اثرناپذیری بازارهای مسکن، طلا، ارز و سهام از توافق جامع هسته‌ای
خبرگزاری تسنیم: یک کارشناس اقتصادی پیش‌بینی کرد با توافق هسته‌ای شاهد سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش نفت و صنعت ایران باشیم اما بازارهای مسکن، طلا و ارز در کوتاه‌مدت تغییر مهمی را شاهد نخواهند بود و بازار سهام هم پس از مدتی هیجان به حالت اول برمی‌گردد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، علی کاشمری، دارای دکترای تخصصی اقتصاد مالی از دانشگاه پوترا مالزی است. وی استادیار دانشگاه بوده و از جمله دروسی که وی تدریس کرده می‌توان به اقتصاد بازارهای مالی، مدیریت سرمایه گذاری و ارزیابی ریسک اشاره کرد.
عنوان رساله دکترای وی «بررسی تأثیر اندازه بانک، قدرت بازار و مالکیت بر بهره‌وری و عملکرد بانک‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس» است. او معتقد است که دولت روحانی در کاهش شاخص کل تورم موفق و در کاهش نرخ بیکاری ناموفق عمل کرده است.
وی باور دارد که زمان اجرای سیاست کاهش نرخ سود بانکی مناسب نبود و می‌بایستی دولت تا ثبات تورم برای چند ماهی صبر می‌کرد و سپس نرخ سود را کاهش می‌داد.
او دبیر اسبق انجمن علمی اقتصاد، مالی و حسابداری (EFA) دانشگاه‌های جنوب شرق آسیا و عضو انجمن بین المللی اقتصاددانان ایران (IIEA) است. وی همچنین مسلط به زبان‌های انگلیسی، مالایی و عربی است. عمده فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقی کاشمری بر حوزه اقتصاد دفاعی و حوزه‌های پولی و بانکی متمرکز است.
وی معتقد است، وضعیت رشد اقتصادی، تورم و اشتغال هم بیشتر به سیاست‌های اقتصادی دولت مربوط می‌شود تا تحریم.
کاشمری با این حال، در خصوص آثار عدم رفع تحریم‌ها باور دارد، بیشتر بازارهای مولد که مدت زیادی است منتظر بهبود شرایط بعد تحریم هستند با شوک مواجه می‌شوند و شرایط هجوم به‌سمت بازارهای غیرمولد که چند سال پیش اتفاق افتاد مجدداً پایه‌ریزی می‌شود. کاهش ارزش پولی ملی و حرکت به‌سمت تورم فزاینده می‌تواند اولین انعکاس خبر عدم لغو تحریم‌ها در مذاکرات باشد.
نظرات این اقتصاددان را در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم می‌خوانید:
- دولت روحانی موفق در کاهش شاخص کل تورم و ناموفق در کاهش نرخ بیکاری
تسنیم: عملکرد اقتصادی دولت را چطور ارزیابی می‌کنید؟ به‌نظر شما در چه بخشهایی موفق و در چه بخشهایی ناموفق بوده است؟
کاشمری: مهمترین دستاورد دولت، کاهش شاخص کل تورم است؛ به‌طوری که تورم اسفند 93 نسبت به اسفند 91 به‌اندازه 25 واحد درصد و نسبت به تورم اسفند 92 به‌اندازه 3.5 واحد درصد کاهش پیدا کرد. البته علت آنکه هنوز مردم تورم زیادی را احساس می‌کنند مربوط به همین نرخ تورم فعلی است. تورم اسفند 93 معادل 16.2 درصد بود که این رقم نیز هنوز تورم بسیار بالایی است، مخصوصاً تورم بخش بهداشت و درمان (33.2 درصد)، تفریح و امور فرهنگی (28.4 درصد) و حمل و نقل (20.9 درصد) در مقایسه با تورم سایر گروه‌های اصلی، رقم بسیار بالایی دارند و حتی بخش‌های حمل و نقل و تفریحی نسبت به پایان سال 92 افزایش قابل توجهی هم داشته است.
ایجاد اشتغال نیز از جمله مواردی است که دولت در کاهش آن موفق نبوده است. نرخ بیکاری در پاییز 93 همراه با افزایش به 10.5 درصد رسید و هنوز آمار رسمی زمستان نیز اعلام نشده است. سازمان‌های بین‌المللی، افزایش بیکاری در منطقه خاورمیانه را برای سال جاری اعلام کرده‌اند و پیش‌بینی آنها از نرخ بیکاری ایران در سال جاری حدود 12 درصد است.
