها در استان فراهم نیست به طوری که ما کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی تئاتر برگزار می‌کنیم اما پس از اتمام این کلاس‌ها فرصتی برای بروز استعدادهای هنرمندان تئاتر وجود ندارد و برای تغییر این روند نیاز به برنامه‌ریزی داریم چراکه تئاتر با فعالیت همین جوانان پویا می‌شود.
علاوه بر ظرفیت هنرمندان تئاتر، همدان مخاطبان خوبی در تئاتر داریم و نیاز به تقویت تئاتر در استان احساس می‌شود.
تسنیم: در استان همدان رشته دانشگاهی در زمینه تئاتر و هنرهای نمایشی داریم؟
کبودراهنگی: متأسفانه با وجود تعداد بی‌شمار علاقمندان به تئاتر در همدان رشته دانشگاهی هنرهای نمایشی نداریم با وجود اینکه استان همدان از لحاظ مدرسان تئاتر نیز غنی است.در سال‌های اخیر پیشنهاد تأسیس این رشته در دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد همدان را مطرح کردیم اما با این موضوع موافقت نشد و علاقمندان به تئاتر برای تحصیل در این رشته ناچار به رفتن به دیگر استانها می‌شوند. در استان آموزشگاه‌های بازیگری سینما وجود دارد که به سبب تبلیغات محدود استقبال چندانی از این آموزشگاه‌ها انجام نمی‌گیرد اما در تئاتر آموزشگاهی در استان نداریم و هر از چند گاهی کارگاه‌های آموزشی در این زمینه برگزار می‌شود.
تسنیم: وضعیت تئاتر خیابانی در استان همدان به چه شکل است؟
کبودراهنگی: تئاتر خیابانی نیز همچون تئاتر صحنه‌ای با مشکلاتی رو به رو است و شاید مشکلات در این بخش از تئاتر بیشتر باشد و هنرمندان به طور معمول مایل به ساخت تئاترهای خیابانی نیستند چون حمایتی از آن نمی‌شود و بلیط فروشی هم ندارد.
در گذشته نمایش‌های خیابانی در قالب نمایش‌های معرکه‌گیری اجرا می‌شد و از تماشاگران مبالغی دریافت می‌کردند اما هنرمندان تئاتر این کار را انجام نمی‌دهند و در شأن هنرمندان نیست لذا برای حمایت مالی از این گروه‌ها نهادها باید وارد کار شوند و در راستای اهداف خود نمایش خیابانی بسازند اما در استان هیچ یک از دستگاه‌ها سفارش ساخت تئاتر خیابانی نداشته است و امروز تنها عامل تولید آثار خیابانی جشنواره‌ها هستند. امروز جزء تئاتر خیابانی جای خالی تئاتر سیار و کارناوالی نیز احساس می‌شود که اجرای آن می‌توانست در رشد تئاتر اثرگذار باشد.
در سال‌های اخیر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هر استان موظف به اعزام کارناوال‌ها و پخش فیلم در روستاها بود و در تئاتر نیز چنین امری ممکن بود اما باید به این نکته اشاره کرد که وقتی در شهرستان‌ها تئاتر اجرا نمی‌شود نمی‌توان انتظار اجرای تئاتر سیار در روستاها را داشت.
تسنیم: تئاتر دانش‌آموزی در حال حاضر چه جایگاهی در کشور و در استان دارد؟
کبودراهنگی: جشنواره تئاتر دانش‌آموزی در گذشته به بهترین شکل ممکن برگزار می‌شد و این جشنواره‌ها انگیزه و هدفی برای گروه‌های دانش‌آموزی بود و به همین واسطه مدارس ملزم به ساخت تئاتر بودند اما امروز الزامی‌در مدارس برای تولید تئاتر وجود ندارد و تنها فراخوان تولید آثار انجام می‌شود. امروز مسابقات و یا جشنواره‌های تئاتر دانش‌آموزی به گونه‌ای برگزار می‌شود که گروه‌ها فرصتی برای دیدن آثار گروه‌های دیگر ندارند و تنها به اجرای تئاتر می‌پردازند.
