قرائت جزء سی، مناجات و دعای روز سی‌ام ماه مبارک رمضان

دعای روز سى ام :
اَللّهُمَّ اجْعَلْ صِیامى فیهِ بِالشُّکْرِ وَالْقَبُولِ عَلى ما تَرْضاهُ
خدایا چنان کن روزه ام را در این ماه که مورد قدردانى و پذیرش بوده و بر طبق خوشنودى تو
وَیَرْضاهُ الرَّسُولُ مُحْکَمَةً فُرُوعُهُ بِالاُْصُولِ بِحَقِّ سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ
و خوشنودى رسولت باشد و محکم باشد فروع آن بوسیله اصول به حق آقاى ما محمد
وَ الِهِ الطّاهِرینَ وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ

و عترت طاهرینش و سپاس مخصوص پروردگار جهانیان است

ترتیل جزء سی قرآن کریم با صدای استاد پرهیزکار

دانلود

متن قرآن کریم با صدای قاریان مختلف

صوت دعای سحر:

متن دعای سحرسحر

سوره مومنون -  آیه 109
رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ
پروردگارا ! ما ایمان آوردیم، پس ما را بیامرز و به ما رحم کن که تو بهترین رحم کنندگانى.

سوره کهف -  ایه 10
رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا
پروردگارا ! رحمتى از نزد خود به ما عطا کن، و براى ما در کارمان زمینه هدایتى فراهم آور.

سوره بقره -  ایه 250
رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ
پروردگارا ! بر ما صبر و شکیبایى فرو ریز، و گام هایمان را استوار ساز، و ما را بر گروه کافران پیروز گردانررر

متن و صوت «یاعلی و یاعظیم»

یا عَلِىُّ یا عَظیمُ یا غَفُورُ یا رَحیمُ اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذى لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَىءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ وَ هذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ

اى والا، اى بزرگ، اى آمرزنده، اى مهربان، تویى پروردگار بزرگ، آن کسی که همانند او نیست و او شنوا و بینا است و این ماهى است که او آنرا بزرگ و گرامى داشته و شرافت و برترى داده بر ماه‌های دیگر

وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذى فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَىَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذى اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ وَ جَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ

و این ماه، ماهى است که او روزه گرفتن را بر من واجب کرده و این ماه، ماه رمضان است همان ماهى که قرآن را در آن فرو فرستادى، قرآنى که راهنمایى برای مردم است و حاوی نشانه‌هایی روشن است برای هدایت و تشخیص (و جداسازی میان حق و باطل)

فَیا ذَالْمَنِّ وَ لا یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَىَّ بِفَکاکِ رَقَبَتى مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنُّ عَلَیْهِ وَ اَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

و در این ماه شب قدری هست که آن را بهتر و برتر از هزار ماه قرار دادی پس ای صاحب منت بر ما که هیچ کس بر تو منت ندارد، بر من منت بگذار با رهاسازی من از آتش (عذاب) و مرا همراه با آنان که بر آنها این منت را خواهی گذاشت به واسطه‌ی رحمت و بزرگواری‌ات داخل بهشت گردان، اى مهربانترین مهربانان

بسم الله الرحمن الرحیم
اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلى اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ، اَللّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ
خدایا بفرست بر خفتگان در گور نشاط و سرور، خدایا دارا کن هر ندارى را

اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جایِعٍ، اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ
خدایا سیر کن هر گرسنه اى را، خدایا بپوشان هر برهنه را

اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ، اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ
خدایا ادا کن قرض هر قرضدارى را، خدایا بگشا اندوه هر غمزده را

اَللّهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَریبٍ، اَللّهُمَّ فُکَّ کُلَّ اَسیرٍ

خدایا به وطن بازگردان هر دور از وطنى را، خدایا آزاد کن هر اسیرى را

اَللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ الْمُسْلِمینَ، اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ
خدایا اصلاح کن هر فسادى را از کار مسلمین، خدایا درمان کن هر بیمارى را

اَللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناکَ، اَللّهُمَّ غَیِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ 

اوقات شرعی تهران 1394/4/26

آیه های زندگی - شراکت شیطان در زندگی

نگاهی به آداب رسوم مسلمانان کشورهای آفریقایی در ماه مبارک رمضان
 

با حلول ماه مبارک رمضان کشورهای آفریقایی همچون سایر کشورهای اسلامی با آداب و رسوم ویژه خود به استقبال این ماه می روند.

