در تحریم ایران ما اروپایی‌ها ضرر کردیم، نه شما آمریکایی‌ها
خبرگزاری تسنیم: سفیر فرانسه در آمریکا ضمن انتقاد از اظهارات مقامات واشنگتن درباره تلاش تاجران اروپایی برای رفتن به ایران از آمریکایی‌ها گله می‌کند و می‌گوید: آمریکا با اروپا از موضع برتر صحبت نکند؛ در تحریم ایران ما ضرر کردیم، نه شما آمریکایی‌ها.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، توافقنامه هسته‌ای احتمالی ایران با گروه 1+5 روز گذشته طی نشستی تحت عنوان «توافقنامه اوباما با ایران برای آمریکا خوب است» در اندیشکده "شورای آتلانتیک" آمریکا از جنبه‌های مختلف مورد بررسی سفرای کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس در آمریکا، قرار گرفت.
از دستیابی به توافق نهایی مطمئن نیستیم
پیتر ویتیگ، سفیر آلمان در آمریکا در نشست شورای آتلانتیک گفت: در دوم آوریل ما پس از مذاکرات بسیار فشرده درباره رئوس مطالب توافق بالقوه به تفاهم رسیدیم. چارچوب این توافق در واقع یک توافق بزرگ و امیدوارکننده و یک گام رو به جلو بود. با این حال در همین آغاز باید با سطحی از احتیاط در این باره صحبت کنم چرا که دشواری‌های زیادی پیش روی ما وجود دارد و باید بگویم که ما هنوز مطمئن نیستیم که آیا می‌توانیم به توافق نهایی دست پیدا کنیم یا نه. ما مذاکرات را کاملاً جدی با عزم کامل پیگیری می‌کنیم با این حال هیچ‌گونه خامی و بی‌تجربگی نداریم و با دید کاملاً باز این مذاکرات را دنبال می‌کنیم. وظیفه ما در حال حاضر تلاش برای دستیابی به یک توافق فراگیر است و چالش در حال حاضر تغییر بیانیه‌های سیاسی به بندهای مختلف این توافق است که هیچ تردیدی درباره وظیفه طرفهای مذاکرات در قبال این توافق نهایی باقی نماند.
زمان لغو تحریم‌ها و سازوکار نظارت 2 مسئله باقی‌مانده مهم هستند
ویتیگ به مشکلات باقی‌مانده در مذاکرات جاری هسته‌ای اشاره کرد و گفت: در حال حاضر مشکل مربوط به جزییات است و البته همین جزییات است که مهم است. ما باید به توافقی فراگیر با پیوست‌های زیادی دست پیدا کنیم و مذاکرات نه تنها سیاسی بلکه بسیار فنی است. از دوم آوریل تاکنون مذاکرات در سطح کارشناسان تقریباً کند پیش می‌رود. شکاف‌های بسیار زیادی وجود دارد. پرانتزهای زیادی وجود دارد که باید حذف شوند. همان‌طور که می‌دانید دو مسئله باقی مانده است که در کانون توجه است، نخستین مورد زمان لغو تحریم‌ها است و دیگری جزییات سازوکار نظارت و راستی آزمایی است. لوزان زمینه را برای پیگیری سه هدف در قبال ایران فراهم کرد.
سفیر آلمان در آمریکا ادامه داد: نخست، محدودیت شدید که بر اساس آن نخستین بار طی ده سال اخیر، ایران موافقت کرده است دوسوم سانتریفوژهای خود را از 19هزار به بیش از 6104 سانتریفوژ کاهش دهد. ایران توافق کرده است اورانیوم را برای 15 سال بیش از 3.67 درصد غنی سازی نکند و اورانیوم ذخیره شده خود را از حدود 10هزار کیلوگرم به سیصد کیلوگرم کاهش دهد و این شرایط تا 15 سال ادامه خواهد داشت. ایران همچنین توافق کرده است تا زمان برقراری این توافق هیچ سایت غنی سازی هسته‌ای اضافه نکند. دومین هدف بازطراحی سایت اراک است که به‌طور مؤثر مسیر دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق پلوتونیوم را می‌بندد. لوزان فرصت بازطراحی سایت آب سنگین اراک و بازسازی و طراحی دوباره آن را به‌نحوی فراهم کرده است که هیچ‌گونه تولید پلوتونیوم مورد استفاده در تسلیحات هسته‌ای در این سایت صورت نگیرد.
در بهترین حالت لغو تحریم‌های ایران پیش از پایان سال کنونی میلادی محقق نخواهد شد
ویتیگ افزود: سومین هدفی که بسیار مهم است اینکه ایران تحت سازوکارهای بی‌سابقه نظارت و راستی آزمایی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که هرگونه فعالیت پنهانی که ایران احتمالاً دنبال کند قابل شناسایی خواهد بود و سازوکارهایی قوی برای بازرسی براساس پروتکل الحاقی پیمان عدم اشاعه برقرار خواهد شد و به جامعه بین المللی این اطمینان را خواهد داد که از آنچه در ایران روی می‌دهد اطلاع داشته باشد. وظیفه ما این است که در این توافق به‌ازای پایبندی ایران به توافق تحریم‌ها لغو شود، تحریم‌های سازمان ملل، تحریم‌های اتحادیه اروپا و تحریم‌های آمریکا به‌طور تدریجی لغو شود و این بسیار مهم است. ایران برای آغاز اجرای توافقنامه به مدتی زمان نیاز دارد و در بهترین حالت لغو تحریم‌های ایران پیش از پایان سال کنونی میلادی محقق نخواهد شد. علاوه بر این، این توافق تضمین‌هایی ارائه خواهد کرد که تحریم‌ها در صورت عدم پایبندی ایران به‌سرعت بازگردد. اکنون سؤالی که وجود دارد این است که چه چشم‌اندازی در مقابل ما وجود دارد. این توافق برای ایران یک تغییر قابل توجه خواهد بود. ایران از احتمال دستیابی به سلاح هسته‌ای محروم خواهد شد و همزمان به ایران این فرصت داده می‌شود که مناسبات خود با جامعه بین المللی را تنظیم کند. ما بر این باوریم که این مسئله می‌تواند از ایجاد رقابت تسلیحات هسته‌ای در منطقه جلوگیری کند.
