بر بانو چه گذشت؟؛ نگاهی به دفتر خاطرات فضه کنیز حضرت زهرا(س)
خبرگزاری تسنیم: در «دفتر خاطرات فضه» آمده است: به هر حال من پیام آنان را به مولایم رساندم، اگرچه همه اهل خانه صدای فریاد او را از پشت در می‌شنیدند. اما این بار بانویم فاطمه(س) به سوی در حرکت کرد و اجازه نداد امیرالمؤمنین(ع) به استقبال مهاجمان برود.
به گزارش گروه "رسانه‌ها" خبرگزاری تسنیم، انتشارات «دلیل ما» به عنوان ناشر مذهبی و ارائه دهنده کتاب‌هایی درباره معصومین (ع) به مناسبت فرا رسیدن ایام فاطمیه چندین کتاب با این موضوع را به شرح ذیل معرفی کرده است:
کتاب نخست با عنوان «دفتر خاطرات فضه کنیز حضرت زهرا (س)» نامگذاری شده که توسط «محمدرضا انصاری» نوشته و به چاپ رسیده است.
* نگاهی به دفتر خاطرات فضه، کنیز حضرت زهرا (س)
کتاب «دفتر خاطرات فضه کنیز حضرت زهرا (س)»، دفتر است! دفتری از خاطرات تنها کنیز خانه حضرت زهرا (س) که لحظه به لحظه زندگی‌اش توأم با عطر اهل بیت (ع) بود. تک تک داستان‌های این کتاب را او برایمان به یادگار گذاشته است.
کتاب دفتر خاطرات فضه، از لحاظ ادبیات نوشتاری دریچه‌ای جدید را به روی مخاطبان گشوده است. شیوه آماده‌سازی دفتر خاطرات اینگونه بوده که ابتدا داستان‌هایی که فضه به نوعی در آنها بوده و در منابع شیعه و سنی ذکر شده، جمع آوری شده است.
سپس آن ماجراها به عنوان دفتر خاطرات به صورت متکلم و اول شخص مفرد برگردان شده است. به گونه‌ای که گویا خود فضه لحظات زندگیش را برای مخاطبان بازگو می‌کند، همچنین داستان‌ها به ترتیب زمانی چینش شده تا جهت‌گیری دفتر خاطرات در آن معنادار شود و حالت روزشمار پیدا کند.
در شیوه ترجمه اصل داستان و محتوای آن به طور کامل حفظ شده و در بعضی فرازها که نیاز به توضیح بوده جملاتی – بدون تغییر در معنی– اضافه شده است.
فصل نخست کتاب مقدمه‌ای درباره آماده‌سازی دفتر خاطرات و همچنین بیان شخصیت فضه و زندگی شخصی اوست. در این فصل خلاصه‌ای از سیر زندگی فضه از زمان کنیز شدنش تا رسیدن به بارگاه فاطمی و پس از آن در کربلا ذکر شده است.
فصل دوم کتاب «دفتر خاطرات فضه»، مجموعه کامل داستان‌هایی بوده که از لسان فضه کنیز حضرت زهرا (س) بیان شده است. اهمیت شخصیت فضه و دفتر خاطرات او به خاطر حضور وی در بسیاری از ماجراها بوده است. از جمله اینکه او در ماجرای هجوم غاصبان به خانه وحی شخصاً حاضر بوده است.
* روایت «فضه» از نحوه شکسته شدن پهلوی حضرت زهرا (س)
در فرازی از این کتاب می‌خوانیم: نمی‌دانم ماجرای حمله اهل سقیفه به خانه حضرت زهرا (س) را چگونه بگویم؟ با یادآوری آن روزهای هولناک دلم می‌لرزد. اما بگذارید از حساس‌ترین صحنه‌های آن روز بگویم. عده‌ای از اهل سقیفه پشت درب خانه آمدند و به شدت در را کوبیدند.
من خدمتکار این خانه بودم و باید خود را سپر بلا می‌کردم. این بود که پیش از همه خود را پشت در رساندم و گفتم: کیستی؟ پاسخ داد:
به علی بگو: سخنان باطل خود را رها کن و برای طمع در خلافت با نفس خود لجاجت مکن! امر خلافت برای تو نیست، بلکه برای آن شخصی است که مسلمانان انتخاب کرده‌اند و بر او اتفاق نظر دارند».