مسلمانان کشورهای آفریقایی برای استقبال از ماه مبارک رمضان ضمن بهره گیری از آداب و رسوم خاص پدران و نیاکان خود، این ماه را فرصتی برای ارتباط با خداوند سبحان می دانند.

رمضان در کشور «مصر»

مسلمانان مصر از ماه شعبان و حتی از ماه رجب و با اقتدا به پیامبر گرامی اسلام (ص) و آماده کردن نفس خود به استقبال این ماه پر فضیلت می روند و یک هفته یا دو هفته قبل از حلول ماه مبارک رمضان برگزاری جشن های این ماه را آغاز می کنند.

کودکان مصری با در دست داشتن فانوس هایی سرود ها و شعر های معروف این ماه را می سرایند.

زنان مسلمان برای پذیرایی از مهمانان این ماه، مایحتاج و موادغذایی مورد نیاز خود را از بازارها فراهم می کنند و غذاهایی چون «الیامیش» و شیرینی «کنافه» را آماده می کنند.

مسلمان مصر خیابان ها، کوچه ها و محله ها را با چراغ های رنگی، فانوس ها و پارچه هایی که بر روی آن ”رمضان کریم” و «شهر رمضان الذی انزل فیه القران» نوشته شده است، تزیین می کنند.

در آخرین روز ماه شعبان همه مسلمانان رویت هلال ماه را لحظه شماری می کنند تا با اعلام آغاز ماه مبارک، سحری نخستین روز ماه مبارک را آماده کنند.

با ورود به این ماه، مساجد این کشور مملو از روزه دارانی است که برای ادای نماز های پنج گانه به مساجد می روند تا صحنه با شکوهی از برپایی یکی از واجبات مسلمانان را به نمایش بگذارند. علاوه بر آن مسلمانان با حضور در مساجد تا پایان ماه مبارک بارها قرآن را ختم می کنند.

مسلمانان پس از افطار و ادای نماز تراویح در قهوه خانه ها و خیمه های رمضانی برای شب زنده داری و شرکت در مسابقه ها گردهم جمع می شوند. همچنین آنها با نزدیک شدن زمان افطار، سفرهای افطاری را به منظور همبستگی برای فقیران و نیازمندان در مساجد و اماکن مختلف برپا می کند.

رمضان در کشور «الجزایر»

مسلمانان الجزایر با غبارروبی و مفروش کردن مساجد و تزیین آنها با چراغ های رنگی و آماده کردن غذایی چون «شوربا»و شیرینی های رمضانی به استقبال این ماه می روند.

پس از حلول ماه مبارک ، مسلمانان به خواندن قران کریم می پردازند و سپس آغاز این ماه را به یکدیگر تبریک و تهنیت می گویند.

ماه رمضان با شادی و جنبش کودکان الجزایری آغاز می شود و این کودکان در خیابان ها و میدان های شهر حلقه می زنند و به یمن ورود ماه پر خیر و برکت رمضان به پایکوبی، رقص های ملی و خواندن سرود می پردازند.

کشور الجزایر سرزمین وسیعی است و موذنان برای اعلام زمان غروب آفتاب به بالای بلندترین ساختمان ها می روند تا صدای اذان به گوش روزه داران برسد.

همچنین روزه داران در روستاهای دور افتاده با تعقیب خورشید، زمان غروب آفتاب را تعیین می کنند و یا برخی افراد با استفاده از وسیله ای موسوم به «لاسیران» که صدایی شبیه نفیر دارد، سایرین را مطلع می کنند.

زنان مسلمان در این ماه به پخت غذایی معروف «شوربا با ماکارونی»، «الحریره»، «البربوشه»، «الشخشوخه»(نوعی ترید) و «الطاجین» و شیرینی های «قلب اللوز»، «المقروط» و «الزلابیه» می پردازند.

