سلطانی‌فر: ثبت مشترک «مثنوی» با کشور ترکیه در کمیته حافظه جهانی
خبرگزاری تسنیم: مشاور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در امور بین‌الملل از ثبت جهانی مثنوی مشترکاً با کشور ترکیه خبر داد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با حضور معاونان این سازمان پیش از ظهر امروز 18 مردادماه در اندیشگاه این کتابخانه برگزار شد. در بخشی از این نشست معاونین کتابخانه به تشریح برنامه‌های انجام شده خود در یک‌سال گذشته و برنامه‌های در دست اجرا پرداختند.
فریبرز خسروی، معاون پژوهش، برنامه‌ریزی و فناوری کتابخانه در ابتدای سخنان خود به نیروی انسانی کتابخانه اشاره کرد و گفت: سازمان ما، سازمانی علمی، پژوهشی محسوب می‌شود که دارای اعضای هیئت علمی تابع وزارت علوم است. ظرف 10 سال گذشته تعداد اعضای هیئت علمی از 32 نفر به 20 نفر تقلیل یافت که کتابخانه از این نظر دچار افت کیفی شد. با مذاکراتی که با وزارت علوم انجام دادیم، 12 نفر به عنوان هیئت علمی جدید وارد کار کتابخانه خواهند شد که 6 نفر از این تعداد حکمشان خورده است و امیدواریم 6 نفر دیگر به زودی نیز به جمع کتابخانه ملحق شوند. برگزاری دوره‌های آموزشی از دیگر برنامه‌ها در این مدت بود، تا ابتدای مرداد امسال 16 دوره تخصصی در این زمینه برگزار شد که 675 شرکت‌کننده داشت.
تدوین دانشنامه استانها در کتابخانه ملی
وی ادامه داد: سازمان ظرف سه ماه گذشته 19 عنوان کتاب و سه عنوان نشریه علمی، تخصصی منتشر کرد و در این مدت به تدوین دانشنامه فرهنگ معاصر، کتابداری و اسناد و دانشنامه استانها نیز پرداخت. امیدواریم به تعداد هر استان، دانشنامه‌ای تدوین شود. در حوزه اصطلاح‌نامه نیز دو اثر در مرحله ویرایش قرار دارند که به اصطلاح‌نامه پزشکی و فرهنگ معاصر می‌پردازند. اثر اخیر تاکنون به سه زبان منتشر می‌شد که حالا دو زبان روسی و تاجیکی نیز به آن اضافه شده است.
خسروی به دیجیتال‌سازی منابع اشاره کرد و یادآور شد: در این زمینه راهکارهای زیربنایی فراهم شده که امیدواریم تا دو ماه دیگر به نتیجه برسد. همچنین کمیته ملی مارک ایران نیز دوباره در حوزه کتابشناختی فعال شده است. طرح تدوین شناسگر پایدار اشیاء دیجیتال نیز آماده ارائه است که امیدواریم با این زیرساخت‌ها بتوانیم حافظه ملی کشور را گسترش دهیم.
برگزاری بزرگداشت ایرج افشار به مناسبت نودمین سالروز تولد
غلامرضا امیرخانی معاون کتابخانه ملی دیگر سخنران این نشست بود. وی با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در حوزه معاونتش گفت: در طول تاریخ کتابخانه هیچ بزرگداشتی برای مفاخر نداشتیم، این در حالی است که کتابخانه با 80 سال قدمت مفاخر بزرگی دارد. ما در این دوره چندین برنامه شامل بزرگداشت استاد انوار، کامران فانی و پرهام را داشتیم و قرار است در همین راستا در آستانه نودمین سال تولد ایرج افشار بزرگداشتی برای وی برگزار کنیم.
وی ادامه داد: توسعه همکاری با دیگر نهادهای مرتبط با کتاب مانند خانه کتاب و حوزه‌های علمیه از دیگر فعالیت‌های انجام شده در این مدت بود، همچنین ما در این مدت به توسعه مخازن کتابخانه نیز توجه نشان دادیم. در 8 سال اخیر به مخازن کتابخانه اضافه نشده بود،الان دو مخزن بزرگ را تجهیز می‌کنیم که تا ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. همچنین سالن مطالعه جدید ویژه حوزه ادبیات نیز در ساختمان کتابخانه ملی راه‌اندازی شده است.
