ارومیه؛ ایستاده بر تاریخی سه هزار ساله + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، اُرومیه یکی از شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان غربی است.

جمعیت این شهرستان حدود یک میلیون نفر است، واژهٔ ارومیه از ترکیب دو واژه آشوری اور (شهر) ‌میه (آب) تشکیل شده‌است. ارومیه به صورت اورمو، اورومیه و اورمیه تلفظ می‌شود.

با آمدن حکومت پهلوی و سلطنت رضاشاه این محل به رضائیه تغییر نام داد و بعد از انقلاب اسلامی دوباره به نام ارومیه برگشت.

جغرافیا

ارومیه در جلگهٔ گسترده و سرسبزی به درازای 70 کیلومتر و به پهنای 30 کیلومتر واقع شده که اطراف آن تا کیلومترها پوشیده از باغات انگور و سیب و کشتزار است.

دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه مارمیشو در غرب این شهر قرار دارد.

این شهر به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا، یکی از شهرهای گردشگری ایران محسوب می‌شود. بلندی ارومیه از سطح دریا 1332 متر است.

مردمان ارومیه

بیشترین جمعیت شهر ارومیه را ترک‌های آذری و کردها و نیز اقلیتی از آشوری‌ها و ارمنی‌ها تشکیل می‌دهند. ترکیب جمعیتی این شهر همان طور که در ادامه آمده‌ ‌در زمان شاه عباس صفوی تغییر یافته‌ است.

طبق یک مطالعه دیگر از ترکیب قومی خانوارهای نمونه و مورد بررسی در سطح شهر ارومیه که حدود سال 1379 انجام گرفت، نشان می‌دهد که ترک زبانان 85.7 درصد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده و کردزبان‌ها حدود 10.5 درصد بوده‌اند.

در این آمارگیری نمونه‌ای درصد آشوری‌ها، فارس‌زبان‌ها و ارمنی‌ها در شهر ارومیه به ترتیب 1.7، 1.6 و 0.5 بود.

اکثر مردم آذری ارومیه شیعه مذهب هستند ولی تعداد زیادی آذری‌های سنی حنفی و شافعی مذهب نیز در داخل شهر و در بیش از 25 روستا از جمله، بالو، قولنجی، کهریز، گل‏تپه، گجین و ولینده زندگی می‌کنند.

‌مناطق دیدنی

مجتمع تفریحی چی‌چست، پارک جنگلی ارومیه، بند، کوه «سیرداغ»، دریاچه ارومیه، دریاچه مارمیشو، دره قاسملو، مجتمع تجاری تفریحی باری، مسجد جامع، بنای سه گنبد، پل شهید کلانتری، آبشار سولوک, جاده امامزاده، خیابان شیخ تپه و بسیاری دیگر از اماکن و تفرجگاهها در ایام نوروز پذیرای گردشگران است.

سوغات

امروزه حلوا گردویی، نقل، عرق بیدمشک از رهاوردهای ارومیه هستند.

کشاورزی

انگور و سیب از عمده محصولات کشاورزی شهر ارومیه است. گردو، تخمه آفتابگردان و کدو، هلو، زردآلو، شلیل، سیب، گیلاس سایرمحصولات کشاورزی ارومیه را شامل می شوند.

ترابری

فاصله ارومیه تا تهران در صورت عبور از پل شهید کلانتری یا همان پل میان‌گذر دریاچه ارومیه 780کیلومتر است.

فاصله ارومیه تا تبریز 135 کیلومتر است. همچنین شهر ارومیه دارای فرودگاه فعال بین‌المللی بوده که به تازگی به نام سردار دلاور آذربایجان شهید مهدی باکری تغییر نام یافته است.

پروازهای داخلی فرودگاه ارومیه به تهران و مشهد و پرواز خارجی به ترکیه، عربستان و دبی دایر است. استان آذربایجان غربی با سه کشور ترکیه، عراق و آذربایجان همسایه است و کنسولگری ترکیه در این شهر مشغول فعالیت است.

