تشویق‌ها و تهدیدها؛ نگاهی به تلاش‌های عربستان برای شرکت پاکستان در جنگ یمن

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، با وجودی که شرایط اضطراری و داخلی پاکستان این کشور را از شرکت در ائتلاف عربستان در جنگ یمن دور نگه داشته اما عربستان همچنان با تمام قوا بدنبال جلب حمایت سیاسی و نظامی اسلام‌آباد است تا شاید ارتش این کشور در جنگ یمن به ریاض کمک کند.

یاد آوری می‌شود که عربستان از بامداد ششم فروردین، پس از شکست تمام طرح‌ها و سیاست‌هایش در یمن، به گزینه نظامی روی آورد و مناطق مختلف یمن را آماج حملات هوایی خود قرار داد، برخی کشورهایی که از نظر اقتصادی به کمک‌های عربستان نیازمند هستند، با عربستان در تجاوزات آشکار به یمن همراه شده‌اند.

تلاش‌های عربستان برای حملات بیشتر و افزایش اعضای ائتلاف‌ها علیه یمن ادامه دارد و پس از دیدار وزیر امور مذهبی این کشور و امام جماعت مکه، اکنون دیپلمات‌های ریاض سعی دارند تا مردم پاکستان را در جنگ یمن مورد استفاده قرار دهند که به گفته کارشناسان و رهبران مذهبی و سیاسی این کشور، چنین کاری سبب تفرقه بین مسلمانان پاکستان خواهد شد.   

این در حالی است که اکثر احزاب اپوزیسیون پاکستان در مورد پیوستن ارتش این کشور به ائتلاف نظامی عربستان سعودی علیه یمن مخالفت خود را اعلام کرده‌اند.

«سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه جدید عربستان چندی قبل از آغاز عملیات این کشور در یمن، با ارسال دعوتنامه‌ای از «نواز شریف» نخست‌وزیر پاکستان خواست تا از ریاض دیدن کند به همین دلیل وی نیز 13 اسفند ماه سال گذشته به خواسته سلمان وارد عربستان شد.

مقامات عربستانی مشخص نکردند که محور گفت‌وگوهای مقامات این کشور و پاکستان چه بوده اما کارشناسان سیاست خارجی این کشور معتقد بودند که مقامات پاکستانی در مورد اتهامات و انتقادات داخلی این کشور مبنی بر حمایت عربستان از مدارس و گروه‌های افراطی نگران بودند.

به گفته کارشناسان پاکستانی، مقامات عربستان در اسفندماه سال گذشته پس از دعوت نخست وزیر پاکستان به این کشور، معامله یک ونیم میلیارد دلاری را با نوازشریف به انجام رساندند که جزئیات آن در رسانه‌ها تاکنون منتشر نشده اما نواز شریف  آن را هدیه‌ای از سوی ریاض به کشورش عنوان کرد.

با این حال برخی از کارشناسان این کمک مالی عربستان را برای حفظ منافع این کشور در منطقه می‌دانند.

پس از آغاز جنگ یمن و اعلام رسمی نخست وزیر پاکستان مبنی بر حمایت از عملیات کشورهای حوزه خلیج فارس علیه یمن، مخالفت احزاب سیاسی و مذهبی این کشور آغاز شد و به جز گروه‌های دیوبندی و وهابی، حتی یک گروه یا حزب دیگری در پاکستان از حملات عربستان علیه یمن حمایت نکردند. 

«صاحب‌زاده حامد رضا» رهبر حزب شورای اتحاد سنی پاکستان بارها ضمن مخالفت شدید با فعالیت‌های برخی از گروه‌های افراطی این کشور اعلام کرد که ادعای جهاد دروغین سبب فرقه‌گرایی در پاکستان و بدنامی اسلام در جهان خواهد شد.

وی گفت: مکه و مدینه مرکزی برای یک فرقه و یا یک مذهب نیست بلکه همه مسلمانان جهان به این مکان‌های مقدس احترام می‌گذارند اما عناصری که فرقه‌گرایی را با عناوینی مانند حرمین شریفین در پاکستان گسترش می‌دهند، دشمنان اسلام و پاکستان هستند.

علامه «قاضی احمد نورانی» رهبر سازمان «تحریک حفاظت از جهان اسلام» پاکستان نیز در اظهاراتی گفته بود که حاکمان عربستان سعودی از جنگ یمن به‌دنبال حفاظت از نظام خود هستند و این جنگ نیز هیچ ارتباطی با محافظت از امت اسلامی ندارد.