ارقام فعلی رشد اقتصادی نیز برای خروج از رکود اگرچه مثبت ولی خیلی کم و بی‌ثبات است. رشد اقتصادی 4درصدی در بهار 93 نیز که امیدی برای خروج از رکود اقتصادی بود، در تابستان رو به کاهش نهاد و در پاییز به 2.8 درصد رسید. برای زمستان نیز این رقم رسماً اعلام نشده ولی به نظر می‌رسد افزایش خاصی نداشته و به‌احتمال زیاد کاهش نیز داشته است. علت اصلی رشد اقتصادی در بهار، تزریق ارزهای آزادشده به بخش صنعت بود که با گذشت زمان و همراه با رکود بازار مقدار آن مجدداً افت چشمگیری پیدا کرد. البته مورد دیگری در ارتباط با اعلام نرخ رشد اقتصادی وجود دارد: این رقم با توجه با سال پایه 83 اعلام می‌شود و اگر این ارقام با توجه به شاخص سال 90 واقعی شود بسیار کمتر است ولی رقم بهتری را برای شرایط حال می‌توان از آن متصور شد.
تسنیم: دولت عمده تمرکزش بر مهار تورم بوده است، آیا به‌نظر شما این تمرکز رکود سنگین‌تری را به اقتصاد تحمیل نکرده است؟
کاشمری: یقیناً همین‌طور است. به‌نظرم دولت هم از ابتدا در سیاست محدود نمودن پایه پولی به این موضوع آگاه بوده است که رکود شدیدتری به بازار می‌آید، ولی شاید دولت برای رفع رکود تورمی در کشور راه مطمئن‌تری نداشت. در حال حاضر که تورم به کف خود رسیده و امید به لغو تحریم بیشتر است به نظر می‌رسد که سیاست‌های انبساطی شروع شود.
- زمان اجرای سیاست کاهش نرخ سود بانکی مناسب نبود
- دولت برای کاهش نرخ سود بانکی تا ثبات تورم باید چند ماهی صبر می‌کرد
تسنیم: به‌نظر شما عملکرد دولت در حوزه مالی و پولی به چه شکل بوده است؟
کاشمری: به‌طور کلی اگر سیاست مالی بر سیاست پولی حاکم شود و بانک مرکزی قدرت کنترل حجم پول و تأثیرگذاری بر متغیرهای کلان اقتصادی را از دست بدهد با روند صعودی تورم و کاهش ارزش پول و بی‌ثباتی در سیاست‌های پولی مواجه می‌شویم ولی خوشبختانه دولت هماهنگی بین سیاست‌های مالی و پولی را در مسیر کاهش تورم تاکنون حفظ کرده است. البته به‌نظرم زمان اجرای سیاست کاهش نرخ سود بانکی مناسب نبود و می‌بایستی دولت تا ثبات تورم برای چند ماهی صبر می‌کرد و سپس نرخ سود را کاهش می‌داد. در حال حاضر تورم به حداقل ممکن رسیده است و امکان کاهش آن نیست و بسیاری معتقدند مجدداً روند صعودی خود را از سر می‌گیرد. کاهش شتابزده نرخ سود، تورم را افزایش می‌دهد و مهمترین دستاورد دولت از بین می‌رود.
- وضعیت رشد اقتصادی، تورم و اشتغال هم بیشتر به سیاست‌های اقتصادی دولت مربوط می‌شود تا تحریم
تسنیم: سناریوی شما از اقتصاد ایران در صورت موفقیت مذاکرات و عدم موفقیت آن چیست؟
کاشمری: اگر مذاکرات با لغو تحریم‌ها سرانجام یابد، اقتصاد کشور با سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش نفت و صنعت مواجه می‌شود ولی این موضوع احتیاج به گذشت زمان زیاد برای رفع اثرات تحریم و تأثیر بر دیگر بخش‌های مولد دارد. بازارهای مسکن، طلا و ارز هم تغییر خاصی نمی‌کنند. بازار سهام هم مدتی با استقبال مواجه شده و سپس دنبال‌‌روی اوضاع اقتصادی فروکش می‌کند. وضعیت رشد اقتصادی، تورم و اشتغال هم بیشتر به سیاست‌های اقتصادی دولت مربوط می‌شود تا تحریم. ولی در صورت عدم لغو تحریم‌ها، شرایط به‌گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد؛ بیشتر بازارهای مولد که مدت زیادی است منتظر بهبود شرایط بعد تحریم هستند با شوک مواجه می‌شوند و شرایط هجوم به‌سمت بازارهای غیرمولد که چند سال پیش اتفاق افتاد مجدداً پایه‌ریزی می‌شود. کاهش ارزش پول ملی و حرکت به‌سمت تورم فزاینده می‌تواند اولین انعکاس خبر عدم لغو تحریم‌ها در مذاکرات باشد.
گفت‌وگو از: مریم سلیمی
انتهای پیام/*