تعداد خودرو در ارومیه به ازای هر هزار نفر 80 دستگاه است که این رقم در تهران 60 دستگاه است.

اولین‌های ارومیه

ارومیه به عنوان شهر دارای اولین بیمارستان به شیوه نوین، اولین مرکز آموزش پزشکی، اولین مدرسه به شیوه نوین، اولین شبکه تلویزیون محلی، اولین نشریه محلی در ایران، پایتخت والیبال ایران، دومین شهر پرترافیک ایران شناخته می‌شود.

القاب ارومیه

دارالنشاط، پاریس ایران، شهر آب، شهر ادیان، مذاهب و اقوام از القاب ارومیه است.

‌مقابر اسماعیل آقا قلعه سی

در حدود 20 الی 25 کیلومتری و در کنار روستای تمتمان قرار دارد مقابر اسماعیل آقا قلعه سی که در کنار قلعه ای به همین نام واقع شده مقابر روستای تمتان که مقابر اسماعیل آقا قلعه سی نیز خوانده می شود پشت کوه نازلو قرار دارد.

مقابر عبارتند از سه مقبره قدیمی  و یک سردابه و یک قبرستان قدیمی مقابر مربوط به دوره صفویه اند که یکی از آنها دارای تاریخ 1110 هجری قمری است، به نظر می آید قبور متعلق به کشته شدگان جنگهای متوالی ایران و عثمانی در زمان صفویه و اغتشاشات محلی آن دوره بوده  دلیل ان نیز سنگ نوشته روی سنگ قبرهای آن است.

حیران خانم قالاسی (قلعه حیران خانم)

حیران خانم قالاسی (قلعه حیران) خانم واقع در روستای قزل خنئیه در 17 کیلومتری ارومیه به سمت جاده سلماس واقع است که این قلعه تاریخی این قلعه تاریخی به احتمال زیاد توسط  پدرش کریم خان کنگرلوی دنبلی ساخته شده، حاکمان خوی دوره قاجار از خاندان دنبلیان ترک زبان بودند که قسمتی از آنها سران سپاه عباس میرزا را تشکیل می دادند، قدمت قلعه با توجه با زمان زندگی (حیران خانم) مربوط به اوایل دوره قاجار می شود که چندین بار هم مرمت شده است.

حمام داش آغل

واقع در روستای داش آغل در سمت جاده مهاباد است این حمام در دوره قاجار ساخته شده و به همراه کهریزها این روستا بانی آن را به آقاخان امیرتومان یکی از خان های بزرگ شهر اورمیه که محال دول را در دست داشته نسبت می دهند.

مسجد روستای خانشان

یکی از مساجد تاریخی روستاهای اورمیه، مسجد روستای خانشان است روستای خانشان در 40 کیلومتری اورمیه و در نزدیکی سواحل دریاچه اورمیه واقع شده نزدیکی این روستا با سه روستای سپورغان و موش آباد و حصاربابا گنجه، از نظر تاریخی به این منطقه اهمیت خاصی  داده. مسجد روستای خانشان از لحاظ قدمت مربوط به دوره قاجار است و نیز با توجه به نمای ورودی و طاق قوس های رومی آن، که یکی از ویژگی های معماری دوره قاجار است این بنا را درمیان بناهای مذهبی اسلامی در منطقه ی اطراف شهر اورمیه بارز کرده و این نوع معماری فقط اختصاص به مسجد این روستا دارد.

داخل مسجد خانشان مانند تمامی مساجد منطقه شمالغرب ایران از نوع تیر چوبی است و با تیر‌های چوبی سقف آن نگه داشته می‌شود. همچنین این مسجد دارای شبستان‌های زنانه و مردانه و طبقه دوم آن به صورت ایوان است. امروزه نمای مسجد را با گچ پوشانده‌اند نمای اصلی این مسجد با نمای آجرکاری، آجرهای قدیمی مربع شکل است.

