حاشیه‌نگاری یک روزنامه نگار شاعر از دیدار شعرا با رهبر انقلاب
خبرگزاری تسنیم: چندسالی است به دلیل کار روزنامه از اتوبوس شاعران جا می‌مانم، اتوبوسی که از حوزه هنری راه می‌افتد و قبیله عشق را می‌رساند به خانه دوست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، سینا علی‌محمدی شاعر و روزنامه‌نگاری در یادداشتی که در روزنامه جام جم منتشر شده است، به شرح دیدار شعرا با رهبر انقلاب در نیمه رمضان جاری پرداخته است، یادداشت او از این دیدار به شرح ذیل است:
امسال هم بخت یارمان بود و توفیق رفیق مان تا جزو شاعرانی باشیم که می رسیم به محضر غزل انقلاب.
مانند چند سال اخیر با شاعر «یا علی گفتیم و عشق آغاز شد» دکتر محمود اکرامی فر پیاده راه افتادیم در کوچه های میرداماد به قول محمدکاظم کاظمی:
غروب در نفس گرم جاده خواهم رفت
پیاده آمده بودم ، پیاده خواهم رفت
اتفاقا حضرت آقا در جریان شب شعر جویای حال آقای کاظمی هم شدند که جزو غایبان جلسه بود...
به انتهای خیابان دانشگاه که نزدیک می شویم، یکی از سروهای ادبیات انقلاب هم پیاده به سمت ورودی بیت رهبری قدم برمی دارد، شاعر «خط خون» علی موسوی گرمارودی را می گویم.
به احترامش می ایستم و استاد که نزدیک می شود چند گامی رو به جلو می روم و در آغوشش می گیرم و هنوز کلامی نگفتم شاگردنوازی می کند و از ارسال روزانه جام جم به منزلش تشکر می کند.
کارت های ویژه را که تحویل می گیریم و از نخستین ورودی رد می شویم هنوز چند صد متری تا حیاط خانه حضرت آقا فاصله است، فرصت را غنیمت می شمرم و از آقای گرمارودی درباره سرنوشت ترجمه اش از نهج البلاغه می پرسم، کار ارجمند و ارزشمندی که شش سال استاد برای آن زحمت کشیده اند و می گوید آماده است و در دست ناشر و قرار است بزودی منتشر شود. گرمارودی در همان حالی که قدم می زنیم می گوید می دانی گاهی وقت ها زور بر منطق غلبه می کند؛ حکایت چاپ نهج البلاغه هم همین بود. من اصرار داشتم تمام پانوشت ها که اغلب طولانی هم هست در همان صفحه باشد ناشر می گفت از نظر فرم و صفحه آرایی امکان پذیر نیست. خلاصه از آنها اصرار و از ما انکار و آخر سر زور ما بر منطق آنها چربید و کتاب همان گونه که مد نظرم بود منتشر خواهد شد. از فرصت استفاده می کنم و همانجا قول و قرار گفت وگو با استاد را هم می گذارم.
وارد که شدیم جماعت شاعر گوشه به گوشه حیاط نشسته اند پیش از آن که بروم بنشینم ترجیح می دهم تجدید وضو کنم. در میان مسئولان بیت، چهره آشنایی می بینم اگر اشتباه نکنم نامش حاج آقای حسینی بود، در دوران دانشجویی در دانشگاه علوم پزشکی ایران مسئولیت دفتر نهاد رهبری را به عهده داشت، جلو که می روم پیش از آن که حرفی بزنم خودش می گوید چقدر چهره تو آشناست، می گویم حاج آقا جزو شاعران هستم، ولی پیش از آن دانشجوی شما بودم، بلافاصله یادش می آید و گریزی می زنیم به خاطرات دانشگاه علوم پزشکی و دست آخر نشانی می دهد از کجا بروم که بتوانم وضو بگیرم و با طنازی می گوید این دفعه شُل نگیر محکم بگیر!
می روم کنار علیرضا قزوه که دارد با شاعر پاکستانی تمرین می کند. می نشینم و سعید بیابانکی هم یک مهر اضافه اش را قرض می دهد به من...
اینجا همه چیز متفاوت است، در غروب این حیاط همه منتظر طلوع خورشیدند، بالاخره انتظارها به پایان می رسد، صلوات طنین انداز می شود و عطر گل محمدی می پیچد در میان جمعیت...