همچنین «جمعیت علمای پاکستان»، «تحریک سنی»، «وحدت مسلمین»، «تحریک انصاف»، «تحریک عوامی»، «مسلم لیگ» شاخه «عوامی»، «آل پاکستان مسلم لیگ»، مسلم لیگ شاخه «قائد اعظم»، «عوامی ملی»، «عوامی ملی پختونخواه»، «ملی پاکستان»، «مردم پاکستان» و سایر احزاب این کشور ضمن مخالفت شدید از عملیات عربستان از دولت پاکستان خواستند تا با نقش میانجی در بحران یمن، هرگز نیرو به این کشور اعزام نکند و این مخالفت نیز تاکنون ادامه دارد.

جامعه مدنی پاکستان در مورد اعزام نظامیان این کشور به یمن برای مشارکت در تجاوز جنگی عربستان به این کشور با برپایی تظاهرات گسترده‌ای مقابل دفتر منطقه‌ای وزارت امور خارجه دولت اسلام‌آباد در شهر کراچی مخالفت خود را اعلام کردند.

علاوه بر این، مردم پاکستان در شهرهای مختلف این کشور با برگزاری تظاهرات گسترده‌ای از عملیات عربستان در یمن مخالفت کردند و خواستار عدم اعزام نیرو به یمن شدند.

پس از آن، پارلمان و سنای پاکستان به خواسته نخست وزیر این کشور اجلاس مشترک برگزار کردند و نمایندگان نیز در یک رای‌گیری با پیوستن به ائتلاف سعودی علیه یمن با اتفاق آرا مخالفت کردند و خواستار حل مسالمت‌آمیز تنش در این‌باره شدند.

نمایندگان مجلس پاکستان در این رای‌گیری خواستار بی‌طرفی دولت این کشور در موضوع یمن شدند.

با این حال، «انور قرقاش» وزیر امور خارجه امارات در انتقاد از تصمیم اخیر پارلمان پاکستان مبنی بر بی طرفی در جنگ علیه یمن، آن را تصمیمی متناقض و خطرناک توصیف کرد و گفت: ظاهرا اهمیت تهران برای پاکستان و ترکیه بالاتر از اهمیت کشورهای حوزه خلیج فارس برای آن است.

«احمد بن محمد الجروان» رئیس پارلمان عربستان نیز با ابراز نگرانی در مورد تصمیم پارلمان پاکستان اظهار داشت: تصمیم پارلمان این کشور مبنی بر عدم مداخله در جنگ یمن نگران کننده و مورد انتقاد حکومت عربستان است.

وی افزود: با توجه به اینکه پاکستان روابط استراتژیکی با کشورهای عربی دارد، بنابراین می‌بایست در جهت حفظ این روابط، مواضع روشنی بگیرد، زیرا مواضع ضد و نقیض در چنین موضوع سرنوشت سازی همچون یمن، هزینه‌های هنگفتی به بار خواهد آورد.

این درحالی است که وزیر امور خارجه امارات روزهای گذشته، اظهارات گذشته‌اش را شخصی و بی ارتباط با سیاست خارجی امارات اعلام کرده است.

با این حال، انتقادات مقامات و رسانه‌های کشورهای حوزه خلیج فارس در مورد سیاست پاکستان در قبال یمن آغاز شد و هیئت بلند پایه این کشور را بار دیگر به ریاض کشاند تا در مورد تصمیم پارلمان پاکستان مبنی بر بی طرفی اسلام‌آباد در جنگ یمن، به مقامات عربستانی توضیح دهد.

اما «چوهدری نثار علی خان» وزیر کشور پاکستان در واکنش به اظهارات تند وزیر امور خارجه امارات متحده عربی پاسخ داد که اسلام‌آباد بیانیه وزیر امور خارجه امارات در مورد تصویب پارلمان پاکستان برای بی‌طرفی این کشور در بحران یمن را محکوم می‌کند.

نخست وزیر پاکستان همزمان با این تحولات، بارها تاکید کرد که براندازی دولت یمن توسط نیروهای حوثی برای اسلام‌آباد قابل قبول نیست و تهران نیز باید برای به میزمذاکره کشاندن آن‌ها تلاش کند.