باید به ایران بی‌اعتماد باشیم و آن را راستی‌آزمایی کنیم
سفیر آلمان افزود: مسئله دیگری که باید درباره آن محتاط باشیم این است: آیا می‌توان با این توافق به ایران اطمینان داشته باشیم؟ پاسخ منفی است. ما باید بی‌اعتماد باشیم و راستی آزمایی کنیم. اعتماد در گذشته از بین رفته است و باید برقرار شود، درست به همین دلیل است که ما رژیمی را می‌پذیریم که دارای سازوکار راستی آزمایی طولانی‌مدت باشد. حال این سؤال وجود دارد: آیا ما می‌توانیم رفتارهای ایران در منطقه را نادیده بگیریم؟ قطعاً خیر. ما تحریم‌هایی را که به این توافق مربوط نمی‌شوند حفظ می‌کنیم که برای مثال می‌توان به تحریم‌های تسلیحاتی اشاره کرد و البته همچنان از ایران خواهیم خواست که درباره همه مناقشه‌های منطقه‌ای نقشی مثبت و سازنده ایفا کند که از جمله آنها مسایل مربوط به سوریه، لبنان و یمن است.
با توافق هسته‌ای هم مشکلاتمان با ایران از بین نخواهد رفت
ویتیگ ادامه داد: در پایان اظهاراتم باید بگویم که جایگزین‌های این رویکرد دیپلماتیک به هیچ وجه جذاب نیستند. اگر دیپلماسی شکست بخورد رژیم تحریم‌ها شاید از هم فرو بپاشد و احتمال دارد شاهد آن باشیم که ایران دوباره مانند پیش از آغاز مذاکرات به غنی سازی اورانیوم بپردازد. روشن است که مشکلاتی که با ایران داریم در پی دستیابی به توافق بلافاصله از بین نخواهد رفت با این حال این احتمال وجود دارد که برای حل و فصل مناقشه‌ها شاهد نقش سازنده‌تر ایران باشیم. بنابراین ما بر این باوریم که این توافق در راستای اهداف و منافع امنیتی ما در اروپا قرار دارد، ما بر این باوریم که این توافق در جهت منافع امنیتی آمریکا قرار دارد، این توافق در جهت منافع امنیت منطقه است و باور کنید که امنیت اسراییل همواره در نظر ما بوده است. بنابراین به‌طور خلاصه باید بگویم که توافق بهترین گزینه‌ای است که داریم.
پیتر وست‌ماکوت، سفیر انگلیس در آمریکا، در ادامه این جلسه گفت: ژرارد آرو سفیر فرانسه درباره مطرح شدن مسئله کوروش کبیر در مذاکرات هسته‌ای ایران سخن گفت و البته زمانی که با ایرانی‌ها صحبت می‌کنیم همواره تاریخ بخش مهمی را به خود اختصاص می‌دهد. در واقع کوروش کبیر وجود داشته است و یک پادشاه پارسی بوده است که یهودیان بابل را از دست بخت النصر پادشاه آشوری نجات داد. این داستان زمانی دوباره به یاد ما آمد که مسئولین موزه بریتانیا حدود یک سال پیش بخشهایی از موزه را به‌طور موقت برای نمایش به آمریکا منتقل کردند. اگرچه موارد ضد و نقیض و اختلاف زیادی درباره تاریخ وجود دارد اما فکر می‌کنم ارزش آن را دارد که ما از این گونه مسایل نیز آگاه باشیم. درباره ابعاد منطقه‌ای باید بگویم که همان‌طور که سفیر آلمان گفت ما درباره اهمیت شرایطی که در آن قرار داریم، اهمیت چارچوبی که داریم و کیفیت این توافق مطلع هستیم با این حال تا پایان ژوئن جزییات بسیار زیادی وجود دارد که باید تکمیل شود.
توافق با ایران بهترین گزینه پیش روی ماست
وست‌ماکوت افزود: هنوز توافق صورت نگرفته است و همه ما به‌صراحت اعلام کرده‌ایم اگر نتوانیم به توافق خوبی دست پیدا کنیم هیچ توافقی حاصل نخواهد شد. با این حال قضاوت دولت انگلیس این است که توافقی که حاصل شد از گزینه‌های جایگزین دیگر برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای بهتر است. این بخشی از دیپلماسی است که بسیار مهم است و مدت زیادی طول کشیده است تا به این نقطه برسیم. ابعاد منطقه‌ای مسئله محور اصلی نشست اخیر اوباما و سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بود. علت این مسئله تنها نگرانی شماری از کشورهای عرب سنی درباره پیامدهای این توافق در صورت نهایی شدن نبود. هیچ‌یک از ما این توافق را براساس اعتماد صورت نمی‌دهیم بلکه خط ما بی‌اعتمادی اما راستی آزمایی است. این بهترین گزینه پیش روی ما است.
توافق هسته‌ای مجوزی برای ادامه رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه نخواهد بود
سفیر انگلیس در آمریکا گفت: ما به بهترین چارچوبی رسیده‌ایم تا اطمینان حاصل کنیم دست‌کم طی یک دهه ایران توان گریز هسته‌ای نداشته باشد و اینکه ایران نه تنها به مفاد پیمان عدم اشاعه پایبند باشد بلکه این کشور به مفاد پروتکل الحاقی نیز پایبند باشد که آن را امضا خواهد کرد. فکر می‌کنم این مسئله‌ای است که این فرصت را به ما می‌دهد که احتمال اشاعه تسلیحات هسته‌ای را به حداقل برسانیم و سطحی از امنیت را در منطقه برقرار کنیم. همزمان باید اطمینان حاصل کنیم کشورهای منطقه که نگران دیگر جنبه‌های رفتارهای بد ایران هستند که کاملاً جدای از مسئله هسته‌ای است که این توافق موجب نخواهد شد ایران این مجوز را داشته باشد که به رفتارهای بی‌ثبات کننده خود در منطقه چه از طریق گروه‌های وابسته یا دیگر فعالیت‌ها ادامه دهد. با این حال به هیچ وجه ناپخته عمل نخواهیم کرد و اگر بتوانیم توافق هسته‌ای با ایران را نهایی کنیم می‌توانیم به مسایل مهم دیگر منطقه‌ای بپردازیم. ما علاقمندیم حمایت ایران از گروه‌هایی که در کشورهایی که ما دولت آنها را مشروع می‌دانیم کاهش یابد یا از حمایت‌های غیرمستقیم از فعالیت‌های تروریستی دست بردارد، و این یک دستاورد قابل توجه خواهد بود با این حال اینکه ما در حال دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران هستیم به این معنا نیست که چشمان خود را به دیگر اقدامات ایران در منطقه بسته‌ایم.