من که از گستاخی و بی‌پروایی او ناراحت شده بودم گفتم: «امیرالمؤمنین از شما روی گردان است. اگر انصاف داشته باشید و از خدا و رسولش بترسید می‌دانید که حق با اوست.
اما او به من دشنام داد و گفت: این سخن را رها کن و به او بگو باید بیرون بیاید و گرنه وارد خانه‌اش می‌شویم و او را بیرون می‌کشیم! خدایا، چه می‌شنیدم؟ در مقابل این پرده دری چه باید می‌کردم؟ ای کاش مرا پشت در می‌کشتند و کار به آنجا نمی‌رسید که بانویم پشت در بیاید.
به هر حال من پیام آنان را به مولایم رساندم، اگرچه همه اهل خانه صدای فریاد او را از پشت در می‌شنیدند. اما این بار بانویم فاطمه (س) به سوی در حرکت کرد و اجازه نداد امیرالمؤمنین (ع) به استقبال مهاجمان برود.
«دفتر خاطرات فضه» را انتشارات «دلیل ما» منتشر به مناسبت ایام فاطمیه با 40 درصد تخفیف به علاقه‌مندان حوزه کتاب ارائه می‌کند.
* تأملی دوباره در مقامات حضرت فاطمه زهرا (ع)
در این بخش به مطالعه گزارشی از کتاب «جنة العاصمة» می‌پردازیم: آیت الله سید محمدحسن میر جهانی را غالب محققان مذهبی می‌شناسند. تحصیل را در پنج سالگی از مکتب خانه شروع کرد و پس از اندکی مدتی در نزد اساتید حوزه‌های علمیه اصفهان، نجف اشرف، مشهد مقدس شاگردی کرد و در محضر اساتید بزرگی از جمله آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی به کسب معارف مکتوب و غیر مکتوب پرداخت.
میرجهانی به نقل از خودش یک بار توفیق یافته و در سرداب مقدس به محضر امام زمان (ع) مشرف گشته است.
میرجهانی را با کتاب‌های معروفش از جمله «نوائب الدهور فی علائم الظهور»، «البکاء للحسین (ع)» و «جنة العاصمة» در احوالات حضرت فاطمه زهرا (س) می‌شناسند ولی این عالم بزرگ چندین کتاب تخصصی معروف در علوم اهل بیت (ع) دارد که هر کدام گنجینه‌ای از اسرار و معارف به شمار می‌رود.
ویژگی خاص آثار میرجهانی توجه به عمق احادیث و باز کردن لایه‌های پنهان علوم معارفی از بین کلمات و اصطلاحات قرآن و حدیث است. او خواننده را به ژرفای کلام نزدیک می‌کند و با ذکر مثال‌ها و شواهد مختلف، پیچیدگی‌های معارفی خود را برای خواننده روشن می‌کند، و این کار ممکن نیست مگر با ژرف‌اندیشی‌های سالیان دراز و با توسلات شبانه.
«جنة العاصمة»، بیان زندگی و احوالات فاطمه زهرا (س) است. اما امتیاز ویژه‌ای بر کتب مشابه خود دارد. میرجهانی در این کتاب سلسله سند روایت مشهوری از احادیث قدسی را ذکر کرده که این سلسله سند در هیچ کتابی به جز کتاب مرحوم میرجهانی نیامده است.
این روایت مشهور همان روایت است که خداوند خطاب به رسول خدا (ص) می‌فرماید: «لولا فاطمه لما خلقتکما»
«جنة العاصمة»، بیانگر احوالات دخت گرامی پیامبر (ص) از زوایای مختلف است یعنی از پیدایش نور حضرت تا اتفاقات پس از رحلت رسول خدا (ص). برای آشنایی بیشتر با کتاب و مطالب ارزشمند آن، فصل‌های هفده گانه کتاب را با هم مرور می‌کنیم.
