انتقاد از جای خالی عکس‌های جنگ تحمیلی در دوسالانه عکس ایران

خبرگزاری تسنیم: عکس همیشه به عنوان یک رسانه بسیار قدرتمند در جهان شناخته شده و می‌شود و عکاسان نیز با هنر خود گاه کاری را می‌کنند که دولت‌ها قادر به انجام دادن آن نیستند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، هر ساله در جهان و البته ایران رویدادهای متعددی در هنر عکاسی برگزار می‌شود که البته عکاسان ایرانی در بسیاری از آنها حضوری مستمر دارند. "دوسالانه عکس ایران" در کنار "جشن تصویر سال" در سال‌های اخیر به عنوان دو رویداد مهم در عرصه هنر عکاسی ایران به شمار می‌روند. حضور پر شمار عکاسان نسل‌های مختلف در این رویدادها سبب شده تا عملا این رویدادها به ویترینی برای هنر عکاسی ایران تبدیل شوند.

امسال نیز مانند دوره‌های پیش دوسالانه عکس ایران به همت انجمن عکاسان ایران و مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال برگزاری است. البته تفاوت دوره سیزدهم این دوسالانه در نحوه برگزاری آن است.

امسال و در سیزدهمین دوره برگزاری دوسالانه عکس ایران، انجمن عکاسان ایران خود به تنهایی تمامی مراحل برگزاری این رویداد را بر عهده گرفته است. این اتفاق، یعنی برگزاری دوسالانه عکس ایران توسط انجمن عکاسان ایران به عنوان یک نهاد غیر دولتی از همان ابتدا مورد استقبال همه قرار گرفت.

معمولا در دوسالانه‌هایی که در سراسر جهان برگزار می‌شود طیف‌های مختلف هنر عکاسی مورد نظر برگزار کنندگان قرار می‌گیرد. این بخش‌ها هم شامل حضور عکاسان با سلایق مختلف می‌شود و هم شامل عکس‌هایی از رویدادهای متنوع و البته مهم در نقاط مختلف جهان.

در تاریخ معاصر عکاسی ایران نیز رویدادهایی وجود دارند که به نوعی با زندگی همه ما گره خورده‌اند و جزو جداناشدنی دوره معاصر تاریخ ایران به شمار می‌روند. موزه هنرهای معاصر ایران این روزها میزبان عکس‌های برگزیده دوسالانه عکس ایران است که شامل 19 اثر برگزیده در بخش عکاسی هنری و 38 اثر برگزیده در بخش تک عکس‌ها می‌شود. البته لازم به یادآوری است که عکس‌های به نمایش درآمده همگی از کیفیت بالایی در فرم و محتوا برخوردار هستند و برخی از آنها حتی قابلیت نمایش در نمایشگاه‌های خارج از ایران را نیز دارند.

برخی از افرادی که بر این باورند که عکس های به نمایش درآمده در موزه هنرهای معاصر بیان کننده تصویر امروز جامعه ایران هستند، می‌گویند که «بخشی از هویت مردم ما با روزهای جنگ تحمیلی و بخشی از زندگی مردم کشور ما با عوارض بعد از آن پیوند خورده است، اما در این دوره برگزاری دوسالانه عکس از این تصاویر چیزی به چشم نمی خورد.» برخی دیگر از سر ناراحتی انتقاد می‌کنند و با لحنی متأثر می‌گویند: «شاید برخی بر این باورند که با گذشت بیش از 20 سال از پایان جنگ تحمیلی عراق به ما، دیگر عکس‌های آن دوران در نشان دادن رویدادهای امروز ایران جایگاهی ندارد. جنگ ما طولانی‌ترین جنگ کلاسیک قرن بیستم و دومین جنگ طولانی بعد از جنگ ویتنام بود. هنوز برای ما شهید می‌آید، هنوز جانبازان این جنگ در میان ما هستند. هنوز روزهای دفاع مقدس در میان ما مدام تکرار می‌شود، یعنی انقدر زود تاریخ مصرف‌دار شد؟هنوز هم می‌توان در موزه‌ها و البته رویدادهای عکاسی معتبر جهان نشانه‌هایی از جنگ‌های مختلفی که مردم کشورها را درگیر کرده، دید. چرا در کشور ما اینطور شده است.»

برخی دیگر در پاسخ به این انتقاد می‌گویند: «جای گله چندانی نیست. بنا بر این بگذارید که عکس‌های برگزیده دوسالانه ایران نمی‌خواهد و اساساً نمی‌تواند تصویری جامع از جامعه ایرانی باشد. اما ای کاش مسئولان به این نکته توجه می‌کردند و تصویری جامع‌تر را ارئه می‌کردند. وقتی عکاسانی هستند که از گونه‌های بین‌المللی مقاومت در این چند سال تصاویر فوق‌العاده‌ای گرفته‌اند و همچنین افرادی هستند که همچنان سوژه‌های ناب مرتبط با دفاع مقدس دارند، بهتر بود از آثار آنانی نمونه‌هایی در این نمایشگاه به تماشای عموم گذاشته می‌شد. با همه اوصاف نیت‌خوانی نباید کرد و موضوع را به پای فراموشی یا مواردی از این دست باید گذاشت. هنرمندان هیچ غرض‌ورزی و گاردی در برابر دفاع مقدس و ارزش‌های آن ندارند.»

انتهای پیام/