آشنایی با میربزرگ موسس شیعه اثنی عشری در مازندران+ تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از آمل، آمل یکی از شهرستان‌های بزرگ و شناخته شده مازندران است که بدلیل وجود آثارهای بجا مانده و کشف شده از سوی باستان‌شناسان و دیرینه‌شناسان دارای قدمت دیرینه تاریخی و پیشنیه فرهنگی قبل از اسلام است.

این شهرستان به عنوان نخستین سرزمین حکومت علویان در تبرستان معرف همه تاریخ‌نگاران است و با ظهور این حکومت از دیرباز مورد رشد و نمو بسیاری از علما، مفاعر، مفسران و دانشمندان دینی، علمی، فقه، اخلاق و فلسفه شد.

این سرزمین را از دیرباز زادگاه فیلسوفان، علما، ریاضیدانان، منجمان، محدثان، مفسران و پزشکان مشهور در سطح جهان نظیر علامه حسن‌زاده آملی، علامه جوادی آملی، امام محمد بن جریر طبری، حاج ملا علی کنی، آیت‌الله حاج میرزا هاشم آملی، علامه شیخ محمد تقی آملی، حکیم امام فخر رازی، محمد بن جریر رستم طبری، علامه عماد الدین طبری، ابو سهل کوهی، چراغ علی فطرت، سرعت مازندرانی، زمانی آملی، حکیم ابن قاص طبری، ابراهیم سعید العلما و.... بوده است.

علمایی که بقعه و اماکن متبرکه آنها در جای جای این شهرستان وجود داشته و مورد توجه و بازدید بسیاری از مردم کشور ما است. یکی از این علمای بزرگ و موسس حکومت شیعه اثنی عشری در تبرستان سیدمیرقوام‌الدین مرعشی ملقب به میربزرگ بوده که امروز به عنوان موزه شهدا در استان مازندران معرفی و به ثبت رسیده است.

سیدمیرقوام‌الدین مرعشی موسس تشیع دوازه‌امامی در تبرستان

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد شهرستان آمل با اشاره به زندگی‌نامه میرقوام‌الدین مرعشی، وی را از بزرگان سادات مرعشی و مؤسس دودمان مرعشیان تبرستان بیان و عنوان کرد: وی از نوادگان شخصی به نام علی‌المرعش بوده که شجره‌اش با چهار نسل به زین‌العابدین می‌رسد.

محمد محمدی با اعلام اینکه ایدئولوژی قیام وی، شیعه اثنی عشری بود که با الهام‌گیری از تعالیم مذهبی و سیاسی رهبران مذهبی سربداران توانست از آن به عنوان مکتبی برای قیام خود استفاده کند، افزود: قوام‌الدین مرعشی از مقیمان قریهٔ مرزنگو دابو آمل بوده که تحصیلات ابتدایی علوم دینی را در همان‌جا گذراند و جهت تکمیل تحصیلاتش به خراسان مهاجرت نمود و در مشهد مقیم شد.

وی افزود: نخستین سفر قوام‌الدین به خراسان با قتل شیخ حسن جوری و طرح جانشینی عزالدین‌سوغندی مقارن بوده‌ و در میان رقابت‌های شمس‌الدین علی و عزالدین‌سوغندی، سید قوام‌الدین به نزد عزالدین‌سوغندی می‌رفت و در همین ایام نیز اربعینی را نزد سوغندی گذراند.

محمدی ادامه داد: سید قوام‌الدین با توجه به گرایش‌های دوازده‌امامی سربداران که هاله‌ای از تصوف را دربرداشت، تحت تأثیر آنان قرارگرفت و مرید سوغندی شد. چنانچه برخی از منابع وی را فرزند سوغندی معرفی کرده‌اند. قوام‌الدین چند بار به خراسان مسافرت کرده و دوباره به آمل بازمی‌گشت. سرانجام عزالدین سوغندی تصمیم گرفت که خراسان را ترک کند و بنابراین به همراه قوام‌الدین راهی تبرستان شد و در همین سفر بود که جانش را از دست داد.

وی اضافه کرد: پس از بازگشت سید قوام‌الدین به تبرستان، کیاافرسیاب چلاوی که به تازگی واپسین اسپهبد باوندی را به قتل رسانده بود، به وی اقتدا کرد تا رقیبانش وی را مردی بدون شریعت معرفی نکنند.

وی با بیان اینکه پس از مدتی کیاافرسیاب با عده‌ای از علما به مشورت نشسته و نتیجهٔ این مشاوره با جمعی از فقها و علمای آمل که بر قوام‌الدین حسادت می‌ورزیدند، این بود که جهت جلوگیری از اختلال در امور ملک و مال، افراسیاب را به اجتناب از روش سید و تشکیل محکمه‌ای برای وادار کردن قوام‌الدین به دست کشیدن از بدعت درویشی ترغیب کردند، تصریح کرد: سپس قوام‌الدین را در بازار آمل بازداشت و محبوس کردند که پس از حبس سید قوام‌الدین، کیاافراسیاب با چندتن از افراد خاندان آل‌جلال صلح و درخواست مشاوره با آنان را صادر کرد و این موضوع نشان می‌دهد قوام‌الدین هواداران بسیاری یافته‌بود که کیاافراسیاب را مجبور به صلح با دشمنان پیشینش کرد.