از سوی دیگر، وزیر امور خارجه ایران در همین روزها از اسلام‌آباد دیدار کرد و با نخست وزیر، رئیس ستاد ارتش و سایر مقامات عالی پاکستان ملاقات و در مورد بحران یمن به تبادل نظر پرداخت.

به گفته روزنامه «دیلی پاکستان»، دیدار «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از پاکستان برای بحث و گفت‌وگو بر سر مسائل منطقه‌ای منجر به حل بحران یمن می‌شود.

ریاض همزمان با دیدار وزیر امور خارجه کشورمان، در گام نخست «صالح بن عبدالعزیز» معاون وزیر امور مذهبی عربستان و پس از آن نیز «شیخ خالد الغامدی» امام جماعت مسجدالحرام را برای جلب آرای مردم پاکستان در مورد بحران یمن به اسلام‌آباد اعزام کرد.

معاون وزیر امور مذهبی عربستان طی دیدار از مدارس دیوبندی و وهابی‌ها در پاکستان، به گروه‌های افراطی این کشور دستورکاری برای بی ثباتی دولت ایالتی خیبرپختونخواه ارائه کرد تا قدرت حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان در این ایالت پایان یابد و احزاب دیگری مانند حزب فضل الرحمان در این ایالت روی کار آید.

همچنین طی دیدار شیخ خالد الغامدی امام جماعت مکه نیز مشاهده شد که علاوه بر مقامات دولتی و رهبران دیوبندی و وهابی‌ها، هیچ یک از احزاب پاکستان از وی استقبال نکردند.

معاون وزیر امور مذهبی عربستان با رهبران گروه‌های افراطی «سپاه صحابه» معروف به «اهل‌سنت والجماعت» به رهبری «محمد احمد لدهیانوی»، «انصار الامه»، مدارس دیوبندی و وهابی پاکستان از جمله «مفتی محمد نعیم» رئیس جامعه «بنوریه العالمیه» در کراچی ملاقات کرده و گفته بود که در صورت فشار به دولت پاکستان برای شرکت در ائتلاف عربستان علیه یمن به آنها کمک مالی خواهد کرد.

محمد احمد لدهیانوی رهبر گروه تروریستی سپاه صحابه معروف به اهل سنت والجماعت در گفت‌وگو درمقابل باشگاه مطبوعات در اسلام‌آباد گفت: اهل سنت والجماعت از دفاع از حرمین شریفین حمایت غیر مشروط می‌کند.

وی بدون اشاره به اینکه کی و چطور حرمین شریفین  مورد اهانت قرار گرفته، افزود: اگر دولت پاکستان ارتش این کشور را به عربستان اعزام نمی‌کند، اهل سنت والجماعت اهانت به حرمین شریفین را تحمل نخواهد کرد و نیروی خود را به این کشور اعزام خواهد کرد.

پس از معاون وزیر امور مذهبی عربستان، امام جماعت مسجدالحرام در حالی سفر خود به پاکستان را در 2 اردیبهشت سالجاری اعلام کرد که نخست وزیر این کشور نیز در این روزها عازم ریاض شده بود.

نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان طی سفر به عربستان سعودی و دیدار با مقامات این کشور گفت: با وجودی که شرایط اضطراری و داخلی پاکستان این کشور را از شرکت در ائتلاف عربستان در جنگ یمن به دور نگه داشته است، اما اسلام‌آباد با تمام قوا از عربستان حمایت می‌کند.

همچنین هیئت پاکستانی با «عبد ربه منصور هادی» رئیس‌جهمور مستعفی یمن نیز دیدار کرد و به وی اطمینان داد که اسلام‌آباد وی را به عنوان «فرد اول و قانونی یمن» محسوب می‌کند.

در این سفر «راحیل شریف» رئیس ستاد ارتش، «خواجه آصف» وزیر دفاع و دیگر مقامات بلند پایه پاکستان نواز شریف را همراهی می‌کردند که دیدارهایی را نیز با «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه، «مقرن بن عبدالعزیز» ولیعهد، وزیر کشور و وزیر دفاع عربستان داشتند.

نخست‌وزیر و «راحیل شریف» رئیس ستاد ارتش پاکستان از عربستان سعودی باعث شد تا سوء تفاهم بین دولت ریاض و اسلام‌آباد رفع شود.

به گزارش رسانه‌های پاکستانی، مقامات دولتی و نظامی پاکستان طی این دیدار، به رفع سوءتفاهم عربستان موفق شدند و برای ارائه هواپیمای جنگی و سایر تسلیحات نظامی با قیمت ارزان به ریاض اعلام آمادگی کردند.