قلعه اربابی قهرمانلو

واقع در روستای قهرمانلوی سفلی در حدود 15 کیلومتری شهر اورمیه یکی از بناهای قدیمی و تاریخی شهر اورمیه است، بنا در زمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و به عنوان قلعه اربابی از آن استفاده می‌شده است.

از رویداد‌های مهم و تاریخی این بنا می‌توان به پناه بردن مردم روستاهای اطراف اورمیه به این قلعه در زمان فجایع جیلولوق و به توپ بسته‌شدن و انهدام آن توسط جیلوها اشاره کرد بنای مذکور تا 20 سال قبل به همان صورت باقی بود که بعدها توسط یکی از اهالی این روستا به این صورت تخریب می شود. هم‌اکنون نیز خرابه‌های این قلعه در روستای قهرمانلو باقی است.

قلعه بدلبو (بدربو) اورمیه

یکی از قلعه‌های مشهور شهر اورمیه که در 14 کیلومتری شهر ارومیه به سمت جاده سرو واقع شده است به احتمال زیاد قلعه به خاطر جلوگیری از اشرار در دوره حکمرانی شجاع الدوله(ناصرالدین شاه) ساخته شده و چند سال ساخت آن طول کشیده ودر دوره حکومت اقبال الدوله حکمران اورمیه و برادر شجاع الدوله آماده استفاده بوده است، تعدد قوس‌های این مجموعه آن را در میان بناهای آذربایجان غربی بارز می‌کند.

حصار و قلعه تاریخی داغ عسگرآباد

از بناهای تاریخی واقعا جالب و زیبای اورمیه است که در در جاده اورمیه به طرف سلماس واقع شده است و پس از عبور از نوشین‌شهر ‌از سمت چپ جاده‌ای منتهی به این روستا می‌شود این قلعه تاریخی شاهد رویداد های تاریخی از جمله حمله قوای مسلحه جیلو و حمله شیخ عبیداله بود است هنوز هم می توان بر پیکره برجهای آن اثرات گلوله و توپ را مشاهده کرد این قلعه تاریخی از مصالحی چون خشت و سنگ ساخته شده است نوع شکل گیری این برج‌ها و باروآن به دور روستا مذکور و با اهداف حفاظت روستا از حملات بیگانگان بوده ‌قدمت این قلعه تاریخی به دوره قاجاریه می رسد.

محله علی شهید

خانه زیر در محله علی شهید قرار دارد و از خانه‌های قدیمی شهر است که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد و نیز دارای حیاطی بزرگ است پنجره‌های آن ساده است و در طرفین اطاق‌هایی دارد در وسط این اطاق ها شاه‌نشین نسبتاً بزرگی قرار دارد محله علی شهید از محله های قدیمی شهر اورمیه است که درای حمام و مسجدی زیبا وقدیمی به همین نام است.

حمام مذبور چند سال پیش تخریب شد و یکی از زیباترین حمام های شهر است. مسجد علی شهید نیزپس از مسجد مناره از مساجد زیبای تاریخی شهر است.

ساختمان میرزا آقا اتحادیه

از خانه‌های قدیمی اورمیه که باقی است ساختمان اتحادیه نام دارد این خانه قدیمی یکی از زیباترین خانه های قدیمی شهر اورمیه است که نسبتا هم سالم مانده است این خانه قدیمی واقع در خیابان اقبال الدوله کوی نارون و در میان ساختمان نوساز قرار دارد قدمت این خانه طبق کاشیکاری که قبل موجود بود1320 ه.ق بوده که قسمتی از این کاشیکاری ها ریخته وخراب شده است بنا قبلا متعلق به میرزا آقااتحادیه از تجار معروف شهر بود که حمام به همین نام هم باقی است که وی ساخته است.

‌موقعیت حمام قراچه (حمام قائم)

این حمام قدیمی که قدمتش به دوره قاجاریه می‌رسد، یکی از حمام‌های قدیمی است که در حال حاضر نیز دایر است این حمام به نام حمام قائم شهرت دارد.

‌انتهای پیام/ آ