بازگشت دوباره آفت «دارواش» به جنگل‌های طارم + تصاویر
خبرگزاری تسنیم: در حال حاضر گیاه نیمه انگلی دارواش به علت غفلت مسئولان قسمت‌هایی از جنگل‌های طارم را آلوده کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، در حالی که گیاه نیمه انگلی دارواش بخش‌هایی از جنگل‌های شهرستان طارم را در بر گفته است، اما مسئولان شهرستانی به طور قطع از مهار کامل این گیاه نیمه انگلی در اراضی ملی خبر داده و آلودگی جنگل‌ها به دارواش را تکذیب می‌کنند.
مسئولان استانی با تاکید بر مهار کامل دارواش در جنگل‌های استان زنجان احتمال ظهور دوباره این آلودگی را داده و متذکر شده‌اند که ممکن است بذر این گیاه که در زمان پاکسازی قابل مشاهده نبوده، انتشار یافته باشد.
«دارواش» یک گیاه نیمه انگلی و یک بوته همیشه سبز فاقد ریشه بوده که روی درختان مثمر و غیرمثمر رشد کرده و آب و موادغذایی مورد نیاز خود را از گیاه میزبان گرفته و باعث نقصان رشد در آن می‌شود.
خسارت دارواش بر روی درختان میوه به ویژه سیب زیاد بوده و بر اثر شیوع این گیاه نیمه انگلی، درخت ضعیف شده و میوه دهی با مشکل مواجه می‌شود.
نحوه انتشار دارواش
بذر گیاه نیمه انگلی دارواش که به وسیله ماده چسبناکی که «ویسین» نامیده می‌شود احاطه شده و به وسیله بعضی از پرندگان منتقل شده و پس از انتقال به سطح شاخه‌ها می‌چسبد.
بذر این گیاه نیمه انگلی پس از چند ماه جوانه زده و ریشه جوان از آن خارج می‌شود که به محض خروج بلافاصله با سطح شاخه میزبان تماس حاصل میکند. در محل اتصال سلول‌های پوسته انگل طویل شده و به بافت پوسته شاخه نفوذ میکند. به تدریج این سلول‌ها به شکل آلات مکنده درآمده و سپس این سلول‌ها نمو کرده و در زیرپوست به موازات شاخه‌ها رشد میکند.
دارواش یک بوته همیشه سبز و قابل تشخیص بوده و به همین دلیل کار کنترل این گیاه نیمه انگلی آسان‌تر و دقیق‌تر است. بذر این انگل در شهریور ماه کامل شده و انتشار می‌یابد که اگر بتوان قبل از این زمان عملیات کنترل را انجام داد از گسترش انگل در آن سال جلوگیری می‌شود.
در بهار سال سوم دو برگ اولیه دارواش ظاهر می‌شود و در سال پنجم یا ششم کامل شده و تولید بذر میکند. آن قسمت از شاخه که بالاتر از نقطه آلودگی قرار دارد خشک شده و به تدریج کل درخت از بین می رود.
از سال 76 عملیات مبارزه با گیاه نیمه انگلی دارواش در منطقه قره پشتلو پایین در زنجان آغاز شده و در روستای رشیدآباد یک هزار و 500 هکتار و در سالهای 77 و 78 در روستای گلجین همجوار روستای رشیدآباد 3 هزار و 200 هکتار از مناطق آلوده به این گیاه نیمه انگلی پاکسازی شده است.
عملیات پاکسازی گیاه نیمه انگلی دارواش در سال 82 توسط نیروهای اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در روستای کله‌سر به مساحت 400 هکتار، در سال 83 در همان منطقه به سطح 500 هکتار، در سالهای 84 و 85 در روستای ابراهیم آباد به مساحت 800هکتار، و در سال 85 در منطقه چمرود شهرستان ابهر به سطحی حدود 600 هکتار عملیات کنترل مکانیکی برای نخستین بار در منطقه اجرا شده است.
در سال 87 نیز حدود 460 هکتار و در سال 88 و 89 در مجموع 620 هکتار در منطقه گیلجین عملیات پیشگیری گیاه نیمه‌انگلی انجام شد.