از همین لحظه شاعران برای اهدای کتاب و گپ و گفت صف می کشند. صفی که البته چندان هم منظم نیست و هر کسی دوست دارد زودتر خودش را برساند به محضر ایشان، در همین حال و هوا استاد حمید سبزواری می آیند. آقا او را از دور می بینند. با صدای بلند صدا می زنند آقای حمید.... راه باز می شود و حمید شعر انقلاب که با وجود حال نه چندان خوب جسمانی خودش را رسانده است نزدیک می شود به آقا... «بیایید ببوسمتون...» آقا این جمله را می گویند و حمید را در آغوش می کشند.
اذان می گویند و شاعران به دور از آن شوریدگی ذاتی شان در صف های نماز مرتب و منظم می ایستند .
افطار هم مثل همیشه ساده و صمیمی است، خبری از زرق و برق های برخی افطاری های مدیران فرهنگی مان نیست، چای و پنیر و سبزی و شام هم یک مُدل.
پس از افطار آرام آرام مهمانان راهی حسینیه می شوند، حضرت آقا هم تشریف می آورند و کلام وحی که خوانده می شود یعنی شب شعر رسما آغاز شده است، بعد از قرائت قرآن علیرضا قزوه بسم الله می گوید و شروع می کند به خواندن:
از جانب خدای تعالی گزین شدی
و آیینه دار حسن جهان شدی...
چه انتخاب خوبی، در شب میلاد امام حسن مجتبی(ع) خواندن غزلی در مدح او آن هم از آثار حسین منزوی، پاسخی محکم و مستدل است به جریان روشنفکری که منزوی را برای خودش به عنوان یک عاشقانه سرای بی قید و بند مصادره کرده است، اتفاقا همین نکته را قزوه با زبان و بیانی دیگر می گوید. در ادامه یاد رفتگان و بزرگوارانی گرامی داشته می شود؛ استاد مرحوم اوستا شهریار، امیری فیروزکوهی، محمود شاهرخی، قهرمان، مشفق کاشانی، قیصر امین پور، نصرالله مردانی، سیدحسن حسینی، سلمان هراتی، طاهره صفارزاده، تیمور ترنج، محمدرضا آغاسی، بیژن نجدی و...
قزوه نام این شاعران را که می آورد حضرت آقا می فرمایند مرحوم بهجتی و جمعیت صلواتی می فرستند.
آغاز شعرخوانی ها به تعبیر قزوه با بزرگ جماعت شعر انقلاب است، حمید سبزواری شروع می کند به خواندن، آن هم چه شعری:
خوش نشینان ساحل بدانند
تا که دریاست این شور و حال است
چشم سازش ز دریا ندارند
سازش موج و ساحل محال است
شعر که تمام می شود استاد برای ظهور امام زمان(عج) دعا می کنند و سپس رهبری می فرمایند: خیلی شعر خوب و جوانانه ای بود یعنی در 90 سالگی هم می شود شعر جوانانه گفت... بعد هم گفتند: ان شاءالله آقای حمید دلتون همیشه جوان باشد و جسمتون سالم.
قزوه دومین شاعر را که استاد محمد اکرام باشد از پاکستان معرفی می کند و می گوید که از اقبال شناسان کارکشته است. آقا می فرمایند که دکتر اکرام را می شناسند و کتاب ایشان درباره اقبال را قریب سی سال قبل دیده اند. اکرام شعرش را می خواند.
آقا تشکر می کنند و بعد به دکتر حدادعادل می گویند که دکتر اکرام به بنده گفته است به شما سفارش کنم با ایشان بیشتر همکاری کنید! حدادعادل می گوید با ایشان رفیق قدیمی هستیم. آقا می گویند معلوم است از نظر ایشان کافی نبوده که به بنده گفتند سفارش کنم! (خنده حاضران)
دهر مندرات از هندوستان نفر بعدی است. قزوه برای معرفی او چند دقیقه ای صحبت می کند. این که پدرش از مبارزان استقلال طلبی در هند و وزیر دولت جواهر لعل نهرو بوده و خانوادگی عاشق اهل بیت هستند، اگرچه مذهب شان هندوست و او هم شعری از پدرش را می خواند و در پایان قزوه می گوید برای سلامتی اش صلواتی بفرستید... کنارم دکتر منوری نشسته است و با خنده می گوید تا حالا برای سلامتی یک هندو فقط صلوات نفرستاده بودیم که این هم قسمت مان شد!
دکتر شاه مسعود شاه میرزا از تاجیکستان نفر بعدی است و پیش از آن که شعرش را بخواند می گوید در هیچ جای دنیا سراغ ندارد یک رهبر چنین ارزشی برای شعر قائل شود و از رهبری قدردانی می کند و می خواند:
سپاهم به جنگ ددان نور عشق است
سیاهی لشکر نباشد نباشد
خوشا گم شدن در معاد نگاهت
اگر صبح محشر نباشد نباشد
آقا با طنز خاص خودشان می گویند: «هست دیگه، چاره ای نیست!» (خنده حاضران)
قزوه این بار خاطره ای تعریف می کند درباره تاثیر شعرخوانی غیرایرانی ها در این جلسات. این که بعد از شعرخوانی یک استاد هندی در سال قبل، 120 دانشجوی سانسکریت آن استاد رفته اند و در کلاس زبان فارسی ثبت نام کرده اند. آقا یکباره با لحن خاصی خطاب به قزوه می گویند: «کارِتون درسته!»
