خبر مرگ «ملا عمر» چرا حالا؟

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، از حدود دو هفته گذشته مطلبی به نقل از یک گروه جداشده از طالبان افغانستان به‌نام «محاذ فدایی» روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت که ادعا می‌کرد ملا محمد عمر رهبر گروه طالبان افغانستان دو سال پیش توسط «ملا اختر محمد منصور» جانشین خود کشته شده است.

اینکه در این زمان و اینکه چه گروهی این خبر را منتشر کرده است خود سؤالاتی را به وجود می‌آورد که در زیر به آن‌ها پاسخ داده خواهد شد:

«محاذ فدایی» چه گروهی است؟

هم‌زمان با بالا گرفتن حضور عناصر وابسته به گروه تروریستی داعش در برخی مناطق افغانستان و پاکستان، برخی نیروهای شبه‌نظامی که به‌دلایل مختلف با طالبان افغانستان زاویه پیدا کرده بودند کم‌کم راه خود را از این گروه جدا کرده به گروه تروریستی داعش پیوستند.

از جمله آن گروه‌ها می‌توان به برخی شاخه‌های تحریک طالبان پاکستان به‌رهبری عمر خراسانی و گروه محاذ فدایی اشاره کرد.

روزنامه هشت صبح چاپ کابل در معرفی این گروه می‌نویسد: ظاهراً محاذ فدایی یک گروه انشعاب یافته از طالبان است؛ وقتی مذاکرات سال 2013 طالبان و آمریکایی‌ها در قطر علنی شد، محاذ فدایی اعلام موجودیت کرد.

کسی‌ که خود را سخنگوی این محاذ می‌خواند، اعلام کرد: آنان با مذاکرات قطر مخالف هستند.

به این ترتیب راه این گروه از شورای کویته جدا شد؛ از بیانیه‌های محاذ فدایی بر می‌آید که این دسته، بیشتر از شورای کویته به سازمان اطلاعات نظامی ‌پاکستان نزدیک است.

این سازمان مسئولیت قتل «ارسلا جمال»، والی پیشین ولایت لوگر را به عهده گرفت؛ ارسلا جمال کسی بود که با طالبان پاکستانی از جمله «لطیف‌الله محسود»، تماس نزدیک داشت.

گفته می‌شود لطیف‌الله محسود، پس از ملاقات با ارسلا جمال در راه بازگشت به پایگاهش توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شد و مدتی بعد از اعلام بازداشت لطیف‌الله محسود، حادثه ترور ارسلا جمال به وقوع پیوست.

محاذ فدایی یک اعلامیه شدید‌الحن علیه هند و حضور دیپلماتیک این کشور در افغانستان نیز صادر کرد.

در آن اعلامیه آمده بود: اکثریت جمعیت هند مسلمان نیستند و به همین دلیل مجاز نیست که این کشور به مردم افغانستان کمک کند؛ این موضع‌گیری شبیه موضع‌گیری‌های مقام‌های ارتش پاکستان است.

علاوه بر این به نظر می‌رسد درگیری‌های شدید اخیر میان طالبان افغانستان و عناصر وابسته به گروه تروریستی داعش که در اکثر مناطق این کشور از جمله در ولایات فراه و لوگر با پایان نبرد به نفع گروه طالبان، حامیان داعش را به شدت خشمگین ساخته است.

برخی از کارشناسان پنهان بودن ملا محمد عمر رهبر طالبان افغانستان را به عنوان دستاویزی برای عناصر وابسته به داعش دانسته که آن‌ها تلاش دارند از این طریق اینگونه القا کنند که طالبان رهبر نداشته و اکنون همه باید از ابوبکر بغدادی به عنوان رهبر مسلمانان جهان تبعیت و پیروی کنند.

تلاش رسانه‌ای پاکستان برای انتشار خبر مرگ ملا عمر

آنچه واضح است این است که خبر مربوط به مرگ ملا محمد عمر از سوی افراد ناشناس پاکستانی و رسانه‌های وابسته به ارتش این کشور منتشر می‌شود.