شیخ علی گیلانی، مرگ میربزرگ 781هجری و یا ظهیرالدین مرعشی، در کتاب تاریخ تبرستان و مازندران و رویان، این اتفاق را در سال 781 یا 782ه‍ ق ذکر می‌کنند ولی در همین کتاب چندبار در وقایع سال‌های 782 و 783ه‍ ق به این موضوع اشاره شده‌ است که سید رضی‌الدین و فخرالدین شرح لشکرکشی‌هایشان را به شکل فتح‌نامه برای میربزرگ می‌فرستادند.

میربزرگ با سابقهٔ 20 سال حکومت و حدود 70 سال سن، به بستر بیماری افتاده بود که به گفتهٔ ظهیرالدین، وی در بارفروش‌ده به «مرض طاری» دچار شد و پس از مرگ میربزرگ، پیروان و هوادارانش، پیکر او را از بارفروش‌ده به آمل منتقل کرده و در همانجا دفنش کردند. سپس بر مقبره‌اش گنبدی ساختند که اتمام آن را در سال 814 هجری ذکر کردند.

ساخت بقعه میربزرگ با تاریخ فوتش یکی است

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمل نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم در آمل با بیان اینکه ساختمان اصلی بقعه میربزرگ متعلق به قرن هشتم هجری قمری است که با طرحی چهار ضلعی ساخته شده،  افزود: ساختمان کنونی آن به قرن یازدهم هجری و دوره صفوی مربوط است.

محمدرضا شیدفر با تاکید براینکه بقعه از نظر ویژگی‌های معماری، تزئینات، کاشی‌کاری نماها و خصوصاً سر در ورودی، اهمیت تاریخی دارد، افزود: این بقعه صندوق چوبی نفیسی داشت که در اثر آتش سوزی نابود شد و تنها چهار چوب آن باقی مانده‌ است.

وی با اشاره به اینکه بر روی این چارچوب تاریخ 1033 هجری قمری حک شده ‌است، تصریح کرد: بنای فعلی بقعه در دو طبقه ساخته که با توجه به کثرت اتاق‌ها و شیوهٔ معماری، به احتمال قریب به یقین به عنوان مدرسه، خانقاه، مسجد و غیره مورد استفاده قرار می‌گرفت.

شیدفر یکی از شگفتی‌های ساخت این بنا در دوره صفویه مساحت بقعه با تاریخ فوت این اندیشمند عنوان و مطرح کرد: این بقعه با توجه به کاشی‌های منقوشی دوره صفویه به مانند بسیاری از آثار آن دوران با تفکر هندسی بنا شد.

وی ادامه داد: هم‌اکنون بقعه متبرکه میربزرگ به عنوان موزه شهدا در کنار مصلی بزرگ قدس آمل مورد بازدید بسیاری از مسافران و گردشگران در روزهای تعطیل قرار می‌گیرد.

برگزاری نخستین کنگره ملی موسس شیعه اثنی عشری تبرستان

امام جمعه شهر دابوودشت‌سر آمل نیز عنوان کرد: با توجه به اهمیت این عالم اندیشمند در راه‌اندازی شیعه دوازده‌امامی در تبرستان در دیدار با علامه بزرگوار آیت‌الله جوادی آملی بر برگزاری همایش و یا کنگره ملی این عالم ربانی رایزنی‌های لازم انجام شده که در نهایت تصمیم بر برگزاری کنگره ملی سیدمیرقوام‌الدین مرعشی در این شهرستان گرفته شد.

حجت‌الاسلام مهدی تقی‌زاده با تاکید براینکه علمای دینی و مذهبی آمل چون ناصر کبیر و میربزرگ نقش ارزنده‌ای در گسترش دین اسلام بین مردم این استان داشته‌اند، افزود: این شهرستان با وجود این علمای بزرگ باید با برگزاری همایش و کنگره‌های ملی و بین‌المللی به شناساندن آنها به مردم پرداخت.

وی ادامه داد: برای برگزاری کنگره ملی سیدمیرقوام‌الدین مرعشی یکی از بزرگان سادات مرعشی‌ با استانداری مازندران رایزنی‌های اولیه صورت گرفته و به میزبانی شهرستان آمل این کنگره بزودی در این شهرستان با حضور علمای دینی، دانشمندان و فاضلان مذهبی داخلی و خارجی برگزار می‌شود.

معاون فرماندار ویژه آمل، برگزاری زمان این کنگره ملی را در روز 14 آبان‌ماه امسال همزمان با روز مازندران پیشنهاد داد و گفت: با توجه به اینکه شهرستان آمل به عنوان نخستین سرزمین حکومت علویان در تبرستان در این روز موجب معرفی موسس حکومت تشیع دوازه‌امامی در این سرزمین به مردم استان نیز می‌شود.

سیدجعفر رسولی با اعلام اینکه آمل برای برگزاری هرگونه کنگره و همایش ملی و بین‌المللی علما و دانشمندان دینی و مذهبی آمادگی کامل دارد و از آن استقبال می‌کند، افزود: وجود هر یک از این علما، پیشینه تاریخ مذهبی و دینی را نشان می‌دهند که برای معرفی این افراد صداوسیما باید زندگی‌نامه آنها را به روایت فیلم و مستند پخش کند.  

گزارش از کبریا مقدس

انتهای پیام/ ی