مصرف کننده نباید هزینه "پوز" را پرداخت کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم، به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان،چالش های بانکداری الکترونیکی کشور با حضور "فرهاد نیلی" رئیس پژوهشکده پولی بانکی و "ناصر حکیمی" مدیرکل فناوری و ارتباطات بانک مرکزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری دیشب بررسی شد.

در ابتدا "فرهاد نیلی" در پاسخ به این سوال که چه زمانی بانکداری الکترونیک در ایران به دوران بلوغ و نخبگی خود می رسد،گفت: مشخصاتی که ما را به پاسخ صحیح تر می رساند این است که نزدیک به 95 درصد از نقدینگی کشور پول فیزیکی نیست بلکه پول اعتباری است.

وی افزود: تقریباً به طورکامل این پول از طریق کانالهای الکترونیکی جابه جا می شود که عدد بزرگی است.

نیلی تصریح کرد:تقریبا ماهانه به طور متوسط دو و نیم میلیارد تراکنش کارتی از کانال الکترونیک و در سال 30 میلیارد تراکنش انجام می گیرد که برای یک کشور 75 میلیونی که جمعیت بزرگسال آن را نزدیک به 45 میلیون نفر تشکیل می دهند بسیار بزرگ است.
نیلی گفت: از لحاظ ارز تقریباً دو و نیم تا سه برابر تولید ناخالص داخلی ایران ارزش تراکنش ها از کانال الکترونیکی و این از اول فروردین تا 29 اسفند در تهران سه برابر ارزش حجم کانال های الکترونیک در کل کشور است که دریافت ، پرداخت تسویه و جا به جا می شود.

وی افزود:چنین ترافیکی در هیچ جای کشور نیست که کم ارزش نیست و یکی از با ارزش ترین چیزهایی که مردم دارند و برایش ارزش قائل هستند با اعتماد مردم در این کانال ها قرار می گیرد.

صنعت بانکداری الکترونیکی بجز با خواست مردم امکان گسترش ندارد

رئیس پژوهشکده پولی بانکی اظهار داشت: این علامت بزرگی چنین صنعتی است و هیچ صنعتی در کشور تا فاصله زمانی یک دهه و نیم با چنین شتابی وارد این گستره نشده است.

وی افزود: ممکن است فولاد ، پتروشیمی یا خودرو یا سیاست و فشار دولت گسترش یابد؛اما صنعت بانکداری الکترونیکی بجز با خواست مردم امکان گسترش ندارد؛لذا تنها کار دولت و حاکمیت ایجاد زیر ساخت است؛ اما استفاده از آن را مردم انتخاب می کنند و مردم زمانی که می دیدند در آن بستر سنتی سابق که دهه ها وجود داشت به بستری رسیدند که امنیت،سرعت و سهولت دارد اعتماد کردند.

وی افزود: اتفاقی که افتاده در استفاده از کارت های الکترونیک این است که مردم از طریق یک پیامک که بانک می فرستد باور می کند که بستانکار یا بدهکار شده است لذا چک مجدد نمی کند و به شبکه رجوع نمی کند و اعتماد می کند.

نیلی گفت: این نشان می دهد که دقیقاً پول در کشور ما رقمی شده که هم اتفاق خوبی است؛زیرا مردم پذیرفته اند و هم هشدار دهنده است،زیرا نیاز به مراقبت و لوازم و درجه پیچیدگی بیشتری دارد که برای سیاست گذار هوشیاری بالایی را می طلبد که کوچک ترین اقدامش در بطن زندگی مردم وارد شده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا ما در بانکداری الکترونیک وارد مرحله دبستان شده ایم،تصریح کرد: اگر کل منطقه را در نظر بگیریم چهارم دبستان هستیم که در منطقه جزء وضعیت های خوب هستیم اما در مقیاس جهانی باید بگویم در دبیرستان فارغ التحصیل شدیم زیرا در سطح جهانی باید با سطح توسعه یافتگی کشور مقایسه شود.

در استان های غربی کشور طرح چکاوک به صورت کامل و موفقیت آمیز انجام شده است

در ادامه این برنامه "ناصر حکیمی" مدیر کل فناوری و ارتباطات بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که "طرح چکاوک" در یک ماهه اخیر و الزام و ضرورت راه اندازی آن چگونه بوده گفت: همه مشکلاتی که در این طرح بوده موقعی بود که وارد تهران شد ؛قبل از تهران در 13 استان به صورت تمام عملیاتی از مهرماه تا 6 دی ماه امسال راه اندازی شد که حدود بیست درصد از چک های کشور بود که به صورت کامل و موفقیت آمیز انجام شد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا می گویید موفقیت آمیز در حالی که در گیلان و اردبیل با مشکلاتی ایجاد شده و برگشت خورده ،تصریح کرد: در گیلان و اردبیل این موضوع هنوز اجرایی نشده و عمدتاً در استان های غربی کشور این طرح به صورت کامل و موفقیت آمیز انجام شده که مطمئن شدیم که این سامانه قابلیت اجرا در تهران را دارد.