همانطور که روزنامه هشت صبح می‌نویسد، گروه محاذ فدایی که خبر مرگ ملا محمد عمر را منتشر کرده وابسته به سازمان اطلاعات ارتش پاکستان بوده و اکنون زیاد دور از ذهن نیست که نظامیان پاکستانی از این گروه خواسته باشند تا منبع این چنین خبری باشد.

اما اینکه چرا پاکستانی‌ها به دنبال انتشار این خبر بوده‌اند خود مهم است:

پاکستانی‌ها به شدت دنبال این موضوع هستند که نشان دهند به طور کامل بر طالبان تسلط داشته و اگر تصمیم بگیرند می‌توانند مذاکرات رسمی میان طالبان و دولت کابل را برگزار کنند.

طی ماه‌های گذشته نیز پاکستانی‌ها تمام تلاش خود را به کار بستند تا طالبان را پای میز مذاکره بنشانند که با توجه به شواهد موجود تاکنون موفق به این امر نشده‌اند.

برخی کارشناسان بر این باورند که عدم تمکین طالبان افغانستان از پاکستان برای حضور رسمی در مذاکرات صلح به شدت نظامیان پاکستانی را خشمگین ساخته است.

وحید مژده از مقامات حکومت طالبان و آگاه مسائل این گروه چندی پیش در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، داعش حاضر در افغانستان را ساخته پاکستان دانست که تلاشی است برای جایگزینی طالبان در افغانستان. طالبان با مبارزه شدید علیه عناصر وابسته به داعش در کشورشان این پیام را به پاکستانی‌ها دادند که با حضور این گروه تروریستی مخالفند. این موضوع خود نیز می‌تواند باعث رنجش خاطر پاکستانی‌ها باشد.

برخی رسانه‌ها دلیل اینکه شایعه مرگ ملا عمر رهبر طالبان افغانستان همزمان با برخی ناکامی‌ها در دور نخست این مذاکرات منتشر می‌شود را نوعی دلیل عصبانیت پاکستان از رهبران طالبان می‌دانند و از این طریق قصد دارند تا در بدنه رهبری طالبان شکاف ایجاد کنند.

کارشناسان مسائل افغانستان نیز بر این باورند که شایعه استعفای طیب آغا رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر نیز در همین راستا منتشر شده است زیرا پاکستانی‌ها بر این اعتقادند که اگر بتوانند میان رهبران طالبان در قطر و رهبران این گروه در پاکستان اختلاف ایجاد کنند، می‌توانند به اهداف خود برسند.

تناقض در رفتار سیاستمداران

بی‌بی‌سی فارسی دقایقی پیش با انتشار خبر مرگ ملا عمر مدعی شده است که ریاست‌جمهوری افغانستان در نشستی خبری موضوع مرگ رهبر طالبان را تأیید خواهد کرد.

نکته قابل توجه این است که انتشار خبر ملا عمر موضوع جدیدی نیست و سال گذشته امنیت ملی افغانستان اخباری در این زمینه را منتشر کرده بود با این حال هفته گذشته و پس از انتشار پیام عید ملا عمر، محمد اشرف‌غنی رئیس‌جمهور افغانستان و برخی نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد از این پیام که حامل طرفداری رهبر طالبان از مذاکرات صلح بوده استقبال و تشکر کردند.

این تناقض وجود دارد که با توجه به اطلاعات ارائه شده از سوی پاکستانی‌ها به رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان مبنی بر کشته شدن ملا عمر، چرا رهبران دولت کابل و نهادهای بین‌المللی تا این حد نسبت به پیام عید وی موضع مثبت نشان داده‌اند.

با این حال گروه طالبان افغانستان در مورد این خبر واکنش رسمی نشان نداده‌اند و هنوز این خبر از سوی منابع رسمی در افغانستان و پاکستان تأیید نشده است.

حال باید منتظر ماند و دید که در صورت تأیید این خبر، آینده رهبری طالبان و مذاکرات صلح به کجا خواهد انجامید.

انتهای پیام/.