در روز عید فطر همه مسلمان اتمام ماه روزه را به هم تبریک می گویند و کودکان در این روز بازی های ملی مختلفی مانند بازی ”المخرقبه”،، سوار کاری، توپ بازی و آتش بازی را انجام می دهند.

رمضان در کشور کشور «مراکش»

مسلمانان مراکش این ماه را فرصت بزرگی برای تقرب به خدا، صله رحم و دوری از تفرقه می دانند.

مسلمان این کشور در این ماه برای ادای نماز به ویژه نماز شب و نماز تراویح به مساجد می روند به گونه ای که خیابان های نزدیک مساجد مملو از نمازگزاران در صفوف به هم فشرده می شود.

شب های رمضان در مراکش به روز تبدیل می شود زیرا مسلمانان پس از ادای نماز عشاء و تراویح به برپایی نشست ها و دید و بازدیدها، شب زنده داری ها و جشن هایی می پردازند که تا سحر ادامه دارد.

پس از نماز صبح برخی از مردم برای قرائت قرآن کریم و تلاوت دعاهای صبح در مساجد می مانند.

زنان مسلمان در این ماه غذا های مشهور خود همچون ”حریره”، غذای سنتی”زلابیه”و شیرینی های «شباکیه»، «البغریر» و «السفوف» را تهیه می کنند.

همچنین افرادی موسوم به «طبال» یا «مسحراتی» در کوچه ها و خیابان ها با زدن طبل مسلمان را برای خوردن سحری بیدار می کنند.

رمضان در کشور «موریتانی»

موریتانیایی ها با آغاز ماه مبارک برای فراگیری تفیسر قرآن کریم و حدیث به مساجد می روند و مسلمانان در برخی از مساجد در سه دهه ماه مبارک سه بار به ختم قرآن همت می کنند.

مسلمانان افطاری خود را پس از ادای نماز مغرب و یا نماز عشاء و تراویح صرف می کنند. این افطاری شامل گوشت، سیب زمینی، نان و چای سبز است و سحری آنها غذاهای «العیش»،«العصیده» است.

در شب قدر یعنی شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، مسلمانان در بیشتر مساجد موریتانی به طور دسته جمعی قرآن کریم را ختم می کنند و این شب را به احیاء، عبادت، ادای نماز، اعتکاف و توبه می گذرانند.

موریتانیایی ها اصطلاح های خاصی را برای تقیسم روزهای ماه مبارک رمضان را دارند و این روزها را به سه دهه : «عشره الخیول» (دهه اسب ها)،«عشره الجمال» (دهه شترها)، «عشره الحمیر»(دهه الاغ ها) تقسیم کرده اند .

آنها می گویند: اولین دهه به علت خسته نبودن و کسالت نفس به سرعت اسب و به شتا ب به پایان می رسد، دهه دوم روزهایش آرام تر و به سرعت شتر می گذرد و سپس روزها آرام می رود تا به سرعت الاغ فرود بیاید یا تمام شود.

رمضان در کشور «نیجریه»

با ثبوت هلال ماه مبارک رمضان، مسلمانان نیجریه جشن های باشکوهی را برگزار می کنند و در خیابان های اصلی شهر با زدن طبل می چرخند و سرود هایی را به یمن ورود به ماه روزه، ماه خیر و ماه احسان می خوانند.

مسلمانان این کشور با همسایگان خود افطاری را تناول می کنند و افطاری ها را در سینی ها و طبق هایی در نزدیک مساجد قرار داده و پس از ادای نماز مغرب با یکدیگر مشغول تناول غذا می شوند، همچنین زنان نیز در مکان مخصوصی با یکدیگر روزه خود را باز می کنند.

زنان مسلمان در این ماه غذایی چون «العصیده»، «الدویا» و «اذنجی» را تهیه می کنند و در سحری نیز غذایی مانند «التو» و شیر و چای می خورند.

از عادت های مسلمان در این ماه فرستادن صلوات، خواندن مناجات ها و دعاهای مخصوص است.