انتشار نسخه‌ای نفیس از صحیفه سجادیه
امیرخانی ادامه داد: در حوزه سازماندهی منابع نیز شابکا را داریم که کتابخانه مبتکر این طرح است و کلیه مراکز و سازمان موظف شدند که برای کتابخانه‌هایشان شماره استاندارد داخلی اخذ کنند. چاپ منابع نفیس از دیگر فعالیت‌ها در این زمینه بود که اخیرا چاپ نسخه‌ای بسیار نفیس به خط کفعمی که متعلق به 500 سال گذشته است از جمله این موارد است. این نسخه از نسخه‌هایی است که علامه مجلسی و برخی بزرگان به دنبال آن بودند اما آن را نیافتند، ما این نسخه را در یک کتابخانه شخصی یافتیم که با مقدمه عالمانه یکی از بزرگان چاپ شده است.
ادامه انتشار فهرست نسخ خطی ایران
وی به چاپ مجلدات باقی‌مانده از مجموعه فنخا اشاره کرد و گفت: چاپ این مجموعه در 10 سال گذشته تعطیل شده بود که قرار است تا پایان سال جاری هشت مجلد این مجموعه به چاپ برسد، ما در این مدت همچنین در بخش نشریات نیز به احیای خرید نشریات قدیمی پرداختیم که در این مدت نشریاتی از دوره قاجار و خارج از کشور خریداری شد، همچنین کتابخانه در مدت برگزاری نمایشگاه کتاب نیز مجموعه نفیسی از جدیدترین مطالعات ایران و اسلام را به زبان‌های مختلف فراهم کرده است.
شهرام یوسفی‌فر، معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نیز دیگر این سخنران مراسم بود. وی با اشاره به اهمیت اسناد در جامعه گفت: در جامعه ما بیشتر ادبیات شفاهی حاکم است و از این جهت ما کمتر با نزاع اسناد روبرو هستیم. اسناد تاریخی کشور، اوراق هویتی جامعه ما هستند. هر چند در کتاب‌ها بخشی از فرهنگ ما نهفته شده است، اما بسیاری از مباحث هویتی در درون اسناد نهفته شده‌اند. مراقبت‌شناسی و بهره‌برداری صحیح از تک‌تک اسناد معنوی و تاریخی حائز اهمیت‌اند، به همین دلیل باید در این حوزه فرهنگ‌سازی کنیم.
وی ادامه داد: قرار است در نیمه دوم سال جاری همایش «اسناد و رسانه» را با همکاری انجمن مطالعات رسانه در جهت مستندسازی اخبار در تفسیر اسناد در حوزه رسانه برگزار کنیم.
غلامحسین شعبانی دبیر اندیشگاه فرهنگی از دیگر سخنرانان بود. وی با اشاره به برنامه‌های انجام شده در اندیشگاه در این مدت گفت: گفت‌وگو لازمه فرهنگ است. با توجه به این امر ما در اندیشگاه وارد مذاکره با انجمن‌های علوم انسانی، ناشران و اهالی فرهنگ در جهت برگزاری نشست‌های تخصصی و برگزاری مراسم رونمایی از جدیدترین کتاب‌ها شدیم. در این مدت تعداد 131 نشست تخصصی و 29 مراسم رونمایی از کتاب در اندیشگاه برگزار شد.
محمد سلطانی‌فر، مشاور رئیس سازمان در امور بین‌الملل، نیز در این بخش از نشست به تشریح برنامه‌های انجام شده پرداخت و گفت: راه‌اندازی اتاق مشترک میان ایران با کشورهای مختلف از جمله برنامه‌های انجام شده در این مدت است که در این مدت اتاق مشترک کره جنوبی در ایران و اتاق ایران در تاجیکستان راه‌اندازی شد که هدف آنها تبادل کتاب و اسناد میان دو کشور است.
وی ادامه داد: ما همچنین همکاری مشترکمان را با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه دادیم که در آن تمام رایزن‌های فرهنگی به عنوان نمایندگان کتابخانه ملی حکم برای فعالیت گرفته‌اند.
سلطانی‌فر با اشاره به برنامه‌های انجام شده در کمیته حافظه جهانی گفت: این کمیته از سال 92 کار خود را زیر نظر یونسکو آغاز کرد. ما تاکنون هفت اثر در سطح جهانی، چهار اثر در بخش منطقه‌ای و 40 اثر به صورت ملی فعال کرده‌ایم. ما توانستیم این موضوع را در سطح استانها هم پیگیری کنیم. همه استاندارها به عنوان نمایندگان کمیته حافظه جهانی مطرح شدند. سمنان و اصفهان از جمله حوزه‌های فعال در این زمینه هستند. باقی استانها نیز در تلاش هستیم که تا پایان سال فعال شوند. همچنین اقداماتی در جهت توسعه تورسیم فرهنگی داشتیم که در این مدت 2 هزار نفر به کتابخانه آمده‌اند.