درون مایه کتاب، بیان مقامات آن حضرت در عالم است لذا فصل اول به مبحث پیدایش نور فاطمه زهرا (س) قبل از خلقت آسمان و زمین و عرش و سایر مخلوقات است. میرجهانی ده حدیث در این موضوع نقل کرده و ذیل هر کدام از آنها به ذکر توضیحاتی در مورد مطالب پیچیده و عمیق آن پرداخته است. این توضیحات هم در توضیح واژگان حدیث است و هم بررسی نظرات علما در مورد آن عبارات. این ویژگی باعث می‌شود که خواننده عمق روایات را درک کند و بدین وسیله اندکی با ژرفای مقامات حضرت زهرا (س) آشنا شود.
ماده نطفه بهشتی آن حضرت موضوع ده حدیث در فصل دوم است که بیانگر آثار خوردن سیب و یا رطب بهشتی توسط پیامبر (ص) است که اولین ماده خلقت مادی حضرت زهرا (س) گردید.
فصل‌های سوم تا ششم مجموعه احادیثی درباره حضرت خدیجه کبری مادر فاطمه زهرا (س)، کیفیت ولادت آن حضرت، و همچنین ذکر تحقیقات و احادیثی درباره نام‌ها، کنیه‌ها و القاب و خصیصه‌های ایشان است آن گونه که هر یک از این کلمات و خصیصه‌ها نمایانگر صفات ویژه و منحصر به فردی است که از سوی خدای متعال در آن حضرت به ودیعه نهاده شده است.
از جمله مطالب جالب توجه، موضوع مصحف فاطمی است که مرحوم میرجهانی طی پنج حدیث و توضیحات آن بیان می‌دارد که آن حضرت مکتوبی انحصاری داشته که علوم بی نهایتی از همه آنچه مردم بدان احتیاج دارند در آن درج شده، و پس از ایشان به ارث و دست به دست به ائمه (ع) رسیده است.
شرح وقایع ازدواج حضرت زهرا و علی (ع)، برخی فضایل علی (ع) در کتب عامه، برتری حضرت زهرا (س) بر همه زنان جهان حتی مریم (س) برتری آن حضرت بر همه انبیا به جز رسول خدا (ص)، مبحث ولایت کلیه فاطمه (س)، علم بی منتها و الهی آن حضرت، مطالبی در فصل‌های هشتم یا سیزدهم است که همگی بر اساس آیات و روایات و توضیحات مؤلف بیان شده است.
فضایل و مناقب حضرت زهرا (س) آنقدر فراوان است که نمی‌توان آن را در یک کتاب جمع کرد. مرحوم میرجهانی به ذکر نُه منقبت از کتب شیعیان و پنجاه و هفت منقبت از کتب اهل سنت اکتفا کرده و دو فصل کتاب را بدان اختصاص داده است.
فصل شانزدهم توضیحات جامعی درباره آیه مودت «قل لا اسألکم علیه اجراً...» است که به ذکر هشت حدیث و توضیحات فنی و علمی و پاسخ به شبهات ابن تیمیه درباره آن پرداخته شده است.
* تشریح وقایع بعد از رحلت پیامبر در کتاب «جنة العاصمة»
یکی از مطالب مهم و سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام مبحث وقایع بعد از رحلت پیامبر (ص) است که مبحث بیعت اجباری علی (ع)، فدک و غصب آن، خطبه فدک، حزن و اندوه دردانه پیامبر (ص) بعد از این وقایع، و بالاخره شهادت آن حضرت را شامل می‌شود.
این مطالب به لحاظ اهمیت موضوع بیش از 200 صفحه از کتاب را به خود اختصاص داده است. مرحوم میرجهانی سعی کرده که تمامی مطالب را با ذکر جزئیات و توضیحات علمی و استدلالی مطرح کند. تمامی مطالب به شکل روشن توضیح داده شده و بیانگر حقایقی از تاریخ و ذکر معارفی از مقامات انحصاری فاطمه زهرا (س) است.
سبک نوشتاری این کتاب، خواننده را از جایگاه قبلی خود فراتر برده و افقی از مقامات حضرت زهرا (س) را پیش روی او قرار می دهد. مخاطب کتاب حاضر با تأملی دوباره در معلومات و یافته‌های قبلی می‌تواند نگاه ژرف‌تری به موضوع بیابد و تا اندازه‌ای خود را در ساحل دریایی بیکران معارف اهل بیت (ع) نظاره‌گر حقایق ببیند.