مسلمانان نیجریه معتقدند شب بسیت و هفتم، شب قدر است و این شب را به عبادت و نیایش، ادای نماز و شب زنده داری در مساجد می گذراند.

رمضان در کشور «سومالی»

در این کشور زمان ثبوت هلال ماه مبارک مختلف است و هر منطقه ای بر مبنای ثبوت رویت ماه در منطقه خود آغاز ماه مبارک را اعلام می کن.د

با آغاز ماه مبارک ، مسلمانان پس از نماز کلاس های تلاوت قرآن و درس های علمی و نشست هایی را برگزار می کنند.

مسلمانان سومالی در این ماه، شب های شعر، دید و بازدید و شب زنده داری های گروهی برپا می کنند.

روزه داران افطار خود را با خرما، سمبوسه و آب باز می کنند و سپس برای ادای نماز به مساجدمی روند. آنها برای سحری غداهای «هریس» و «ماکارونی» تناول می کنند.

سومالی ها در شب قدر (شب بیست و هفتم) حضور چشمگیری دارند و این شب را به احیا در مساجد و تلاوت قرآن می پردازند و پس از ادای نماز صبح به منازل خود بر می گردند.

رمضان در کشور «سنگال»

با غروب روز بیست و نهم ماه شعبان، مسلمانان سنگال برای رویت هلال ماه از منازل خود خارج می شوند تا بر طبق یک سنت قدیمی هلال ماه رمضان را ببینند.

مسلمانان سنگال در این ماه درس های قرآن و تفسیر در همه مساجد پس از نماز ظهر برگزار می کنند تا نماز عصر ادامه دارد.

مسلمانان این کشور بر خلاف سایر کشورهای مسلمان در این ماه، صبح ها مشغول فعالیت هستند و شب ها را به استراحت می گذرانند.

آنها پس از نماز تراویح به منازل خود بر می گردند و معمولا شب زنده داری نمی کنند.

در شب قدر نیز با شوق فراوان به اعتکاف، عبادت، تلاوت قرآن و ادای نماز در مساجد می پردازند و پس از ادای نماز صبح به منازل خود می روند.

آداب و سنت های مردم آذربایجان شرقی در آیینه رمضان
تبریز - ایرنا - آداب و رسوم هر منطقه ای آئینه تمام نمای تاریخ، فرهنگ، تمدن، اعتقادات، دین و مذهب آن منطقه است و در ˈاورشلیخˈ (ماه رمضان) این آداب و رسوم نسبت به عرق دینی آذربایجان شرقی و صبغه فرهنگی و مذهبی منطقه از تنوع و جذابیت های خاصی برخوردار است.

 آداب و سنت های مردم آذربایجان شرقی در آیینه رمضان

  ˈاورشلیخˈ،ˈرمضانˈ در لغت از ˈرمضاءˈ به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن، چون در این ماه گناهان انسان بخشیده می شود، به این ماه رمضان گفته اند.

در آذربایجان شرقی نیز مردم ماه رمضان را ماه پرورش و اصلاح نفس و تقویت باورهای دینی و ترویج امور معنوی می دانند.

در این ماه برخی از آداب و سنت های مردم آذربایجان شرقی متمایز از دیگر مناطق کشور بوده و در آن سنت های ˈقاباخلاماˈ و ˈکیسه دوزیˈ با گذشت قرون همچنان پابرجاست.

ˈ قاباخلاما ˈ (استقبال - پیش دستی)

مردم آذربایجان شرقی از نیمه ماه شعبان خود را برای استقبال از ماه رمضان آماده می کنند.

مردم با نظافت و خانه تکانی، از چند روز مانده به ماه رمضان به پیشواز این ماه می روند که در زبان محلی بدان ˈ قاباخلاما ˈ (استقبال) گویند.

قاباخلاما سنتی است که حتما باید پیش از ماه رمضان اجرا شود تا همه جا برای حضور در میهمانی بزرگ خداوند آماده و پاکیزه باشد.

در این میان نظافت و غبارروبی مساجد با همکاری مردم و روحانی محل از اعمال قطعی است که از سال های دور انجام می شود.