«تاریخ شفاهی پهلوی دوم» به 50 جلد می‌رسد
بخش دیگر این نشست به ارائه پرسش‌های خبرنگاران اختصاص داشت. خسروی در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر روند انتشار مجموعه تاریخ شفاهی دوره پهلوی دوم گفت: قرار است این مجموعه در 50 جلد منتشر شود. تاکنون چهار جلد از این مجموعه به چاپ رسیده است، تعدادی دیگر از مجلدات نیز در دست انتشار است. اینکه آیا الکترونیک چاپ شود و یا مکتوب در دست تصمیم‌گیری است.
ثبت «مثنوی» مشترکاً با کشور ترکیه در کمیته حافظه جهانی
سلطانی‌فر نیز در پاسخ به پرسش دیگری درباره ثبت آثار دیداری و شنیداری گفت: ثبت «گنجینه فرهنگ مردم» با پیشنهاد سازمان صدا و سیما کارش آغاز شده و «مثنوی» نیز مشترکاً با ترکیه در حال ثبت جهانی است.
پرسش دیگر درباره فعالیت‌های کتابخانه در حوزه نسخ خطی شبه‌قاره بود. امیرخانی در پاسخ به این سؤال گفت: در هندوستان به علت حضور چهار قرن زبان فارسی در این منطقه نسخ خطی فارسی بسیاری وجود دارد. هرچند این آثار به زبان فارسی است، اما متعلق به کشور هندوستان است. برخی از مراکز مانند مرکز میکروفیلم نور اقداماتی در جهت حفظ این نسخ خطی با انجام یک‌سری از کارهای مطالعاتی انجام داده‌اند، اما انجام هر نوع کار دیگری در این زمینه باید در چهارچوب قانون انجام شود.
قول معاونت اسناد در جهت روانسازی اسناد
یوسفی‌فر نیز در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره رویکرد معاونت اسناد در قبال قانون دسترسی آزاد به اطلاعات گفت: اسناد و طبقه‌بندی آن واجد معیار است. دسترسی به اسناد باید آزاد باشد. محققان نیز براساس سلسله مراتب می‌توانند از این منابع استفاده کنند. ما در این دوره سعی می‌کنیم که به روانسازی اسناد بپردازیم.
برگزاری همایش «اعتدال زنان و توسعه» در مهر ماه
صالحی امیری نیز در ادامه این نشست درباره همایش ملی اعتدال در سال جدید گفت: این همایش با همکاری تعدادی از انجمن‌های علمی و رسمی در مهر ماه سال جاری برگزار خواهد شد. کتابخانه ملی هم از اعضای شرکت‌کننده خواهند بود. امسال حوزه «اعتدال زنان و توسعه» مد نظر قرار گرفته است. وزارت علوم، کتابخانه ملی، مراکز علمی حوزه زنان و انجمن‌های این حوزه از دیگر فعالان در این همایش هستند. پیش‌بینی می‌شود که در این همایش که با حضور شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی برگزار می‌شود، از دو جلد کتاب نیز رونمایی شود.
راه‌اندازی موزه کتاب و کتابت تا پایان سال
وی همچنین در ادامه با اشاره به وضعیت ساختمان 30 تیر و آماده‌سازی آن برای راه‌اندازی موزه کتاب و کتابت گفت: این ساختمان جزء نمادهای هویتی ما هستند. ما اصرار بر این داریم که این ساختمان به موزه کتاب و کتابت تبدیل شود. در حال حاضر مشغول مذاکره و تفاهم‌نامه برای تخلیه ساختمان هستیم. امیدواریم که تا پایان سال جاری به موزه کتاب و کتابت تبدیل شود.
صالحی امیری همچنین در پاسخ به پرسشی دیگر در این‌‌باره که آیا راه‌اندازی «مکتب» به نوعی هم‌پوشانی فعالیت‌های نهاد کتابخانههای عمومی و یا موازی‌کاری با آن نیست، گفت: مکتب ابتکاری است که مجموعه‌ای از نهادها از جمله نهاد کتابخانههای عمومی در آن عضو هستند. ما مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها را در کشور داریم که کتابخانه ملی در رأس آنها قرار دارد. این نهاد برای همگرایی و دفاع از حقوق کتابداران راه‌اندازی شده که نهاد کتابخانههای عمومی نیز از اعضای آن است.
خسروی نیز در ادامه این نشست در پاسخ به پرسشی درباره چرایی حذف پاورقی در مجلدات منتشر شده از تاریخ شفاهی پهلوی دوم و اینکه این کار خلاف قانون انتشار این دست از آثار است، گفت: ما قانونی برای پانویس کتاب‌های خاطرات نداریم، ضمن اینکه تمامی مجلدات منتشر شده با پاورقی همراه است.
انتهای پیام/