لغو تحریم‌ها به تأیید آژانس از پایبندی ایران به توافق بستگی دارد
وست‌ماکوت ادامه داد: اطمینان خاطر به منطقه درباره مسایل امنیتی و البته اجرای کامل توافق احتمالی بسیار مهم خواهد بود. درباره اجرای توافق احتمالی باید بگویم لغو تحریم‌ها، در صورتی تحقق می‌یابد که توافق اجرا شود. این مسئله به این بستگی دارد که آژانس مشخص کند ایران به‌طور کامل به توافق پایبند بوده است یا خیر. البته همه طرفها به‌شدت مشغول توجیه خوب بودن این توافق برای افکار عمومی کشورهای خود خواهند بود. همه طرفها باید با توافقی به کشورهای‌شان بازگردند که به آن افتخار کنند و از آن راضی باشند، نه اینکه به کشورهای خود بازگردند و بگویند که درباره همه مسایل تسلیم شدند. مذاکرات این‌گونه نتیجه‌بخش نخواهد بود. بنابراین مسئله مهم تمرکز بر این مسئله است که اکنون مذاکرات چگونه پیگیری می‌شود. من براساس تعاریف موجود باید در این باره سکوت اختیار کنم تا مذاکرات محرمانه باشد و بتوانیم اطمینان حاصل کنیم توافقی مناسب حاصل می‌شود و سپس اطمینان حاصل کنیم که در پی آن درباره این توافق پایبندی کامل وجود خواهد داشت و پس از آن است که می‌توانیم برای لغو تحریم‌ها اقدام کنیم. البته تحریم‌های مختلفی وجود دارد، شماری از تحریم‌ها، تحریم‌های سازمان ملل هستند، شماری دیگر تحریم‌های آمریکا هستند و نیز بخشی از تحریم‌ها تحریم‌های اروپا هستند. ما باید به خاطر داشته باشیم که علت اینکه به این نقطه رسیده‌ایم به‌خاطر اتحادی بوده است که درباره تحریم‌ها در دو سوی اقیانوس اطلس وجود داشته است. اینکه این تحریم‌ها مؤثر بوده‌اند و بسیاری شرایط کنونی را پیش‌بینی می‌کردند و اکنون که به این موفقیت رسیده‌ایم باید برای موفقیت دیپلماسی نیز تلاش کنیم و این تحریم‌های اثربخش بوده است که موجب شده است ما تا این نقطه برسیم.
پیتر ویتیگ، سفیر آلمان در آمریکا در ادامه این نشست گفت: در پروتکل الحاقی ان‌پی‌تی مفادی وجود دارد که دسترسی به سایت‌های نظامی را فراهم می‌کند. به‌نظر من عراقچی به الزامات و تعهدات در پروتکل الحاقی توجه دارد.
جدای از پروتکل الحاقی درباره تشکیل کمیسیونی مشترک در زمینه بازرسی‌ها بحث می‌کنیم
پیتر وست‌ماکوت، سفیر انگلیس در آمریکا نیز گفت: پیمان ان‌پی‌تی یک پروتکل الحاقی دارد اما همچنین قرار است درباره یک کمیسیون مشترک نیز توافق صورت گیرد که اطمینان می‌دهد بازرسی‌های کافی، براساس توافق ما با ایرانی‌ها، صورت می‌گیرد که این مسئله جدا از تعهدات ان‌پی‌تی خواهد بود و جدا از پروتکل الحاقی خواهد بود. برای همه ما بسیار مهم است که یک رژیم بازرسی مناسب باشد تا اینکه ما بتوانیم با درخواست مشروع به این یا آن سایت برویم و بتوانیم بازرسی کنیم. این مسئله هنوز در حال بحث بر سر برخی جزئیات است اما اجازه نخواهیم داد که این موضوع به فراموشی سپرده شود. این مسئله بخشی مهمی از مرحله نهایی مذاکرات خواهد بود.
در ادامه این نشست یکی از اعضای تحریریه مجله فارین پالیسی گفت: ژرارد آرو سفیر فرانسه در آمریکا درباره هنر دیپلماسی صحبت کرد، یعنی یک گام به عقب برداشته شود و سپس اجازه بازرسی مدیریت شده، داده شود. آیا این مسئله باعث برطرف شدن این ایده شده است که مدتی مطرح است، یعنی مذاکره کنندگان ایرانی اسیر همان چیزی می‌شوند که رهبر معظم ایران توئیت می‌کند یا بیان می‌کند؟
افکار عمومی پس‌زمینه مذاکرات است
سفیر فرانسه در آمریکا در پاسخ گفت: من واقعاً نمی‌دانم که محرک درونی مذاکرات در ایران چه هستند؟ مذاکره کنندگان ایرانی بر اساس توصیه‌ها مذاکره می‌کنند. آنها افکار عمومی خود را دارند، آنها اختلافات در افکار عمومی خود را دارند، همان‌طور که شما در آمریکا نیز افکار عمومی دارید، همان‌طور که غرب و در کشورهای آزاد این افکار عمومی را دارد. آنها باید مخالفت‌ها را همان‌طور مد نظر قرار دهند که دولت آمریکا نیز باید نظر کنگره را مد نظر قرار دهد. بدون افکار عمومی، هیچ مذاکره‌ای واقعاً به‌طور ساده یک مذاکره فنی یا سیاسی نیست. افکار عمومی پس‌زمینه مذاکرات است.