تئاتر دانش‌آموزی پایه تئاتر است و مدرسه نخستین فضای رشد تئاتر است لذا تقاضای ما از آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این است که توجه ویژه‌ای به هنر تئاتر همچون گذشته داشته باشند. خوشبختانه برگزاری جشنواره تئاتر کودک و نوجوان و بخش دانش‌آموزی جشنواره فرصتی را فراهم کرده تا گروه‌های تئاتر دانش‌آموزی هدف داشته باشند.
تسنیم: به نظر شما رقابتی بودن جشنواره‌ها چه تأثیری بر رشد تئاتر دارد؟
کبودراهنگی: متأسفانه امروز تأثیر جشنواره‌ها در روند پیشرفت تئاتر کمرنگ شده و نمی‌تواند مبنای ارزیابی باشد، به نوعی می‌توان گفت جشنواره‌ها به برنامه‌های روتین و نمایشی تبدیل شده‌اند که اهداف خاصی به دنبال ندارند و در هر دوره نیز شرکت‌کنندگان قبل تکرار می‌شوند.
ایجاد رقابت در تئاتر جریان مثبتی نیست به طوری‌که امروز در دنیا جشنواره‌های تئاتر به صورت فستیوال برگزار می‌شود و حضور گروه‌ها در این فستیوال‌ها به نوعی یک جایزه برای گروه‌ها به شمار می‌آید اما ایجاد فضای رقابتی در جشنواره‌هایی که در ایران برگزار می‌شود تأثیرات منفی بر هنرمندان می‌گذارد و از طرفی دیگر آرامش را از آنها در تماشای نمایش‌های یکدیگر می‌گیرد، پس با توجه به این موضوع حذف رقابت در جشنواره می‌تواند به هرچه سالم‌تر برگزار شدن آن کمک کند.
تسنیم: از دیدگاه شما اضافه شدن بخش ویژه همدان به جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان اتفاق مثبتی بود؟
کبودراهنگی: ما وقتی جشنواره بین‌المللی برگزار می‌کنیم باید نگاه بین‌المللی نیز داشته باشیم و جشنواره را استانی نکنیم هرچند جشنواره باید رنگ و بوی همدان داشته باشد اما در نظر گرفتن بخش ویژه برای گروه‌های استان‌های دیگر ذهنیت مثبتی در ذهن هنرمندان ایجاد نمی‌کند، از طرفی به طور معمول بخش ویژه برای آثار خاص و بزرگ در نظر گرفته می‌شود نه برای استانها.
تسنیم: آیا جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در همدان ماندگار می‌شود؟
کبودراهنگی: جشنواره تئاتر باید در همدان بماند چون همدان مبتکر برگزاری جشنواره است اما برای هرچه بهتر برگزار شدن آن باید دبیرخانه‌ای دائمی‌در استان تشکیل و فعال شود و وظایفی در حد استان در این دبیرخانه تعریف شود چون مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد به سبب صرف هزینه در جشنواره دبیرخانه دائمی این جشنواره را به همدان واگذار نمی‌کند.
دبیرخانه جشنواره در طول سال باید فعال باشد نه در یک ماه پیش از برگزاری جشنواره که امیدواریم این پیشنهاد عملی شود چراکه بر روند رشد تئاتر و جشنواره اثرگذار می‌گذارد.
تسنیم: سالن‌های نمایش در همدان چه وضعیتی دارند؟
کبودراهنگی: در حال حاضر وضعیت سالن‌ها در استان نسبت به گذشته بهبود یافته اما باید بیش از پیش تجهیز و امکانات آن به روز شود، از طرفی دیگر می‌توان از فضاهای بلا استفاده برای ایجاد سالن پلاتو که مورد استقبال هنرمندان تئاتر قرار می‌گیرد، استفاده کرد و در این زمینه شهرداری نیز می‌تواند سهیم باشد و در فرهنگسراها سالن پلاتو برای اجرای تئاتر راه‌اندازی کند.
تسنیم: سخن پایانی؟
کبودراهنگی: خوشبختانه مدیران فعلی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به فکر تئاتر بوده و بر مشکلات آگاهی دارند و به دنبال ایجاد فضای مثبت در تئاتر هستند اما انتظار ما از مدیران بیش از این است و امیدواریم راهکارهایی برای رفع مشکلات تئاتر بیاندیشند.
انتهای پیام/ ب