ائتلاف مصر و عربستان در آستانه فروپاشی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر عرب در مقاله‌ای تحلیلی به بررسی حضور نیافتن شاه سعودی در اجلاس مصر و تاثیرات منطقه‌ای آن پرداخت و نوشت: عدم حضور سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی در اجلاس اقتصادی سران در شرم الشیخ که عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر تکیه زیادی به آن برای تقویت اقتصاد و جایگاه منطقه‌ای و بین المللی خود کرده بود، به معنای "کودتا" در نقشه ائتلاف‌های کشورهای عربی و تغییری در معادلات قدرت در منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود.

وی افزود: اجلاس سران در شرم الشیخ که عصر جمعه برای دو روز کار خود را آغاز کرد، ثمره طرح عبدالله بن عبدالعزیز شاه سابق سعودی بود که قاهره را به محور اصلی سیاست‌های عربی خود تبدیل کرد و همه اعتماد و اطمینان خود را روی رئیس جمهور مصر و نظام او در مقابله با ائتلاف ترکیه و قطر متمرکز کرد؛ ترکیه و قطری که حامی اصلی گروه اخوان المسلمین به شمار می‌روند. حتی شاه سودی کسانی را که از مصر در حال حاضر حمایت نکنند، خارج از امت عربی توصیف کرد و در اشاره غیرمستقیم به دولت قطر که یکی از چهار کشور ثروتمند عربی به شمار می‌رود، در یک جمله گفت "کسی که به مصر کمک مالی نکند به ما تعلق ندارد و ما هم به او تعلق نداریم".

عبدالباری عطوان تصریح کرد: شاه جدید سعودی شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز ولیعهد خود را برای ریاست هیئت اعزامی عربستان به اجلاس اقتصادی سران در شرم الشیخ فرستاد. این اقدام به روشنی اشاره می‌کند که موضع سلمان شاه جدید سعودی نسبت به موضع برادرش عبدالله بن عبدالعزیز کاملا متفاوت است و در سطح حمایت گذشته از اقتصاد مصر و در نتیجه نقش قاهره و  رویکردهای عربی و اسلامی آن نیست؛ زیرا سلمان اولویت را به "جبهه جدیدی" در مقابله با آنچه آن را "گسترش" نفوذ ایران در منطقه می داند، می‌دهد.

وی افزود: این رویکرد جدید عربستان به طور واضع در جریان سفر اخیر عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به ریاض نمود پیدا کرد؛ زیرا درحالی که سفر السیسی چند ساعت بیشتر طول نکشید اما اردوغان با استقبال گسترده ای روبرو شد و ضیافت نهار رسمی برایش برپا شد و مهمتر از آن، اردوغان نشست پشت درهای بسته‌ای را با شاه سعودی به مدت بیش از نیم ساعت برگزار کرد.

به نوشته عبدالباری عطوان، عبدالفتاح السیسی درحالی که چهره‌ای در هم کشیده داشت ، از ریاض بازگشت و درباره سفر دوره ای خود و نتایج آن بعد از بازگشت از قاهره حرفی نزد. روشن بود که سفرش موفقیت مورد انتظار را نداشت و با برخورد سرد سعودی‌ها روبرو شد؛ زیرا در غیر این صورت، رسانه های مصری ساز و دهل به راه می انداختند و بارزترین نشریات مصری به مدح و ستایش از عربستان و شاه جدیدش می پرداختند.

وی تصریح کرد: مسئولان سعودی به خوبی گام‌های خود را بررسی می‌کنند و هر گامی حساب شده است و همزمان پیامی برای چند طرف دارد. انتخاب مقرن برای ریاست هیئت اعزامی عربستان به شرم الشیخ با دقت کامل صورت گرفت. اولین ترجمه عملی آن نیز عدم حضور تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در اجلاس شرم الشیخ و مامور کردن سرپرست وزارت اقتصاد و نه خود وزیر یا حتی خالد العطیه وزیر خارجه قطر برای حضور در این اجلاس بود. از لابلای این امر می توان فهمید که کمک های مالی قطر برای حمایت از اقتصاد مصر –اگر نگوییم هیچ- دستکم بسیار محدود خواهد بود.

