ازدواج در راهروهای مجازی
خبرگزاری تسنیم: :سایت های همسریابی ایرانی چند سالی است به شکل قارچ گونه رشد کرده اند. سودجویان همیشگی نیز چنان راه خود را در فضای اینترنتی باز کرده اند که نهادهای رسمی و دولتی به فکر افتاده اند دست به کار شوند .
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، چندی پیش محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان در وزارت ورزش از فعالیت 300 سایت غیراخلاقی و غیرقانونی همسریابی در کشور ابراز نگرانی کرده بود. به گفته گلزاری تاکنون امکان توقف کامل فعالیت این سایت ها ممکن نشده است.
معاون ساماندهی امور جوانان در وزارت ورزش اما از راه اندازی سایت همسریابی قانونی خبر داده و گفته بود که ویژگی آن این است که به جای جوانان، معرف های آنها ویژگی و مشخصات جوانان را در آن ثبت می کنند و البته تعدادی روان شناس و مشاور ازدواج نیز با این سایت همکاری دارند.
آمار نگران کننده از وضعیت خانواده
بر اساس آمار سازمان ثبت احوال کشور، دی ماه سال گذشته 49 هزار ازدواج ثبت شده، این در حالی است که در همین ماه نزدیک به 16 هزار طلاق نیز اتفاق افتاده است؛ در واقع هر روز حدود 500 خانواده در کشور دچار فروپاشی می شود. البته این آمار مشتی از خروار است.
نکته تأسف بار دیگر در آمار سازمان ثبت احوال کشور آن است که اکثر طلاق ها مربوط به زوج هایی است که کمتر از یک سال با هم زندگی کرده اند و این مساله بیش از پیش باید مورد توجه کارشناسان حوزه اجتماعی قرار گیرد؛ چرا که جدایی و گسستن نهاد خانواده در کمتر از یک سال از سست بودن پایه های شکل گیری آن حکایت می کند و در این میان، میزان آشنایی طرفین از یکدیگر نقش مؤثری بازی می کند.
اگر چه عوامل متعددی در طلاق زوج ها مؤثر است، اما درک درست از خانواده و شناخت کامل از گزینه مورد نظر برای ازدواج تا اندازه زیادی می تواند در کاهش آمار طلاق مؤثر باشد. این در حالی است که شناخت افراد مستلزم آن است که ویژگی های فردی، اجتماعی، خانوادگی، فرهنگی و البته اقتصادی همسر آینده از سوی هر یک از طرفین ازدواج قابل ارزیابی باشد و این چیزی است که در سایت های همسریابی کمتر می توان به آن اعتماد کرد.
مسئولان کشور هم بارها تذکر داده و به همه کاربران اینترنتی توصیه کرده اند که در فضای مجازی به سایت های همسریابی، دوستیابی و... که غیرمجاز و غیرقانونی هستند، اعتماد نکنند.
با وجود همه این هشدارها، اما هنوز تعداد قابل توجهی از افراد بویژه جوانان سراغ چنین سایت هایی می روند و در بعضی مواقع به اطلاعات آنها اعتماد می کنند. وقتی به یاد آوریم که حدود 55 درصد جمعیت ایران را جوانان زیر 30 سال تشکیل می دهند، این مساله بیشتر جای نگرانی دارد.
همسریابی یا سرگرمی؟
رضا م. بیست و هفت ساله همزمان در چند سایت همسریابی عضویت دارد. وقتی علت آن را از او جویا می شویم، جوابش خیلی ساده است: «ازدواج». با این حال او معتقد است که در این دوره نمی توان به شکل سنتی ازدواج کرد و بهتر است هر کسی خودش همسرش را انتخاب کند؛ اما وقتی علت انتخاب این روش را برای همسریابی از او جویا می شویم به شغل تمام وقتش اشاره می کند که امکان ارتباطات اجتماعی را از او گرفته و مجبور است شب ها با جستجو در سایت های همسریابی گزینه موردنظرش را پیدا کند.