در غروب روز آخر ماه شعبان مردم به پشت بام ها و بلندی ها می روند تا ماه را رؤیت کنند، امروزه با نفوذ رسانه در بیشتر نقاط ایران این امر برای مردم آسان شده است.

- ˈ پیشواز ˈ (استقبال از رمضان)

مردم آذربایجان شرقی یکی دو روز مانده به فرا رسیدن ماه رمضان به استقبال این ماه می روند و علاوه بر خانه تکانی، غبارروبی مساجد و سایر آیین های استقبال به لحاظ روحی و فکری خود را با روزه گرفتن آماده ماه رمضان می کنند که به آن اصلاح محلی ˈپیشوازˈ می گویند.

- رویت هلال ماه و نگاه کردن به آئینه

پیشینه رویت هلال ماه در روستاهای آذربایجان شرقی حکایت جالبی دارد.

پیش از اینکه رادیو و تلویزیون وارد جامعه ایران شود، روستاییان برای رویت هلال ماه به پشت بام ها می رفتند و ساعت ها منتظر می ماندند.

همزمان با آنها چندین سوار به روستاها و شهرهای اطراف می فرستادند تا خبر رویت هلال ماه بیاورد.

از دیگر باورهای منطقه آذربایجان شرقی در خصوص رویت هلال ماه این بود که بزرگترها بعد از رویت هلال ماه رمضان، به چهره یک کودک معصوم یا یک فرد مومن و نمازخوان نگاه می کردند و اعتقاد داشتند که نگریستن به صورت آدم های بی نماز و روزه خوار، خوش یمنی درپی نخواهد داشت.

نگاه کردن به آیینه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رویت هلال ماه هنوز هم به عنوان یک رسم در بین پیرمردان مناطق روستایی استان مرسوم است.

این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید در ماه رمضان دل مومن همچون آیینه صاف و روشن باشد و از ناپاکی ها پاک شود.

پیرمردان برای این منظور همواره آئینه کوچکی در درون جیب خود داشتند و بعد از اینکه خود به رویت آیینه می پرداختند، با فرستادن صلوات چندین بار آئینه را به دور خود و اهل خانواده می چرخاندند.

هر چند این رسم در سالیان اخیر به دلیل توسعه رسانه های گروهی، موضوعیت خود را از دست داده اما هنوز که هنوز است بسیاری از پیرزنان و پیرمردان روستانشین برای این کار مبادرت می کنند.

- پیشواز از روحانی

پیش از این همچنین قبل از آغاز ماه رمضان از طرف مردم روستاهایی که روحانی نداشتند، نمایندگانی به نزد امام جمعه های شهرها فرستاده می شد و از آنها درخواست می کردند که یک روحانی را به نمایندگی از خود به روستا بفرستند.

روحانی فرستاده شده را با سلام و صلوات به روستا می بردند و هر شب در خانه ای مهمان می شد تا ماه رمضان به پایان برسد.

- تبریک حلول ماه رمضان

در برخی از نقاط هم، به دنبال حلول ماه رمضان، مردم به خانه علما و بزرگان دینی رفته و فرا رسیدن بهار قرآن را به آنها تبریک می گویند.

- تسلیت به خانواده تازه درگذشتگان

یکی از نخستین مراسم مورد توجه مردم آذربایجان شرقی در این ماه این است که افراد فامیل، دوستان و آشنایان به منزل خانواده های داغداری که بستگان خود را به تازگی از دست داده اند رفته و به آنها تسلیت می گویند.

آذری ها ماه رمضان را عید می دانند زیرا سنت تسلیت به بازماندگان یک متوفی ویژه اعیاد است به این صورت که هر گاه فردی در فامیل یا آشنایان فوت شود سایر بستگان در اولین عید پیش رو برای تسلای خاطر بازمانده و آرزوی این که از این پس شادی در آن خانه جاری باشد به خانه متوفی می روند.

-ˈ نزیهˈ

مردم آذربایجان شرقی با خانه تکانی به استقبال ماه رمضان می روند و یکی دو روز مانده به آغاز ماه رمضان مردم روستاهای آذربایجان شرقی فطیری به نام ˈنزیهˈ درست می کنند.

