اصفهان در حوزه اسطوره‌سازی ورزشی به خوبی عمل نکرده است
خبرگزاری تسنیم: معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی کشور گفت: متاسفانه اصفهان با وجود داشتن اسطوره‌های ورزشی در این زمینه به خوبی عمل نکرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، بهمن نامور مطلق شامگاه پنجشنبه در پنجمین نشست "اسطوره، شهر" با موضوع تجلی اسطوره‌های معاصر در شهر در حمام تاریخی دردشت اصفهان اظهار داشت: اگر اسطورهها وجود نداشته باشند جامعه بخش مهمی از زبان خود را از دست می‌دهد و جامعه بدون اسطوره یک جامعه نگران کننده بوده و در حقیقت اسطوره حرف دل جامعه و یک گروه اجتماعی را بیان می‌کند.
وی با اشاره به اینکه اسطورهها، الگوهای روایت‌دار تکثیرپذیر هستند، افزود: اسطورهها به اندازه تکثیرپذیریشان، بزرگ و یا کوچک شده و خوراک اسطورهها تکرار بوده و هر چقدر اسطورهها تکرار شوند بزرگتر و موثرتر می‌شوند، اسطورهها برخلاف نظر برخی افراد، تصادفی به وجود نمی‌آیند بلکه نیازهای دل انسان‌ها بوده و به همین دلیل به عنوان یک مدل از آنها استفاده می‌کنیم.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور تصریح کرد: آیا می‌توانیم در جهان معاصر اسطوره داشته باشیم، پاسخ به این سوال ساده نبوده و 2 دیدگاه در این زمینه وجود دارد، عده‌ای جوابشان منفی و عده‌ای مثبت است، در حقیقت رابطه زمان و اسطوره بسیار پیچیده است.
وی با اشاره به نظریه یک اسطوره شناسی که دیدگاه منفی نسبت به اسطورهها دارد، خاطرنشان کرد: اسطورهها به این دلیل شکل گرفته که انسان اولیه، قدرت تبیین جهان، هستی و خود را نداشته و برای این تبیین به اسطورهها پناه برده و براساس این نظریه اسطوره، ماه عسل جهل و کم آگاهی بشر بوده است.
نامور مطلق بیان کرد: براساس این نظریه اسطوره، فهم انسان اولیه و فهم کودکی انسان بوده و پس از آن خرد و سپس علم آمده، بنابراین چون انسان عصر حاضر آگاه شده دیگر نیازی به اسطوره نداریم و اگر اسطوره معاصر خلق کنیم در حقیقت به دوران کودکی انسان بازگشته‌ایم.
وی با اشاره به نظریه منفی یک اسطوره شناس دیگر افزود: براساس این نظریه انسان در دوران کودکی خودش، زبانش کامل نبوده و نمی‌توانسته تحولات طبیعی را بیان کند و از یک زبان روزمره استفاده می‌کرده، به صورتی که در گذشته غروب آفتاب را خواب رفتن خورشید بیان می‌کردند، براساس این دیدگاه زبان بشر در دوره‌های پسین کامل شده و دیگر نیازی به اسطوره‌های جدید نیست.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با اشاره به نظریه منفی یک اسطوره شناس دیگر تصریح کرد: انسان‌ها نیازهای ابدی و همگانی داشته و انسان در طلوع زندگی به نیازهای خود به واسطه یک روایت‌ها پاسخ داده و اسطورهها خلق شده‌اند ولی چون نیازها تغییر نمی‌کنند پس به اسطوره‌های جدید نیاز نبوده و اسطوره‌های جدید تکرار اسطوره‌های قبل هستند.
وی خاطرنشان کرد: براساس دیدگاه این اسطوره شناس، یک اسطوره بیشتر نداریم و آن هم اسطوره قهرمان بوده، یک نفر عزیمت کرده و متفاوت‌تر از بقیه زمان خود بوده و با دیگران درگیر شده و در این راستا موفق بوده و سپس برمی‌گردد، داستان‌های کلاسیک از عزیمت، تشرف و بازگشت پیروی کرده و در نتیجه آن فرد قهرمان می‌شود.
