پشت پرده معاملات امنیتی آمریکا و لهستان چه می‌گذرد؟
خبرگزاری تسنیم: افشاگری‌های متعددی که در خصوص وجود زندانهای مخفی سازمان سیا در داخل خاک لهستان صورت گرفت نشان از استمرار مناسبات امنیتی سازمانهای مخفی و جاسوسی آمریکا با دولت و نهادهای امنیتی و جاسوسی در ورشو داشت.
به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، لهستان یکی از شرکای امنیتی ایالات متحده آمریکا در نظام بین الملل محسوب می شود. در دوران ریاست جمهوری لخ کازینسکی و نخست وزیری یاروسلاو کازینسکی (برادر دو قلوی لخ) شاهد حمایت مستقیم و کامل نهادهای دولتی و امنیتی لهستان از دولت تندروی جرج واکر بوش در ایالات متحده بودیم. اگرچه برخی تصور می کردند پس از برکناری برادران کازینسکی از قدرت و با حضور دونالد تاسک شاهد فاصله گیری ورشو از واشنگتن خواهند بود اما این فاصله گیری حداقل در مسائل و موضوعات امنیتی و جاسوسی رعایت نشد.
افشاگری‌های متعددی که در خصوص وجود زندانهای مخفی سازمان سیا در داخل خاک لهستان صورت گرفت نشان از استمرار مناسبات امنیتی سازمانهای مخفی و جاسوسی آمریکا با دولت و نهادهای امنیتی و جاسوسی در ورشو داشت. این جاسوسی ها به صورت عمده با چند هدف کنترل مخالفان آمریکا در اروپا و استفاده از شکنجه گاه‌های سیا در شرق اروپا بوده است. مقامات لهستانی احساس نیاز امنیتی خود در خصوص گسترش ناتو به شرق و مسائلی از این دست را با روابط و مناسبات امنیتی خود با آمریکا گره زدند تا به این ترتیب ترکیبی زننده را در سیاست امنیتی ین المللی خود ایجاد کنند.
تلاش مشترک آمریکا و لهستان برای لاپوشانی یک راز خونین
زمزمه های وجود زندانهای مخفی سیا به همراه اسناد و مدارکی در این خصوص، در سال 2007 میلادی و همزمان با حضور دونالد تاسک در راس معادلات سیاسی و اجرایی ورشو به نقطه اوج خود رسید. با این حال تاسک علی رغم وعده های اولیه خود، به صورتی کاملا محافظه کارانه اطلاعات مربوط به زندانهای مخفی سازمان سیا در کشورش را مخفی کرده و مانع از اجرای تحقیقات گسترده در خصوص آنها شد. نهادهای امنیتی لهستان نیز به دونالد تاسک توصیه کردند تا از افشای حقایق موجود در این خصوص بپرهیزد. از سوی دیگر، مقامات امنیتی لهستان بر سر موضوعاتی مانند استقرار سپر دفاع موشکی و گسترش ناتو به شرق همچنان خود را متغیری وابسته به واشنگتن قلمداد می کردند. در چنین شرایطی افشای اطلاعات مربوط به شکنجه گری های سازمان سیا در خاک لهستان، آن هم از سوی یک مقام رسمی مانند نخست وزیر این کشور مناسبات طرفین را به خطر می انداخت. مهم تر اینکه لهستان خود نیز یک طرف این معادله و یکی از طرفهای مقصر قلمداد می شد.
در هر صورت تحقیقات صوری و نسبتا بی فایده درباره زندانهای مخفی سیا در لهستان در سال 2008 یعنی یک سال بعد از روی کار آمدن دونالد تاسک آغاز شد. اما درست زمانی که کار به مرحله انتشار اخبار و مستندات رسید، تاسک خود در مقابل این روند ایستادگی کرد! تاسک، پس از اینکه رسانه‌های این کشور اطلاعاتی را درباره زندانهای مخفی سازمان سیا در این کشور، منتشر کردند؛ خواستار رازداری رسانه ها و منابع اطلاع رسانی عمومی گردید و به این ترتیب روند تحقیقات را ناتمام گذاشت تا به این وسیله رضایت کاخ سفید و نهادهای امنیتی آمریکا را جلب نموده باشد. مقامات آمریکایی نیز تلاش زیادی در راستای جلوگیری از افشای اطلاعات مربوط به شکنجه گاه‌های خود در لهستان و شرق اروپا صورت دادند. در هر صورت علاوه بر لهستان، آمریکا دارای شکنجه گاه‌های دیگری در رومانی و لیتوانی بود و انتشار هرگونه اطلاعاتی در خصوص آنها می‌توانست موجی از آمریکا ستیزی را در شرق اروپا ایجاد کند. دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و لهستان در راستای جلوگیری از افشای اطلاعات مربوط به زندانهای مخفی آمریکا نهایت همکاری لازم را با یکدیگر نمودند. دولتهای ورشو و واشنگتن نیز این روند را تسهیل و تسریع کردند.