نزیه یک نوع نان محلی مغزدار است که روی آن با چنگال و ته استکان نقش بندی می شود. این فطیر از شیرینی های مخصوص ماه رمضان است.

-بیدار کردن برای اوباشدان (سحری)

در قدیم الایام در این استان مردم برای بیدار شدن برای (اوباشدان) سحر ماه رمضان از روش های گوناگونی از جمله بانگ خروس، صدای نقاره، طبل و شیپور و کوبیدن دیوار همسایه استفاده می کردند که امروزه این رسم نیزبا توسعه وسایل ارتباط جمعی بسیار کمرنگ شده است.

امروزه نیز برای بیدار شدن برای اوباشدان (سحری) با وجود استفاده از ساعت های زنگدار به همسایه ها و آشنایان نیز می سپارند که در صورت روشن نبودن چراغ خانه با تلفن یا با زدن زنگ خانه آنها را بیدار کنند.

برخلاف مراسم افطار در آذربایجان شرقی، آداب و رسوم سحری بسیار ساده و سبک است. بیشتر مردم به هنگام سحر از غذاهای سبک مانند کره و پنیر و ماست استفاده می کنند. چای نیز یک پای ثابت سفره سحری است.

- افطاری

در شب دوم ماه رمضان نیز رسم بر این است که اعضای کوچک خانواده مانند پسرها و دخترها و عروس ها و دامادها به خانه بزرگترها رفته و افطار می کنند.

افطاری دادن یکی از رسوم ویژه این ماه در آذربایجان شرقی است به ویژه اینکه این رسم در تبریز از رونق بسیاری برخوردار است.

میهمانی افطار با دعوت قبلی مرسوم است به طوری که امروزه دعوت میهمانان از اواسط ماه شعبان آغاز می شود. در برخی از خانواده های پرجمعیت وضعیت به گونه ای است که به غیر از یکی دو روز، اعضای یک خانواده تمام افطاری های ماه رمضان را در منازل دوست و فامیل مهمان هستند.

- سفره های افطاری

سفره های افطاری به ویژه در تبریز از تشریفات خاصی برخوردار بوده به طوری که تنوع غذایی و رنگینی این مراسم در دیگر نقاط کشور به چشم نمی خورد.

مردم آذربایجان شرقی عقیده دارند افطاری از بقیه میهمانی ها جدا بوده و از صفای خاصی برخوردار است.

بانوان آذری همواره به کد بانویی شهره اند اما در ماه رمضان همه سعی می کنند بالاترین درجه هنر آشپزی و سفره آرایی خود را به نمایش گذارند.

تنوع غذایی و تزیین سفره های افطاری در این ماه بسیار قابل توجه است. سوپ یا آش همواره یک پای ثابت غذاهای آذربایجان شرقی است. برنج و خورشت های مختلف بسته به توان خانواده ها از کباب و مرغ گرفته تا قیمه و قورمه سبزی مورد استفاده قرار می گیرد.

پیش غذا هم از عناصر مهم سفره افطاری است که در این میان فرنی، شیر برنج، انواع دلمه، کتلت، کوکو، سالاد، ختایی، اهری، حلوا، خرما و انواع مربا بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

وجود خرما و نمک در سفره افطاری از ملزومات محسوب می شود زیراعقیده مردم منطقه بر این است که افطاری حضرت امیر (ع) با خرما آغاز می شد و بر این موضوع اصرار وجود دارد.

در برخی نقاط آذربایجان شرقی، سفره افطاری بسیار ساده بوده و از خرما ، شیر و پنیر و ماست تشکیل می شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که در این مناطق سفره شام با اندکی وقفه از مراسم افطار پهن شده و غذاهای مفصل در این لحظه در سفره پدیدار می شوند.

 ˈاحیا گجلریˈ(شب های احیا)

مراسم شب های احیا (احیا گجلری) از روحانیت و معنویت خاصی برخوردار بوده که مردم این منطقه تلاش می کنند از فیض این شب ها بی نصیب نمانند.