رضا می گوید همه اطلاعات شخصی اش را مطابق با واقعیت در فرم های ثبت نام سایت ها وارد می کند و امیدوار است دیگران هم این کار را بکنند تا بتوان با اعتماد بیشتر دست به انتخاب زد. او البته هنوز نتوانسته گزینه مناسبش را پیدا کند.
اما رامین پسر بیست و پنج ساله ای است که حضور در این سایت ها را فقط برای سرگرمی و دوستیابی می داند و به گفته خودش اصلا به ازدواج فکر نمی کند. او می گوید: در این سایت ها نیازی نیست اطلاعات صحیح وارد کنیم، بلکه می توان آن چیزی را بنویسیم که ممکن است برای دخترهای زیادی جذابیت داشته باشد.
با این حال آمارها از این حکایت دارد که بخشی از ازدواج های امروز نتیجه ارتباطات مجازی و آشنایی غیرحضوری بوده است و از این نظر نمی توان گفت که همه کاربران اینترنتی در سایت های همسریابی تنها برای سرگرمی و وقت گذرانی وارد آن می شوند. بهروز بیرشک، روان شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است: اشکال ازدواج های مدرن در این است که در بسیاری از مواقع پسر و دختر از دید احساسی به مسأله نگاه می کنند و بدون داشتن آگاهی تن به این ازدواج ها می دهند و مشکلات آنها پس از شروع زندگی مشترک در زیر یک سقف، مشخص شده و بروز می کند.
کاربران سایت های همسریابی چه کسانی هستند؟
اما شرایط زندگی امروز به گونه ای است که شاید دیگر کمتر جوانی تن به ازدواج های سنتی و انتخاب همسر از سوی خانواده بدهد و از این جهت ترجیح می دهد خودش همسر آینده اش را انتخاب کند. یک مشاور خانواده معتقد است آشنایی قبل از ازدواج مهم ترین معیار تشکیل یک زندگی موفق است. نسرین حاجی زاده اضافه می کند: صرف نظر از شیوه انتخاب همسر، جوانان باید مبنای خود برای آغاز زندگی مشترک را شناخت صحیح قرار دهند.
سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که چرا عده ای برای شناخت از همسر آینده، سراغ فضای مجازی و سایت های همسریابی می روند که حاجی زاده در این باره معتقد است: فارغ از جنس متقاضیان، بیشترین افرادی که از طریق همسریابی اینترنتی مبادرت به آغاز آشنایی می کنند شامل گروه هایی هستند که محدودیت هایی دارند؛ حالا این محدودیت ها ممکن است مربوط به مشکلات فردی، خانوادگی، ظاهری و فرهنگ حاکم بر محیط زندگی فرد باشد. این کارشناس مشاوره، با اشاره به نقاط ضعف این نوع از همسریابی می افزاید: «در فضای مجازی تضمینی وجود ندارد که اطلاعات ارائه شده از سوی کاربران تا چه حد صحت دارد، زیرا در بسیاری از موارد افراد ایده آل های خود را به طرف مقابل منعکس می کنند.»
مصطفی تبریزی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی البته تحلیل روانشناختی جالبی از افرادی ارائه می دهد که به دنبال ازدواج اینترنتی هستند. به اعتقاد این متخصص روان شناسی به طور کلی سه مرحله هویت ازدواج دیده می شود که یکی در سن پنج تا شش سالگی است. هویت دوم در سن دوازده تا چهارده سالگی اتفاق می افتد که یک هویت آرمانی و رؤیایی است و معمولا تا بیست سالگی ادامه دارد؛ اما هویت سوم پس از بیست و یک سالگی ایجاد می شود. در این مرحله فرد باید به پختگی رسیده و مراحل رشد را طی کرده باشد وگرنه ممکن است فردی پنجاه ساله باشد، اما هویت سوم در او رخ نداده باشد. به گفته تبریزی معمولا انگیزه افرادی که به دنبال ازدواج اینترنتی هستند، به این دلیل در آنها شکل می گیرد که در هویت دوم توقف کرده اند و چون در واقعیت چیزی را می بینند که مطابق میلشان نیست به این سمت گرایش پیدا می کنند.