نامور مطلق بیان کرد: براساس دیدگاه این اسطوره شناس، تمام اسطورهها شبیه هم بوده و انسان‌ها نیز همیشه به این اسطورهها نیاز دارند ولی این اسطورهها همان اسطوره‌های قدیم هستند.
وی با اشاره به دیدگاه مثبت اسطوره شناسان در این زمینه افزود: انسان‌ها نیازشان از یک دوره به دوره دیگر و از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر متفاوت بوده بنابراین نیازها، شرایط و نسبت‌ها تغییر می‌کند پس نیازهای متفاوت، پاسخ‌های متفاوت می‌طلبد و اسطوره‌های جدید، پاسخ‌های متفاوت به این نیازها هستند.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با بیان اینکه بدترین اتفاق برای یک انسان، تکرار است، تصریح کرد: انسان‌ها تکرار نمی‌شوند بلکه رشد کرده و تغییر می‌کنند، انسان قرون وسطی با انسان دوره رنسانس تفاوت داشته، اندیشه انسان بنیان سبب تغییر نگاه به خود و دیگران شده است، "من فکر می‌کنم پس هستم" انسان عصر حاضر با فکر کردن وجود خود را ثابت کرده است.
وی با اشاره به اینکه بنیادی‌ترین تغییرات، تغییرات اندیشه‌ای است، خاطرنشان کرد: بنابراین نیاز به اسطوره‌های جدید برای نیازها و تغییرات جدید الزامی است.
نامور مطلق با اشاره به نظریه دیگری مبنی بر اینکه اسطورهها وجود دارند ولی دیدگاه منفی به این موضوع دارند، بیان کرد: براساس این نظریه جامعه مصرفی، اسطورهها را پذیرش کرده تا از آنها سو استفاده کند، در حقیقت مانکن‌ها، اسطوره‌های نوین هستند، اسطورهها عناصری برای استثمار در عصر جدید هستند.
وی افزود: به نظر بنده در عصر حاضر به دلیل الگوهای تازه به اسطوره‌های معاصر نیاز بوده و می‌توان از آنها برای پیشرفت استفاده کرد، جامعه بدون اسطوره، جامعه مقلدی بوده و اگر اسطوره تولید نکند مجبور به تقلید از اسطوره‌های دیگران می‌شود، ما اگر نتوانیم اتاق جوانان کشورمان را با عکس‌هایی از اسطور‌ه‌هایمان پر کنیم بدون شک با عکس خوانندگان، بازیگران و ورزشکاران خارجی پر می‌شود.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با بیان اینکه جامعه‌ای که اسطوره خلق نکند نازا و عقیم است، تصریح کرد: بزرگترین زایش برای جامعه، زایش اسطورهها بوده زیرا به نوعی زایش الگوها نیز است، اگر کشورمان بهترین فوتبالیست‌ها دنیا را داشت هیچ موقع جوانان به سراغ ورزشکاران خارجی نمی‌رفتند، از طرف دیگر در کشتی هیچ موقع جوانان کشورمان به کشتی گیران خارجی توجه نمی‌کنند چون که بهترین کشتی گیران جهان در ایران هستند.
وی خاطرنشان کرد: جامعه‌ای که اسطوره تولید کند آینده‌دار، در حال شکوفایی و منسجم بوده و این موضوع یک شاخصه بزرگ برای وضعیت جامعه است، ما باید بیش از پیش در فرهنگ سرمایه گذاری کنیم، متاسفانه هر زمانی که با کسری بودجه مواجه می‌شویم در درجه نخست از بودجه فرهنگ کم می‌کنیم.
نامور مطلق با اشاره به اینکه چه نیازی به اسطوره‌های تازه داریم، بیان کرد: برای اینکه عدالت انجام شود و خوب‌ها تجلیل و بدها تنبیه شوند، در حقیقت اسطوره سازی بخشی از تعلیم و تربیت و عدالت است، در بخش اسطوره سازی هنر خوب نبوده‌ایم متاسفانه برخی نهادهای رسمی مانند صدا و سیما در این زمینه بد رفتار کرده و به نوعی تخریب کرده‌اند.