در آذربایجان شرقی مردان در مساجد تا به سحر به دعا و نیایش مشغولند و زنان نیز بیشتر به نوبت در خانه یکی از همسایگان جمع شده و به مراسم ویژه این شب ها می پردازند و یا همچون مردان در مساجد شب زنده داری می کنند.

 انفاق و احسان

مردم تبریز علاقه خاصی به ˈانقاق و احسان ˈدر ماه رمضان دارند. پخش مواد غذایی به صورت غیر مستقیم، افطاری در محلات فقیرنشین، قرض الحسنه، توزیع کفش و لباس در مدارس، افطاری به دانش آموزان فقیر به همراه اولیای آنها از رسوم تبریزی ها در ماه رمضان است.

از نکات جالب توجه ماه رمضان، رعایت حرمت این ماه از سوی هموطنان ادیان دیگر ساکن در تبریز است که این موضوع از سالیان دور همواره مورد توجه بوده است.

 رمضان در شهرستان های آذربایجان شرقی

برخی مراسم، آیین ها و سنت های ماه رمضان در آذربایجان شرقی متداول است که ویژه یک منطقه و حتی یک روستا به شمار می آید.

در کتاب وفاق اجتماعی در آذربایجان شرقی نوشته ˈفهیمه حسین زادهˈ در مورد مراسم روستاهای حومه شهرستان شبستر آمده است: از جمله مراسم ویژه این منطقه در ماه رمضان این است که روز پانزدهم این ماه ، جوانان درب خانه ها را می کوبند و با شعر به زبان محلی می گویند: ˈ پانزدهم ماه رمضان میهمان شماییم ˈ. در این هنگام صاحبخانه سنجد و گردو به آن ها می دهد و برخی نیز که خسیس ترند با یک سطل آب آنها را میهمان می کنند.

ˈابراهیم حق پرست ˈ، در مجموعه پژوهشی ˈرمضان در فرهنگ مردمˈ می نویسد: در برخی از روستاهای استان آذربایجان شرقی از جمله حومه شبستر، مراغه ، تسوج و اهر مراسم ˈ کیسه دوزیˈ در روزهای خاص این ماه متداول است.

آخرین جمعه ماه رمضان، 27 ماه رمضان یا آخرین پنجشنبه این ماه روزی است که در نقاط مختلف استان، زنان و دختران گرد هم آمده و هر خانواده برای خود کیسه ای می دوزد.

سپس مقداری پول در این کیسه ها می گذارند و بر آن دعا خوانده فوت می کنند و ان را تا سال دیگر در صندوقچه خود نگاه می دارند.

این کیسه را ˈ برکت کیسه سی ˈ یا کیسه برکت نامیده و اعتقاد دارند بدین صورت هرگز دچار فقر و بی پولی نخواهند شد.

در برخی از مناطق آذربایجان شرقی ازجمله توابع جلفا روز 27 ماه رمضان مصادف با مرگ ابن ملجم جشن می گیرند.

در این روز جوانان با چوب و کاه آدمک ابن ملجم را ساخته و پس از گرداندن در کوچه های محل روی آن نفت ریخته و می سوزانند.

در برخی منابع نیز آمده است: در برخی از روستاهای آذربایجان شرقی، جمعه آخر ماه رمضان زنانی که بچه دار نمی شوند هنگام عصر به مسجد رفته و دو رکعت نماز حاجت به جا می آورند، سپس از مسجد خارج شده و به منزل هفت زن که اسم آنها فاطمه است رفته و از هرکدام یک تکه پارچه می گیرند، آنها از پارچه های یاد شده پیراهنی بچه گانه به نام پیراهن فاطمه دوخته و نزد خود نگاه می دارند وعقیده دارند تا ماه رمضان سال آینده حتما بچه دار خواهند شد.

در توابع شهرستان مراغه نیز رسم بر این است حدود دو هفته مانده به ماه رمضان، هر خانواده بسته به توان خود حیوانی قربانی کرده و گوشت آنرا پخته و در یخچال یا به صورت سنتی (ˈقورماˈ) نگاه می دارند.

این خانواده ها تا پایان ماه رمضان در مراسم سحر و افطار از گوشت حیوان قربانی شده استفاده کرده و عقیده دارند برکت خانه آنها افزایش می یابد.

