آیا اردن زیرساخت‌های حمله به داعش را دارد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه السفیر لبنان با اشاره به احساسات افکار عمومی مردم اردن پس از حادثه سوزاندن معاذ الکساسبه به دست گروهک تروریستی داعش نوشت که موجی از خشم در افکار عمومی اردن به راه‌ افتاده که این موضوع رسما چراغ سبز اردن برای اقدامات نظامی بر ضد این گروه افراطی را فراهم آورده است، اقداماتی که از 3 روز قبل آغاز شده و هواپیماهای اردن مواضع تکفیری ها در سوریه و حتی شهر موصل در عراق را هدف قرار دادند.

در همین راستا نیروی هوایی اردن حملات هوایی بر ضد عناصر داعش را افزایش داده و برای اولین بار شهر موصل در عراق که زادگاه ابوبکر البغدادی سرکرده داعش است را موشک باران کردند.

رسانه‌های اردنی اعلام کردند که ده‌ها جنگنده این کشور مراکز داعش در استان الرقه سوریه را نیز هدف قرار دادند و مراکز آموزشی و انبارهای تسلیحات و مهمات آن را منهدم کردند. ارتش اردن یک روز بعد اعلام کرد در حملات هوایی به مناطق الغابات و الغزلانی و سواحل الأیمن و الأیسر شهر موصل 35 عنصر داعش کشته شده‌اند.

به ‌این ‌ترتیب جریانی که خواستار عدم مداخله در ائتلاف بین‌المللی بر ضد داعش بود، روز به ‌روز کمتر می‌شود و عموم مردم این کشور خواستار مبارزه با گروه افراط‌ گرای داعش هستند، جریان‌های سیاسی نیز از اسلامی گرفته تا ملی‌گرا و چپ‌گرا در گفتمان خود به دنبال عقب‌نشینی از ائتلاف بین‌المللی بودند، بر خلاف جریان آب قرار گرفتند و گفتمان چپ‌گرایانه اردنی که خواستار توقف جنگ در کنار ارتش سوریه و مقابله با داعش بودند، در موج مطالبات انتقام ‌جویانه ملت گم شده است.

تمایل به انتقام‌ جویی وسیله رسمی اردن برای مشارکت در هر حمله زمینی بر ضد داعش را هموار می کند، اما باید دید مطالبات سیاسی و نظامی که این گزینه را ممکن می‌سازد، تا چه حد وجود دارد؟

از لحظات اولیه پس از انتشار این فیلم ناظران و تحلیلگران مسائل بین الملل امکان مشارکت اردن در حمله زمینی بر ضد داعش را بعید دانستند، چرا که اتخاذ تصمیم بین‌ المللی و منطقه ‌ای در این زمینه بسیار مشکل است، البته نکته قابل توجه اینکه تحلیلگران سیاسی اردنی مقالات متعددی در زمینه به اعضای ائتلاف بین‌المللی جهت آغاز حمله زمینی بر ضد داعش منتشر کردند. آنان در این راستا به برخی دیدگاه‌های سیاستمداران آمریکایی اشاره کردند که با تصمیم رسمی دولت آمریکا در مخالفت با ورود به جنگ زمینی بر ضد داعش تضاد دارد.

این مقالات حدوداً یک هفته پس از اظهارات چاک هیگل وزیر جنگ آمریکا منتشر شد که تصریح کرده بود آمریکا احتمال دارد در نهایت مجبور به استفاده از نیروهای زمینی غیر مبارز در عراق شود تا برای مقابله با نیروهای داعش به عراقی‌ها کمک کنند. این اظهارات پس از آن مطرح شد که شخصیت‌های مجلس سنای آمریکا و وزرای دفاع سابق خواستار ارسال نیروهای زمینی مسلح آمریکایی به سوریه شده بودند.

با وجود آن چه گفته شد، بسام المناصیر رئیس کمیسیون امور خارجه در پارلمان اردن در گفت‌وگو با روزنامه السفیر گفت که شرایط موضوعی مناسب برای آغاز جنگ زمینی بر ضد داعش بعید است وجود داشته باشد، وی ابراز داشت که اگر تفکر جدی در این زمینه صورت گیرد اردن یکی از کشورهای عربی خواهد بود که در این ائتلاف شرکت می‌کند.