وی با بیان اینکه تمام افراد دوست دارند که اسطوره‌هایشان به آنها نزدیک باشد، افزود: بنابراین برای نیازهای جدید به اسطوره‌های جدید نیز نیاز داریم و نمی‌توانیم همیشه به قدیم و اسطوره‌های قدیمی نگاه کنیم.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور تصریح کرد: ما با اسطورهها به دنبال حفظ تاریخ و رویدادهای بزرگ هستیم، تاریخ با رخدادهای بزرگ نوشته شده است، باید کسانی را که سبب چرخش تاریخ شده‌اند را حفظ کنیم، اگر اینها نبودند تاریخ ناقص بود، از طریق تکرار، برگزاری جشن‌ها و آیین‌ها می‌توانیم تاریخ و اسطورهها را حفظ کنیم.
وی با اشاره به اینکه از طریق اسطوره‌های معاصر می‌توانیم خودمان را تخلیه کنیم، خاطرنشان کرد: اسطوره‌های قدیم نمی‌توانند چنین حالتی را برایمان ایجاد کنند، در جامعه احساسات زیادی انباشته شده که باید تخلیه شوند و هنر یکی از ابزارهای تخلیه این احساسات به شمار می‌رود و اگر این اتفاق نیافتد جامعه دچار بیماری و به نوعی انفجار می‌شود.
نامور مطلق با اشاره به غواصان شهیدی که با دستان بسته و به صورت دسته جمعی به شهادت رسیده بودند، بیان کرد: پس از شنیدن این خبر، جامعه به دلیل اینکه می‌دانند این شهیدان برای آنها رفته‌اند سبب ایجاد واکنش و احساس در آنها شده و به نوعی تخلیه می‌شوند ولی گر این اتفاق و تخلیه صورت نگیرد جامعه دچار نوعی بیماری عجیب و غریب می‌شود.
وی افزود: هیچ چیزی به اندازه هنر و هیچ چیزی در هنر به اندازه اسطوره نمی‌تواند احساسات را تخلیه کند، باید اینها را تبدیل به روایت کنیم، ما به اسطوره‌های جدید برای تخلیه، آرامش و ثبت تاریخ نیازمندیم.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور تصریح کرد: اسطوره نویسان و اسطوره سازان طوری تاریخ را ثبت می‌کنند که هیچ تاریخ نویسی قادر به این کار نیست، برای تاریخ‌مند شدن نیاز به اسطورهها داریم.
وی با بیان اینکه ادبیات اعم از شعر و منسوخ یکی از مهم‌ترین نمادهای اسطوره ساز است، خاطرنشان کرد: هنرهای نمایشی، سینمایی، تجسمی، معماری و فضای شهری از جمله این موارد بوده و فضای شهری، نامگذاری و مجمسه سازی بزرگترین امکان برای اسطوره سازی بوده و بسیار تاثیرگذار است.
نامور مطلق با اشاره به اسطوره سازی اصفهان بیان کرد: یکی از رویدادهای بزرگ در طول تاریخ که موجب اسطوره سازی شده جنگ، تحولات اجتماعی و انقلاب است، از این بابت اصفهان بسیار سربلند بوده و حماسه سازان بسیاری در دوران دفاع مقدس داشته ولی متاسفانه در این زمینه خوب عمل نکرده است.
وی با بیان اینکه اگر قرار بود بعد از جنگ نشان شجاعت به استانی داده شود این نشان به اصفهان داده می‌شد، افزود: اگر این سرداران و اسطورهها را کشوری همچون فرانسه داشت بدون شک از آنها اسطوره‌های جهانی ساخته بودد، بنابراین شیوه‌های اسطوره سازی بسیار مهم است.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور تصریح کرد: در حوزه اسطوره‌های ورزشی بسیاری از شهرهای دنیا از تیم‌های و شخصیت‌های ورزشی خود اسطوره ساخته ولی متاسفانه اصفهان با وجود داشتن چنین ظرفیتی در این کار خوب عمل نکرده است.
وی با اشاره به اینکه اصفهان پرظرفیت‌ترین شهر کشور در اسطوره‌های هنری است، خاطرنشان کرد: کشور هند و چین در صنایع دستی رقیبان کشورمان هستند، در سفری که به هند داشتم یکی از مسئولان هندی به من گفت که میدان نقش جهان اصفهان در دنیا بی‌نظیر بوده و هیچ جای دنیا این همه غرفه صنایع دستی در کنار هم و در یک میدان وجود ندارد.
انتهای پیام/ ب