وقتی «پایتخت»، «مسجد» را به قاب تلویزیون آورد

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،از زمان ورود «نقی معمولی» و خانواده به شبکه یک سیما چندسالی بیشتر نگذشته است. شخصیت های خیالی سریال «سیروس مقدم» که در قامت نام خانوادگی «معمولی» استادانه نقش آفرینی کردند و توانستند بسیاری از مشکلات جامعه را با بن مایه طنز قوی و نه صرفا لودگی به تصویر بکشند.

خانواده ای که بر خلاف نام خانوادگی شان، معمولیِ معمولی هم نبودند. جنس رفتار، شخصیت ها، سبک زندگی شان با آنچه که تاکنون به عنوان یک سریال طنز می شناختیم متفاوت بود.  زندگی و فولکلور فرهنگ مازنی ها به انضمام بسیاری از ویژگی های مشترک اخلاقی میان ایرانیان، خصوصیتی بارزی بود که این سریال طنز را از سایر کارها جدا کرد به خصوص اینکه بعد از مدت ها شاهد بودیم که بحث «نماز» و التزام به حضور مسجد در سطح یک سریال با طیف مخاطب وسیع به تصویر کشیده شد.

به بیان دیگر نه تنها در بن مایه متنی سریال با واجبات روزمره دین یعنی نماز خواندن مواجه بودیم،‌ بلکه در پایتخت (2) جریان فراتر از این رفت و شغل «نقی» به عنوان کاراکتر اصلی سریال این بود که در یک کارخانه به همراه سایر کارکنان کارخانه، برای مساجد گنبد و گلدسته می ساختند. هر کسی از هما(همسر نقی) در مورد شغل شوهرش می پرسید با این جواب مواجه می شد: نقی در گنبد گلدسته سازی کار می کنه... .

بله! این بار شرایط متفاوتی در سیر سریال سازی رخ داده بود. قرار نبود که یک سریال حتی در قامت طنز بیاید و بی تفاوت از کنار عادات مردم عبور کند بلکه از همان ابتدا مشخص بود که روال کلی این سریال به این سمت می رود که به ظرافت هرچه تمام تر علقه های مذهبی مردم از جمله حضور در مسجد و اقامه نماز جماعت را به تصویر بکشد و این رویکرد را در هر چهار قسمت این مجموعه طنز می بینیم، یعنی اگر به طور مستقیم صحبتی هم از مسجد نبود اما در چندین سکانس، مخاطب نماز خواندن کاراکترهای اصلی را می دید مساله ای که امروز چندان رونق پررنگی در سریال ها ندارد و یا اگر داشته باشد مخصوص فرد مسن خانواده در سناریوی یک فیلم است.

ماه رمضان و نگاهی دیگر به مسجد با پایتخت (4)

امسال مخاطبان در ماه مبارک رمضان غافل گیر شدند، چراکه بر خلاف روال هر ساله که سریال پایتخت در ایام نوروز پخش می شد این مجموعه در ایام ماه مبارک از شبکه یک سیما پخش و هر شب مهمان خانه های مردم است. در پایتخت چهار با در نظر گرفتن اقتضای زمانی که ساخت سریال با آن مواجه است و روند تولید همچنان در ماه مبارک رمضان نیز ادامه دارد در قسمت های مختلفی صحبت از مسجد و به مسجد رفتن بود.

اینکه خانواده «نقی» بعد از صرف سحری به سرعت عازم مسجد شوند، دست پدر بیمار شان(پنجعلی) را بگیرند به مسجد ببرند و نماز بخوانند و از آن طرف زنهای خانواده یعنی «هما و فهیمه» نیز همراهی شان کنند و در بخش  زنانه مسجد نماز بخوانند و بعد از نماز حتی گپ بزنند و نگاهی به موبایل شان داشته باشند. یعنی این بار و در این قسمت یک تیر و چند نشان از سوی کارگردان نشانه رفت، حضور در مسجد، اقامه نماز جماعت، حضور تمام اعضای خانواده در مسجد، برخی مشکلات رفتاری (همراه آوردن موبایل در مسجد)، و چاشنی تمامی این موارد پرس وجو و کنجکاوی یکی از حاضران در مسجد در بخش زنانه از هما و فهیمه در این مورد که به چه مساله ای این طور می خندند... .

سریال پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم به عنوان یک سریال طنز مهمان خانه های مردم شد اما آنچه که این مجموعه را یک سر و گردن به نسبت سایر سریال طنز ویژه کرد نوع نگاه اش به واقعیت زندگی مردم  ایران بود، واقعیتی که با دین و دیانت گره خورده است و این مساله نشان می دهد که حتی در قالب یک مجوعه طنز می توان بسیاری از شعائر دینی از جمله اهمیت «نماز» را به مردم یادآوری کرد.

منبع:شبستان