 فطریه

در آخرین روز ماه رمضان سرپرست خانواده ها در آذربایجان شرقی با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می دهد.

فطریه در روستاها شامل آرد یا گندم می شود که سرپرست خانواده آن را در پشت در و در داخل منزل قرار می دهد که در اولین فرصت به افراد فقیر و مستمند تحویل دهد.

 خداحافظی با رمضان

در برخی از مناطق روستایی و شهری آذربایجان شرقی در روز پایانی ماه رمضان بعد از ادای فریضه مغرب و عشا، آیین خداحافظی ماه رمضان برگزار می شود که این آیین شامل نمازهای مستحبی و دعاهاست.

در میان برخی از مردم آذربایجان شرقی رسم است که مادر خانواده، کاسه ای را پر از گندم می کند و از بزرگ تا کوچک بر روی آن دست می زنند.

همه سعی می کنند در هنگام اعلام عید در خانه های خود باشند تا فطریه شان به گردن کس دیگری نیفتد، مردم استان معتقدند که باید فطریه را در همان روز اول ادا کنند.

نماز عید فطر

بعد از برگزاری با شکوه نماز عید فطر مردم به دید و بازدید می روند و به خصوص به کسانی سر می زنند که ˈاول بایرامشانˈ است یعنی عید نو انهاست،خانواده هایی که تازه درگذشته دارند شامل این دید و بازدید و عید می شوند که با چایی و خرما پذیرایی می شوند.

اما هلال ماه شوال که به بام باختر آسمان نقش بست، حلول شوال و پایان رمضان حتمی است و فردایش عیدفطر است و شادی و نشاطی دیگر و به شکرانه توفیق یکماه روزه داری و منزلت در جوار محبت پروردگار را جشن و سرور و شادمانی خانواده ها را در بر می گیرد.

با مطالعه مراسم ویژه ماه رمضان در آذربایجان شرقی این نکته بیشتر نمایان می شود که سنت های ماه بهار قرآن حتی بیشتر از مراسم بهار طبیعت مورد اقبال و احترام عمومی است.

مردم آذربایجان شرقی ماه رمضان را همواره غنیمتی برای آمادگی بیشتر برای یازده ماه بندگی خداوند برای ادامه سال می دانند.

حدیث رمضان: امام علی علیه السلام :

شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى؛

رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.

شرح فروع کافی ج 4 ، ص

فضیلت و خواص سوره زخرف

زخرف؛ چهل و سومین سوره قرآن است که مکی و 89 آیه دارد.

از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم روایت شده: هر کس سوره زخرف را قرائت نماید در شمار کسانی خواهد بود که روز قیامت به ایشان گفته می شود ای بندگان خدا، هیچ ترس و اندوهی بر شما نیست، بدون حسابرسی به بهشت وارد شوید.

امام باقر علیه السلام فرمودند: هر کس بر قرائت سوره زخرف مداومت ورزد، خداوند او را از فشار قبر و دیگر مشکلات در قبر ایمنی می دهد تا هنگامی که بر پروردگارش وارد شود و آنگاه به امر خداوند در بهشت جای می گیرد. 

آثار و برکات سوره

1) درمان بیماری صرع

در تفسیر البرهان به نقل رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم آمده: هر کس سوره زخرف را بنویسد و پس از شستن از آب آن بنوشد در بیماریهایی که به آن مبتلا می شود، نیازی به دارو نخواهد داشت و اگر این آب را بر روی شخصی که بیماری صرع دارد بپاشند به هوش خواهد آمد... 

2) محبوبیت بین مردم

روایت است از امام صادق علیه السلام که فرمودند: هر کس سوره زخرف را بنویسد و با خود داشته باشد از شر هر حاکم و پادشاهی در امان خواهد بود و نزد مردم از محبوبیت برخوردار می شود ...

3) برای زن ناسازگار

مرحوم کفعمی در کتاب المصباح می نویسد: اگر از آب حاصل از شسته شدن این سوره به زنی که اطاعت از شوهر نمی کند بنوشانند مطیع خواهد شد.

انتهای پیام/