همین جمله کافی است تا سالن از خنده منفجر شود و قزوه هم تا پایان جلسه در معرفی هایش بیشتر دقت می کند.
زامیق محمودزاده از آذربایجان هم آخرین نفر از مهمانان خارجی است که شعری به زبان آذری می خواند.
علی حکمت که سن و سالی دارد و از استان فارس شهر استهبان برای اولین بار است به این جلسه می آید، شعر بعدی را می خواند. شعر او در قالب مثنوی با م ضمونی اخلاقی است. آقا از شعرش تعریف می کنند و از این که هیچ حشوی نداشته است تشکر می کنند. آقای حکمت در اول شعرش گفت «گنه کرد در بلخ آهنگری» که آقا سریع گفتند: «عجب، جدیدا؟!» و باز هم حسینیه با خنده حاضران سرشار از نشاط می شود، امشب انگار شعرخواندن دشوار است .
یکی دو نفر دیگر شعر می خوانند و نوبت می رسد به رضا نیکوکار که شعرش را پیشکش کرد به نبی اکرم(ص) و شاید بتوان گفت شعر او بیشتر از همه با احسنت های حضرت آقا همراه شد:
گفتند از شراب تو میخانه ها به هم
خُم ها به وقت خوردن پیمانه ها به هم
تو آن حقیقتی که تو را مژده می دهند
اسطوره های خفته در افسانه ها به هم
هر خانه ای مناره الله اکبر است
این گونه می رسند همه خانه ها به هم
وقتی که شمعِ جمع تو باشی چه دیدنی ست
دل دادن دوباره پروانه ها به هم
چون دانه های رشته تسبیح با همیم
در هم تنیده سلسله دانه ها به هم
اعجاز بی نظیر تو عشق است و عشق تو
ما را رسانده از دل ویرانه ها به هم...
آقا از او می پرسند کتابی هم چاپ کرده یا نه و نیکوکار می گوید که بله دم افطار تقدیم کرده است. آقا می‌گویند: «این غزل شما بنده رو وادار می‌کنه برم اون کتاب رو از اول تا آخر بخونم!»
اما نوبت می‌رسد به شعر طنز و عباس احمدی، نقیضه‌ای می خواند بر یکی از اشعار فاضل نظری. آقا می پرسند که اجازه گرفته و نقیضه گفته یا نه؟ که احمدی می گوید تلفنی اجازه گرفته. خود نظری هم در جلسه است و تائید می‌کند.
مرگ نزد شاعران از بی نوایی بهتر است
وضع ما از مردم اتیوپیایی بهتر است
آقا می گویند: «معلوم هم نیست»! و کل شاعران می خندند، احمدی ادامه می دهد:
واژه ها امروز ابعاد جدیدی یافتند
گر به جای رشوه گفتی پول چایی بهتر است
وقت جنگیدن به درگاه مدیرانِ نترس!
از میان جمله واجب ها، کفایی بهتر است
آقا بلند می خندند. شعر هم که تمام می شود آقا آفرین می‌گویند و می گویند شعر نکات حکمت آمیزی داشت.
چند نفر دیگری شعر می خوانند تا نوبت برسد به سیدمحمدصادق آتشی شاعری جوان که برای معرفی خودش حسابی خوش ذوقی به خرج می دهد:
از حسینیه ایرانم یزد
آن که مشهور قنوت است و قنات
شادی روح شهید محراب
آیت الله صدوقی صلوات!
حضرت آقا آفرین می‌گویند. اما شعر اصلی او، شعری استخواندار درباره وحدت امت اسلام است:
مسجد یکی، مناره یکی و اذان یکی است
قبله یکی، کتاب یکی، آرمان یکی است
مکر یهود عامل جنگ و جدایی است
پس دشمن مقابلمان بی گمان یکی است
سنی و شیعه فرق ندارد برایشان
وقت بریدن سرمان تیغشان یکی است
این شعر هم حسابی از طرف رهبری با ماشاءالله و آفرین همراه می شود و می‌فرمایند: «یکی از موضوعاتی که امروز خیلی نیاز داریم همین است.»