در ادامه این نشست خبرنگار خبرگزاری 24ساعته کردستان سؤالی را مطرح کرد و گفت: پرسش من درباره تأثیر احتمالی توافق هسته‌ای ایران روی وضعیت حقوق بشر در ایران است، من می‌خواهم بدانم: تأثیر این توافقنامه به‌طور خاص روی وضعیت اقلیت‌هایی مثل مردم کرد چیست؟ آیا شما انتظار دارید که وضعیت آنها بهبود یابد یا اینکه دنیا اساساً برای منافع راهبردی خود چشم به‌روی مسائل می‌بندد؟
دولت‌های ما همچنان نگران وضعیت حقوق بشر در ایران هستند
سفیر انگلیس در آمریکا در پاسخ گفت: من می‌خواهم یک حرف کلی بزنم. به‌نظر من، همه دولت‌های ما همچنان نگران وضعیت حقوق بشر در ایران هستند. کارهایی در آنجا صورت می‌گیرد که به‌دلایل مختلف ما را نگران می‌کند. برخی وقتها موضوع به برخورد با افراد مربوط می‌شود، برخی وقتها به برخورد با اقلیت‌ها مربوط می‌شود. برخی وقتها عناصر شگفت انگیزی می‌بینیم، مثلاً عناصری از جامعه یهودیان در ایران هستند که می‌توانند شکوفایی داشته باشند اما به‌عکس بهائیان در ایران هستند که کاملاً با آنان به‌عنوان مرتد برخورد می‌شود، این‌گونه افراد اصلاً در ایران تحمل نمی‌شوند. به‌نظر من جنبه‌های متعددی در ایران وجود دارد که ایران برای طی کردن آنها، راه طولانی در پیش دارد از جمله عمل کردن مطابق با استانداردهای بین المللی در مورد حقوق بشر. من در مورد وضعیت اقلیت کرد در داخل ایران تخصص ندارم اما این موضوع قطعاً عرصه‌ای است که ما در نگاه حقوق بشری به ایران به آن توجه داریم به‌خصوص اگر این توافقنامه را نهایی کنیم و در مسیر معیارهای بین المللی مربوط به رفتارها، پیشرفت داشته باشیم.
مجری گفت: ایران می‌تواند با آزاد کردن جیسون رضائیان که همکار ما است، شروع کند. این اقدام ایران گام خوبی خواهد بود.
در ادامه این نشست، یکی از دانشگاهیان آمریکایی از دانشگاه جرج میسون پرسید: روسیه و چین کمک کننده بوده‌اند، اما پرسش من این است: در این مراحل پایانی از مذاکرات، روسیه واقعاً چقدر کمک کننده بوده است؟ به‌طور خاص با توجه به تصمیم روسیه به دادن موشک‌های بالستیک اس‌ــ300 به ایران شاید کسی فکر کند روسها کمک کننده بودند و این موشک‌ها را به‌عنوان هویج (مشوق) نگه داشتند تا اگر مذاکرات موفق بود این سیستم را به ایران بدهند. من همچنین باید بگویم که در رسانه های روسی مطالبی بیان شده است مبنی بر اینکه شاید توافقنامه هسته‌ای با ایران برای روسیه خیلی خوب نباشد، چون در صورت توافق هسته‌ای، روابط ایران با غرب بهبود خواهد یافت. حتی حرف‌هایی وجود دارد که براساس آنها گفته می‌شود اگر غرب در مورد اوکراین روسیه را درک نکند، روسیه ممکن است در مورد ایران از کمک خود بکاهد. من از افراد متعلق به نسل گذشته هستم که رخدادهای مطبوعات روسیه را می‌بیند و می‌داند که این تحولات اتفاقی نیستند. می‌خواهم درباره انگیزه‌های روسیه و میزان کمک آن به مذاکرات بگویید.
تحویل اس‌ــ300 به ایران نقض حقوق بین‌الملل نیست
سفیر آلمان در آمریکا در پاسخ گفت: به‌اعتقاد ما تصمیم روسیه به تحویل دادن این‌گونه تسلیحات، اصلاً برای روند (مذاکرات) مفید نبود و تصمیمی قابل سرزنش بود اما همچنین باید گفت که این تصمیم ناقض تحریم تسلیحاتی نبود، یعنی تصمیمی نبود که قانون بین الملل را نقض کرده باشد بلکه به‌اعتقاد ما تصمیمی بود که مفید نبود.
سپس سفیر فرانسه در آمریکا گفت: همیشه همراهی چینی‌ها و روسها اهمیت داشته است، چون این همراهی نشان می‌دهد که فقط غرب نیست که ضد ایران گروه بندی کرده است. چینی‌ها و روسها مذاکره کنندگانی کامل و وفادار بوده‌اند و هنوز هم این‌گونه هستند. آنها واقعاً سهم خود از کار را انجام می‌دهند و با ما کار می‌کنند. من با گفته‌های سفیر آلمان موافقم اما باید بگویم که روسها تأکید کرده‌اند که این سیستم قبل از یک سال یا دو سال قابل عملیاتی شدن نیست.
در ادامه این نشست، مجری برنامه گفت: من هم در یکی از این روزنامه‌ها خواندم، که روز بعد از اعلام خبر تصمیم روسیه به دادن موشک‌های اس‌ــ300 به ایران نوشته بود، این تسلیحات احتمالاً به ایران داده نخواهند شد مگر اینکه توافقنامه صورت گیرد. پس باید گفت موشک‌های اس‌ــ300 بیشتر نقش یک هویج (مشوق) را بازی می‌کنند.
در ادامه فردی به‌نام "پیتر بامبوش"، حقوقدان مقیم واشنگتن گفت: پرسش این است: آیا موضع غرب اعتبار دارد؟ به‌نظر من موضع غرب این است: اگر شما (ایران) این توافقنامه را انجام ندهید ما به تحریم‌ها ادامه خواهیم داد یا اینکه تحریم‌ها را بیشتر خواهیم کرد. من امروز شنیدم که چگونه ممکن است اکنون نقطه اوج تحریم‌ها باشد، شرکت‌های ما این تحریم‌ها را دوست ندارند. آیا ما در مذاکرات تهدید قابل توجهی داریم؟
سفیر فرانسه گفت: بله.