زمان افشاگری‌های تکان دهنده فرا رسید
در سال 2012 میلادی، برای نخستین بار رئیس جمهور سابق لهستان از وجود زندانهای مخفی سازمان سیا در کشورش پرده برداشت. " الکساندر کواسنوفسکی" رئیس‌جمهوری سابق لهستان در این خصوص اظهار کرد:
" زندانهای مخفی سازمان سیا آمریکا زیر نظر من در این کشور بوجود آمدند، ولی من اطلاعی از شکنجه زندانیان در آنها نداشته و فکر می‌کردم اقدامات آمریکایی‌ها قانونی است. مسلما تاسیس زندانهای مخفی سازمان سیا در خاک لهستان با اجازه ما صورت گرفته است. دولت لهستان موافقت کرد تا با سرویس‌های امنیتی واطلاعاتی آمریکا در این زمینه همکاری کند."
یکی از شکنجه گاه‌های سازمان سیا در شرق لهستان
کواسنوفسکی که به حزب کمونیست لهستان تعلق خاطر داشت و تا سال 2005 میلادی رئیس جمهور کشورش بود، بابت این اعتراف بزرگ از سوی بسیاری از مقامات امنیتی در ورشو تحت فشار قرار گرفت. این اعتراف پس از اظهارات "ژبیگنیو سیمیاتکوسکی" رئیس سابق سرویس اطلاعات لهستان در خصوص وجود زندانهای مخفی سازمان سیا در خاک کشورش صورت گرفت. در هر حال مقامات ارشد و رسمی لهستانی کمترین علاقه ای نسبت به افشای مناسبات امنیتی و جاسوسی گسترده خود با آمریکا نداشتند. علی رغم همه این موارد، کواسنوفسکی رئیس جمهور سابق لهستان که مجوز تاسیس زندانهای سیا در خاک کشورش را به صورتی مخفیانه صادر کرده بود همچنان بر سر مواضع غیر قابل توجیه و غیر عقلانی خود ماند. او در این خصوص تاکید کرده است:
"نه افراد لهستانی در این زندان نگهداری می‌شدند و نه لهستانی‌ها در فعالیت این زندان‌ها همکاری داشتند ما تصور می‌کردیم که شرکای آمریکایی ما مطابق با قوانین بین المللی عمل می‌کنند و اگر مسئله خلاف قانونی در این زندان‌ها صورت گرفته، پس خود آنها مسئول آن هستند و دولت لهستان هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. ما هیچ اطلاعی در خصوص اینکه در این زندان‌ها شکنجه صورت گرفته یا نه، در اختیار نداشتیم."
در سال 2012 میلادی و متعاقب اظهارات رئیس جمهور سابق و مقامات امنیتی پیشین لهستان، وجود زندانهای مخفی سازمان سیا در خاک این کشور تایید شد. پس از آن، بسیاری از فعالان حقوق بشر از لهستان به عنوان یکی از شرکای جنایات آمریکا علیه بشریت نام می بردند. با این حال مقامات لهستانی ترجیح دادند با سکوت در برابر اعتراضات گسترده صورت گرفته، این پرونده سنگین را مشمول گذشت زمان کرده و از بین ببرند. مقامات لهستانی با توجیه اینکه اساسا دیگر شکنجه‌ای در این زندان‌ها صورت نمی گیرد و در دوران اوباما این همکاری‌ها به صورت نسبی متوقف شده است، سعی در آرام سازی معترضین داشتند. با این حال انتشار گزارش کمیته اطلاعات سنا در اواخر سال 2014 میلادی (که با هدف داخلی ضربه زدن به حزب جمهوریخواه صورت گرفت)، بار دیگر نام ورشو را وارد این معادله خونین و تاریک کرد.
افشاگری‌ها علیه ورشو گسترده‌تر می‌شود
همان گونه که اشاره شد، در اواخر سال گذشته میلادی و در جریان افشاگری های صورت گرفته در خصوص شکنجه گری مقامات سازمان سیا در 24 کشور جهان، نام لهستان به عنوان یکی از اصلی ترین شرکای سازمان سیا برجسته گردید. اقرار دوباره نسبت به وجود زندانهای مخفی سازمان سیا در خاک لهستان نشان از پیوستگی امنیتی و جاسوسی ورشو و واشنگتن داشت. دقیقا پس از انتشار همان گزارش سازمان یافته و طبقه بندی شده بود که مناسبات امنیتی آمریکا و لهستان از حالت طبیعی و دوستانه خود خارج شد.
مقامات لهستانی معتقد بودند که افشاگری های محدود و طبقه بندی شده کمیته اطلاعات سنای آمریکا برای دولت و نهادهای امنیتی در ورشو دردسرهایی ایجاد می کند و مقامات حزب دموکرات نباید برای مصرف داخلی خود دست به چنین اقدامی بزنند. با این حال در نهایت کمیته اطلاعات سنا تصمیم گرفت گزارش را به صورتی محدود و جزئی منتشر کند.
