صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد؛ پنجره ای به تاریخ گذشته یک ملت + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، صنایع دستی با قابلیت های ویژه خود از جمله عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد و امکان ایجاد و توسعه آن در مناطق روستایی می تواند نقش مهمی در اشتغال جوانان روستایی و توسعه روستاها ایفا کند.

صنایع دستی از آن جهت که نمود بسیار روشنی از ماهیت، فرهنگ و هنر اقوام مختلف ایرانی و پنجره ای به تاریخ گذشته این ملت است از قابلیت لازم برای تبدیل شدن به یکی از جاذبه های برتر صنعت گردشگری برخوردار است.

استان کهگیلویه و بویراحمد با توجه به متنوع بودن صنایع دستی آن میتواند به عنوان مهمترین عامل برای کشف، جذب و پرورش جوانان خلاق، هنرمند و همچنین تشویق و ترغیب سرمایه گذاری بخش خصوصی به منظور حضور در این بخش بویژه برای ایجاد بازارچه های صنایع دستی سیاست گذاری در راستای فروش و صادرات کالاهای خود باشد.

قالی بافی

این محصول از دیر باز تاکنون از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار بوده و به دلیل مرغوبیت و منحصر به فرد بودن آن و همجواری با عشایر استان های فارس و خوزستان و دیگر استان ها از نظر رنگ و نقش تاثیرات بسزایی گرفته است.

قالی ها در ابعاد کوچک مانند یلمه و خرسک در استان بافته می شود ولی متاسفانه با ورود نقش ها و طرح های امروزی رو به فراموشی و منسوخ شدن و جایگزینی طرح و نقش اصیل عشایری استان شدند.

ویژگی منحصربه فرد بودن قالیهای استان را می توان در بهره گیری از نقوش هندسی و اصیل و همچنین در استفاده از مواد اولیه طبیعی جستجو کرد.

گلیم بافی

هم اکنون مهمترین محصولی که در استان کهگیلویه و بویراحمد بافته می شود گلیم است که معمولا به صورت دورو و در ابعادهای متفات بافته می شود.

اغلب دارها از جنس فلزی و از نوع عمودی هستند و مواد بافت نیز فرق دارد، رنگ ها و طرح ها همه بصورت اصیل و هندسی هستند و امروز نوع برجسته آن نیز در این استان بافته می شود که از زیبایی خاص و منحصر به فردی برخوردار است.

جاجیم بافی

جاجیم بافی یکی از دست بافت های شاخص استان کهگیلویه و بویراحمد است که به شیوه افقی و روی زمین بافته می شود به طوری که در این شیوه تارها معمولا رنگی و پودها به اقتضای مسیر رنگی هستند.

در جاجیم نقش ها معمولا چهارخانه، راه راه و زیگزاگ و ..... ساخته می شوند، نوع بافت آن گلیم بافت و چهار پیز یا چهار کمانه بافته می شود و در پایان منگوله هایی برای تزیین به آن اضافه خواهد شد.

جاجیم در گذشته بیشتر کاربردی وروانداز بوده و در حال حاضر به صورت تزئینی در مراسمات و جشن ها از آن استفاده می شود.

مشته بافی

گلیم یک رو، ویژه و خاص روستای درغک دیشموک از توابع شهرستان کهگیلویه است و هم اکنون به ثبت ملی رسیده است.

شیوه بافت آن مانند سایر دست بافته ها است ولی به این صورت که نخ ها را بدون گره دور تارها می پیچند.

ویژگی منحصر به فرد این محصول این است که وارانه بافته می‌شود و بافنده بدون استفاده از نقشه و ذهنی نقوش متفاوت زیبایی می‌بافد که اصلا در رویه طرف خود پیدا نیست ولی پس از اتمام کار مشخص می شود که قابل تحسین است و این امر مهارت زیادی را می طلبد.

مفرش بافی

نوعی بافت سوزنی و در بعضی مواقع گره دار است که به شکل مکعبی و به طول 1.5 و به عرض 80 سانتی متر و ارتفاع 80 سانتی متر بافته می شود.

در گذشته به عنوان رختخواب پیچ و به جهت نگهداری رختخواب و وسایل پوششی خانوارهای عشایری استفاده می شد ولی امروزه در ابعاد کوچکتر و مسافرتی رواج گسترده ای دارد.

رند بافی

یکی دیگر از دست بافت های استان کهگیلویه و بویراحمد رند بافی است که در این شیوه نخ پود زمینه را در بین پودهای پیچیده می بافند.