سپس مجری گفت: فکر می‌کنم سفرا گفته‌اند که این مسئله به شکست در مذاکرات بستگی دارد. اگر این‌گونه برداشت شود که تقصیر متوجه کنگره آمریکا یا دیگران در این طرف مذاکرات باشد (طرف 1+5)، در این صورت رژیم تحریم‌ها خیلی سریع از هم خواهند پاشید اما اگر این‌گونه برداشت شود که این ایرانی‌ها هستند که از توافقنامه خوب فاصله می‌گیرند در این صورت برخی تحریم‌ها دست‌کم در اروپا خواهد بود. من نمی‌دانم که آیا این مسئله برای روسها و چینی‌ها صدق می‌کند یا خیر! آیا در این صورت 1+5 دچار شکاف خواهد شد؟
کشورهای نوظهور مانع‌تراشی کنگره در مسیر توافق را عامل زیر سؤال بردن رژیم فعلی تحریم‌ها خواهند دانست
سفیر آلمان در پاسخ گفت: من با شما موافقم. بستگی به این دارد که اگر توافق صورت نگیرد چه‌کسی مقصر خواهد بود. ما نباید درباره رژیم تحریم‌های بین المللی دچار هیچ‌گونه خیال باطل شویم. بسیاری از کشورهای نوظهور به اقدام کنگره آمریکا در مانع تراشی برای این توافقنامه، به‌عنوان یک محرک برای دست‌کم به زیر سؤال بردن رژیم کنونی تحریم‌ها خواهند نگریست. به‌نظر من اگر بازی مربوط به پیدا کردن مقصر در جامعه بین المللی شروع شود و به این نتیجه ختم شود که ایران مقصر نیست، در این صورت این خطر وجود دارد که انسجام بین المللی که در سالهای اخیر قوی بود به‌احتمال زیاد دچار فرسایش خواهد شد. این یک سناریو است.
در ادامه سفیر فرانسه در آمریکا گفت: اما از جنبه حقوقی چنین چیزی صورت نخواهد گرفت. از جنبه حقوقی، تحریم‌ها در شورای امنیت سازمان ملل متحد فقط زمانی برداشته خواهند شد که رأی‌گیری صورت گیرد. پس تحریم‌ها در شورای امنیت سازمان ملل متحد باقی خواهند ماند. تحریم‌های آمریکا نیز باقی خواهند ماند. تحریم‌های اتحادیه اروپا نیز در صورتی برداشته خواهند شد که رأی قاطع به آن داده شود. پس در هر صورت تحریم‌ها باقی خواهند بود.
در این لحظه سفیر آلمان گفت: اما مسئله به اجرای تحریم‌ها مربوط می‌شود.
مؤثرترین تحریم‌ها تحریم‌های آمریکا هستند
سپس سفیر فرانسه گفت: تأثیرگذارترین تحریم‌ها، تحریم‌های آمریکا است چون تحریم‌های آمریکا جنبه فراملیتی دارند. به‌نظر من بسیاری از شرکت‌های غیراروپایی در حال اجرا کردن تحریم‌ها هستند چون از تحریم‌های آمریکا می‌هراسند.
در ادامه مجری گفت: آیا آنها تهیه پیش‌نویس قطعنامه جدید شورای امنیت را آغاز کرده‌اند؟
سفیر فرانسه گفت: نمی‌دانم اما فکر می‌کنم یک پیش‌نویس تا جاهایی رسیده باشد. یکی از پرسش‌ها درباره تحریم‌ها، بازگشت پذیری سریع آنها است، یعنی اگر ایرانی‌ها تعهدات خود را محترم نشمارند این تحریم‌ها دوباره اعمال شوند. پس متنی وجود دارد که دست به دست می‌شود.
در ادامه یکی دیگر از حاضران از سفیر فرانسه پرسید: فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه اخیراً در عربستان سعودی و در خلیج (فارس) بود. به نظر می‌رسد که فرانسه و شورای همکاری خلیج (فارس) روابط بسیار عالی دارند. با توجه به این روابط عالی، پرسش این است: آیا فرانسه توانسته است شورای همکاری خلیج (فارس) را متقاعد کند که توافقنامه هسته‌ای که درباره‌اش مذاکره می‌شود، باعث تقویت امنیت این کشورها خواهد شد و منجر به تضعیف امنیت این کشورها نخواهد شد؟
ژرارد آرو سفیر فرانسه در آمریکا در پاسخ گفت: نه، به‌نظر من شما باید این پرسش را از دولت آمریکا بپرسید چون اجلاسی در کمپ دیوید برگزار شد که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا آن را سازماندهی کرده بود. به‌نظر دولت آمریکا، این ابتکار عمل بسیار مفید بود چون درست است که ما باید به کشورهای خلیج (فارس) درباره امنیتشان اطمینان بخشی کنیم اما اگر این کشورها به تضمین‌های امنیتی نیاز دارند این تضمین‌های امنیتی فقط به‌علت توافقنامه هسته‌ای نیست بلکه به‌علت وضعیت ژئوپولیتیک منطقه است.
نگرانی برخی کشورهای عربی درباره ایران فراتر از موضوع هسته‌ای است
سفیر فرانسه در آمریکا در ادامه این نشست گفت: به‌نظر من پیامی که در بیانیه کمپ دیوید قرائت شد بسیار مفید بود. ما به دوستانمان در کشورهای خلیج (فارس) گفتیم که ما الزامات امنیتی‌شان را جدی می‌گیریم و می‌خواهیم در آن نقش آفرینی کنیم. فرانسه از سال 2009 به بعد یک پایگاه نظامی در امارات عربی متحده دارد. ما از دهه 1990 میلادی توافقنامه امنیتی با کشورهای منطقه داریم. ما تعهد بلندمدت در قبال کشورهای این منطقه داریم اما به‌نظر من نگرانی‌های این کشورها فراتر از موضوع هسته‌ای است و بیشتر به وضعیت ژئوپولیتیک منطقه بازمی‌گردد. این کشورها احساس می‌کنند پولی که ایران در صورت برداشته شدن کامل یا جزئی تحریم‌ها دریافت می‌کند، ممکن است در ماجراجویی‌های ایران به کار گرفته شود. به‌نظر من این کشورها نیازمند تضمین هستند.