این نویسنده عرب افزود: رئیس جمهور مصر به طور قطع محتوای این پیام سعودی‌ها را درخواهد یافت و دچار ناامیدی زیادی خواهد شد و اکثر سران دیگر عرب نیز همین برداشت را خواهند کرد و روشن است که کاهش سطح حضور سعودی‌ها و قطری ها در اجلاس اقصادی سران در شرم الشیخ به نحوی بر اجلاس سران عرب که قرار است اواخر ماه جاری میلادی در قاهره برگزار شود، سایه خواهد افکند.

وی افزود: شاید مفید باشد که اشاره کنیم که در مقابل روابط بسیار گرم امارات و مصر، روابط عربستان و امارات این روزها دچار سردی شده است و جالب توجه بود که شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات در اکثر نشست های وزیران خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس که اخیرا در ریاض برگزار شد، غایب بود و انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی را به جای خودش به این نشست ها فرستاد.

علاوه بر این، شیخ محمد بن زیاد ولیعهد ابوظبی با استقبال دو روز پیش در جریان سفرش به قاهره با استقبال گرم عبدالفتاح السیسی روبرو شد و جشن بزرگی به مناسبت تولدش در کاخ ریاست جمهوری مصر برگزار شد.

عبدالباری عطوان تصریح کرد: زمینه سازی شاه جدید سعودی برای ملحق کردن کشورش به محور ترکیه و قطر و اتخاذ رویکرد بازی که پیش بینی می‌شود عربستان در قبال گروه اخوان المسلمین صورت دهد یا دستکم عدم خصومت با این گروه، چه بسا در مقابل عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر را به سمت اردوگاه ایران و سوریه سوق دهد؛بویژه که محمد حسنین هیکل بارزترین مشاور مطبوعاتی عبدالفتاح السیسی در طول دوسال گذشته، وی را به این سمت و سو سوق می‌داد. درست است که مسئولان مصری از ایران برای حضور در اجلاس اقتصادی شرم الشیخ دعوت نکردند اما علت آن این است که دعوت برای شرکت در این اجلاس یک ماه قبل یعنی پیش از مرگ شاه سعودی صورت گرفت و همچنین اسرائیل و ترکیه نیز مستثنی شدند.

این نویسنده عرب نوشت: عبدالفتاح السیسی سیگنال‌های زیادی در این زمینه فرستاد و از جمله برای عقد قراردادی تسلیحاتی به مسکو و قرارداد دیگری به ارزش پنج میلیون دلار برای خرید جنگنده‌های رافائل به جای جنگنده های آمریکایی به فرانسه رفت و برای ولادیمیر پوتین در سفر یک ماه پیش او به قاهره فرش قرمز پهن کرد و کشورش فوری میزبان گروه‌های مخالف سوری خارج از گروه موسوم به ائتلاف ملی سوری شد.

وی در پایان افزود: نقشه ائتلاف‌های منطقه عربی خود را برای تغییرات بزرگی آماده می‌کند که چه بسا ریشه ای باشد و شورای همکاری خلیج فارس در آستانه شکاف های خطرنکاتر از سابق است و ائتلاف مصر و عربستان به پایان خود نزدیک می‌شود و حذف نام گروه اخوان المسلمین از فهرست گروه‌های تروریستی عربستان فقط به زمان بستگی دارد و برای ما غیرمنتظر نخواهد بود که نزدیکی روابط بین مصر و ایران و سفر قریب الوقوع عبدالفتاح السیسی به تهران را شاهد باشیم. این روزها چیزی در خاورمیانه عجیب و غریب یا بعید نیست.

انتهای پیام/