نصرت بیگم امین؛ مجتهده‌ای که الگوی کسب دانش‌ برای بانوان عصر خویش شد


خبرگزاری تسنیم: بانو امین از بانوان سخت‌کوش بود که در عصر خود الگوی کسب دانش‌ در میان بانوان شد، فردی سخت‌کوش که توانست لقب اولین زن مجتهده را از آن خود کند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، وقتی نصرت بیگم امین در 4 سالگی با ذهنیت و فکر روشن مادرش برای فراگیری قرآن و خواندن و نوشتن در سال 1269 هجری شمسی به مکتب فرستاده می‌شود؛ قطعا گامی بزرگ در عرصه سوادآموزی این بانو از سوی مادرش صورت گرفته است.

به ویژه در 125 سال پیش که فضای فضای حاکم بر آن روزها به شکلی بود که خانواده‌ها سوادآموزی و کسب دانش از دختر خانواده آن هم در محیطی بیرون از خانه را جایز نمی‌دانستند.

می‌توان این بانو را با حمایت‌های پدر و مادرش نوعی الگوی بانوان در امر تحصیل در خارج از منزل دانست، روزهای خفقانی که تنها کسب دانش برای مردان جایز بود.

نصرت بیگم امین مراحل تحصیل علم را نزد استادان و عالمانی هم‌چون شیخ ابوالقاسم زفره‏‌ای، حسین نظام‏ الدین کچویی، سید ابوالقاسم دهکردی، میرزا علی آقا شیرازی، میر سید علی نجف ‏آبادی بهره‌های لازم را برد و پس از گذراندن تحصیل خود از محمدکاظم شیرازی و شیخ عبدالکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم، اجازه اجتهاد را دریافت کرد.

پس از آن بود که توانست لقب نخستین زن مجتهده را به نام خود ثبت کند، عنوانی که هنوز پس از آن بانویی این لقب را دریافت نکرده است.

علاقه‌مندی این بانو در راستای علم‌اندوزی و کسب دانش به قدری بوده که استاد خود را از رفتارهای خود متعجب می‌کند، به گونه‌ای که آیت‌الله نجف آبادی در روایات و خاطرات ثبت شده خود نقل کرده است دو فرزند کوچک بانو امین به فاصله چند روز فوت کردند و به همین دلیل استاد 3 سه روز کلاس درس را به دلیل ادای احترام با این بانو تعطیل می‎کند.

روز چهارم بانو امین، علت تعطیلی درس را سوال می‌کند؛ آیت‌الله نجف آبادی نیز دلیل تعطیل نمودن کلاس را توضیح می‎دهد و می‌گوید من شرمم می‎شود که فرزند‌تان تازه از دنیا رفته برای درس بیایم و بانو امین پاسخ می‌دهد: "من پیش خدا شرمم می‌شود که 3 روز است چیزی نخوانده‎ام، خدا یک چیزی به من داد خودش هم گرفت."

بانو منانی نیز که از شاگردان مکتب بانوی امین است در یکی از برنامه‌های ضیافت از شبکه قرآن و معارف به ویژگی‌های بانو امین می‌پردازد و می‌گوید: بانو امین در کنار دانش، مسائل خانواده برایشان اصل بود و مدیریت چگونه زیستن را به ما آموزش می‌دادند و می‌گفتند اگر می‌خواهید در مسائل علمی‌تان موفق باشید باید روی خانواده مراقبت داشته باشید، وی با همسرشان بسیار صمیمی و عاطفی و نسبت به تربیت فرزند بسیار عنایت داشتند.

شاگرد بانو امین ادامه داد: بانو امین در کتاب روش خوشبختی شان به زیبایی سبک زندگی اسلامی ایرانی را مطرح کرده‌اند، ایشان به دانشجو فقط دانش یاد نمی‌دادند بلکه روی روح و جان دانشجو تأثیر می‌گذاشت و تلاش داشتند تا مدل چگونه زیستن را به دانشجو بیاموزند.

آنچه به نقل از این بانو می‌گویند این است که مرتبه علمی او به قدری بوده که آیت‌الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی، از خانم امین، درخواست اجازه روایت کرده است.

اما این بانوی پرهیزگار در کنار تحصیل خود از آنجائی که بدعت‌گذار تحصیل زن در امر دانش در زمان خود در بیرون از منزل بوده، برای دختران و بانوان دیگر شرایط و فضایی را فراهم کرد تا دیگر بانوان شهر نیز به امر انش و کسب آن روی آورند.

بنابراین این بانوی مجتهده حوزه‌ای به نام "مکتب فاطمه(س)" ویژه‌ی بانوان تاسیس کرد که در آن، به تدریس رشته‌های فقه، اصول، حکمت، عرفان، فلسفه ‌پرداخت و حدود 600 تا 1000 شاگرد را جذب کرد.

نکته جالب اینکه این بانوی مجتهده از بانوان و شاگردان خود در برای کسب علم هزینه‌ای دریافت نمی‌کرده و تمام شاگردان علم‌اندوزیو سوادآموزی را به صوت رایگان فرا گرفته‌اند.

این بانو شاگردانی هم‌چون زینت السادات همایونی، عفت الزمان امین، بتول غازی، بتول عسکری، ربابه الهی، زهرا چوب چینی، صدیقه حکیمیان، فخرالسادات قلمکاریان، محبوبه گلستانیان، بدرالسادات مدرس خاتون آبادی را به جامعه دینی و مذهبی ایران تحویل داده‌اند.

مدیر مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد نیز بر این نکته تاکید دارد و در این‌باره به تسنیم گفت: در تخت فولاد اصفهان بانوانی سخت‌کوش و تاثیرگذار در جامعه و جهان تشیع آرمیده‌اند که یکی از آنها بانو امین است.

حجت‌الاسلام منوچهر مهروی‌پور افزود: بانوانی همچون بانو امین و بانو زندی‌زاده از شهدای انقلاب اسلامی از بانوانی بودند که تاثیر فراوانی در عصر خود داشته و با آثاری که از خود برجای گذاشته‌اند همچنان تاثیر گذارند.

وی بیان کرد:  برخی از مدفونان از فضلا، علما و شهدای تخت فولاد از زنان فاضله، عالمه و شهیده‌ای هستند که هرکدام منشا خیر و اثر بوده و در زمان خود بسیار تأثیرگذار بودند و این اثرگذاری آنان تا به الان هم ادامه داشته و هویت ایرنیان همچون گذشته هستند.

اگر چه بانوامین در بین ما نیست اما کتاب‌ها، آثار و تالیفاتش می‌تواند راهگشای بانوان در عرصه دانش‌اندوزی، سبک زندگی باشد.

بقعه خانوادگی خاندان امین در تخت فولاد اصفهان میزبان اولین بانوی مجتهده ایران است.

انتهای پیام/ج