اگر چه برخی موضوعات و مطالب ممکن است دیرفهم باشد اما نویسنده کوشیده است با توضیحات کامل و نسبتاً غیر تخصصی خوانندگان متوسط را نیز با خود همراه کند و گوشه‌ای از احوالات و مقامات حضرت زهرا (س) را برای او تفسیر کند. در این مجموعه ارزشمند مطالبی خواهید خواند که تاکنون نشنیده و بدان نیندیشیده‌اید.
بر اساس این گزارش، کتاب «جنة العاصمة» در 804 صفحه در قطع وزیری و با جلد سلفون سخت توسط انتشارات «شمس الضحی» چاپ شده است.
تحقیقات و پاورقی‌های کتاب شامل توضیحاتی در مورد اصطلاحات فنی و علمی، و همچنین مأخذ یابی احادیث کتاب است. سید محمدحسن میرجهانی طباطبایی در بیست و پنجم آذر ماه 1371 شمسی وفات کرد و در مسجد جامع اصفهان در جوار قبر مطهر علامه مجلسی به خاک سپرده شد.
گفتنی است، علاقه‌مندان می‌توانند این کتاب را به مناسبت ایام فاطمیه با 40 درصد تخفیف تهیه کنند.
* در روزهای فریاد و آتش و خون بر بانو چه گذشت؟
از دیگر کتاب‌های انتشارات «دلیل ما» درباره حضرت زهرا (س) می‌توان به کتاب «گزارش لحظه به لحظه از شهادت حضرت زهرا (س)»، اشاره کرد که توسط «محمدرضا انصاری» نوشته شده است.
برای بازخوانی ماجراهای روزهای سیاه تاریخ پرونده‌ای عظیم گشوده شده است. کتاب «گزارش لحظه به لحظه از شهادت حضرت زهرا علیها السلام» با قلمی شیوا سعی می‌کند نکات تازه و ناگفته‌ای از وقایع ایام بعد از شهادت پیامبر (ص) تا شهادت حضرت زهرا (س) را بیان کند.
در بخش اول کتاب، پیشگویی‌هایی از شهادت بانوی بانوان ذکر شده است که در صفحه‌ای از آن می‌خوانیم: سال‌ها قبل از هجوم و در و دیوار و پهلو و شهادت، از سوی پروردگار به رسولش خبر داده شد: (یا محمد، دخترت را در حال بارداری می‌زنند... و فرزندش را می‌کشند... با همان ضربات به شهادت خواهد رسید).
* خانه وحی و تهدید!!
در بخش‌های بعدی کتاب، سیر ماجرا آغاز می‌شود و بیانگر این است که غاصبان خلافت در راه اهداف خود از هیچ کاری فروگذاری نبودند. آنان در عوض تسلیت و دلداری به علی و فاطمه (س) که در فقدان پیامبر (ص) عزادار بودند، در صدد تهدید برآمدند! نه یک بار بلکه چندین بار! اقدام به غصب فدک نیز گوشه‌ای از کارهای ایشان بود.
فصل مهم کتاب «گزارش لحظه به لحظه از ماجرای شهادت حضرت زهرا علیها السلام»، به ریزترین نکات و ماجراهای لحظات سخت هجوم پرداخته است. در بخش سوم صحنه‌هایی از جمع شدن دشمنان بر در خانه اهل بیت (ع) ترسیم شده است. همان دری که پیامبر (ص) به احترام در برابرش می‌ایستاد با لگد آنان می‌لرزید! انگار میدان جنگ برپا شده و مردان شمشیر به دست با فریادها و عربده‌ها در پی حریف بودند.
مردم مدینه مهر سکوت بر لب و دست‌ها زده و همه نظاره‌گر بودند و اندکی با چشمانی اشکبار. صداها بالا رفت و آن چیزی که نباید می‌شد، رخ داد.
