توافق هسته‌‌ای چه کسانی را بیشتر نگران کرد؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم، پایگاه اینترنتی روزنامه رأی الیوم در مقاله‌ای با اشاره به بیانیه لوزان نوشت: بعد از 10 سال از مذاکرات؛ چارچوب توافق بین 6 کشور بزرگ جهان به رهبری آمریکا از یک سو و ایران از سوی دیگر به دست آمده و تهران در برابر تعهد به کاهش برنامه هسته‌ای خود تحریم‌های اقتصادی تحمیل شده بر ضد این کشور را لغو کرد.

به نوشته این روزنامه، این روند به پایان درگیری‌های 13 ساله در این زمینه منجر شد و مرحله‌ای جدید در مناسبات بین 2 طرف ایجاد کرد. چارچوب توافقی که قرار است در ژوئن آینده امضا شود ، برای طرفین الزام‌آور نخواهد بود و قابلیت لغو یا کنار گذاشته شدن را دارد، این بیانیه همچنین برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نکرد، بلکه تنها آن را کندتر کرد و محدودیت‌هایی برای آن ایجاد نمود.

دو طرفی که بیشترین نگرانی را از این توافق دارند، اسرائیل و عربستان سعودی هستند. منبع نگرانی آن‌ها نیز واحد و مشترک است و در این نکته نهفته است که لغو محاصره اقتصادی ایران آزادی عمل بیشتری به این کشور می‌دهد و حمایت آن از کشورها و جنبش‌های حامی خود در سوریه ، عراق ، لبنان و یمن را در ابعاد مالی و تسلیحاتی بیشتر می‌کند، به این ترتیب نفوذ ایران در این کشورها بیشتر می‌شود. از دیدگاه این 2 طرف در حالی که ایران با وجود محاصره گسترده اقتصادی در این 4 کشور بعلاوه بحرین نفوذ زیادی برای خود دست و پا کرده است، بعد از توقف تحریم‌ها این نفوذ گسترده ‌تر خواهد شد.

بنابراین گزارش باید به این نکته اذعان کرد که توانمندی‌های مذاکراتی ایران تأثیر خود را در طول دوره های سابق گفتگوها گذاشته است و بیشتر مطالبات ایرانی‌ها را محقق کرده که مهم‌ترین آن‌ها لغو تحریم‌ها و به رسمیت شناختن حق تهران در استفاده از برنامه صلح‌ آمیز هسته‌ای است، این در حالی است که آمریکا از روز اول مذاکرات با این موارد مخالف بود، اما طرف ایرانی قدرت بالای خود در مذاکرات در زمینه جزئی‌ترین مسائل و پایداری در برابر تهدیدات به آغاز جنگ را تا دقایق پایانی اثبات کرد.

ایران بعد از این که موفق به حفظ تمامی سانتریفیوژها و تأسیسات هسته‌ای خود شد و اعتراف بین‌المللی در حق خود در دستیابی به 300 کیلوگرم از اورانیوم غنی شده و حق غنی سازی اورانیوم به میزان 3.6 درصد را به دست آورد، بر روی عامل وقت حساب کرد. به این معنا که شرایط بین‌المللی ممکن است در زمان رسیدن به توافق که تا 15 سال به طول انجامید، تغییر کند.

بنیامین نتانیاهو بزرگ ‌ترین بازنده این توافق بود، چرا که استراتژی خود را در طول 6 سال گذشته در استفاده از گزینه نظامی برای تخریب پروژه هسته‌ای ایران و بسیج کردن جهان غرب بر ضد این کشور بنا کرده بود. آمریکا نیز به صورت ویژه در پشت این استراتژی قرار داشت و سعی می‌کرد از این طریق با یک تیر دو نشان بزند. اول اینکه پروژه هسته‌ای و ایران را ویران نماید و دوم اینکه شاخه وابسته به ایران در لبنان را که شامل حزب‌الله می‌شود، را از بین ببرد.

نتانیاهو به تنهایی نمی‌تواند به ایران حمله نظامی کند، بعد از رسیدن به این توافق با کشورهای بزرگ، اگر نگوییم مأموریت وی غیرممکن می‌شود، باید گفت که این مأموریت بسیار سخت خواهد بود، وی چگونه می‌تواند به دولتی که توافق تاریخی متضمن مسالمت‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای اش امضا کرده، حمله کند.
محور سعودی و کشورهای خلیج فارس نیز بازنده این بیانیه بود، چرا که احساس کرد که آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین متحدش، آن را فریب داده و در پشت پرده با ایران ائتلاف کرده است و آن را در برابر ایران قوی در ابعاد سیاسی و منطقه ای تنها گذاشته است.

ماهیت اقدامات بازنده های لوزان

پاسخ قطعی دادن به سؤال در مورد نحوه اقدامات طرف‌های بازنده در بیانیه لوزان مشکل است، البته هم‌گرایی بین این طرف‌ها بعید نیست، اما این هم‌گرایی در صورت تحقق به نفع ایران خواهد بود. مسابقه تسلیحات هسته‌ای نیز در این صورت جایز است اما به زمان طولانی و تجربه علمی گسترده و ائتلاف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای نیاز دارد. به نظر می‌رسد مسائل مطرح شده در مورد خرید بمب هسته‌ای از پاکستان و دیگر کشورها نیز تنها یک اظهار نظر و برگی برای تهدید است. البته این در حالی است که ایران سلاح هسته‌ای در اختیار ندارد.

منطقه خاورمیانه وارد مرحله جدیدی شده است و می‌توان گفت که دوره ایرانی این منطقه آغاز شده است. اولین مأموریتی که ایران باید انجام دهد ، اطمینان بخشیدن به همسایگان عرب و غیر عرب خود و رسیدن به توافق و تفاهم با آن‌ها مبتنی بر منافع دوجانبه است تا به تنش‌های کنونی قبل از رسیدن به دامنه جنگ مستقیم بعد از جنگ نیابتی موجود در منطقه پایان دهد.

رأی الیوم در پایان این مقاله نوشت: باید بگذاریم ایرانی ها برای این توافق شادی کنند، ما اعتقاد داریم که دولت های عربی باید در مورد تبریک گفتن این پیروزی به ایران ابتکار عمل را در دست بگیرند و به جای ناله و فریاد کردن به قواعد دیپلماتیک موجود احترام بگذارند و در سیاست های خود که منجر به از بین رفتن پروژه های عربی شده است، تجدید نظر کنند.

انتهای پیام/ر