در ادامه خبرنگاری پرسید: با توجه به نگرانی‌ها درباره جذب نیرو برای داعش در اروپا و با توجه به اینکه ایران احتمالاً در نبرد با داعش نقش پیشتاز خارجی را در عراق و به‌طور غیرمستقیم در سوریه دارد، البته من می‌دانم که گفتگوهای هسته‌ای موضوعی جدا است، اما در عین حال آیا این مسئله باعث شده است که سه کشور اروپایی بخواهند برای حل این مسئله روابط بهتری با ایران داشته باشند؟
ربط‌دادن مسائل دیگر به مذاکرات هسته‌ای مفید نخواهد بود
سفیر انگلیس در آمریکا در پاسخ گفت: من خیلی مطمئن نیستم که ایرانی‌ها در این زمینه تا این‌حد کارآمد و مؤثر بوده باشند. چیزی که اخیراً در رمادی رخ داد داستانی خیلی عالی برای ژنرال سلیمانی یا هرکس دیگر نیست! به‌نظر من ایرانی‌ها دلایل خود را برای مقابله با داعش دارند. به یاد داشته باشید که ایرانی‌ها یک دهه پیش هم‌پیمانی احتمالی برای ما علیه القاعده بودند. علت اینکه دیپلماسی ما در آن روزها کار نکرد این بود که ما می‌دیدیم بمبهای دست‌ساز ساخت ایران باعث کشته شدن نظامیان آمریکایی و انگلیسی در افغانستان می‌شد. واقعیت این است که این گروه‌های تندروی سنی مثل القاعده و داعش و هر گروه دیگر، به‌شدت ضدشیعه و ضدایران هستند. از این رو است که ایرانی‌ها دلایل خود را برای جنگیدن با این گروه‌ها دارند چون معتقدند چنین گروه‌هایی اگر مصمم به نابود کردن ایران نباشند مصمم به نابود کردن دین آنها (اسلام شیعی) هستند. فکر می‌کنم اشتباه خواهد بود که کسی تعهدات ما به مذاکرات هسته‌ای را به‌عنوان بخشی از علاقه ما به از بین رفتن داعش بداند. همان‌طور که در گذشته گفتم، مذاکرات ایران فی‌نفسه کار خوبی است. این مذاکرات به‌طور خاص به موضوع جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای مربوط می‌شود، به متوقف کردن اشاعه تسلیحات هسته‌ای در منطقه مربوط می‌شود. اگر ما دیگر مسائل را ربط بدهیم مفید نخواهد بود حتی همان‌طور که پیتر ویتیگ سفیر آلمان در آمریکا گفته است، ممکن است باعث پایان مذاکرات شود. ما مذاکره می‌کنیم چون این مذاکرات فی‌نفسه خوب است و چون بقیه گزینه‌های جایگزین گزینه‌های بدتری هستند. همین‌طور باید گفت اگر در نتیجه مذاکراتی موفق با ایرانی‌ها، دیگر جنبه‌های رفتار ایران بهبود یابد و یا کسی چه می‌داند که اگر دشمن‌های مشترک باعث ایجاد آرمان مشترک شوند، در این صورت این موضوعات (غیرهسته‌ای) در آینده مد نظر قرار خواهند گرفت اما این مذاکرات به موضوعات دیگر ارتباط ندارد.
در ادامه یکی از دانشجویان آمریکایی پرسید: می‌خواستم درباره بازگشت سریع تحریم‌ها بپرسم و بگویم: سازوکار این بازگشت تحریم‌ها چگونه خواهد بود؟ چون در 6 سال آینده برخی از تحریم‌ها برداشته خواهند شد، داد و ستدهای تجاری افزایش خواهد یافت و آلمان از آن منتفع خواهد شد. اگر ما شاهد نقض اندک (ایران) باشیم که همه روی چنین نقضی توافق نداشته باشند، آن‌گاه بازگشت سریع تحریم‌ها چگونه کارایی خواهد داشت؟ آیا سازوکار بازگشت سریع تحریم‌ها به برخی رفتارهای خاص که ایران مرتکب آن شود، منوط خواهد بود؟
هنوز درباره نحوه بازگشت تحریم‌ها توافقی صورت نگرفته است
ژرژ آرو سفیر فرانسه در آمریکا در پاسخ گفت: ما ایده بازگشت سریع تحریم‌ها را در مقطع کنونی نداریم. مشکل واقعی این بود که ما نمی‌خواستیم که برای بازگرداندن تحریم‌ها، حق وتو را به برخی اعضا بدهیم. فرانسوی‌ها سیستمی را ابداع کردند که بر اساس آن بازگشت تحریم‌ها به‌صورت خودکار است مگر اینکه واقعا رأیی در خلاف این جهت باشد. در این صورت حق وتو از یک طرف به طرف دیگر داده می‌شود، هنوز در این باره توافق صورت نگرفته است. درباره نقض باید گفت که هنوز طبق تعریف نمی‌توان گفت که نقض چیست، پس اول از همه، مسئله به کمیسیون ارجاع داده می‌شود تا موضوع را مورد بررسی قرار دهد و سپس موضوع به سطح سیاسی منتقل خواهد شد.
اروپایی‌ها به‌خاطر تحریم‌ها پول زیادی را از دست دادند، نه آمریکایی‌ها
آرو ادامه داد: چیزی که باعث تشویش من می‌شود این است که آمریکایی‌ها همیشه می‌گویند همه اروپایی‌ها می‌خواهند پول درآورند و همه آنها علاقه دارند که به‌سمت تهران سرازیر شوند. اساساً این ما اروپایی‌ها بودیم که در تحریم‌ها فداکاری کردیم نه شما! ما بودیم که پول زیادی را به‌علت تحریم‌ها از دست دادیم، این آمریکایی‌ها نبودند که پول از دست دادند، آمریکایی‌ها که دیگر در بازار ایران نبودند!
آمریکا با ما از موضع برتر اخلاقی صحبت نکند
سفیر فرانسه خطاب به آمریکایی‌ها گفت: از موضع برتر اخلاقی صحبت نکنید. ما اروپایی‌ها در این موضوع هیچ درسی نداریم که از دیگران بگیریم. ما کار سختی انجام دادیم و این کار را به‌شیوه‌ای وفادارانه انجام دادیم. تاجران اروپایی بیش از تاجران آمریکایی طمع ندارند و طمعشان از تاجران آمریکایی هم کمتر نیست. اگر ایرانی‌ها بخواهند از تعهدات خود پیروی نکنند، اروپایی‌ها مشتاق خواهند بود که با همکاری دیگر اعضای 1+5 کار کنند تا دوباره تحریم‌ها را اعمال کنند. ما تلاش می‌کنیم به یک سازوکار دست یابیم که به ما اجازه دهد در اسرع وقت و به کارآمدترین شیوه این کار را بکنیم. ما هنوز به توافقنامه در این باره دست نیافتیم. این مسئله بسیار فنی است و عناصر زیادی دارد.
