ساخت زیست حسگر تشخیص داروهای مؤثر در درمان سرطان
خبرگزاری تسنیم: پژوهشگران ایرانی زیست حسگری را طراحی کرده اند که کاربرد آن در بررسی میزان تأثیرگذاری داروها بر پایداری ساختار چهاررشته ای DNA به منظور جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، بر اساس اعلام ستاد توسعه فناوری نانو، جهانبخش رئوف، یکی از مجریان این طرح عنوان کرد: در انتهای تلومرها که ساختارهایی نوکلئوپروتئینی هستند، تکرار توالی خاص غنی از گوانین، منجر به ایجاد ساختار چهارشته ای DNA می‌شود. ایجاد ساختار چهار رشته‌ای در انتهای نواحی تلومرها، آن‌ها را از دسترس آنزیم فعال در سلول سرطانی«تلومراز»دور کرده و مانع از فعالیت این آنزیم می‌شود.
وی افزود: با این کار از فرآیند سرطانی شدن سلول‌ها ممانعت به عمل می‌آید، از این رو، هر لیگاند و دارویی که توانایی پایدار کردن ساختار چهار رشته‌ای و یا تغییر ساختار دو رشته‌ای به چهار رشته‌ای را داشته باشد، قادر است از سرطانی شدن سلول‌ها و یا پیشرفت سرطان‌ها جلوگیری کند و در نتیجه این ساختار نقش مهمی در طراحی داروهای ضد سرطان بر عهده دارد.
رئوف اظهار داشت: نتایج مطالعات الکتروشیمیایی نشان داده که زیست حسگر طراحی شده، بستر مناسبی را برای بررسی توانایی داروهای مختلف در پایدار کردن این ساختار به وجود می‌آورد. مزیت ویژه این زیست حسگر، تشخیص سریع داروهایی است که قادرند ساختار چهار رشته‌ای DNA را پایدار کرده و با آن برهمکنش دهند.
وی در ادامه افزود: در این طرح الکترود گرافیت چاپی اصلاح شده با سیلیکا و نانوذرات طلا، به عنوان بستری مناسب برای ساخت زیست حسگر ساختار چهاررشته‌ای DNA و بررسی برهمکنش آن با تعدادی از داروها به کار گرفته شد و رفتار الکتروشیمیایی زیست حسگرهای تهیه شده قبل و بعد از مرحله تثبیت DNA و برهمکنش با داروها، به کمک فنون مختلف نظیر ولتامتری پالس تفاضلی و ولتامتری چرخه‌ای بررسی شد.
وی گفت: از روش طیف‌بینی دورنگ نمایی دورانی«CD»برای به دست آوردن اطلاعاتی در مورد نحوه برهمکنش لیگاندها با ساختار چهار رشته‌ای DNA استفاده شد.
به گفته رئوف، به منظور بررسی گزینش پذیری زیست حسگر مورد نظر، از داروهای مختلف تاموکسیفن(TAM)، فلوتامید (FLU) و همچنین داروهای هم خانواده با داروی سفالکسین«CEF»، نظیر:سفکسیم«CIF» و آموکسی سیلین«AMO»استفاده شده است. طبق نتایج، داروهای ضد سرطان فلوتامید و تاموکسیفن بالاترین پاسخ‌ها را در پایدارسازی ساختار DNA نشان می‌دهد. همچنین پاسخ زیست حسگر مورد نظر نسبت به داروی سفالکسین بالاتر از سایر داروهای هم خانواده خود است که بیانگر توانایی بالاتر داروی سفالکسین در پایدار کردن این نوع ساختار است.
ساختار چهار رشته‌ای DNA در فرآیند سرطانی شدن سلول‌ها و مهارکردن گونه‌ای آنزیم فعال در سرطان‌ها نقش بسزایی دارد. از این رو مطالعه چگونگی پایداری این نوع ساختار بر روی زیست حسگرها و همچنین ایجاد روشی ساده به منظور بررسی برهمکنش آن‌ها با یکسری از داروها و یا ترکیبات مختلف، حائز اهمیت فراوانی است. این مطالعات می‌توانند در تشخیص، طراحی و ساخت داروهای ضد سرطان مورد استفاده قرار گیرند.
این تیم تحقیقاتی به ارائه روشی مؤثر برای تشخیص ساختار چهار رشته‌ای DNA به کمک زیست حسگرها پرداخته‌اند. همچنین از این شیوه برای بررسی عملکرد تعدادی از داروهای پایدار کننده این ساختار استفاده شده است.روش ساخت کم هزینه، پاسخ دهی سریع و دقت بالا از ویژگی‌های این زیست حسگر است. در ساخت این زیست حسگر از نانوذرات طلا استفاده شده است.
این تحقیقات از همکاری زهرا باقریان، دانشجوی دکتری شیمی تجزیه دانشگاه مازندران، پروفسور جهانبخش رئوف و پروفسور رضا اوجانی، اعضای هیأت علمی دانشگاه مازندران، صورت گرفته و نتایج آن در مجله Sensors and Actuators B: Chemical (جلد 213، شماره 1، سال 2015، صفحات 124 تا 130) منتشر شده است.
منبع:مهر
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.