ناله (یا ابتاه) شهر را زیر و رو کرد و در گوش ابدیت پیچید که همه بدانند روزی دختر رسول خدا را در شهر رسول خدا پشت در خانه وصی رسول خدا به شهادت رساندند! همان‌هایی که خود را اصحاب رسول خدا می‌خواندند!!
* فاطمه حق گریه ندارد، حتی در بیت الاحزان!
در بخش چهارم، پنجم و ششم این کتاب سعی شده به طور خلاصه ماجراهای روزهای بیماری حضرت زهرا (س) و رویارویی آن حضرت با دشمنان در آن روزها بیان شود.
گریه‌های فاطمه (س) در بیت الاحزان و تخریب آن مکان، احتجاج و خطبه فدکیه، وصیت‌های بانو، فضای غمبار خانه و اشک‌های کودکان فاطمه (س) و ماجراهای آخرین روز زندگی سیده النساء وقایعی از این سه بخش است.
فصل هفتم و هشتم کتاب روایت‌گر عروج روح ملکوتی فاطمه (س) به آسمان‌ها است که با استقبال پیامبر (ص) و پیامبران انجام شد. دشمنان با شنیدن خبر شهادت، بلافاصله توطئه‌های مختلفی برای حضور در مراسم بانو تدارک دیدند که با اقدامات و عکس‌العمل‌های امیرالمؤمنین (ع) خنثی شد. شب و تاریکی و نور شعله شاخه درخت خرما و غسل و کفن و دفن مادر پهلو شکسته و چهار یتیم، اوج مظلومیت اهل بیت (ع) را نمایان می‌کند.
کتاب «گزارش لحظه به لحظه از ماجرای شهادت حضرت زهرا (س)» با ورود به بازار نشر در کمتر از دو ماه به چاپ پنجم و تیراژ بیش از بیست هزار جلد رسید. قلم ساده و روان و جامعیت کتاب در خصوص شهادت حضرت زهرا (س) باعث شده تا مخاطبان به راحتی با متن کتاب ارتباط برقرار کنند.
این کتاب شانزدهمین جلد از مجموعه بیست و یک جلدی «گزارش لحظه به لحظه» است که توسط انتشارات «دلیل ما» عرضه شده است.
* یا علی، اکنون هنگام فراق من و توست
در بخشی از کتاب «گزارش لحظه به لحظه از ماجرای شهادت حضرت زهرا علیها السلام»، آمده است: روز سوم جمادی الثانی امیرالمؤمنین (ع) وارد خانه شد و دید حضرت زهرا (س) پس از مدت‌ها که نمی‌توانست کار خانه را انجام دهد، آن روز خمیری آماده کرده تا نان بپزد و ظرف آبی آماده کرد تا موهای حسنین (ع) و لباس‌هایشان را بشوید.
امیرالمؤمنین (ع) با تعجب از آن چه می‌دید علت را پرسید و حضرت در حالی که اشک بر صورتش جاری بود، فرمود: یا علی، اکنون هنگام فراق من و توست. دیشب در خواب پدرم را دیدم که در مکانی بلند ایستاده و به راست و چپ می‌نگرد و گویا منتظر کسی است.
عرض کردم: پدر رفتی و مرا تنها و بی کس گذاشتی؟ شب و روز و هر ساعت بر تو گریه می‌کنم و از هیچ غذایی لذت نمی‌برم و خواب راحت ندارم.
فرمود: فاطمه جان، من اینجا منتظر تو ایستاده‌ام، چرا که مدت فراق زیاد شده و شب‌های انتظار و غم پایان یافته و ارتحال نزدیک شده است. دخترم فردا شب هنگام رسیدن تو به من است. با دیدن این خواب یقین کردم که فردا شب از نزد تو خواهم رفت.
این خمیر را برای نان امروز آماده کرده‌ام و با این آب می‌خواهم موهای فرزندانم را بشویم؛ چرا که تو فردا مشغول غسل و کفن و دفن من هستی و می‌ترسم فرزندانم گرسنه بمانند و سرهایشان غبارآلود بماند و لباس‌هایشان تمیز نباشد.
این کتاب از سوی انتشارات «دلیل ما»، به مناسبت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) با تخفیف ویژه 40 درصد به علاقه‌مندان عرضه می‌شود.
منبع : فارس
انتهای پیام/
