مسجد جامع عتیق قزوین بنایی به قدمت تاریخ

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، استان قزوین به دلیل سبق تاریخی که دارد، در طول تاریخ خواستگاه زهدان و عابدان بسیاری بوده است، تا جایی که در سده‌های نخست هجری مکاتب‌ خاص و گوناگونی همچون حدیث، فقه و فلسه رونق بسیاری داشته است، این امر سبب شده تا مساجد و مدارس مختلفی در استان قزوین به وجود آید.

از جمله مساجد معروف و تاریخی شهر قزوین می‌توان به مسجد جامع عتیق، مسجد حیدری، مسجد سنجیده، مسجد پنج‌علی، مسجد النبی که به آن مسجد سلطانیه نیز گفته می‌شود اشاره کرد.

علاوه بر مساجد تاریخی متعدد در شهر قزوین، مسجد مدرسه‌هایی نیز در شهر قزوین وجود داشته است که به تدریس و تعلیم مکاتب دینی می‌پرداخته که مسجد مدرسه پیغمبریه، مسجد مدرسه ملاوردیخانی، مسجد مدرسه صالحیه، مسجد مدرسه شیخ الاسلام، مسجد مدرسه سردار و مسجد مدرسه الصالحیه از جمله آنها به شمار می روند.

وجود مساجد و مدارس دینی همچون مسجد مدرسه‌ها در استان قزوین سبب شده تا جهانگران و گردشگرانی که پیرامون مذاهب و مکاتب دینی و اسلامی به تحقیق و پژوهش می‌پرداختند را به خود جذب کرده و سبب رونق گردشگری در استان قزوین شود.

جواد آقاجانی، به مسجد جامع عتیق به عنوان یکی از مساجد شاخص و تاریخی استان قزوین  اشاره کرد و اظهار داشت: مسجد جامع عتیق از قدیمی‌ترین و کم‌نظیر‌ترین مساجد ایران به شمار می‌رود، تا جایی که شیوه‌های معماری و هنری دوره‌های مختلف ایران را می‌توان در آن یافت، این امر سبب شده تا مسجد جامع عتیق از زیبایی و شکوه خاصی برخوردار شود.

وی تصریح کرد: قدیمی‌ترین بخش مسجد جامع عتیق قزوین طاق هارونی بوده که توسط هارون‌الرشید در سال 192 هجری قمری بنا شده است، به گفته محققان، قبل از اسلام  نیز در محل کنونی مسجد جامع عتیق آتشکده‌ای وجود داشته که پس از ورود اسلام  این مکان به مسجد تبدیل شده است، مسجد جامعه عتیق حیاطی به وسعت چهار هزار متر مربع دارد که در چهار گوشه آن چهار ایوان قرار گرفته است.

کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری  با اشاره به این نکته که مسجد جامعه شاهکار هنر ایرانی و اسلامی است، گفت: مسجد جامع عتیق قزوین دارای پنج کتیبه گچ‌بری شده است که به خطوط ثلث، نسخ و کوفی نوشته است، این در حالی است که گنبد آجری و شبستان جنوبی مسجد به وسیله امیر خمار تاش عمادی در سال‌های 500 تا 509 هجری بنا شده است، که از شاهکارهای هنر ایرانی و اسلامی به شمار می‌رود.

در زمان حمله مغول‌ها به ایران و در پی آن به استان قزوین مساجد و بناهای تاریخی استان قزوین از جمله مسجد جامع عتیق دچار آسیب‌های بسیاری شدند، ولی با این حال مسجد جامع عتیق همچنان از جلوی با شکوه و استورای برخوردار است، ایوان شمالی و کاشی‌کاری شده نفیس مسجد در زمان شاه طهماسب و ایوان جنوبی مسجد در زمان شاه عباس دوم و بخش های دیگری از مسجد نیز در زمان سلیمان صفوی بنا شده است.

از ویژگی‌های شاخص و قابل توجه مسجد عتیق قزوین می توان به هشت شبتان بزرگ در چهار طرف حیاط، یک شبستان بزرگ  زیر زمینی در ضلع جنوب غربی مسجد اشاره کرد، که در زمان قاجار توسط سعدالسلطنه بنا شده است.

مهدی ضیاء آبادی با بیان این نکته که مسجد جامع عتیق از منحصر به فرد‌ترین مساجد کشور به شمار می‌رود، عنوان کرد: مسجد جامعه عتیق با توجه به سبفه تاریخی که دارد، از منحصربه فرد‌ترین مساجد کشور به شمار می‌رود، در همین راستا به منظور شناسایی هرچه بهتر این مسجد به گردشگران و مسافران برنامه‌های فرهنگی و تاریخی متعددی برای ایام نوروز تدوین شده است.

وی با اشاره به برنامه‌های مسجد جامع عتیق در ایام نوروز بیان کرد: از جمله برنامه‌های فرهنگی و مذهبی تدوین شده برای ایام نوروز می‌توان به بازگشایی موزه سنگ و موزه درها، ارسی‌های و پنجرهای قدیمی اشاره کرد که در قسمت طاق هارونی مسجد جامع عتیق قرار دارد.

معاون میراث فرهنگی گفت: در دو ضلع جنوب غربی و جنوب شرقی مسجد جامع عتیق نیز مراسمات مذهبی برگزار می‌شود همچنین کارگاه آموزشی مرمت بناهای تاریخی نیز در این مسجد برای بازدید کنندگان برگزار می‌شود.

گزارش شهاب ربیعی

انتهای پیام/ج