برگزاری دادگاه دو متهم شکنجه شده در زندانهای مخفی سازمان سیا در لهستان پرده از واقعیاتی تلخ دیگر در خصوص همکاری‌های جاسوسی و امنیتی واشنگتن و ورشو برداشت. اخیرا دادستانی لهستان از آغاز روند پرداخت غرامت به دو مظنونی خبر داده است که در بازداشتگاه مخفی سیا در خاک این کشور شکنجه شده اند. این تصمیم و حکم قضایی پس از آن صادر گردید که دیوان حقوق بشر اروپا در حکمی در جولای سال گذشته میلادی ورشو را به معاونت در شکنجه ابو زبیده و عبدالرحیم النشیری دو مظنون تروریستی در خاک لهستان متهم کرد. بر این اساس دو شکنجه شده مذکور در مجموع از دستگاه‌های امنیتی لهستان مبلغ 250 هزار دلار غرامت دریافت خواهند کرد.
صدور این حکم خشم فعالان حقوق بشری در لهستان را برانگیخته است. بسیاری از شهروندان لهستانی معتقدند که سازمانهای امنیتی این کشور در حقیقت غرامتی که سازمان سیا باید به قربانیان و شکنجه شدگان بپردازد را به شکنجه گران می پردازند. با این حال مشارکت لهستان با ایالات متحده آمریکا در ایجاد زندانهای مخفی و شکنجه گاه‌های مخوف در شرق اروپا نیز مصداق یک جرم تمام عیار امنیتی محسوب می شود. در ابتدای امسال (سال 2015 میلادی) لهستان از دادگاه حقوق بشر اروپا تقاضای تجدید نظر کرد اما در نهایت حکم صادر شده علیه لهستان تایید شد. با این حال حال هنوز بانی اصلی ماجرا، یعنی سازمان سیا و ایالات متحده در این خصوص محکوم نشده اند. این خود نشان دهنده وقاحتی است که حتی در سازمانهای حقوق بشری به چشم می خورد.
دهانت را ببند رفیق!
برگزاری دادگاه اخیر منجر به از دست رفتن حیثیت و اعتبار کشور لهستان شد. همین مسئله سبب شد تا مقامات امنیتی و سیاسی ورشو به شدت از آمریکا که در این ماجرا خود را به کناری کشیده و اتهامات را به تنهای متوجه ورشو کرد خشمگین شوند. این خشم و نارضایتی در لابه لای پیام‌های رسمی و غیر رسمی و مخفیانه به مقامات آمریکایی انتقال یافت. حتی مقامات لهستانی به سازمانهای جاسوسی آمریکا در خصوص برخی افشاگری ها هشدار دادند اما واکنش تعجب برانگیز و هشدار دهنده رئیس اف بی آی خطاب به لهستانی ها کافی بود که ورشو بار دیگر در مسیر تقابل با مقامات آمریکایی دست به عصا شود.
در اواخر فروردین ماه امسال، جیمز کومی در مقاله‌ای که در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد، مردم لهستان و مجارستان را با نازی‌ها در جریان جنگ جهانی دوم مقایسه کرد.
کومی در این مقاله نوشت: "قاتلان و همدستان آلمان همچون لهستان، مجارستان و بسیاری از کشورهای دیگر در ذهنشان فکر می‌کنند که اقدام بد و وحشیانه‌ای در جریان جنگ جهانی دوم انجام نداده‌اند. آنها خودشان را متقاعد کرده‌اند کاری که انجام داده‌اند درست بوده و باید آن کار را انجام می‌دادند."
این اقدام کومی، به صورتی هدفمند و در راستای ارسال سیگنالی هشدار آمیز به مقامات امنیتی و اطلاعاتی لهستان (از سوی اف بی آی) صورت گرفته است. این اظهارات بازتاب تنید در میان مقامات لهستانی داشت. ورشو اعلام کرد که رئیس اف بی آی و مقامات آمریکایی باید بابت این اظهارات عذرخواهی کنند اما در نهایت خبری از عذرخواهی مقامات آمریکایی نشد. مقامات امنیتی آمریکا به ورشو هشدار داده‌اند که در صورت هرگونه تقابل امنیتی با واشنگتن، از میلیون‌های دلاری که دولت جرج واکر بوش جهت تاسیس شکنجه گاه‌های سازمان سیا در اختیار دولت سابق لهستان قرار داده پرده بر خواهند داشت.
پیامی که رئیس اف بی آی به مقامات لهستانی ارسال کرده است، کاملا گویاست. وی از مقامات لهستانی می خواهد تا بیش از این بابت محکوم شدن خود بابت اقدامی که سازمان سیا متهم اصلی آن بوده (و فعلا از مجازات گریخته است) مدعی نباشند و بیش از این دیگر این پرونده جنجالی نشوند. این همان خواسته‌ای است که مقامات آمریکایی در جریان شنود تلفن همراه مرکل در سال گذشته نیز از دستگاه‌های امنیتی آلمان داشتند. هر یک از شرکای امنیتی و جاسوسی آمریکا در اروپا، عملا به بردگان امنیتی واشنگتن تبدیل شده و حق اعتراض به سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در این معادله یکطرفه را ندارند. این خود کمترین وحداقلی ترین نتیجه معامله با شیطان است.
انتهای پیام/