نظر تکمیلی جلیل سامان درباره «فصل شیدایی»

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، روز گذشته اظهار نظری از جلیل سامان، کارگردان سینما و تلویزیون در تمجید صرف از نمایش «فصل شیدایی» منتشر شد که با واکنش جلیل سامان همراه شد. او طی یادداشتی نسبت به انتشار ناقص نظرات خود درباره این نمایش انتقاد داشت و گفته که در کنار تمام تمجیدهایی که می‌توان از این نمایش داشد، انتقاداتی هم به «فصل شیدایی» دارد. او این بخش از نظرات خود که بیانگر جنبه انتقادی و از قلم افتاده نظرات او بوده است را در  یادداشتی کوتاه برای خبرگزاری تسنیم ارسال کرده و خواستار انتشار آن شده است.

ابتدا مطلب منتشر شده از قول او در تعدادی از رسانه‌ها که با انتقاد سامان هم مواجه شده را در ادامه می‌خوانید و پس از آن متن ارسالی جلیل سامان منتشر می‌شود:

«جلیل سامان پس از دیدن این نمایش با بیان اینکه در رشته هنر معمولاً هیچ کاری کامل نیست، اظهار کرد: پس از دیدن فصل شیدایی، متوجه شدم که این نمایش روی تمام مخاطبان خود تأثیر گذاشته است.

کارگردان سریال پروانه، بخش واقعه عاشورای نمایش فصل شیدایی را بسیار عمیق و کامل خواند.

وی گفت: به نظر می رسد که انتخاب تاریخ بشریت از خلقت آدم تا ظهور حضرت منجی (عج) یک مانور برای نشان دادن توانایی های نمایشی است؛ زیرا نمی‌توان در دو ساعت تمام تاریخ را بیان کرد.

این فیلمنامه نویس خاطرنشان کرد: فصل شیدایی باید تداوم داشته باشد و با اجراهای بیش تر، خود را کامل کند. یکی از راه های تکامل آن هم پرداختن تنها به یک موضوع است تا بتوان در آن حرف های بسیاری زد.»

نامه ارسالی و نظر تکمیل‌تر جلیل سامان:

مدتی پیش به دعوت یکی از دوستان، فصل شیدایی را دیدم. بعد از آن با من تماس گرفتند و نظرم را خواستند. من دوستانه و امیدبخش، محاسن و معایب کارشان را گفتم، اما روز گذشته متوجه شدم که از قول من تعابیر بی‌نظیری در تمجید از کار منتشر کرده‌اند! اگرچه بخش عاشورائی این نمایش بهتر از سایر بخش‌ها کار شده بود، اما کدام هنرمندی است که جرئت کند بگوید در طول تاریخ و حتی در حاشیه این حماسه بزرگ، کاری حرفه‌ای و عالی به سرانجام رسیده است؟!

این مهم نیست که من نگفته‌ام که این کار بسیار عالی و عمیق و حرفه‌ای است. مطلب نگران‌کننده این است که دست اندرکاران این کار در مورد کار خود دچار توهم شده باشند! این بهانه‌ای شد تا ضمن تکذیب آن مطلب سعی کنم تحلیل مختصر و البته منصفانه‌ای را در این خصوص بنویسم.

«فصل شیدایی» با تلفیق نمایش میدانی و عناصر سینمایی سعی کرده است تابلوهایی از وقایع مهم تاریخیِ مد نظر گروه سفارش‌دهنده ـ از خلقت انسان تا ظهور ـ  را با جذابیت به نمایش بگذارد. شروع چنین حرکتی از چند سال پیش، صرف‌نظر از اشکالاتش، جسورانه و ستایش‌برانگیز است، اما اتفاقاً. اشکال کار هم از همین جا ناشی می‌شود، یعنی متنی که می‌خواهد همه چیز را در یک روایت بگوید.. شاید اگر فصل شیدایی با متنی منسجم و پخته فقط به یکی از دغدغه‌های مطرح شده در نمایش می‌پرداخت، توفیق بیشتری می‌یافت، چون این فرم اجرا خود به خود جذاب است و می‌تواند انبوه مخاطبان را تحت تاثیر قرار دهد. انفجار فوگاز و حرکت انبوه هنروران و بازی نور و صدا هر مخاطبی را جذب می‌کند. وقتی گرمای انفجار فوگاز تا فاصله دویست سیصد متری به صورتت می‌خورد، مگر می‌توانی تحت تاثیر قرار نگیری؟! و زمانی که خیمه‌ها را جلوی چشمت آتش می‌زنند، مگر می‌توانی بغض نکنی؟ البته بخشی را هم بگذاریم به حساب عشق مردم به حضرات معصومین«ع»!.

گذشته از عدم انسجام متن و پراکندگی موضوعات و کوتاهی اندیشه در هر یک از صحنه‌ها، این نمایش با پرداختن به موضوعات اختلافی با اهل تسنن ممکن است موجبات تفرقه و سوءاستفاده منافقین را نیز فراهم آورد. این نمایشی است با بیش از سه هزار تماشاچی در هر شب و لذا باید به مضامین وحدت‌گرا بپردازد.
و نکته آخر اینکه خوب است چنین تجربه‌هایی با کمک افراد حرفه‌ای‌تر، خصوصا نمایشنامه‌نویسان و فیلمنامه‌نویسان باتجربه و با موضوعاتی چون برخی از عملیات‌های دفاع مقدس و رویدادهای مهم تاریخی کشور تکرار شوند. این گونه نمایش‌ها در کنار صرف بودجه‌های کلان و ابعاد اجرایی بزرگ‌، باید از نظر غنای مضمونی و اندیشه و تفکر هم پیشرو باشند.

برای بانیان این قبیل کارها آرزوی توفیق روزافزون می‌کنم.

** توضیح تسنیم: واضح است انتشار این متن توسط خبرگزاری تسنیم، به معنای تایید یا رد همه مواضع مطرح شده توسط جناب سامان نیست یا بیانگر موضعی در برابر نمایش «فصل شیدایی» نیست.

انتهای پیام/