وی ادامه داد که طرحی در حال بررسی است که بر اساس آن کشورهای اتحادیه عرب نیروهای عربی را مانند نیروهای بازدارنده ایجاد خواهند کرد، در این صورت اردن در این ائتلاف حضور خواهد داشت، اما بعید است که ترکیه بخشی از هر ائتلاف عربی یا اسلامی بر ضد داعش باشد، چرا که نمی‌خواهد خود را درگیر جنگ زمینی نماید.

مروان شحاده تحلیلگر متخصص در زمینه گروه‌های اسلام‌گرا در این زمینه ابراز داشت که تحرکات رسمی اردن در سایه هیجان مردم این کشور برای گرفتن انتقام الکساسبه ممکن است لحظه‌ای باشد و هیچ مسئول اردنی در این شرایط احساسی واکنشی از خود نشان نمی‌دهد، مگر اینکه این اقدام کاملاً حساب شده باشد.

وی با وجود موافقت با دیدگاه‌های المناصیر مشارکت اردن در عملیات یگان‌های ویژه برای هدف قرار دادن فرماندهان و رهبران درجه اول و دوم و سوم داعش را بعید ندانست.

ارتباط اعدام الکساسبه و آزادی المقدسی

دو روز بعد از اعلام اعدام خلبان اردنی از سوی داعش، دادستانی دادگاه امنیت ملی اردن قرار اتهام صادر شده از این دادگاه بر ضد عصام البرقاوی ملقب به ابو محمد المقدسی که به اتهام تحریک به مبارزه با حاکمیت صادر شده بود را لغو کرد و به ‌این ‌ترتیب محاکمه وی لغو و مقرر شد اگر وی اتهام دیگری نداشته باشد آزاد شود. این در حالی است که المقدسی چند ماه پیش و بعد از اثبات نشدن ادله مربوط به محکومیتش بازداشت شده بود ، اما پس از اینکه حملات ائتلاف بین‌المللی بر ضد داعش را جنگ صلیبی خواند بار دیگر به اتهام تحریک برای مبارزه با حاکمیت به زندان افتاد. 

حال سؤال اینجاست که آیا آزادی وی با شرایط کنونی اردن تناقض ندارد؟ باید گفت که تناقضی در موضوع وجود ندارد، الان حامیان داعش در اردن در معرض هدف هستند و کسانی که مخالف ایدئولوژی این گروه بوده و با آنمبارزه می‌کنند، می‌ توانند عامل، کمک کننده در جنگ سیاسی بر ضد داعش باشند، المقدسی نیز بعد از آزادی می تواند با فتاوای اعلام مخالفت خود با این گروه به دولت اردن کمک کند. المقدسی پیش‌تر نیز در شرایط مشابه این نقش را ایفا کرده بود. در حملات تروریستی سال 2005 به عمان قبل از اینکه مردم از شوک ناشی از این حملات خارج شوند، المقدسی از طریق اظهارات خود به مقابله با ابو مصعب الزرقاوی پرداخت و به این ترتیب شکافی در جریان سلفی و جهادی در اردن ایجاد کرد. دولت اردن بعدها توانست از این شکاف در راستای جنگ بر ضد الزرقاوی استفاده کند. المناصیر و شحاده هر دو آزادی المقدسی را حکمی سیاسی می‌دانند، به ویژه که وی نقش عمده‌ای در مذاکره با داعش برای بازگرداندن خلبان قربانی داشت. 

شحاده تصریح می کند که تقسیم وظایف توافق نشده‌ای بین دولت اردن و المقدسی به ‌وجود آمده ، به ویژه اینکه وی بعد از خروج از بازداشتگاه به رسانه‌های اردنی گفت که رفتارهای داعش فریب‌کارانه و دروغین است. این اظهارات می‌تواند شکاف عظیمی در جریان سلفی گری در اردن ایجاد کند.

البته موسى العبداللات وکیل جریان‌های اسلامی در اردن در گفت‌وگو با السفیر تأکید دارد که آزادی المقدسی نشانه‌ای از این موضوع است که اردن دولت موسساتی و قانون مدار است، چرا که ادله قانونی کافی برای محکوم کردن وی نداشت، به همین علت دادستانی دادگاه امنیت ملی وی را محاکمه نکرد.

انتهای پیام/ع