وی درباره این که چقدر این موضوع تراکنش بین 13 استان با تهران صورت گرفته گفت: سیستم چک در کشور خیلی پیچیده بود و در گذشته 89 اتاق پایاپای در سراسر کشور به صورت دسته بندی چک ها را از شعبات جمع کرده و مرتب می کردند و بعد جوابش را به بانک برمی گردانند که در داخل هر اتاق دو روز اما بین اتاق ها ممکن بود بیست روز به طول انجامد؛بنابراین در تبادلات بین استانی خیلی از چک استفاده نمی کردند،اما موقعی که طرح چکاوک راه اندازی شد مثل هواپیما در حال حرکت بود ؛یعنی مردم نباید احساس می کردند که این طرح در کار است و باید چک ها به صورت همان روال قبل پاس می شد.

وی افزود: ما این سامانه را در طرح "چکاوک" تغییر دادیم و فقط تصویر چک به ما داده می شد و اتاق پایاپای بین استان ها وجود نداشت بنابراین مرز استانی برداشته شد و تصاویر سیستم مرکزی بود و فرقی نمی کرد که در کدام شهرستان بود.

حکیمی اظهار داشت: طرح تا استان تهران آمد و در 13 استان چون اندازه تعداد محدودتری از چک ها بود و مشکل عملیاتی هم داشت،اما ما تصمیم گرفتیم در ایام پایان سال با حجم ترافیکی که بانک ها دارند سامانه جدیدی ایجاد نکنیم،چون به اندازه کافی سر بانک ها شلوغ است بنابراین این طرح اوایل دی ماه وارد تهران شد.

وی افزود:در تصاویر از چهره هم میهنان مشخص بود که به بعضی از مسائل پیش آمده اعتراض دارند و من همین جا بابت همه مشکلات که عمدتاً در تهران اتفاق افتاده از طرف خودم و همکاران در نظام بانکی عذرخواهی می کنم که دلایل آن را عرض می کنم.

مدیرکل فناوری و ارتباطات بانک مرکزی گفت: اصل قضیه در تهران این بود که علی رغم همه ی پیش بینی ها خود سامانه و سامانه بانک ها مشکلی نداشت اما فرآیندهایی در داخل بانک ها بود؛ زیرا تهران حالت خاصی دارد بانک ها پیش بینی کرده بودند و بعضی ها پیش بینی نکرده بودند.

وی افزود: یک شعبه در حالت عادی روزی 50، 60 تا چک دارد که مثلاً در یکی از شعبات ادارات است؛اما در ایام مالیاتی چک های مالیاتی حدود 2 هزار تا چک است که بازپرداخت آن در دی ماه اتفاق افتاد.

حکیمی اظهارداشت: در قدیم مثلاً این دو هزار چک را در آن شعبه کاری انجام نمی شد و دسته بندی می کردند و می فرستادند که ترافیک و شلوغی نداشت و در همان 80 اتاق پایاپای چند هزار نفر آن را انجام می دادند اما در سیستم جدید نوسانات غیرعادی در شعبات بود.

وی گفت: خیلی از بانک ها پیش بینی کرده بودند و چک را می گرفتند و در همان ستاد و مشکلی پیش نیامد اما در یکی دو بانک با مشکل مواجه شدیم که متاسفانه یکی از بانک های خیلی بزرگ در تهران بود و موقعی که چک به یک بانک می آید مردم مشکل را از همه بانک ها می بینند.

وی افزود: مثلاً بانک (الف)، چکی را به بانک (ب) فرستاده که مشکلی ندارد،اما چون اشکال از بانک اول بوده بنابراین مردم فکر می کنند بانک اول مشکلی داشته است و بدین ترتیب در یک سیستم بین بانکی که کار می کنند باید خود را مسئول بداند و مردم هم حق دارند که ببینند بعد از گذشت 5 یا 10 روز سرنوشت آن چک چه شد.

حکیمی تصریح کرد: کل مجموعه باید پاسخگو باشند؛زیرا همه بانک ها را دچار گرفتاری می کند، لذا مشکل سیستم و نبود و فرآیندهای بودجه باید عقبه آن را می دیدیم،همچنین 40 درصد این چک ها در تهران و 60 درصد در شهرستان ها است.

حکیمی با بیان این که "طرح چکاوک" در مهرماه آغاز شد،گفت: برای اجرایی شدن این طرح جلسات متعددی را با مسئولین بانک ها داشتیم و تمام جوانب کار دیده شد؛ این طرح را با استان های کوچک شروع کردیم و به مرور به سراغ استان های بزرگ تر رفتیم.

همواره گروهی از مردم ترجیح می دهند که گردش مالی آن ها رصد نشود

وی افزود: ما با قوت صد در صد "طرح چکاوک "را در تهران آغاز کردیم و سعی داشتیم که کسی متوجه این طرح نشود،این پروژه دیر شروع شد و اگر یک سال پیش عملیاتی می شد از به وجود آمدن بسیاری از مسائل جلوگیری به عمل می آمد.