چرا همسریابی اینترنتی؟
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، سال 92 همسریابی اینترنتی در ایران را در قالب گزارشی آسیب شناسی کرده بود. این گزارش علاوه بر آسیب های این شیوه همسریابی، به مزایای آن نیز اشاره می کند که واکاوی آن می تواند انگیزه ها و گروه های متمایل به همسریابی اینترنتی را بیشتر آشکار سازد.
در این گزارش که در دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تهیه شده بود، آمده است: مهم ترین مزایای ازدواج های اینترنتی به امکان ارتباط رودررو و بی واسطه مربوط می شود که به کاربران فرصت می دهد درباره علایق متقابلشان حرف بزنند بی آن که با محدودیتی مواجه باشند. از دیگر مزایای این طریق صرفه جویی مالی و زمانی است. اگر کاربری بخواهد در دنیای واقعی با ده نفر در مورد ازدواج حرف بزند باید زمان و هزینه معتنابهی را صرف کند در حالی که در فضای مجازی در زمان کوتاه و با هزینه ای ناچیز می تواند با همین تعداد افراد ملاقات مجازی داشته باشد.»
انگیزه های کاربران سایت های همسریابی
اما یک استاد روان شناسی در گفت وگویی که با او داشتیم به دسته بندی انگیزه های افراد برای مراجعه به سایت های همسریابی می پردازد. بهمن بهمنی می گوید بخشی از این افراد تنها با انگیزه کنجکاوی و گشت وگذار در اینترنت به این سایت ها برخورد می کنند و شاید مدتی هم در آنها گشت وگذار داشته باشند که البته آسیب های این سایت ها متوجه آنها خواهد شد؛ اما گروه دیگری هم هستند که با انگیزه واقعی همسریابی وارد چنین سایت هایی می شوند. در واقع آنها واقعا قصد ازدواج دارند، اما به دلیل موقعیت های جغرافیایی یا اقلیمی، امکان آشنایی با موقعیت های جدید برایشان کمتر وجود دارد، به همین جهت سراغ این سایت ها می روند، چرا که امکان آشنایی با موقعیت های بیشتری را به آنها می دهد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی معتقد است، یکی دیگر از گروه هایی که به سمت سایت های همسریابی گرایش دارند، کسانی هستند که در انزوا قرار دارند یا از مهارت های اجتماعی پایین بهره مند هستند به همین دلیل سراغ فضایی می روند که بتوانند ارتباط غیرمستقیم برقرار کنند، چرا که ارتباط رو در رو و مستقیم برای آنها یا امکان پذیر نبوده یا بسیار دشوار است.
بهمنی البته معتقد است یکی دیگر از گروه های کاربر در سایت های همسریابی کسانی هستند که انگیزه های سالم ندارند و به قصد تجربه روابط متعدد و موقت سراغ سایت های همسریابی می روند و البته برخی از این سایت ها اساسا برای همین طراحی شده است.
به گفته این استاد دانشگاه، دسته آخر هم کسانی هستند که انگیزه های رشدی دارند و واقعا به دنبال فرصت های انتخاب همسر می گردند و با وجود دسترسی به موقعیت های مختلف برای آشنایی با افراد، اما می خواهند از امکانات اینترنت و فضای مجازی هم برای این مساله استفاده کنند.
بهمنی در مورد نسبت دختران و پسران کاربر در سایت های همسریابی می گوید آمار پسران در این سایت ها به شکل قابل توجهی بیشتر بوده که البته در همه جای دنیا هم این گونه است؛ چرا که پسرها معمولا بی باک تر هستند و بیشتر از حدود عرف خارج می شوند؛ هر چند در میان آن گروه هایی که واقعا با قصد ازدواج سراغ سایت های همسریابی می روند، نسبت دختران و پسران تقریبا نزدیک به هم است.
منبع:جام جم
انتهای پیام/