در ادامه مجری گفت: من سر در گم شده‌ام. فرانسه همیشه مخالف روال خودکار است. شما چگونه می‌خواهید که اعمال سریع تحریم‌های ایران به‌صورت خودکار باشد؟
ژرارد آرو گفت: ما می‌خواهیم تلاش کنیم تا از این مسئله اجتناب کنیم که روسها و چینی‌ها بگویند که ما مخالف (بازگشت سریع تحریم‌ها) هستیم. ما می‌خواهیم سازوکاری اجرا شود که به‌عکس باشد یعنی تحریم‌ها به‌صورت خودکار اعمال شوند مگر اینکه پنج عضو دائم موافق نباشند، این سازوکار تسلیم وتوی دوستان ما نخواهد شد.
مجری گفت: پس مسئله در اینجا اکثریت است نه اینکه سه در برابر دو باشد؟ یعنی حق وتو در کار نیست.
خبرنگاری گفت: پس آلمان چه می‌شود؟
سفیر فرانسه در پاسخ گفت: در شورای امنیت پنج کشور عضو دائم حضور دارند و آلمان عضو شورای امنیت نیست. ما درباره پنج عضو دائم شورای امنیت صحبت می‌کنیم. ما درباره تحریم‌های شورای امنیت صحبت می‌کنیم. تحریم‌های آمریکا به این کشور مربوط می‌شود که ممکن است آمریکا دوباره آنها را اعمال کند بدون آنکه از کسی سؤال کند.
بازگشت تحریم‌ها در چارچوب سازمان ملل دشوارتر است تا در اتحادیه اروپا
در ادامه سفیر آلمان در آمریکا گفت: ما در داخل اتحادیه اروپا می‌توانیم بازگشت سریع تحریم‌ها را سازماندهی کنیم. این کار را می‌توان آسان انجام داد. در چارچوب سازمان ملل متحد کار مشکل‌تر است.
در ادامه یکی دیگر از حاضران پرسید: 70 درصد مردم ایران خواستار توافقنامه هستند اما فردی که این نظرسنجی را انجام داد زندانی شد.
مجری این برنامه جملات این فرد را تکمیل کرد و گفت: 75 درصد مردم ایران خواستار روابط عادی با آمریکا بودند، این نظرسنجی قبل از گفتگوهای هسته‌ای بود.
سپس فردی که سؤال پرسیده بود، گفت: اکنون که توافق هسته‌ای به دست آمده است، ذهنیت آمریکایی‌ها بازتر شده است که شاید ناشی از داعش باشد. پرسش من درباره اتحادیه اروپا است: نظر مردم اروپایی درباره صلح چیست؟ همان‌طور که آمریکایی‌ها خواستار صلح با کوبا شدند.
انگلیس مشکلی با عادی‌کردن روابط با ایران ندارد
سفیر انگلیس در آمریکا در پاسخ به این پرسش گفت: فکر می‌کنم که همه کشورها و دولت‌های ما در این بخش از دنیا مشکلات مربوط به خود را داریم، برخی وقتها این مشکل با ایران است، برخی وقتها با ترکیه است، کشورهای مختلفی هستند که ما با آنها سابقه تاریخی داریم و یا نداریم. اگر شما به مورد ایران نگاه کنید می‌بینید که افکار عمومی آمریکا بر اثر ماجرای گروگان‌گیری و بستن چشم گروگان‌ها و نگهداری آنها به‌مدت 444 روز، خاطره بدی دارد. در انگلیس نیز افکار عمومی این کشور چند سال پیش شاهد بود که مشتی مزدور دولتی وارد سفارت ما شدند و افتضاح به بار آوردند. ایران نیز خاطرات خود را دارد که برخی از آنها درست است و برخی درست نیست، این خاطرات مربوط به این مسئله می‌شود که قدرت‌های خارجی در 100 یا 200 یا 300 سال گذشته با حاکمیتشان (ایرانی‌ها) چه‌کار کردند؟ همه ما کوله‌باری از مشکلات و مسائل را داریم. در مورد انگلیس باید بگویم که افکار عمومی انگلیس در مرحله‌ای نیست که عمیقاً نگران عادی شدن روابط با ایران باشد. ما سابقه طولانی در ایران داریم. برخی به روابط تاریخی شرکت‌های خود با ایران اشاره کردند. صنعت نفت ایران را عملاً شرکت‌های انگلیسی راه‌اندازی کردند. ما در این بخش ریشه‌های عمیق داریم. ما ارتباطات سیاسی و تجاری خود و حتی ارتباطات سیاسی با ایران را داشته‌ایم. انگلیس برای مدتهای طولانی قدرت غالب در خلیج فارس بود. اگر از افکار عمومی ما پرسیده شود که از توافقنامه مبتنی بر مذاکره حمایت کند صرف‌نظر از اینکه این توافق بد یا خوب باشد، ما هیچ مشکلی درباره عادی کردن روابط با ایران نداریم.
وست‌ماکوت گفت: همه ما اعم از دولت‌ها و مردم کشورهای ما می‌خواهند شاهد آن باشند که ایران در سالهای آینده رفتاری متفاوت داشته باشد. همان‌طور که گفتم دو موضوع به هم ربط ندارند اما رفتار بد ایران چه از جنبه حقوق بشری باشد و چه از جنبه بی‌ثبات کنندگی در منطقه و حمایت از گروه‌های تروریستی باشد، ما منتظر پیشرفت در این عرصه‌ها هم هستیم.