پود را به صورت افقی، عمودی و مایل می توان بافت که خواب آن یا همه در یک ردیف یا به صورت متناوب در جهت مخالف بافته می شود در صورتی که در یک جهت باشد طرح خاصی بوجود نمی آید ولی در جهت مخالف شکل بصورت جناقی درست می شود.

گچمه بافی

در واقع نوعی بافت است با تلفیق گلیم بافی و قالی بافی که نقوش بیشتر برجسته و گره دار هستند، این محصول جز هنرهای شاخص صنایع دستی استان است.

این هنر و صنعت در کهگیلویه و بویراحمد در حال فراموشی بود که احیاء شد و در حال حاضر از دست بافت های زیبای این استان محسوب می شود.

سفره بافی

کاربرد بافت سفره در استان کهگیلویه و بویراحمد مخصوص پخت نان محلی است به این صورت که قبل از شروع کار سفره را پهن کرده و مقداری آرد و وسایل نان پختن روی آن قرار می گرفت.

این کار از ریختن هر نوع اضافات خمیر، آرد یا نان روی زمین بخاطر قداست نان جلوگیری می شد و معمولا از جنس پنبه در بافت آن استفاده می شود.

نمد مالی

این هنر و صنعت در گذشته به صورت کارگاهی توسط مردان عشایری انجام می شد و در سال های اخیر از رواج افتاده است.

به سبب وجود پشم دام های مردم این استان به عنوان یک زیرانداز و همچنین پوشش لباسی به خصوص پوپان ها مورد استفاده قرار می گرفت.

سیاه چادر بافی

سیاه چادر با ویژگی خاصی که داردسال های سال به یک صورت و طرح باقی مانده و چنین به نظر می رسد که اوج این هنر در مراحل اولیه اختراع قرار دارد.

این محصول که برای پوشش سرپناه جامعه عشایری بوده از موی بز که خاصیت مویینگی داشته یعنی در هنگام بارندگی منفذهای آن بسته و از ورود باران به داخل جلوگیری می کند و در فصل گرما نیز این منفذها محلی برای ورود هوای خنگ خواهد بود ولی متاسفانه بافت آن در حال فراموشی است.

لباس های محلی

لباس های سنتی کهگیلویه و بویراحمد از معدود لباس های سنتی کشور هستند که ورود بیگانگان نتوانسته بر آنها تاثیر بگذارد بطوری که در بسیاری از روستاها و حتی شهرهای استان از این لباس ها استفاده می شود. این فرم لباس تشکیل شده از چارقد یا لچک، مینا، دامن قری در بین زنان و کلاه نمدی جقه زناره و شال در بین مردان است.

گلیم برجسته

یک نوع گلیم است که مانند گچمه بافی نقوش به صورت قالی بافی بافته می شود و در برخی از این نوع محصول زمینه به صورت برجسته و گره دار است.

رودوزی های سنتی

رودوزی های سنتی یا نقش دوزی معمولا روی پارچه های مخصوص برای تزیین بالشها و لباس های سنتی و دیگر وسایل خانه استفاده می شود در گذشته جز ضروریات یک خانواده عشایری بوده ولی متاسفانه امروزه با ورود ماشینی آن و نقوش مدرن در حال منسوخ شدن است.

جانماز بافی

گلیم یا گلیمچه ای است که به ابعاد مستطیل شکل بافته می شود و معمولا خود رنگ یا رنگ های شتری در آنئ استفاده می شود و کاربرد آن بیشتر برای نماز خواندن است.

جاقرانی

این محصول نیز از دست بافته های استان است که از جایگاه ویژه خود برخوردار است به جهت احترام خاص ما مسلمانان به کتاب مقدس قران و نگهداری آن، این محصول در بین بافندگان بویژه عشایر رواج دارد.بافت آن به شیوه گلیم بافی و قالی است.

نمکدان بافی

نوعی گلیم که برای نگهداری و حمل نمک و مورد استفاده عشایر کوچرو است و از یک بدنه و یک گلوگاه تشکیل شده که بدنه بیشتر برای ذخیره نمک و گلوگاه برای جلوگیری از ریخت و پاش آن است و به صورت رند و سوزنی بافته می شود.

سبد بافی

نوعی صنایع دستی که بوسیله چوب های تر بادام کوهی و درخت بید در استان بافته می شود و برای نگهداری وسایل ضروری مردم و ویژه عشایر برای جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی است.

به گزارش تسنیم از یاسوج، این گزارش گوشه کوچکی از صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد است که امید می‌رود برای شناسایی و معرفی صنایع دستی این استان موثر واقع شود.

انتهای پیام/ج