این گیاه نیمه انگلی در منطقه قره پشتلو و روستاهای گیلجین، کله‌سر، رشید آباد و ابراهیم آباد زنجان و منطقه چمرود در ابهر سبب خسارت به درختان زالزالک، افرا، بنه، صنوبر، بید، دیوآلبالو، پلاخور، سیب، گردو شده است.
کنترل مکانیکی و هرس تنها راه کنترل دارواش
بر اساس گفته مهدی آرمیون، رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان روش مکانیکی و هرس تنها راهکار در کنترل مستقیم گیاه نیمه انگلی دارواش بوده که عملیات کنترل باید در اواسط پائیز انجام شود.
دارواش در هر قسمتی از شاخه که باشد بایستی 10 تا 15 سانتی متر پایین‌تر از نقطه آلودگی قطع و پاکسازی شود زیرا این انگل به درون بافت میزبان ریشه دوانده و در صورت باقی ماندن این ریشک‌ها در بافت میزبان، بعد از پاکسازی دوباره جوانه زده و رشد میکند. برای پاکسازی مناطق آلوده باید از وسایلی مانند اره، دهره و قیچی باغبانی بهره برد.
روش و تکنیک مقابله با دارواش
در مورد استفاده از روش‌هایی مانند شیمیایی و بیولوژیک با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه انجام و منجر به انتشار مقالاتی شده هنوز روش قطعی برای کنترل آن بدست نیامده است.
زمان مناسب برای اجرای عملیات پاکسازی وقتی است که درختان خزان کنند. طبیعتاً پس از برگ ریزان است که انگل با توجه به همیشه سبز شدن آن به خوبی مشخص می‌شود ولی با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه استان زنجان امکان کنترل آن در این فصل وجود نداشته و اجرای عملیات پاکسازی در تیرماه و قبل از کامل شدن و انتشار بذر در شهریور ماه انجام می‌شود.
البته کنترل در این فصل در جلوگیری از انتشار بذر و گسترش آفت موثر بوده و در اجرای این طرح با استفاده از نیروی انسانی لازم نسبت به قطع و پاکسازی دارواش از روی درختان اقدام می‌شود.
به گفته رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان با توجه به اینکه یکی از اهداف اداره کل منابع طبیعی استان زنجان حفظ و حمایت از درختان جنگلی دارای بیش‌ترین تراکم به ویژه زالزالک و افرا است، در نتیجه عملیات پاکسازی با حساسیت و جدیت در مناطق هدف اجرا می‌شود.
وی بر لزوم پاکسازی کل منطقه آلوده به دارواش تاکید کرده و اهمیت درختان جنگلی موجود در منطقه را به دلیل جلوگیری از فرسایش با توجه به کوهستانی بودن منطقه و استفاده روستائیان از میوه درخت زالزالک به عنوان منبع درآمدی بحث پاکسازی جنگل‌های آلوده به دارواش را مهم دانسته است.
بر اساس گفته‌های آرمیون خسارت دارواش بر روی دو گونه یاد شده بیشتر از سایر درختان است و اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان به همین منظور حفظ گونه‌های افرا و زالزالک اقدام به کنترل مکانیکی این گیاه نیمه انگلی در سال قبل کرده است.
وی در پاسخ به سئوال تسنیم در مورد میزان مناطق آلوده فعلی به دارواش گفت: عملیات مبارزه با این گیاه نیمه انگلی در جنگل‌های طارم به طور کامل انجام شده و به احتمال قوی درختان جنگلی فعلی آلوده به دارواش در زمان پاکسازی نیروهای اداره کل منابع طبیعی استان زنجان به صورت بذر بوده، به همین دلیل از دید آنان پنهان مانده است.
به گزارش تسنیم از زنجان، مسئولان شهرستانی از وجود این آفات در مناطق جنگلی تحت حفاظت خود آگاهی نداشته و در گفت‌وگو با تسنیم از مهار کامل این گیاه نیمه انگلی در جنگل های طارم خبر دادند.
تصاویر فعلی جنگل‌های آلوده به گیاه نیمه انگلی دارواش در منطقه کله‌سر را نشان می دهد که به احتمال زیاد برخی نقاط آلوده دیگر به جز این منطقه نیز در جنگل‌های طارم وجود داشته باشد.
گزارش از لیلا محمدی
انتهای پیام/ج