در ادامه این گفتگو "فرهادی نیلی" رئیس پژوهشکده پولی بانکی با ذکر این مطلب که 4 و نیم تا 5 درصد نقدینگی ما را اسکناس تشکیل می دهد اظهار داشت: در کشورهای اسکاندیناوی که پول حداقل سهم را در گردش های مالی به خود اختصاص می دهد،این میزان نقدینگی به صفر نمی رسد.

وی با بیان اینکه پول نقد قابل رصد شدن نیست،تصریح کرد: همواره گروهی از مردم ترجیح می دهند که گردش مالی آن ها رصد نشود.

رئیس پژوهشکده پولی بانکی با اشاره به این که نقدینگی عبارت است از سپرده ها به علاوه پول نقد گفت: هنر بانک ها معین کردن پول است ولی در عین حال زمان استفاده از پول را در اختیار کاربر قرار می دهد؛ آن چه که باید عوض شود کیفیت جریان این پول است.

نیلی با اشاره به این که هزینه دستگاه" پوز "باید از سوی فروشندگان پرداخت شود گفت: مصرف کننده نباید هزینه "پوز" را پرداخت کند.

رئیس پژوهشکده پولی بانکی با بیان این که هر معامله ای از دو طرف برخوردار است افزود: در هر معامله یک پرداخت کننده و دریافت کننده موجود است به گونه ای معامله ای انجام نمی شود مگر این که هر دو طرف راضی به انجام آن باشند.

وی  با اشاره به این که زمانی که فردی وارد فروشگاه می شود و در جیبش پول نقد دارد قدرت خریدش محدود است،ادامه داد: در این صورت توان خرید فرد محدود می شود.

نیلی با اشاره به این اتفاق طی 10 سال گذشته در کشور اتفاق می افتاد،خاطرنشان کرد: در این صورت بود که فرد به بانک برای دریافت پول مراجعه می کرد؛زیرا در جیبش پول به اندازه کافی نبود.

افزایش قدرت خرید با کارت اعتباری

وی با اشاره به وجود کارت اعتباری در نزد افراد گفت: کارت اعتباری توان خرید افراد را افزایش می دهد،به گونه ای قدرت خرید را از بانک به فروشگاه منتقل می کنیم.

رئیس پژوهشکده پولی بانکی با اشاره به این که 200 میلیون کارت همراه افراد در فروشگاه ها مورد چرخش قرار می گیرد،ادامه داد: این مسئله حق انتخاب را به افراد می دهد و همچنین فروشنده نیز منتفع می شود.

حکیمی در ادامه برنامه با اشاره به این که رقابت میان بانک ها ناسالم شده است،خاطر نشان کرد: برای افزایش سهم از نقدینگی استفاده می شود.

هزینه بانک برای ایجاد شبکه در سال 6 هزار میلیارد است

مدیرکل فناوری و ارتباطات بانک مرکزی با تاکید براینکه هزینه بانک ها برای ایجاد شبکه 6 هزار میلیارد در سال است،گفت:درآمد آن ها شامل رسوب پول در کل شبکه می شود

وی با اشاره به اینکه رقابت بانک ها باید میان خودشان صورت گیرد،افزود:میزان نقدینگی میان بانک ها تغییر نمی یابد.

حکیمی بااشاره به این که در سال 6 هزارمیلیارد تومان برای این قضیه هزینه صورت می گیرد،صریح کرد: درآمد حاصل از این مسئله 500 میلیارد تومان است این در حالی است که سالانه 5 هزار و 500 میلیارد به بانک سوبسید می دهیم و بانک از این بابت ضرر نمی کند.

مدیر کل فناوری و ارتباطات بانک مرکزی گفت: بابت ارائه خدمت به عده خاصی هزینه را از 78 میلیون شهروند دریافت می کنیم به صورت مستقیم و غیر مستقیم تسهیلات می گیرند.

وی با اشاره به این که بانک باید هزینه خود را پوشش دهد گفت: از 78 میلیون شهروند مالیات می گیریم تا 5 هزار و 500 میلیارد را جبران کنیم که این مسئله خلاف است.

حکیمی با اشاره به این که در 80 درصد حساب هایی که متصل پوز است سود 10 درصدی اعمال می شود،اظهارداشت: علاوه بر تسهیلاتی که به فروشندگان می دهیم سود هم پرداخت می شود.

مدیرکل فناوری و ارتباطات بانک مرکزی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون طرح چکاوک ادامه داد: برنامه ریزی ما برای 22 بهمن بود اما با توجه به مسائلی که در تهران به وجود آمد برنامه را اصلاح خواهیم کرد.

بیش از 60 درصد چک ها در طرح چکاوک قرار دارد

وی با اشاره به این که بیش از 60 درصد چک ها در طرح چکاوک قرار دارد،گفت: چند استان کوچک را تا آخر سال وارد مدار خواهیم کرد.

حکیمی با بیان این که در اسفندماه کار خاصی نمی توانیم انجام دهیم،افزود: نمی توانیم در اسفندماه تغییری را در سامانه ایجاد کنیم.

انتهای پیام/