علاوه بر این، ریاض و اسلام‌آباد طی این دیدار توافق کردند تا برگزاری مانور نظامی مشترک را گسترش دهند و همچنین نیروهای پاکستان که در برخی از مناطق مهم عربستان حاضر هستند، افزایش خواهند یافت.

اما نخست‌وزیر پاکستان مدتی بعد ارائه فهرستی مبنی بر خواسته‌های عربستان از پاکستان را رد کرد و گفت که اسلام‌آباد اخبار ارائه فهرستی از سوی دولت ریاض را رد می‌کند اما درصورت تهدید برای تمامیت ارضی عربستان، کنار این کشور خواهد بود.

به‌گفته برخی منابع اطلاعاتی در پاکستان، دیدار اخیر مقامات دولتی و نظامی پاکستان از عربستان در رابطه با برآوردن اهداف این دو کشور درمورد بحران یمن بسیار موفقیت‌آمیز بوده زیرا مقامات ریاض و اسلام‌آباد در این دیدار به توافق رسیدند تا برنامه‌های آینده در مورد اوضاع یمن با مشورت تمام متحدان و پاکستان انجام شود.

از سوی دیگر، رهبران مذهبی پاکستان با انتقاد شدید از فعالیت‌های غیر رسمی امام جماعت مکه در این کشور اعلام کردند که امام جماعت مکه به بهانه ایجاد اتحاد میان مسلمانان به پاکستان آمده، اما فعالیت‌های چند روزه وی در این کشور ادعای عربستان مبنی بر اتحاد مسلمانان را نقض می‌کند.

رهبران مذهبی پاکستان درحالی از فعالیت‌های امام جماعت مکه در پاکستان ابراز نگرانی کردند که وی تنها از مدارس دیوبندی‌ و وهابی‌ها دیدار کرد.

به گفته رهبران مذهبی پاکستان، امام جماعت مکه باید از مدارس و مساجد همه مذاهب اسلامی پاکستان بازدید می‌کرد و نباید تفاوتی میان آن‌ها قائل می‌شد.

درحالی که عربستان نتوانسته دولت اسلام‌آباد را به اعزام نیرو در جنگ یمن وادار کند، امام جماعت مکه طی دیدار خود از پاکستان و با برقراری ارتباط با گروه‌های افراطی این کشور، دستکم 10 هزار وهابی‌ را برای این جنگ آماده کرد.

«لشکر طیبه»، «جماعت الدعوه»، سپاه صحابه و سایر گروه‌های افراطی پاکستان از عملیات عربستان در یمن اعلام حمایت کردند.

علاوه بر این، «جاسم الخالدی» سفیر عربستان در پاکستان نیز روزهای گذشته در ملاقات غیر رسمی با جرگه قبایلی این کشور خواستار اعزام 50 هزار نیرو برای شرکت در جنگ یمن شده است.

گروه‌های افراطی پاکستان همزمان با حضور امام جماعت مکه در این کشور اعلام کردند که 10 هزار جنگجو را برای حمایت از عربستان در جنگ یمن به زودی به این کشور اعزام خواهند کرد.

قابل ذکر است که 97 در صد جمعیت پاکستان را مسلمانان تشکیل می‌دهند که 50 درصد از آن‌ها بریلوی، 25 درصد شیعه، 20 درصد دیوبندی و همچنین مابقی نیز اهل حدیث هستند.

این در حالی‌است که تنها گروه «سپاه صحابه» معروف به «اهل سنت و الجماعت» به نمایندگی از فرقه «دیوبندی» که جزو دسته گروه‌های افراطی و تروریستی قرار می‌گیرد و از عملکرد دولت اسلام‌آباد در این خصوص اعلام حمایت کرده است.

رهبران حامیان عربستان شامل شورای علمای پاکستان که در متن بالا ذکر شدند، از فرقه دیوبندی و وهابی هستند که تنها 20 در صد جمعیت در سراسر این کشور دارند.

با این حال، اظهارات رهبران مذهبی و سیاسی پاکستان نشان می‌دهند که اکثریت مردم این کشور مخالف حمایت از عملیات عربستان در یمن هستند و چنین کاری را سبب گسترش فرقه‌گرایی در پاکستان می‌دانند.

انتهای پیام/پ