در ادامه فردی از بنیاد پلاوشرز آمریکا پرسید: پرسش من درباره رقابت تسلیحاتی احتمالی در خاورمیانه است. عربستان سعودی پس از حصول چارچوب توافقنامه گفت هرچیزی که ایران داشته باشد آنها هم می‌خواهند داشته باشند. پرسش من این است: اگر توافق شکل بگیرد و به ما اطمینان بدهد که ایران هرگز سلاح هسته‌ای تولید نخواهد کرد چرا از این توافق به‌عنوان مدلی برای کنترل تسلیحات در خاورمیانه استفاده نشود؟
توافق با ایران آن توافقنامه کاملی نیست که فرانسه خواستارش بود
سفیر فرانسه در آمریکا در پاسخ به این پرسش گفت: از دیدگاه من، نگران کننده‌ترین جنبه توافقنامه این است که ما وضعیت جدیدی از گریز هسته‌ای یک‌ساله را ایجاد کردیم. ما در ان‌پی‌تی فقط کشورهای دارنده تسلیحات هسته‌ای و کشورهای فاقد تسلیحات هسته‌ای داریم اما اکنون کشوری داریم که یک سال با سلاح هسته‌ای فاصله دارد. این یک وضعیت جدید است. شما وقتی که مذاکره می‌کنید همیشه باید به چندین عنصر فکر کنید. یکی از عناصر این است که شما چه سابقه‌ای را برای سایر کشورها باقی می‌گذارید؟ هنری کیسینجر در جلسه استماع سنای آمریکا هم این نکته را مورد تأکید قرار داده بود. به‌نظر من یکی از نگرانی‌هایی که ما باید آن را پس از توافقنامه رفع کنیم، همین است، یعنی کشورها بعد از توافقنامه ایران، سریعاً به‌سمت تبدیل شدن به کشوری حرکت نکنند که یک سال با سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشد! ما نمی‌توانیم با این مسئله مخالفت کنیم و بگوییم: ایران به این وضعیت دست یافت پس چرا ما به این وضعیت دست نیابیم؟ از دیدگاه من، یکی از نقاط ضعف توافقنامه‌ای که ما روی آن مذاکره می‌کنیم همین است. می‌خواهم صریح باشم، توافقنامه کامل نیست بلکه مبتنی بر مصالحه است. هرگونه توافقنامه مبتنی بر مصالحه است. این توافقنامه، آن توافقنامه کاملی نیست که فرانسه خواستارش بود، فکر می‌کنم این مسئله درباره آلمان و انگلیس هم صدق کند. این توافقنامه آن چیزی است که ممکن بود. چیزی که ما به آن دست یافتیم چیزی بود که امکان آن وجود داشت البته معنی‌اش این نیست که این توافقنامه پیامدهایی نداشته باشد که ما بخواهیم آن را رفع کنیم.
سپس مجری گفت: پرسش فرد سؤال کننده درباره تدابیر راستی آزمایی هم بود. پس مسئله فقط به گریز هسته‌ای یک‌ساله مربوط نمی‌شود بلکه به پذیرش پروتکل الحاقی و همه تدابیر شفاف سازی که روی ایران اعمال می‌شود، مربوط است.
سفیر فرانسه در آمریکا گفت: به هر حال، حتی با سیستم راستی آزمایی، باز هم داشتن کشوری که با سلاح هسته‌ای یک سال فاصله دارد تحولی مثبت برای آینده سیستم اشاعه نیست.
ان‌پی‌تی حق کشورها را برای غنی‌سازی صلح‌آمیز قائل است
سفیر آلمان هم گفت: این گفته درست است اما فراموش نکنیم که ان‌پی‌تی حق کشورها را برای غنی سازی صلح آمیز در نظر گرفته است. این چیزی است که همه کشورها دارند و عضو ان‌پی‌تی هستند. ما تنها کشوری در ترکیب 1+5 هستیم که سلاح هسته‌ای نداریم. ما می‌دانیم که در ان‌پی‌تی چه تعهدات و چه حقوقی داریم. این امر شاید کمک کرده باشد تا به ایرانی‌ها نشان داده شود که پنج عضو دائم که دارای تسلیحات هسته‌ای هستند، چیزی را به آنها تحمیل نمی‌کنند و آنان را از حقوقشان محروم نمی‌کنند. پرسش مربوط به اینکه آیا رقابت تسلیحاتی خواهد بود یا خیر به این امر بستگی دارد که نوع رژیم راستی آزمایی و طراحی آن و کارآمدی آن چگونه خواهد بود، اگر ما بتوانیم بازرسی‌ها و رژیم راستی آزمایی واقعاً سرزده و معتبر و شدنی را ایجاد کنیم آن‌گاه بسیاری از زمینه‌های رقابت تسلیحاتی از بین خواهد رفت.
سپس سفیر انگلیس گفت: اگر ما به این نقطه برسیم امیدواریم که سایر دولت‌های منطقه به‌دنبال برابری با ایران نباشند. آنها می‌توانند برنامه هسته‌ای خود را با چند سال فاصله گریز هسته‌ای داشته باشند. مسئله این است که آیا این کشورها اعتماد خواهند داشت که ایران قصد ندارد سلاح هسته‌ای داشته باشد؟ اگر این‌گونه باشد هیچ دلیلی وجود ندارد که دیگران در منطقه بگویند که اگر ایرانی‌ها سلاح هسته‌ای داشته باشند آنها هم بخواهند یک سلاح بخرند! هیچ دلیلی وجود ندارد که آنها این کار را بکنند. توافقنامه‌ای که ما با ایران به دست آوردیم و مذاکره‌ای که با ایران انجام می‌دهیم، واقعیت‌های موجود برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران را در نظر گرفته است. کشورهای دیگر از صفر شروع می‌کنند، پس چرا باید این کار را بکنند؟ مگر اینکه واقعاً احساس تهدید کنند. مسئله این نیست که آنها دارند و ما هم باید داشته باشیم. به‌نفع ایران نیست، به‌نفع هیچ‌کس نیست و به‌نفع ثبات منطقه نیست. به‌نظر من ما باید اطمینان حاصل کنیم که رژیم راستی آزمایی مناسب، به‌کار گرفته می‌شود. اگر ایرانی‌ها می‌خواهند ثبات منطقه‌ای ایجاد کنند، ایرانی‌ها هم در نشان دادن جدیتشان در اجرا کردن تعهدات خود در توافقنامه، منافع دارند. همه در این زمینه مسئولیت دارند. مسئله فقط به برابر بودن مربوط نیست بلکه به اعتماد و نداشتن تسلیحات هسته‌ای بیشتر در منطقه مربوط است.
مجری گفت: کشورهایی مثل ژاپن هستند که با گریز هسته‌ای یک سال یا کمتر فاصله دارند اما این کار را نمی‌کنند یعنی سلاح هسته‌ای تولید نمی‌کنند.
وی خطاب به سفیر فرانسه گفت: شاید فاصله یک‌ساله تا گریز هسته‌ای یک طبقه بندی جدید در وضعیت کشورها نباشد و در گذشته هم وجود داشته است.
سفیر فرانسه گفت: من بیش از آنکه نگران ژاپن باشم نگران خاورمیانه‌ام.
انتهای پیام/.*