اینجا همه چیز متفاوت است، در غروب این حیاط همه منتظر طلوع خورشیدند، بالاخره انتظارها به پایان می رسد صلوات طنین انداز می شود و عطر گل محمدی می پیچد در میان جمعیت...
قزوه می گوید که تا حالا 19 نفر شعر خوانده اند که غیر از دو نفر، بقیه دفعه اولشان بوده که در این مجلس شعر خوانده اند آقا با لبخند می گویند: «شعر اولی ها!»
قزوه می خواهد که دو نفر دیگر شعر بخوانند. یکی سعید بیابانکی و دیگری محمدرضا طهماسبی بعد از این دو نفر قزوه رو به حضرت آقا می گوید که از اینجا به بعد دیگر وقت شماست. مدیریتش با شماست. آقا می گویند که برای ما همیشه استماع ارجح بوده است. مرتضی امیری اسفندقه هم به اشاره آقا دعوت به شعرخوانی می شود، او بلند می شود و می آید در ردیف اول می نشیند. می گوید که دیشب هفت هشت ده شعر را برای همسرم خواندم و او این را برای این که پیش شما بخوانم انتخاب کرد.
آقا می گویند: پس شعرت، زن پسنده!
همه می خندند. اسفندقه سلام همسایه هایش را هم که اغلب از خانواده های شهدا هستند می رساند. اسفندقه می خواند و چقدر خوب می خواند:
عمر از چهل گذشت و دلم ناامید نیست
عاشق شدن هنوز از این دل بعید نیست
...
کم کم بدل به قلعه متروکه می شود
شهری که کوچه هاش به نام شهید نیست
آقا می‌گویند: معلوم شد غیر از قصیده که خیلی خوب می سرایید غزل هم خیلی خوب می سرایید.
آقا سر می چرخانند و جمعیت را می بینند و می گویند: آقای دکتر حداد شعری چیزی... او هم از خدا خواسته هنوز حرف آقا تمام نشده دست می کند توی جیب کت و کاغذی درمی آورد و شعری می خواند:
مهربانا! مهربانی را که تعلیم تو کرد؟
ای نسیم! این گلفشانی را که تعلیم تو کرد؟
بیت آخر را که می خواند:
در جواب هرچه پرسیدم تبسم کرد و گفت:
عادل! این شیرین زبانی را که تعلیم تو کرد؟
آقا می گویند «این خداداده چکار کنه!» و دوباره حاضران حسابی می خندند.
شعر آقای حداد عادل که تمام می شود همه شاعران گوش می شوند تا حضرت آقا دقایقی را به طرح موضوعات مد نظرشان بپردازند، صحبت هایی که مانند همیشه سرشار بود از نکات مهم درباره شعر و شاعری و رسالتی که شاعران به دوش دارند.
شعرخوانی بانوان
میکروفن می رود سمت خواهران و اولین بانویی که شعر می خواند، فاطمه بیرامی است:
وقتی که شاعری دلت آئینه خداست
یعنی محل آمد و رفت فرشته هاست...
آقا می گویند: «آفرین درسته...!»
بانوی بعدی اسماء سوری است با این مطلع:
منم گنجشک مفتِ سنگ های بر زمین مانده
هراسی کهنه از صیادهای در کمین مانده...
شعر که تمام می شود حضرت آقا نکته جالبی را طرح می کنند: «شعرهای امیدوارانه تری بگویید، ان شاءالله حالتون بهتر بشه و شعر شما هم فضای شیرین تری داشته باشد!»
نفر بعدی جوان ترین شاعر جمع است که دانش آموز است و بعد از او نوبت می رسد به خانم پروانه نجاتی که از چهره های شناخته شده شعر است و همراه با همسرش دکتر کافی سال هاست در شیراز زندگی می کنند:
وقتی که حوا پا گذاشت تو عالم
به دو می خواست بره به سمت آدم
زد تو سرش فرشته گفت: حاج خانوم
چه می کنی فردا با حرف مردم
روتو بگیر با این لپّای داغت
بشین بذار آدم بیاد سراغت...
به اینجا که می رسد رهبری می گویند: «اگه آدم باشه میاد!» دوباره حسینیه پر می شود از خنده حاضران.
در پایان هم حضرت آقا تشکر می کنند به دلیل شعر خوب و اخلاقی و پندآموزشان.
عطیه حجتی شعر بعدی را می خواند. شعرش خوش مضمون است و حماسی و آقا هم زیر لب در همان مطلع با شعر همراهی می کنند:
بگذار و بگذر این همه گفت و شنود را
کی می‌کنیم ریشه آل سعود را
افتاده دست ابرهه ها خانه خدا
سجیل کو که سر شکند این جنود را...
انتهای پیام/